بررسي نقش اينترنت، در وضعيت اقتصادي و اجتماعي كشور هاي در حال توسعه اينترنت و توسعه

واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: بررسي نقش اينترنت، در وضعيت اقتصادي و اجتماعي كشور هاي در حال توسعه اينترنت و توسعه
گروه گزارش-اگرچه انقلاب در عرصه ارتباطات و در راس آن تلويزيون، كامپيوتر و اينترنت منافعي را براي عموم داشته است، اما بررسي ابعاد اين پديده بيانگر آن است كه چه كساني بيش از ديگران از منافع اين انقلاب رسانه اي سود مي برند. مسلم است كه در سايه گسترش اين انقلاب، قدرت شركت هاي رسانه اي فراملي بيش از پيش افزايش مي يابد و تنوع فرهنگي، اجتماعي و معنوي در عرصه جهاني بيش از پيش كاهش مي يابد. در اين ميان هدف غايي جهاني سازي اقتصادي آن است كه هر نقطه اي از جهان تقريبا حال و هوايي يكسان داشته باشد. تفاوتي نمي كند، خواه اروپا و آمريكا باشديا نقطه اي دور افتاده در آسيا و آمريكاي جنوبي. هدف آن است كه همه كشورها به يك شكل توسعه يابند، همه يك نوع غذاي حاضري بخورند; فيلم يكساني ببينند; موسيقي يكساني بشنوند، شلوارهاي جين و كفش هاي مشابه بپوشند; اتومبيل هايي همانند هم داشته باشند، چشم انداز شهرها به يك گونه باشد و بالاخره ارزش هاي فردي، فرهنگي و معنوي يكساني داشته باشند. چنين الگويي است كه مي تواند نيازهاي بازاريابي شركت هاي جهاني را تامين كند. تنوع خواه از جنس فرهنگ، سياست و يا محيط زيست باشد،تهديدي مستقيم و آشكار عليه اهداف اين گونه شركت ها محسوب مي شود. توافق نامه ها و فعاليت سازمان هاي مرتبط با تجارت آزاد همچون سازمان تجارت جهاني، سازمان تجارت آزاد آمريكاي شمالي (نفتا) و در آينده اي نزديك، معاهده تجارت آزاد آمريكا، دستورهايي خاص براي خلق و اعمال قوانين موردنظر و سرعت بخشيدن به همگون سازي جهاني است. يكپارچگي اقتصادي كشورها، جوامع را وادار مي سازد تا قوانين و معيارهاي ساخته دست شركت ها را بپذيرند; قوانيني كه در راستاي منافع سازندگانش مي باشد. به علاوه، اين گونه قوانين، هر كشوري را از وضع و اعمال هرگونه قانوني كه با هدف حفاظت از منافع محلي و ملي، معيشت جامعه، فرهنگ هاي محلي، حقوق كار محلي و معيارهاي سلامتي تنظيم مي نمايند، باز مي دارد. به گزارش فارس در چنين طرحي، هدف، تغيير چشم اندازهاي داخلي و از نو طراحي كردن حقوق انساني، افكار، انديشه ها، ارزش ها، رفتار و اميال انساني و نيزخلق افرادي با يك فرهنگ مي باشد. انديشه موردنظر طراحان اين طرح آن است تا افكار و ارزش هايمان با نظام ها و تكنولوژي هاي پيراموني مطابقت و همراهي داشته باشد. امروزه اين همگون سازي داخلي به مدد نظام ارتباطات جهاني يعني به كمك تلويزيون، تبليغات، كامپيوترها، اينترنت و تجارت الكترونيكي در حال شكل گيري است. البته در اين فهرست مي توان يقينا به فيلم، برنامه هاي راديويي، صنعت موسيقي و صد البته به نظام آموزشي كه به نحوي فزاينده درحال ادغام با تكنولوژي است، اشاره نمود. اين ها ابزار و امكاناتي هستند كه مستقيما در ذهن مردم سراسر جهان وارد مي شوند و در ذهن آن هاانديشه ها، طرح ها، انگاره ها و تصاويري شكل مي دهند و بدين وسيله، چارچوبي واحد را خلق مي كنند كه براساس آن، مردم چگونه در اين شرايطزندگي كنند. در اين گذر است كه روند همگون سازي و كالاسازي انديشه ها مستقيما در اذهان همه جهانيان نقش مي بندد. نتيجه اين روند، شكل گيري چشم انداز ذهني همگوني است كه با نمادهاي دنياي جديد يعني امتيازات انحصاري، بزرگ راه ها، مترو، ساختمان هاي سر به فلك كشيده و حيات جسماني اي كه اسير سرعت جهان خارج شده، همراه و همگام مي باشد. بي شك تلويزيون كارآمدترين رسانه اي است كه تاكنون با هدف خلق يك هوشياري جهاني در چارچوب همگون شدن ارزش هاي تبيين شده از سوي شركت هاي فراملي عمل كرده است. در اينجا بهتر است اشاره اي به برخي آمارهاي تكان دهنده از ايالات متحده داشته باشيم; آمارهايي كه بيانگر تاثيرو ميزان اثرگذاري اين رسانه يعني تلويزيون است. در ايالات متحده در /99%5 منازل تلويزيون وجود دارد و %95 همه روزه شاهد برنامه هاي آن هستند و ميانگين تماشاي آن هم حدود هشت ساعت است. ميزان متوسط تماشاي تلويزيون در بين بزرگسالان بيش از چهار ساعت و در بين كودكان هشت تا سيزده سال، حدود چهار ساعت در روز است .
انقلا ب ديجيتالي
البته مردم مي گويند كه اين ديگر يك تكنولوژي قديمي است و هم اكنون ما صاحب كامپيوتر هستيم. اينترنت را در اختيار داريم و به مدد آن آزاديم و بايكديگر رفتاري متقابل داريم. مي توانيم با يكديگر ارتباط داشته باشيم و دنيايمان را مطابق آرزوهايمان شكل دهيم. اگرچه سياست هاي نهايي انقلاب كامپيوتر هنوز مشخص نيست، اما همه بر يك مساله اتفاق نظر دارند كه اين انقلاب، انقلابي بزرگ است. راست وچپ، شركت ها و مخالفان آن ها، مهندسان و هنرمندان و بالاخره همه و همه ابراز مي كنند كه تصوير آرماني دمكراسي و قدرت، با توسل به كامپيوتر واينترنت تحقق يافتني است. اما آيا اين انديشه اي درست است؟ آيا اين واقعا شكل دهنده يك دموكراسي جديد است؟ آيا در سايه آن برابري تحقق مي يابد؟ و يا اين كه اساسا مخالف دموكراسي است؟ مطمئنا شركت ها در راستاي اين انقلاب به وجود آمده اند و برآنند تا با تبليغاتي چون "قدرت" و"آزادي"، آن را به ما عرضه كنند. تبليغات آن ها هم غالبا تصويرگر راهبان آسيايي، كودكان شاد آفريقايي، كشاورزان شاد ژاپني و... است كه همگي به انقلاب در عرصه اينترنت پيوسته اند. در اينجاست كه به ما مي گويند: "همه در حالي كه در يك زمان و در پشت يك دستگاه هستند، بايد متفاوت ازيكديگر فكر كنند و اين آن آزادي است كه كامپيوتر براي ما به ارمغان آورده است." اهميت گسترش دسترسي كشورهاي درحال توسعه به اينترنت به وسيله دولت ها و سازمان هاي بين المللي و صاحب نظران و كارشناسان ارتباطات و توسعه مورد تاييد قرار گرفته است. عقيده اكثريت قريب به اتفاق آن است; كه اينترنت و فن آوري هاي وابسته ارتباطات دور مي بايد; به عنوان زير ساخت ملي، استراتژيك قلمداد شود. برقراري چنين زيرساخت هاي استراتژيكي براي كشورهاي درحال توسعه حياتي به نظر مي آيد. به طوري كه ارتباطات مي تواند; باعث بهبود بهره وري اقتصادي، حاكميت، آموزش، بهداشت و سلامتي و كيفيت زندگي خصوصا در مناطق حاشيه اي شود. اين يافته ها نشان مي دهد; كه اتصالات وسيع تر در درون كشورهاي درحال توسعه باعث بهبود زيرساخت اطلاعات كلي در اين كشورها مي شود; و در نتيجه تغييرات مثبتي را در بهبود سياسي-اقتصادي ايجاد مي كند. دراينجا برآنيم كه پيشرفت هاي سريع كنوني در فن آوري اطلاعات و ارتباط را در بحثي گسترده تر درباره توسعه و نقش اطلاعات قرار دهيم. سپس تعامل ميان اينترنت و ابعاد كليدي توسعه را با استفاده از داده هاي تجربي بررسي مي كنيم. داده هايي كه از اين استدلال حمايت مي كنند مي گويد; كه اينترنت فقط در صورتي مي تواند ابزاري براي توسعه سياسي -اقتصادي درآيد; كه به گونه اي مورد استفاده قرار گيرد كه به نفع جامعه به طور كلي، و گرو ه هاي آسيب پذير به طور خاص باشد. درآخر برخي دلالت هاي اصلي سياست گسترش اينترنت و استفاده از آن را كه دولت هاي كشور هاي درحال توسعه مي بايد به آن بپردازند; مورد بحث قرار مي دهيم. اين موارد شامل تقويت خلق دانش مربوطه در اينترنت و كسب مهارت ها و قابليت هاي لازم در استفاده از فن آوري به گونه اي است; كه با فرهنگ بومي سازگار باشد.
اهميت و نقش اينترنت
اهميت اينترنت به عنوان ابزاري قدرتمند براي مشاركت در توسعه، به وسيله "جوزف استيگايتز" اقتصاددان ارشد قبلي بانك جهاني در اولين كنفرانس شبكه توسعه كه در "بن" آلمان در دسامبر 1999 برقرار شد; مورد تاكيد قرار گرفت.وي خاطرنشان كرد; كه در كار توسعه اين شبكه عظيم، هم موقعيت ها و هم خطراتي وجود دارد. از جنبه خطرات، رشد اينترنت در ايالات متحده و ديگر كشورهاي توسعه يافته بسيار بيشتر از كشورهاي در حال توسعه بوده است.اين مسئله ممكن است اينترنت را به صورت ابزاري براي افزايش و نه كاهش شكاف بين كشورهاي توسعه يافته و كشورهاي در حال تو سعه درآورد. امروزه هر كودكي در هر نقطه از دنيا كه به اينترنت دسترسي داشته باشد; كتابخانه جديد "الكساندريا" را در دسترس خود دارد. "استيگليتز" معتقد به اين رويكرد است; كه "جهاني بنگريد و محلي دوباره آفريني كنيد." به عبارت ديگر دانش جهاني كسب شده از مخازن كنوني، مانند كتابخانه هاي بزرگ، بانك هاي اطلاعاتي و ديگر منابع دانش، كه به وسيله اينترنت در دسترس است; بايد نهادينه گردد; دوباره كشف شود و به موقعيت هاي محلي بازگردانده شود. فن آوري جهاني اينترنت و اختراعات محلي و موضوعات ايجاد شده در آن، آينه اصول جهاني-محلي توسعه، در رابطه با درك دانش و كاربرد آن است. در نتيجه اينترنت به عنوان مظهر اصل جهاني-محلي مي تواند; به وسيله هر كشوري و يا منطقه اي براي جمع آوري دانش جهاني و برگرداندن آن به وضعيت محلي به كار گرفته شود. اين مسئله به كاربران در كشورهاي در حال توسعه بستگي دارد; كه كاربردهايي را ايجاد نمايند; كه قادر به اجراي مسئله بومي سازي به روشي بهينه، بر اساس نيازهاي خود آنها باشد( مدير آزمايشگاه رسانه اي" MIT"بر اين باورند; كه دنياي در حال توسعه مي تواند به وسيله رد كردن و گذار از مراحل خاص توسعه صنعتي و جهش به درون اقتصاد اطلاعاتي پيشرفت كند. البته شكي وجود ندارد كه "ICT " ها اگر به گونه اي مناسب اتخاذ گردند; و به كار گرفته شوند; مي توانند موقعيت هاي فرهنگي و اقتصادي را براي كشورهاي در حال توسعه ايجاد نمايند. تسهيلات آموزشي به ميزان زيادي از طريق آموزش از راه دور و دسترسي اينترنتي بهبود مي يابد اينترنت در سرعت بخشيدن به طبقه بندي جامعه به اقليت نخبه داراي اطلاعات و اكثريت فاقد آن است; كه منابع و مهارت هاي استفاده از فن آوري را در اختيار ندارند. سرمايه هاي مورد نياز براي ايجاد زيرساخت هاي ارتباطي دوام دار، منابع شخصي مورد نياز براي خريد كامپيوتر شخصي، سرمايه هاي مورد نياز براي بالابردن سطح باسوادي جامعه، بيانگر سطح بالاي سرمايه گذاري مورد نياز براي دستيابي به اقتصاد اطلاعاتي است. به منظور به حداكثر رساندن تاثير اينترنت در كار توسعه، توانايي دسترسي به آن، بايد براي كل پژوهشگران و جامعه كشورهاي در حال توسعه امكان پذير باشد. در اين زمينه دسترسي به اينترنت، ارتباط نزديكي با تراكم تلفن دارد. (تعداد تلفن ها براي هر هزار نفر) زيرا دسترسي به اينترنت اغلب از طريق تلفن هاي عادي و يا از طريق بي سيم و يا تلفن همراه صورت مي گيرد. اما اينترنت و ملاحظات شبكه تلفني يكسان نيستند. به دليل آنكه ارتباطات ماهواره هاي و خط ديجيتال (DSL,T1,ISDN) بيشتر براي كاربران سازماني كاربرد دارند، نه براي كاربران شخصي. شبكه سيم ثابت در رابطه با تراكم تلفني در كشورهاي در حال توسعه در حال افزايش نيست. به دليل آنكه اين كشورها ترجيح مي دهند; از شبكه هاي بي سيم كه ارزان تر هستند; و با سهولت بيشتري در دسترسند; استفاده كنند. البته اين شبكه ها نيز مي توانند دسترسي به اينترنت را ممكن سازند. به طور كلي آغار زيرساخت پراكنده براي دسترسي به اينترنت در كشورهاي در حال توسعه در حال رشد است. اما دسترسي خصوصا در خارج از شهرهاي بزرگ هنوز پايين است .اينترنت با سيستم كارا، تاثير گذار و منسجمي كه دارد در تعامل خود با نظامهاي فرهنگي، سياسي، امنيتي، آنها را با مسائلي روبرو مي سازد كه تامل و تدبري جدي براي استفاده از اين تكنيك روز، دنيا را به چالش مي طلبد كه به اجمال به بررسي تاثير گذاري اين فن آوري بر نظامهاي مختلف، اشاره مي كنيم.
اينترنت، دنياي شگرف ارتباطات
اينترنت، دنياي شگرف ارتباطات است. يك ساختار، براي برقراري روابط ميان انديشه ها، روش ها و پردازشهاي ديجيتالي; شبكه پيچيده و درهم تنيده اينترنت، ابزاري است بديع، منسجم با فن آوري پيشرفته و مدرن اطلاعاتي و تعداد نامحدودي كاربر، يك فضاي مجازي را به اشتراك گذاشته اند كه توسط مرزهاي جغرافيايي و ملي محدود نمي شود. هيچ مكان جغرافيايي در اينترنت نيست و فقط انتزاعي از آن وجود دارد. در اين پديده ارتباطي، مي توان يك مليت واقعي داشت كه توسط علائق انتخابي و روابط مشترك، يافت مي گردد. بروس تاگنازيني كه اغلب او را با نام خانوادگي كوتاه شده «تاگ» مي شناسند و يكي از اپل كاران كهنه كار است مي گويد: راز وب سايتهاي موفق، همان اسرار كار جادوگران و شعبده بازان موفق است; سايتهايي كه از طريق اطلاع رساني قوي، طراحيهاي مدرن و حرفه اي، برقراري ارتباطات بي عيب و نقص با مخاطب، ايجاد پست الكترونيكي رايگان، (mail- E)، ارتباطات همزمان بروي شبكه (Chat)، خدمات تجاري و تبليغاتي بديع و دهها عامل تاثير گذار ديگر، مردم را پشت صفحه مانيتور، مسحور و ميخ كوب مي كنند و دنياي پر رمز و راز و شگفت آور عاري از تنش، تضاد و تقابل را مقابل چشمان شيفته اي كه به آنها دوخته شده است به نمايش مي گذارند. در دسترس بودن آسان اين انقلاب تراشه كه تنها با يك رايانه، خط تلفن و يك كارت اشتراك ممكن است، كارآمدي اين سيستم را دو چندان مي سازد و زمينه ساز تحولاتي بنيادي و ژرف در باورها و اعتقادات مردم مي گردد كه مي تواند به نحو چشمگيري شاخصهاي گوناگون موجود در جوامع را به تبعيت از خود وادار سازد. اين فرآيند و تكنولوژي، جهان را به دهكده اي بر اساس ارتباطات و انتقالات الكترونيكي مبدل كرده است و اين گونه است كه عصر حاضر را عصر ارتباطات و فن آوري ناميده اند. اما اين رسانه با سيستم كارا، تاثير گذار و منسجمي كه دارد در تعامل خود با نظامهاي فرهنگي، سياسي، امنيتي، آنها را با مسائلي روبرو مي سازد كه تامل و تدبري جدي براي استفاده از اين تكنيك روز، دنيا را به چالش مي طلبد كه به اجمال به بررسي تاثير گذاري اين فن آوري بر نظامهاي مختلف، اشاره دارد:
1- بررسي و پردازش كليه اطلاعات ورودي با (ISP)ها
2- جهت دهي نظام اجتماعي و فرهنگي
3- كنكاش در سايتهاي جستجو
4- خرابكاري، سرقت و جرم اينترنتي (Hake)
5- وادادگي اطلاعاتي
6- چت و بحران روحي
اينترنت امكانات اقتصادهاي درحال توسعه را براي شركت در اقتصاد درحال رشد ديجيتال، افزايش مي دهد. تجارت الكترونيكي براساس اينترنت، به احتمال زياد رشد اقتصادي و خدمات اجتماعي را به طرز قابل ملاحظه اي در كشورهاي درحال توسعه ارتقا» مي دهد. موقعيت هاي جديد صادرات بايد سرمايه گذاري هاي محلي و خارجي جديد را جذب كند; و در نتيجه رشد را افزايش دهدصنعت جهانگردي كه به صورت فزاينده اي به عنوان منبع مهمي براي رشد كشورهاي درحال توسعه درآمده است; نيز آماده است كه به وسيله تجارت الكترونيك ترقي كند. تحليل گران پيش بيني مي كنند; كه صنعت گردشگري حدود 20-30 درصد كل درآمد آنلاين در سال 1997 را به وجود آورده است. انتظار مي رود; فروش آن لاين وابسته به گردشگري، تقريبا به 9 بيليون دلار آمريكا در سال 2002 برسد. خدمات مالي حوزه ديگري است; كه داراي قابليت رشد بسياري در دنياي آن لاين است. بانك الكترونيك درحال حاضر در بسياري از كشورهاي درحال توسعه وجود دارد; و اين امكان را براي مشتريان فراهم مي سازد; كه صورت حساب هاي خود را به وسيله ي اينترنت بپردازند. حساب هاي بانكي خود را از طريق آن چك كنند; و يا نقدينگي خود را انتقال دهند.
تجارت اينترنتي براي شركت ها چه معنايي دارد؟
منافع تجارت الكترونيكي مسلما بسيار جذب كننده است. تجارت اينترنتي مي تواند; به وسيله كاهش هزينه هاي انتقال و توليد، تسهيل ورود به بازار، بهبود خدمات به مشتري، گسترش پوشش جغرافيايي و ايجاد سرمايه بالقوه جديد، تا حد زيادي ميزان بازدهي را بهبود بخشد. گرچه توان بالقوه تجارت الكترونيكي به نظر نويدبخش مي رسد; اما چالش هاي بسياري هنوز وجود دارد. امروزه اينترنت نقشي اساسي در ايجاد آگاهي در مورد توسعه پايدار ايفا مي كند. اينترنت براي برانگيزي و سازماندهي تبادلات آسان بين كاركنان دراين زمينه كه شامل دانشمندان، برنامه ريزان، متخصصين و مشاوران سازمان ملل است; مورد استفاده قرار خواهد گرفت. بهره وري اقتصادي، زيرساخت ارتباطات دور، عزم دروني، عدالت اجتماعي، رفاه توانمندي، مردم سالاري و توسعه ي پايدار از مولفه هاي اساسي توسعه اجتماعي اقتصادي است. اين بخش، روشي سازمان يافته از طبقه بندي ضروريات توسعه، با بحث درباره هر كدام و تعامل آنها با استفاده از اينترنت را فراهم مي نمايد.
دوشنبه 30 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابتکار]

[مشاهده در: www.ebtekarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1160]