جنگ غزه سقوط‌ نظام عربي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: جنگ غزه سقوط‌ نظام عربي
سياست‌خارجي- زهرا ابراهيمي:
تحولاتي را كه هم‌اكنون در غزه شاهديم اگر چه به بهانه پايان آتش بس ميان حماس و اسرائيل آغاز شد، اما ترديدي نيست كه زمان آغاز اين جنگ را بايد در نشست‌هايي جست‌وجو كرد كه پيش از شروع عمليات در غزه، برگزار شدند؛

نشست‌هايي مانند كنفرانس اديان كه با حضور اسرائيل و به ابتكار عربستان در نيويورك تشكيل شد، ديدارهاي وزير دفاع آمريكا از منطقه خاورميانه و برگزاري نشست‌هاي محرمانه‌اي كه خبري از آن به بيرون درز نكرد و ديدار وزيران خارجه كشورهاي عربي منطقه با اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل پشت درهاي بسته پيش از صدور قطعنامه‌اي مبني بر ضرورت برقراري صلح در خاورميانه از جمله تحولات پيش از جنگ بودند. تزيپي ليوني، وزيرخارجه اسرائيل پس از حمله به غزه گفت كه در مورد اين حمله با اعراب هماهنگي به عمل آمده است، هيچ‌يك از سران عرب هم اين اظهارات را تكذيب نكرده‌اند.

دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امورخارجه ايران همايشي را با عنوان تجاوز به غزه و جنايت عليه بشريت ترتيب داد تا در آن به بررسي علل بروز جنگ در غزه و نتايج و آثار آن در منطقه بپردازد.

در اين همايش بيش از 10 تن از مسئولان و كارشناسان مسائل خاورميانه نظراتشان را درخصوص انگيزه‌هاي اصلي جنگ غزه، پيامدهاي آن و تحولاتي كه درآينده به واسطه اين جنگ شكل خواهد گرفت مطرح كردند. كارشناسان حاضر در همايش معتقد بودند كه پايان آتش بس علت اصلي وقوع جنگ نبوده است. همچنين همگي بر اين اعتقاد بودند كه كشورهاي عربي به‌ويژه مصر و عربستان همكاري نزديكي با اسرائيل براي شروع اين جنگ داشته‌اند و حتي مصر اطلاعات غلطي درباره عادي بودن اوضاع ‌ دراختيار حماس گذاشته بود تا در جنگ قريب الوقوع بدون آمادگي ظاهر شده و كار سريعا پايان يابد زيرا كشدار شدن جنگ به نفع دولت‌هاي عربي و اسرائيل نبوده است. كارشناسان اين همايش معتقد بودند كه وضعيت خاورميانه پس از اين جنگ با قبل از آن كاملا متفاوت خواهد شد و درصورت شكست اسرائيل و يا شكست مقاومت فلسطين روند جديدي در مسير صلح خاورميانه شكل خواهد گرفت.

به حاشيه راندن مقاومت

مهم‌ترين ديپلمات حاضر دراين همايش علي آهني، سفير سابق ايران در فرانسه بود كه به تازگي به تهران فراخوانده شد و به سمت معاون آموزشي و پژوهشي وزارت امور خارجه منصوب شده است.

علي آهني در سخنانش با اشاره به وضعيت كنوني غزه و محاصره اقتصادي 100 روزه آن گفت: رژيم صهيونيستي و حاميانش اهداف متفاوت و بلندمدتي را در اين حملات تعقيب مي‌كنند؛ از جمله نابودي و حذف حماس به‌عنوان سمبل مقاومت مردم فلسطين با رويكرد خلع سلاح نيروهاي حماس و زمينه‌سازي براي استقرار نيروهاي بين‌المللي در غزه و نيز
ويران كردن ساختارهاي اجتماعي - مدني و اقتصادي غزه. آواره كردن و مهاجرت اجباري ساكنان اين منطقه، اعمال سياست مشت آهنين، سركوب انگيزه مقاومت و جبران شكست جنگ 33 روزه در لبنان، نمايش قدرت براي كسب آراي بيشتر در انتخابات پارلماني ماه آينده اسرائيل و به حاشيه راندن محور مقاومت در برابر محور سازش از ديگر اهداف اين رژيم است.

شكست راهبرد

محمدعلي هادي، معاون اسبق حقوقي و كنسولي وزارت امورخارجه نيز كه دراين همايش حضور داشت در سخنان كوتاهي تحليل خود را از جنگ غزه چنين بيان كرد: برخلاف آنچه ‌مورد نظر اسرائيل و كشورهاي عربي بود تبليغات و عكس العمل در برابر اين جنگ بسيار گسترده و زياد شد. در اسرائيل 150 هزار نفر كه 10 هزارتاي آنها اسرائيلي و بقيه عرب بودند تظاهرات كردند. در مصر بزرگترين تظاهرات مردمي انجام و مردم خواستار قطع گاز، باز شدن گذرگاه رفح و قطع رابطه با اسرائيل شدند. در اين تظاهرات تعدادي از نمايندگان مجلس مصر نيز حاضر شدند.

در مجلس اردن پرچم اسرائيل به آتش كشيده شد و 50 هزار نفر در تظاهرات ضد‌جنگ شركت كردند. همين تظاهرات در يمن، سودان، مراكش و تركيه هم انجام شد.در تركيه 5 تظاهرات بزرگ مردمي برپاشد. كليه اعضاي انجمن دوستي تركيه و اسرائيل استعفا كردند. عكس‌العمل عليه اسرائيل حتي قابل مقايسه با جنگ 33 روزه با حزب‌الله هم نبود. حساسيت‌ها به غزه فوق العاده زياد بوده است. چون در غزه نسبت تراكم جمعيت به زمين بيشتر از هرجاي جهان است، به همين دليل تلفات انساني درآن زياد بوده است.

هادي با اشاره به‌نظرسنجي‌اي كه شبكه الجزيره در ميان مردم عرب داشته است، گفت: سؤال الجزيره اين بود كه آيا دولت‌هاي عربي با اسرائيل تباني كرده اند؟ 93 درصد گفته‌اند بله.

وي يكي از پيامدهاي جنگ غزه را شكست راهبرد جايگزيني ايران به جاي اسرائيل در ميان كشورهاي عربي دانست و گفت: اين راهبرد با جنگ غزه خنثي شد. تمام تلاش‌هاي عربستان در برگزاري كنفرانس اديان در نيويورك كه براي عادي‌سازي‌ رابطه با اسرائيل بود شكست خورد. دراين جنگ، نظام عربي به‌طوركامل سقوط كرد و براي اولين بار براي حل مشكل بين العربي به جهان خارج از عرب يعني تركيه متوسل شدند. اعراب حتي از برگزاري يك كنفرانس سران عرب هم عاجز ماندند.

احتمال ورود

محمدعلي مهتدي، كارشناس مسائل خاورميانه يكي ديگر از سخنرانان همايش بود كه گفت: آنچه در غزه اتفاق مي‌افتد يك تجاوز نظامي به مردم بي‌گناه نيست بلكه تحولي بسيار بزرگ در حال شكل‌گيري است به‌طوري كه بعد از آن خاورميانه ‌( مقاومت پيروز شود يا نه) متفاوت خواهد شد. در حال حاضر عملا مقاومت فلسطين در نوار غزه خلاصه شده است زيرا در كرانه‌ باختري از مدت‌ها قبل در قالب طرح ديتون كه سلام فياض آن را اجرا مي‌كند عده‌ زيادي از فعالين مقاومت دستگير و خلع سلاح شده و نهادهاي مقاومت را از بين برده‌اند هرچند كه مقاومت در كرانه باختري نمرده و براي دوباره فعال شدن نياز به زمان دارد.

وي هدف اصلي اسرائيل از آغاز اين جنگ را نابودي مقاومت دانست تا زمينه اجراي طرح صلح آناپوليس فراهم شود.مهتدي با اشاره به حمايت سوريه‌، ‌ايران و حزب‌الله لبنان از مقاومت در غزه تصريح كرد كه در شرايط كنوني حماس و جهاد اسلامي درغزه محاصره شده‌اند و اگر ائتلاف آمريكا و اسرائيل موفق به سركوب آنها شوند ارتباط زنجيره مقاومت در منطقه با آرمان فلسطين قطع مي‌شود و وجود مقاومت فلسطيني در سوريه نيز ديگر محلي از اعراب نخواهد داشت، ايران نيز ديگر نخواهد توانست ارتباط خود را با مقاومت ادامه دهد بنابراين ما در زمان سرنوشت‌سازي به سرمي‌بريم و بايد حمايت كشورهاي بيشتري را جلب كنيم.

اين كارشناس مسائل خاورميانه با اشاره به همكاري رژيم‌هاي عربي با اسرائيل در حمله به غزه گفت: در ماه اكتبر 2006 وقتي رايس، وزير خارجه آمريكا به منطقه آمد در قاهره به جاي آنكه با وزيران امور خارجه‌ كشورهاي عرب ملاقات كند با روساي دستگاه‌هاي اطلاعاتي آنان ديدار كرد و از آن زمان، رشد تضادهايي مانند شيعه و سني، مسائل عراق و محورهاي تبليغاتي عليه اسلام و ايران ناشي از هماهنگي ميان دستگاه‌هاي اطلاعاتي بوده است. در حالي كه اكنون ديگر بحث شيعه و سني مطرح نيست و جهان عليه اسرائيل متحد شده است.لذا بعد از حوادث غزه شاهد تحولات سياسي اجتماعي در كشورهاي عرب منطقه به‌خصوص مصر و عربستان خواهيم بود.
يکشنبه 29 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 309]