آژانس اطلاعات انرژي پيش‌بيني مي‌كنددرياي خزر تامين‌كننده 70 درصد از رشد توليد غير اوپكي

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: آژانس اطلاعات انرژي پيش‌بيني مي‌كنددرياي خزر تامين‌كننده 70 درصد از رشد توليد غير اوپكي
مونا مشهدي رجبي آژانس اطلاعات انرژي در آستانه سال 2009 ميلادي گزارشي جامع از وضعيت ذخاير انرژي درياي خزر ارايه داده است.
در اين گزارش مفصل علاوه بر ارائه كلياتي در مورد وضعيت ذخاير در اين حوزه، ذخاير موجود در هر يك از كشورهاي اطراف درياي خزر نيز به تفصيل بررسي شده و ميزان توليد و صادرات آنها تك به تك اعلام شده است. طبق گزارش موجود، درياي خزر يكي از قديمي‌ترين حوزه‌هاي توليد منابع انرژي هيدروكربني در جهان است و به نظر مي‌رسد در حال بازيابي جايگاه قديمي خود در اين عرصه است. در سال‌هاي اخير جايگاه توليدكنندگان نفت از حوزه هاي واقع در درياي خزر در ميان توليدكنندگان جهاني مهم‌تر شده است، زيرا اين كشورها مي‌توانند با سرعت بيشتري توليدات خود را در اختيار مصرف‌كنندگان اروپايي قرار دهند. اين فاصله نزديك تر سبب كاهش هزينه حمل‌ونقل منابع انرژي از محل توليد به محل مصرف مي‌شود و براي هر دو طرف معامله مطلوبيت بيشتري ايجاد مي‌كند. مطالعات نشان مي‌دهد با پيشرفت تكنولوژي و افزايش قيمت منابع انرژي هيدروكربني در دنيا سرمايه گذاري در حوزه‌هاي نفت و گاز اين دريا بيشتر شد و همين مساله سبب پر رنگ تر شدن جايگاه درياي خزر در ميان ديگر حوزه هاي انرژي در جهان شد. طبق برآورد ميان مدت آژانس اطلاعات انرژي، تا سال 2013 ميلادي توليد نفت در درياي خزر روزانه 800 هزار بشكه در روز بيشتر خواهد شد كه تشكيل‌دهنده 70 درصد از رشد خالص توليد نفت در كشورهاي غير اوپكي است. درياي خزر داراي ذخاير گاز طبيعي زيادي است و پتانسيل لازم براي تبديل شدن به يكي از كليدي‌ترين بازيگران عرصه گاز جهان را دارد. در سال‌هاي اخير كشورهاي تركمنستان و ازبكستان با بهره‌گيري از سرما‌يه‌گذاري‌هاي كلان به صادركنندگان بزرگ گاز طبيعي در جهان تبديل شدند و كشورهاي آذربايجان و قزاقستان توانستند در جرگه توليدكنندگان گاز قرار گيرند.
منطقه درياي خزر و كشورهاي اطراف آن به دليل ذخاير بالاي انرژي يكي از مهم‌ترين و استراتژيك‌ترين مناطق جهان است و قرار گرفتن كشورهايي مثل روسيه، ايران و گرجستان در اين حوزه نيز بر اهميت آن افزوده است. سالانه ميليون‌ها تن نفت از درياي خزر به ديگر نقاط جهان صادر مي‌شود. شايان ذكر است، كشورهايي مثل روسيه و ايران كه در زمره بزرگ‌ترين بازيگران نفت و گاز دنيا هستند علاوه بر درياي خزر، داراي حوزه هاي انرژي ديگري هم هستند و سهم منابع موجود در درياي خزر به كل منابع در اختيار آنها بسيار كم است. همين مساله سبب شده است تا ايران در سال‌هاي اخير سرمايه‌گذاري چنداني براي استخراج منابع درياي خزر انجام ندهد و تا كنون هم آماري رسمي در مورد توليد نفت از اين حوزه توسط ايران ارائه نشده است. آژانس اطلاعات انرژي در گزارش اخير خود در مورد ميزان صادرات نفت از حوزه درياي خزر نوشت: «در سال 2007 ميلادي كشور قزاقستان روزانه 04/1ميليون بشكه نفت صادر كرد و اين نرخ صادرات سبب تبديل شدن اين كشور به بزرگ‌ترين صادركننده نفت در حوزه درياي خزر شد.» گزارش‌ها حاكي از اين مطلب است كه بعد از قزاقستان دو كشور آذربايجان و روسيه بزرگ‌ترين صادركنندگان نفت درياي خزر هستند. صادرات نفت موجود در درياي خزر توسط كشور روسيه تنها تشكيل‌دهنده 3 درصد از مجموع نفت صادر شده از اين كشور است، زيرا گستردگي منابع نفتي كشور روسيه بسيار زياد است. در سال گذشته ميلادي خط لوله CPC كه نفت را از مسير تنگيز قزاقستان به بندر نوروسيسك روسيه واقع در درياي سياه منتقل مي‌كند، اصلي‌ترين مسير صادرات نفت درياي خزر بوده است. دومين مسير مهم صادراتي خط لوله BTC بود كه نفت را از مسير باكو – تفليس و جيحون عبور مي‌داد و به بازار مصرف نهايي منتقل مي‌كرد. اين مسيرها نه‌تنها در سال گذشته ميلادي بلكه تا انتهاي سال 2008 نيز همچنان مهم‌ترين مسيرهاي انتقال نفت بود و تنها تفاوت آن سرمايه‌گذاري‌هاي جديد براي بيشتر شدن حجم صادرات بود. در بخشي از اين گزارش هفتاد صفحه‌اي آژانس اطلاعات انرژي در مورد مسيرهاي صادرات نفت درياي خزر در سال جاري ميلادي آمده است: «در سال 2008 ميلادي نيز خط لوله‌هاي CPC و BTC مهم‌ترين مسيرهاي صادراتي نفت درياي خزر بودند با اين تفاوت كه در سال 2008 حدود 100 هزار بشكه نفت در روز معادل 5 ميليون تن در سال از حوزه تنگيز قزاقستان به بندر اودساي اوكراين واقع در درياي سياه منتقل مي‌شد و اين به حجم صادرات نفت درياي خزر افزود. اين انتقال با كمك قطار انجام مي‌شود و در اين مسير خط لوله‌اي ساخته نشد. علاوه بر آن پيش از آغاز درگيري‌ها بين روسيه و گرجستان خط لوله‌اي از باكو به سوپسا در گرجستان راه‌اندازي شد كه انتقال نفت را از اوايل تابستان انجام مي‌داد. در جريان درگيري‌هاي روسيه با گرجستان كار اين خط لوله به طور موقت تعطيل شد. در مورد ميزان نفت صادر شده از حوزه درياي خزر در سال گذشته ميلادي و سهم هر كشور مي‌توان به جدول زير كه توسط آژانس اطلاعات انرژي ارائه شده است، استناد كرد.
چهارشنبه 4 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 203]