نگاهي به روند مصرف سوخت خودروها در ايران و جهان مصرف ما و مصرف آنها

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: نگاهي به روند مصرف سوخت خودروها در ايران و جهان مصرف ما و مصرف آنها
جام جم آنلاين: گاز سوز كردن خودروها در جهان، بيشتر ناشي از افزايش قيمت فرآورده‌هاي نفتي بوده است. در كشور ما نيز طرح گازسوز كردن خودروها از چند سال پيش آغاز شده كه تفاوت‌هاي ساختاري با اجراي اين طرح در ديگر كشورهاي دنيا دارد.

عوامل مشوق استفاده از سوخت‌هاي جايگزين در ديگر كشورها، عمدتا شامل معافيت‌هاي مالي در واردات خودرو‌هاي گازسوز و اختصاص تسهيلات ويژه به دارندگان اين خودروها مي‌شود و در مقابل، وضع ماليات‌هاي ويژه درخصوص خودرو‌هاي معمولي و حذف يارانه‌هاي سوخت‌هاي فسيلي نظير بنزين، رغبت مردم را به استفاده از اين سوخت افزايش مي‌دهد.

اين نگرش مالياتي در كانادا تا حدود 50 درصد اختلاف قيمت ميان بنزين و گاز طبيعي ايجاد كرده و عاملي جهت استقبال از اين سوخت شده است. در آمريكا هم تصويب قوانين ارائه تسهيلات به منظور تشويق مصرف‌كنندگان به استفاده از وسايط نقليه گازسوز يكي از اهداف اصلي انجمن خودروهاي گازسوز بوده است.

در سال‌هاي اخير مجلس سنا و نمايندگان آمريكا، كليات لايحه‌اي را تصويب كرده‌اند كه طي آن، از حدود 15 ميليارد دلار تشويق‌هاي مالياتي در بخش انرژي،2/2ميليارد دلار به سوخت‌هاي جايگزين نظير CNG و LPG تعلق مي‌گيرد.

در ايران مقرر است اين طرح به صورت فراگير اجرا شود و بخش زيادي از خودروها گازسوز شوند، اما در ديگر كشورها، اجراي اين طرح به صورت محدود و گزينشي بوده. هم‌اكنون در آمريكا، خريد خودروهاي بنزيني الكتريكي به جاي محصولات ديزل و در اروپا گرايش به خريد خودروهاي ديزلي ايجاد شده است.

اين در حالي است كه طبق يك مصوبه قانوني كه 40 سال پيش در مجلس به تصويب رسيد، شماره‌گذاري خودروهاي سواري ديزلي در ايران ممنوعيت قانوني دارد، زيرا گازوئيلي كه در ايران عرضه مي‌شود به دليل ميزان سولفور بالاي آن آلايندگي بسيار زيادي ايجاد مي‌كند.

براي ديزلي كردن خودروها به گازوئيل با كيفيت بالا و گوگرد پايين نياز است و پالايشگاه‌هاي ايران تنها براي توليد روزانه 100 هزار ليتر گازوئيل كم‌گوگرد ظرفيت دارند كه براي رفع اين مشكل، به تأسيس پالايشگاه جديد به تعداد زياد نياز است.

جالب است بدانيد برخلاف تصور عموم كه خودروهاي ديزلي دودزا هستند، گازوئيل كم‌گوگرد، پاك‌تر از بنزين است. به عنوان نمونه ميزان توليد دي اكسيد كربن در خودروهاي ديزلي به اندازه 24 درصد و اكسيد كربن به ‌ميزان 30 درصد كاهش مي‌يابد. بر اين اساس مطابق جديدترين آمار ارائه شده از سوي يك مركز معتبر تحقيقاتي در اتحاديه اروپايي تا سال 2010 بيش از 60 درصد خودروهاي سواري كشورهاي اروپايي ديزلي خواهد شد.

مقايسه با ديگر كشورها

در حال حاضر و بر اساس آمارهاي رسمي منتشر شده در سال‌هاي اخير، حدود 70 درصد خودروهاي توليدي ايراني داراي موتورهاي پر مصرف سوخت هستند و با توجه به افزايش تعداد خودروها در ايران از حدود 5/5 ميليون دستگاه به 15 ميليون تا سال2020، بزودي شاهد افزايش مصرف بنزين تا سقف 5/26 ميليون تن در سال خواهيم بود و اين در حالي است كه ايران به عنوان دومين دارنده ذخاير گازي جهان مطرح است.

آمريكا با وجود برخورداري از ذخاير گازي (معادل يك پنجم ذخاير گاز كشور ما)‌ بيش از 100 هزار خودروي خود را گازسوز كرده و ناوگان حمل و نقل شهرهاي بزرگي چون كاليفرنيا را نيز تا چندي ديگر به‌طور كامل گازسوز مي‌كند.

احداث يك جايگاه سوخت‌رساني به ازاي هر 56 خودرو، نشان از رعايت توسعه هماهنگ و همه‌جانبه اين كشور در طرح گازسوزكردن خودروها دارد.

خودروهاي ايراني هدرده سوخت!

بررسي‌هاي انجام شده توسط وزارت نفت در خصوص خودروهاي پرمصرف و كم‌مصرف توليد و عرضه شده در بازار مصرفي نشان مي‌دهد، خودروي گل يكي از كم‌مصرف‌ترين خودروهاي ايراني با مصرف 8 ليتر در 100 كيلومتراست و پس از آن پژو206 (1400)‌، هيوندا ورنا، پژو206 (1600)‌، پرايد و ريو به ترتيب كم‌مصرف‌ترين خودروهاي سواري ايران در چرخه شهري هستند.

پژو 206 با حجم موتور 1400 و 1600 كه به ترتيب دومين و چهارمين خودروهاي كم‌مصرف ايران هستند، در چرخه شهري به ترتيب 5/8 و 9 ليتر در‌100 كيلومتر بنزين مصرف مي‌كنند.

هيوندا ورنا در كلاس خودروهاي متوسط و حجم موتور 1500 ديگر خودرويي است كه در چرخه شهري 9/8 ليتر در 100 كيلومتر سوخت مصرف مي‌كند و سومين خودروي كم مصرف در چرخه شهري ايران است.

«ريو» هم كه پنجمين خودروي كم مصرف ايران است در چرخه شهري 44/9 ليتر در 100 كيلومتر پيمايش سوخت مصرف مي‌كند.

در كلاس خودروهاي متوسط نيز زانتيا با موتور 1800 سي‌سي با استفاده از جعبه‌دنده پنج سرعته با مصرف سوخت 6/10 ليتر در هر‌100 كيلومتر در چرخه شهري كم‌مصرف‌ترين خودرو در كلاس خود و در كلاس خودروهاي سواري، ون كاروان با موتور 2300 سي‌سي و مصرف 8/15 ليتر در 100 كيلومتر يكي از خودروهاي كم مصرف در اين كلاس بود.

در كلاس خودرويSUV متوسط نيز كوراندو با موتور 2300 سي‌سي، با مصرف‌8/14 ليتر در هر 100 كيلومتر در چرخه شهري كم‌مصرف‌ترين خودروي موجود در كشور به شمار مي‌رود. در كلاسهاي SUV بزرگ نيز موسو 2300 سي‌سي با مصرف 8/13 ليتر در 100 كيلومتر كم‌مصرف‌ترين خودرو در كلاس خود بود.

همان‌طور كه اين بررسي نشان مي‌دهد، از خودروهاي پر تيراژ ايران تنها پژو 206 وضعيت مناسبي دارد. اين در حالي است كه پرايد پرتيراژترين خودروي كشور، با موتور‌4/1 ليتري خود مصرفي به اندازه زانتيا 8/1 ليتري دارد كه مصرف مناسبي نيست.

مصرف خودروها بيشتر از استاندارد

در ساير نقاط جهان، خودروهاي همكلاس پرايد با مصرف حدود 7 ليتر در‌100 كيلومتر تردد مي‌كنند، بر اين اساس اگر به اين خبر توجه كنيم كه روزانه‌72 ميليون ليتر در ايران مصرف مي‌شود و سهم 400 هزار پرايد در يك بررسي ميداني روزانه‌ 3 ميليون ليتر است حجم اضافه مصرف اين خودروها‌800 هزار ليتر بنزين است كه با ورود يك خودرو با فناوري روز و توليد انبوه آن، سالانه از به هدر رفتن ميليون‌ها ليتر بنزين مي‌توان صرفه‌جويي كرد.

در سوي ديگر بازار داخلي هم موتورهاي پرمصرف پژو‌405 قرار دارند كه در پلات فرم اصلي خودروهاي پژو 405، پژو پارس و سمند استفاده مي‌شود و آن‌گونه كه پيش از اين وزارت نفت اعلام كرده است، اين موتورها مصرف 12 ليتري دارند و اين در حالي است كه بايد مصرف اين چنين خودروهايي زير 10 ليتر باشد.

به همين دليل است كه بسياري از كارشناسان اعتقاد دارند اين بحران تا زماني كه خودروهاي فرسوده از رده خارج نشود پايان نخواهد يافت؛ زيرا تا مشكل خودروهاي فرسوده كه برخي مصرف بالاي 30 ليتر در 100 كيلومتر دارند حل نشود، بحران مصرف بالاي بنزين در ايران حل نخواهد شد.

تغيير مصرف با سوخت‌هاي جديد

هم اكنون بحران انرژي در جهان تبديل به يك مشكل عمده براي دولت‌ها شده و به همين دليل اين كشورها به خودروسازان خود فشار مي‌آورند تا با استفاده از روش‌هاي مختلف، مصرف سوخت خودروها را كاهش دهند.

در اين زمينه كاخ سفيد به خودروسازان آمريكايي دستور داده تا خودروهاي كم‌مصرف توليد و در افق دراز مدت خود به سوي استفاده از سوخت غير فسيلي حركت كنند.

يكي از اين روش‌ها كه بيشتر از سوي خودروسازان ژاپني در حال پيگيري است، استفاده از خودروهاي هيبريدي است. خودروي هيبريدي كه از سوي شركت تويوتا در سال 1998 ارائه شد، يك راه حل مناسب براي كاهش مصرف سوخت خودروهاي بنزيني تا حدود 50 درصد است كه مشكل مصرف زياد بنزين را از طريق توليد اين‌گونه خودروها مي‌توان تا حدودي مرتفع كرد.

دولت آمريكا پيش‌بيني كرده است تقاضا براي بنزين در اين كشور تا سال 2012 با 17 درصد افزايش مواجه شود، اما خودروهاي هيبريدي همچنان سهم بسيار كمي از خودروهاي آمريكا را تشكيل خواهند داد و در سال جاري سهم خودروهاي هيبريدي از بازار خودرو آمريكا‌1/3 درصد خواهد بود.

روش ديگري كه براي كاهش مصرف خودروها استفاده مي‌شود، استفاده از گازوئيل در خودروهاي سواري است. بنا بر مطالعات انجام ‌شده به‌طور متوسط استفاده از موتورهاي ديزلي به جاي موتورهاي بنزيني 30 درصد صرفه‌جويي در پي دارد ضمن اين كه خودروهاي ديزلي بين 20 تا 65 درصد سوخت كمتري مصرف مي‌كنند.

امروزه در خودروهاي سواري ديزلي مصرف 4‌‌ليتر گازوئيل به ‌ازاي هر 100 كيلومتر معمول است ولي در خودروهاي سواري بنزيني مصرف 6 ليتر در هر 100 كيلومتر ايده‌آل‌ترين حالت است. به همين دليل است كه در آلمان و فرانسه استفاده از خودروهاي ديزلي بسيار رواج يافته به گونه‌اي كه 60 درصد خودروها از سوخت ديزل بهره مي‌برند.

راه‌هاي ديگري كه در جهان مورد استفاده قرار مي‌گيرد، بهينه‌سازي موتورهاي بنزيني موجود با اصلاح اتاق احتراق و نحوه پاشش و استفاده از هيدروژن در موتورهاي پيل سوختي و هيدروژني است.

اما با توجه به اين‌كه، هنوز تا همه‌گير شدن هيدروژن راه درازي باقي است، از اين سوخت به عنوان سوخت 20 سال آينده خودروها ياد مي‌شود.

چين، پيشرو در استفاده از متانول

گاز طبيعي، بعد از هيدروژن، پاك‌ترين سوخت جايگزين است. چون بيش از 80 درصد اين سوخت از متان تشكيل شده، گازهاي آلاينده منتشره از خودروهاي با سوخت گاز طبيعي كمتر از خودروهاي بنزيني يا گازوئيل‌سوز مشابه است.

كشور چين در سال 2007 ميلادي، جايگاه بزرگ‌ترين مصرف‌كننده و توليدكننده جهاني متانول را به خود اختصاص داده است. چين خود را براي استفاده تجاري از سوخت متانول آماده مي‌كند و به اين منظور توسعه استانداردهاي ملي سوخت را مد نظر قرار داده است.

چند راهكار براي داشتن كارت سوخت پرتر!

تمام دارندگان خودرو در تلاشند به نحوي مصرف سوخت خودروي خود را كاهش دهند. بر اين اساس مطالعات پژوهشگران ايراني نشان داده است كه با رعايت توصيه‌هاي فني مي‌توان به اين مهم دست يافت.

طبق آمارهاي به دست آمده، باتوجه به اين كه در حال حاضر روزانه بيش از 60 ميليون ليتر بنزين مصرف مي‌شود، با رعايت نكات فني ارائه شده از سوي محققان ايراني مي‌توان روزانه باعث صرفه‌جويي چند ميليون ليتري در كشور شد.

در واقع رانندگان و صاحبان خودرو با رعايت نكات فني و ثابت شده به لحاظ علمي مي‌توانند مصرف سوخت را تا ميزان 30 درصد كاهش دهند.

خارج كردن وسايل اضافه و غيرضروري از صندوق عقب و درون خودرو، اجتناب از شتاب‌گيري بي‌مورد هنگام رانندگي و پرهيز از توقف‌هاي سريع و ناگهاني، استفاده مناسب از پدال ترمز، سرويس به موقع خودرو (شامل تنظيم موتور، باد چرخ‌ها، تنظيم جلوبندي، تعويض فيلتر هوا و تعويض به موقع روغن)، استفاده از رينگ استاندارد براي چرخ‌ها، استفاده از تاير مناسب، استفاده از كولر در سرعت‌هاي بالابه جاي باز كردن شيشه و گرم كردن خودرو با سرعت كم و دنده پايين به جاي درجا گرم كردن خودرو‌ها از جمله اين اقدامات براي كاهش مصرف سوخت در خودرو‌هاست.

درخصوص تاثير عوامل ذكر شده بر كاهش مصرف سوخت، يافته‌هاي علمي محققان ايراني نشان داده است خودروي پژوي 405 كه در حالت عادي به ازاي هر 100 كيلومتر حدود 10 تا 12 ليتر بنزين مصرف مي‌كند، با رعايت نكات ذكر شده ميزان مصرف سوخت آن به 7 تا 7.5 ليتر در هر 100كيلومتر كاهش مي‌يابد.

در واقع طبق آمارهاي مستدل، رعايت مسائل ساده فني و علمي ذكر شده سبب مي‌شود تقريبا مصرف سوخت 30 درصد كاهش يابد. به اين شكل در واقع با خودروي پژوي 405 تنها با يك باك سوخت مي‌توان مسافت تهران تا مشهد را طي كرد.

حميدرضا طهماسبي‌پور
شنبه 16 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 286]