كتابكشف حجاب(زمينه‌ها،پيامدها و واكنش‌ها منتشر شد

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: كتاب"كشف حجاب(زمينه‌ها،پيامدها و واكنش‌ها" منتشر شد
خبرگزاري جمهوري اسلامي(ايرنا)-دفتر پژوهش و بررسيهاي خبري: كتاب حاضر،سير كشف حجاب در ايران عصر رضا شاه را با تكيه بر منابع اصلي مورد بررسي قرار داده است توسط موسسه مطالعات و پژوهش هاي سياسي منتشر شده است در اينجا به معرفي اين اثر ارزشمند مي پردازيم:

عنوان: كشف حجاب (زمينه‌ها، پيامدها و واكنش‌ها)
موضوع: تاريخ معاصر
موضوعات مرتبط: رژيم پهلوي - رضاخان - كشف حجاب
نويسنده: مهدي صلاح
شمارگان: 3000
تاريخ انتشار: بهار 1384
تعداد صفحات: 392 صفحه
قيمت: 25000 ريال

معرفي كتاب:

سخن مشهوري است كه مي‎گويد تاريخ ايران، تاريخي است مذكر كه در آن، مرد همواره يكه‎تاز ميدان بوده است. اين تاريخ را مردان به وجود مي‎آورند، مي‎سازند، ادامه مي‎دهند و سرانجام نيز به دست مردان نوشته و تدوين مي‎گردد.
اين سخن، گرچه خالي از اغراق نيست، اما، پرده از روي اين واقعيت برمي‎دارد كه در بسياري از موارد، زن در ايران به عنوان عضوي از هيئت اجتماع مطرح نبوده، و در خارج از منزل نقشي نداشته است. از اين رو، به دنبال روزنه‎اي بود تا در جامعه و به هر طريق ممكن، خود را مطرح سازد. اين روزنه در دورة اخير به دست انديشه‎پردازان مشروطيت كه كم و بيش با تمدن و فرهنگ غرب برخورد كرده بودند، با شعار حجاب‎زدايي ظاهر گرديد، و راه رهايي از عقب‎ماندگي زن ايراني، و گام آغازين در مسير ترقي را رفع حجاب فرض نمود. در راستاي ترويج همين فكر بود كه نخستين گامها، يعني برداشتن روبنده و نقاب، عملي شد و تا قبل از تغيير سلطنت، زمينة برداشتن چادر نيز فراهم گشت.
تغيير سلطنت در ايران و اقدامات تجددگرايانة رضا شاه، اين روند را تسريع بخشيد؛ تا جايي كه به عنوان يكي از طرحهاي اساسي دولت درآمد و سرانجام، طي مراسمي در دي ماه 1314 براي اولين بار، با حضور بدون حجاب خانوادة شاه، كشف حجاب علناً به نمايش گذاشته شد و سپس از سوي شاه رسمآً، اعلام و داشتن حجاب منع گرديد.
پس از اعلام رسمي كشف حجاب، دولت و ساير دستگاههاي اجرائي در كشور موظف گرديدند براي پيشبرد اين طرح، در ولايات بكوشند. به همين منظور، از اقدامات تبليغاتي و انتظامي در حد وسيعي بهره‎گيري شد و حتي مسئولين در بسياري از موارد، كاربرد قوة قهريه را نيز در اولويت قرار دادند. اين ماجرا تا شهريور 1320ـ زمان تبعيد رضا شاه از كشور ـ سير صعودي داشت و از آن پس، با برداشته شدن اهرم فشار براي مدت چند سال، سير نزولي به خود گرفت.
در تحقيق حاضر، كوشيده‎ايم تا سير كشف حجاب در ايران عصر رضا شاه را با تكيه بر منابع اصلي بررسي كنيم. اين بررسي در شش فصل دنبال شده است. مقدمه كتاب، به بحثي نسبتاً مفصل در معرفي انتقادي منابع تحقيق اختصاص يافته است. در فصل اول، قضيـه كشف حجاب از ديدگاه تجددطلبان مورد توجه قرار گرفته و نظريات آن دسته از تجددطلباني كه در نوشته‎هاي خود از كشف حجاب سخن به ميان آورده‎اند، بررسي شده است. آنگاه به تأثير اين افكار در پوشش مردان و زنان عصر قاجار اشاره شده است. از آنجا كه اين تأثيرات، زمينه را براي برنامه‎هاي تجددطلبانة رضا شاه فراهم ساخت، برنامه تجددطلبي شاه و شقوق مختلف اين برنامه مورد بررسي و توجه قرار گرفت.
فصل دوم، به بررسي زمينه‎ها و مقدمات اعلام كشف حجاب در دوره رضا شاه اختصاص يافته است. در اين فصل، ابتدا به زمينه‎سازيهاي فكري داخلي و خارجي اين جريان اشاره شده، آنگاه اقدامات رضا شاه براي رسميت بخشيدن به اين جريان مورد بررسي قرار گرفته است.
در فصل سوم، به اعلام كشف حجاب در ايران و اقدامات سازمان يافتة دولت و دستگاههاي اجرايي كشور به منظور پيشبرد آن اشاره شده است.
در فصل چهارم، بر پاية اسناد موجود سير كشف حجاب در ولايات تا بعد از شهريور 1320، مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين، براي بررسي دقيق‎تر، نقاط مختلف كشور را در دو بخش كلي و مجزا ـ مناطق شهري و مناطق روستايي و عشايري ـ مورد توجه قرار داده‎ايم. علاوه بر آن، به موانع عمدة برنامة كشف حجاب و چاره‎انديشي‎هاي مسئولين اجرايي در جهت رفع موانع نيز اشاره شده است.
در فصل پنجم واكنشهاي اجتماعي در برابر كشف حجاب، بررسي شده، و ضمن تقسيم‎بندي آن به واكنشهاي مثبت و منفي ابراز شده از سوي گروههاي مختلف اجتماعي، نخست به واكنش روشنفكران، دولتمردان و رجال سياسي، روحانيون و قشرهاي مختلف زنان اعم از زنان طبقات مختلف شهري و زنان روستايي و عشايري تا قبل از شهريور 1320 اشاره و آنگاه به واكنش دولت در مقابل مخالفين پرداخته‎ايم. پس از آن، همراه با بررسي واكنشهاي اجتماعي در برابر كشف حجاب پس از شهريور بيست، خروج اجباري رضا شاه از كشور مورد توجه قرار گرفته است.
در فصل ششم، پيامدهاي اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و سياسي كشف حجاب به صورت كلي، مورد بررسي قرار گرفته است. در همين رابطه، تلاش گرديده بيشتر با تكيه بر منابع گذشته به اين پيامدها اشاره گردد. گرچه خود اين مبحث مي‎تواند پژوهشي جداگانه محسوب شود؛ ما در اينجا تنها از باب سخن مشهور، لايدرك كله لايترك كله، به آن پرداخته‎ايم. در همين جا، جا دارد از راهنماييها و همكاريهاي اساتيد محترم گروه تاريخ دانشگاه تهران، سركار خانم دكتر منصوره اتحاديه، جناب آقاي دكتر ايرج ناصري و جناب آقاي دكتر سهراب يزداني؛ گروه تاريخ دانشگاه تربيت معلم تهران و ساير كساني كه در تدوين اين پژوهش، خصوصاً در سازمان اسناد ملي ايران حقير را ياري فرموده‎اند تشكر و قدرداني نمايم. والسلام.
اطلاع/1863
چهارشنبه 13 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 155]