واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: بيماری- دكتر مهشيد چايچي: - مامان گلوم درد ميكنه. نميتونم آب دهنمرو قورت بدم. - باشه پسرم. الان بهات دارو ميدم. از دفعه قبل كه گلودرد داشتي، شربت چركخشككن مونده. بيا اين قاشقرو سر بكش، تا خوب بشي. متاسفانه اين داستان كه در بسياري از منازل هميشه تكرار ميشود، نه تنها باعث مصرف بيرويه دارو - بهخصوص آنتيبيوتيك - شده و مقاومت افراد نسبت به داروهاي موجود را بالا ميبرد بلكه موجب ميشود كه دفعه بعد كودك به نوعي از بيماري مبتلا شود كه ميكروارگانيسم عامل آن قويتر و نسبت به درمان مقاومتر است. لابد ميپرسيد: «پس از كجا بدانيم كه گلودرد كودك نياز به آنتيبيوتيك دارد يا نه؟». اين سؤالي است كه ميخواهيم در اينجا به آن پاسخ دهيم. بلع دردناك يا گلودرد، بياغراق اصليترين علت ملاقات پزشك بهخصوص در اين فصل است. البته گلودرد بيماري نيست و اغلب نشانهاي از يك بيماري است. بعضي از بيماريهايي كه ميتوانند باعث گلودرد شوند مانند سرماخوردگي، آنفلوآنزا و منونوكلئوز علت ويروسي دارند و در بعضي ديگر مانند آنژين استرپتوككي باكتريها دخيل هستند. خوشبختانه اغلب گلودردها ويروسي است و خودبهخود بعد از يك هفته خوب ميشود. تنها درصد كمي از آنها - كه به علت عفونت باكتريايي است - نياز به درمان با آنتيبيوتيك دارد. عاملان ريز و درشت اگر كودك شما سرماخوردگي سادهاي داشته باشد، معمولا علاوه بر گلودرد، عطسه، آبريزش چشم و بيني، سرفه، تب، درد خفيف بدن و سردرد هم دارد اما در آنفلوآنزا معمولا خستگي و ضعف، بدن درد، عرق و تب بالاي 5/38 درجه همراه گلودرد در كودك ديده ميشود. «منونوكلئوز» عفونت ويروسي ديگري است كه با گلودرد بسيار شديدي همراه بوده و علائم آن تقريبا 10 روز يا بيشتر طول ميكشد. متورم شدن غدههاي لنفي گردن و زير بغل، تورم لوزهها، بياشتهايي و سردرد، جوش دانههاي پوستي و متورم شدن طحال و كبد هم در اين بيماري وجود دارد. البته بيماريهاي ويروسي ديگر مانند سرخك، آبله مرغان و خروسك (كروپ) هم ميتوانند موجب گلودرد شوند. اما بشنويد از بيماريهاي باكتريايي؛ آنژين استرپتوككي، تونسيليت (عفونت لوزهها) و ديفتري از اين دسته هستند. بد نيست بدانيد ديفتري نوعي بيماري تنفسي نادر اما شديد است كه موجب مشكلات تنفسي و بلع دردناك ميشود. از كجا آمدهاي؟ ويروس و باكتري هر دو از راه دهان يا بيني وارد ميشوند. مثلا وقتي كودك ذرات معلق در هوا را هنگام عطسه يا سرفه ديگران از راه تنفس وارد ريه خود كند، با فرد بيمار دست بدهد يا وسايل مشترك مانند ظروف، حوله، اسباببازي يا دستگيره در را لمس كند و بعد از آن به بيني، چشم و دهان خود دست بزند، احتمال زيادي وجود دارد كه او هم بيمار شود. باتوجه به اينكه ميكروبهاي عامل گلودرد، واگيردار هستند، ميتوانند به راحتي هر جا كه افراد زيادي اجتماع ميكنند مثل مدرسه، مهدكودك، اتوبوس و حتي خانه خودتان منتشر شوند. با وجود اين، گلودرد غير از عفونتهاي باكتريايي و ويروسي علتهاي ديگري هم دارد؛ مثلا آلرژي و حساسيت به گياهان، قارچها، مو، پشم حيوانات و خشكي هواي منزل بهخصوص صبحها در فصل زمستان كه هواي اتاق بسيار گرم نگه داشته ميشود. تنفس از راه دهان به علت احتقان مزمن بيني هم ميتواند موجب خشكي و دردگلو شود. آلودگي هوا و محركهاي شيميايي مانند پاككنندهها و سيگار هم موجب تحريك و درد گلو ميشوند. شايد خندهتان بگيرد اگر بگوييم گاهي داد زدن مثلا در يك مسابقه ورزشي يا كنسرت هم به علت كشيدگي عضلات گلو ميتواند موجب گلودرد شود (پس لطفا براي تشويق تيم مورد علاقهتان، گلوي خود را پاره نكنيد!). علل گلودرد به اين عوامل محدود نميشود؛ حتي بيماري بازگشت اسيد معده، تومور و برفك دهان هم ممكن است باعث گلودرد شوند. همانطور كه ميبينيد گلودرد عوامل مختلفي دارد كه هر كدام درمان مناسب خود را ميطلبند بنابراين دادن آنتيبيوتيك بدون كشف علت گلودرد، اشتباه بزرگي است كه عاقلان آن را مرتكب نميشوند. هر كس خربزه بخورد... اگرچه هر كسي ممكن است گلودرد بگيرد اما بعضي عوامل افراد را مستعدتر ميكند. مثلا بچهها و نوجوانان بيشتر احتمال دارد كه گلودرد بگيرند. كودكان 5 تا 18ساله ممكن است 5 بار در سال دچار گلودرد استرپتوككي شوند، در حالي كه بزرگسالان 2 بار (يعني كمتر از نصف بچهها) مبتلا ميشوند. جالب است بدانيد بچههايي كه والدين سيگاري دارند، بيشتر گلودرد ميگيرند. در معرض دود سيگار بودن به دليل صدها ماده شيميايي سمي موجود در آن، ميتواند پوشش گلوي كودك را تحريك كرده و او را مستعد كند. حساسيت فصلي به گرد و غبار و قارچها هم ميتواند احتمال ابتلا به گلودرد را زياد كند. كودكي كه عفونتهاي مزمن و مكررسينوس داشته هم بيشتر دچار گلودرد ميشود، چون ترشحات بيني و سينوس او در حلق تخليه ميشود. حتماً خودتان هم متوجه شدهايد كودكاني كه به مهدكودك و مدرسه ميروند بيشتر مبتلا ميشوند؛ البته با آموزش شستن دستها به طور مرتب و رعايت بهداشت ميتوان ميزان ابتلاي اين كودكان را كم كرد. گوش به زنگ باشيد در بعضي شرايط لازم است كودك را نزد پزشك ببريد. مثلا اگر كودك مكررا دچار گلودرد ميشود و بيماري او زياد عود ميكند، ممكن است سيستم ايمني اين كودك ضعيف باشد و لازم است كه علت اين مشكلات بررسي شود؛ در ضمن اگر كودك شما پس از تماس با يك فرد بيمار - كه گلودرد استرپتوككي (آنژين) داشته - دچار گلودرد شده، لازم است توسط پزشك معاينه شود. در هر كدام از حالات زير هم بايد كودك را نزد پزشك ببريد: اگر گلودرد كودك بهقدري شديد است كه در بلع و تنفس مشكل جدي دارد؛ اگر تب او بيش از 5/38 درجه در بچههاي زير 6 ماه و بيش از 5/39 درجه در بچههاي بزرگتر است؛ اگر غدد لنفاوي گردن او متورم شده؛ در ته حلق او چرك ديده ميشود؛ خشونت صداي او بيش از 2 هفته طول كشيده؛ در بزاق يا خلط او خون وجود دارد؛ روي پوست بدنش جوش دانه زده يا علائم از دست رفتن آب بدن (چشمان گود رفته، ضعف شديد و كاهش دفع ادرار) دارد. و بترسيم از عوارض با اينكه اكثر عفونتهاي گلو خطرناك نيستند اما ممكن است بعضي از آنها عوارض جدياي ايجاد كنند به همين علت هم در بعضي شرايط ذكر شده لازم است كه حتما پزشك كودك را معاينه كرده و آنژين را از علل ويروسي افتراق دهد. اگر آنژين استرپتوككي، درمان نشود ميتواند عفونتهاي ديگري مانند التهاب لوزهها، سينوزيت، عفونت گوش و مخملك (تب، گلودرد شديد و جوش دانه پوستي) ايجاد كند. 2 عارضه بسيار مهمتر آنژين استرپتوككي - يعني تخريب كليوي و تب روماتيسمي- نسبت به گذشته كمتر شايع هستند اما باز هم بايد مراقب آنها بود. تب روماتيسمي در بافتهاي مختلف مانند عضلات، پوست و مفاصل، گرههاي التهابي ايجاد ميكند. اگر اين نقاط التهابي در عضله قلب يا دريچههاي آن ايجاد شود، در عبور جريان خون قلب اختلال ايجاد ميكند. با وجود اينكه گاهي جراحي دريچهها را ترميم ميكند اما تخريب اغلب دائمي است. به همين دليل، درمان گلودرد استرپتوككي قبل از ايجاد عوارض اهميت زيادي دارد. اگر چه عفونتهاي ويروسي از باكتريايي كمخطرتر هستند اما بدون عارضه نيستند. مثلا منونوكلئوز عفوني ميتواند موجب تورم لوزهها و گاهي انسداد راه هوايي و تنفس شود. همچنين ممكن است بزرگي بيش از حد و گاهي پارگي طحال را سبب شود. دارو را تا آخر بخوريد باز هم تاكيد ميكنيم؛ بيشتر گلودردها ويروسي هستند و نيازي به داروي چرك خشككن يا همان آنتيبيوتيك ندارند. درمان اين نوع گلودرد چيزي نيست به جز مصرف مايعات فراوان و استراحت و خواب بيشتر. به همين دليل توصيه ميشود در دوره بيماري سوپ و آب زياد به كودك بدهيد؛ البته دقت كنيد كه نوشيدنيهاي كافئيندار و آبميوههاي آماده، بيآبي بدن را تشديد ميكنند. اگر گلودرد كودك خيلي شديد است، به او اجازه بدهيد كه آبگوشت ولرم را با ني بمكد. زماني بود كه پزشكان همه گلودردها را با آنتيبيوتيك درمان ميكردند تا هم عفونت را درمان كرده باشند و هم از عوارض جدي آن مانند تب روماتيسمي پيشگيري كرده باشند اما امروزه به دليل مصرف بيش از حد آنتيبيوتيكها و ايجاد مقاومت نسبت به دارو در گروه زيادي از باكتريها، تمايل به تجويز آنتيبيوتيك مانند گذشته وجود ندارد. لازم است بدانيد آنتيبيوتيك مانند پنيسيلين، تأثير كمي در كاهش علائم گلودرد و تسريع بهبودي دارد و نميتواند از عود عفونت جلوگيري كند ولي اگر پزشك براي كودكتان آنتيبيوتيك تجويز كرده، حتما آن را تا انتهاي دوره دارو به كودك بدهيد؛ حتي اگر حالش زودتر خوب شد. اين كار از عود و ايجاد مقاومت دارويي در باكتري جلوگيري ميكند. اگر تب كودك در طول مصرف دارو قطع شد و حال عمومي خوبي داشت ميتواند به مهدكودك يا مدرسه برود زيرا معمولا بعد از 24 ساعت از شروع درمان امكان سرايت بيماري وجود نخواهد داشت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 5355]