سخنگوي وزارت خارجه با اشاره به روابط آتي ايران و امريكا ؛ اينك نوبت امريكاست

واضح آرشیو وب فارسی:شبکه خبر: سخنگوي وزارت خارجه با اشاره به روابط آتي ايران و امريكا ؛ اينك نوبت امريكاست
ادامه از صفحه اول-------------------------

از طرفي نمي توان مانع سخنراني و اظهارنظر افراد شد. آنها به ازاي نشاط سياسي كه از آن بهره مندند، اظهارنظر مي كنند و اين سخنان در يك تحمل پذيري سياسي بسيار بالايي صورت مي گيرد. ما بايد تحمل كنيم و اين براي ما بسيار محترم است.

-آيا اين گونه سخنان در روند ديپلماسي ما اشكال ايجاد نمي كند؟

خير، به دليل اينكه در همه جاي دنيا حوزه سياست ورزي عمومي با حوزه رسمي متفاوت است و براي آن تفكيك قائل هستند اما اگر در حوزه رسمي موضع تناقض آميز ديده شود حق با شما است، اشكال ايجاد مي شود.

-چرا ايران همواره در مقابل هر تغييري به پيشداوري پرداخته و با نگاه نه چندان خوشبينانه به قضاوت مي پردازد؟

نگاه بدبينانه نسبت به چه كسي؟

-منظور من انتخاب اوباما به رياست جمهوري ايالات متحده است. آيا تصور نمي كنيد اين نگاه از اوباما، بوش ديگري را پديد آورده و راه هاي تعامل بار ديگر به چالش كشيده شود؟

موضع گيري هاي خوشبينانه و بدبينانه درخصوص حادثه يي مثل انتخابات رياست جمهوري امريكا تنها به كشور ما مربوط نمي شود. توجه داشته باشيد امروز در قلب نيويورك و واشنگتن تحليل هاي مختلفي صورت مي گيرد كه اگر جمع بندي كنيم مي بينيم حتي شخصيت ها و روزنامه هاي غربي در قبل، بعد و درخلال انتخابات امريكا دو گونه تحليل ارائه كرده اند كه لزوماً منشاء آن رسانه ها و شخصيت هاي كشورهاي ديگر نيستند بلكه صرفاً ممكن است مربوط به منبع اين گونه خبرها كه خود امريكا است، باشد. آقاي اوباما توقعاتي را به وجود آورده است. واقعيت اين است كه اين موضع تنها حرف ما نيست كه همواره موضع مشخصي نسبت به امريكا اتخاذ كرده ايم بلكه اين حرف جهان است كه آقاي اوباما به دليل دو شعار اساسي انتخاباتي خود يعني «تغيير» و «بله ما مي توانيم» سلسله جبالي از توقعات را پيش روي خود ساخته است. اين سوالات و قضاوت ها درخصوص مسائل داخلي ما هم صدق مي كند. به طور مثال در كشور ما بعد از گذشت سال ها از مقوله اصلاح طلبي و اصولگرايي بايد ديد اين كار اصولگرايانه است يا اصلا ح طلبانه؟ و اصولاً اصلاح طلبي و اصلاحات چيست؟ هنوز جلساتي برگزار مي شود تا در مورد اين ابهامات توضيح داده شود. بنابراين وقتي در داخل هنوز اين ضرورت ها مطرح است در عرصه سياسي جهان نيز چنين خواهد بود. بايد ديد آقاي اوباما نيز درخصوص شعار «تغييرات» خود كه مطرح كرده است تا چه اندازه جدي است؟ و آيا اين تغييرات تاكتيكي است يا مي تواند استراتژيك و راهبردي باشد و در كل آيا اين تغييرات ممكن است؟ او در مصاحبه اخيرش به سه موضوع گوانتانامو، برخورد با تروريست و خروج نيروهاي امريكايي از عراق اشاره كرده است. ما مي توانيم به اين سخنان مفاهيم و مقولاتي اضافه كنيم. او واقعاً بايد پاسخگوي انتظارات انبوهي كه در مقابلش وجود دارد، باشد و بگويد شعار تغييراتش تا چه اندازه عمقي است و اينكه موضوع حقوق بشر مورد نظر ايشان چگونه تحقق خواهد يافت؟ و با مقوله آزادي زن و آزادي بيان و حقوق بشر كه اصلي ترين سوال پيش روي اوباما است آيا باز هم دوگانه برخورد خواهد كرد يا دبل استاندارد؟

-آيا براي پيشبرد اهداف خود و تامين منافع ملي بهتر نيست به شعار تغييرات آقاي اوباما نگاه خوشبينانه يي داشته باشيم؟

من صحبت از نگاه بدبينانه يا خوشبينانه نكردم. نگاه و رفتار امريكا تعيين كننده نوع نگاه ما است. نگاه ما مي تواند يك عكس العمل در برابر عمل و رفتار و رويكرد امريكا باشد. رويكرد آنها بعد از انقلاب نسبت به ما مثبت نبوده بنابراين نبايد به هيچ وجه از ما انتظار داشته باشند نگاه خوشبينانه يي نسبت به آنها داشته باشيم مگر اينكه تغيير و تحول اساسي در رفتار آنها ايجاد شده باشد. به هر حال ذاتاً هيچ نگاه خوشبينانه و بدبينانه يي وجود ندارد و بايد به انتظار نشست.

-صريح تر بگويم براي پيشبرد مسائل هسته يي كه براي ما از جايگاه ويژه يي برخوردار است آيا حاضريد با امريكا از در تعامل وارد شويد؟

امريكا يكي از اعضاي گروه 1«5 است و واقعيت اين است كه بحث هسته يي كاملاً مشخص و روشن است. ما يك موضع حقوقي و قانوني داريم و كارشناس حقوقي كه بي طرف و منصف باشد بر منطقي بودن ادعاي ما صحه گذاشته است. شخصيت شناخته شده و بي طرفي مثل هانس بليكس كه پيشتر در مقام سربازرس مسووليت اجرايي داشته است در اظهاراتي كاملاً حقوقي، محروم كردن يك كشور از حقوق شان در اين زمينه را غيرمنطقي خوانده است. ما مي گوييم دستيابي به فناوري صلح آميز هسته يي حق ما است يا خير؟ در پاسخ مي گويند بله حق شما است. ما مي گوييم حق غني سازي وفق ان پي تي حق قانوني ما است يا خير؟ مي گويند بله. از سوي ديگر مگر در ان پي تي درخصوص عدم اشاعه و خلع سلاح هسته يي به آن اشاره نشده است، پس چرا در اين باره دوگانه برخورد مي شود. يعني در حالي كه ايران سلاح هسته يي نداشته، همواره صلح آميز بودن فعاليت هاي هسته يي اش را اعلام كرده و آقاي محمد البرادعي مديركل آژانس بين المللي هسته يي نيز بارها بر آن صحه گذاشته است. بنابراين چه پاسخي در برابر محروميت ما از حق قانوني، طبيعي و منطبق با ان پي تي كه هيچ كس تاكنون در جهان بشريت نگفته اين سخن و ادعاي ما خارج از قواعد است، دارند؟ بحث بر سر اين موضوع است. اما اگر منظور شما از تعامل، حضور است كه آقاي ويليام برنز در مذاكرات هسته يي گروه 1«5 در ژنو حضور يافت و آقاي جليلي نيز موضع ايران را اعلام كرد. به اعتقاد من آنها بايد در زمينه تعامل پاسخگو باشند. شما بايد اين را از خانم رايس سوال كنيد.

-قطعاً اگر چنين فرصتي پيش آيد از او نيز اين سوال را خواهم پرسيد اما اكنون راه تعامل را از جنابعالي مي پرسم.

گفتم اين نوع سوالات بايد از خانم رايس و وزير امور خارجه آينده امريكا پرسيده شود نه از ايران. اصل موضوع اين است كه از نظر آنها دستيابي كامل به فناوري صلح آميز انرژي هسته يي تعريف 60 ساله از اقتدار رژيم صهيونيستي را در منطقه تغيير مي دهد. اين اصل موضوع است و ربطي به بحث حقوقي و بين المللي ندارد و همچنين هيچ نكته ابهام آميزي وجود ندارد. از نظر آنها اگر ما بتوانيم چرخه توليد سوخت يعني از حفاري، توليد كيك زرد، رسيدن به مرحله UF4 و UF6 و تزريق گاز به سانتريفوژ و ميله سوخت بعد تحويل سوخت به نيروگاه را انجام دهيم، اين تعريف اسرائيل در منطقه را از بين مي برد يعني اين دانش با هدف و فلسفه تاسيس رژيم صهيونيستي و خاورميانه هم راستا نيست چرا كه از نظر آنها اسرائيل از لحاظ تكنولوژي دانش هسته يي بايد از مسلمانان برتر باشد، اين اصل موضوع است و مابقي فرعي و پيش پاافتاده است. در مناظره يي كه در مركز صلح سيبري با آقاي گريگوري شولتي سفير فعلي امريكا در آژانس به همراه سفير وقت سوريه در سوئد و مصر داشتم(كه البته آن دو از موضوع هسته يي ايران حمايت كردند) ما سه سفير هشت بار اين سوال را مطرح كرديم كه چرا برخورد شما در اين خصوص دوگانه است در حالي كه مقامات اسرائيل همواره وجود 200 كلاهك هسته يي را تاييد كرده اند و ايشان در پاسخ به سوال من و همكاران تنها سكوت اختيار كرد و هرگز پاسخي نداد.

-شايد بتوان فشار تحريم ها را تا يك حد مشخص تحمل و مردم را قانع كرد كه كمبودها را بپذيرند اما در صورت جنگ احتمالي و با تشديد تحريم ها معادلات تغيير خواهد كرد. دستگاه سياست خارجي به جز راه هاي كنوني چه راهي را براي برون رفت از وضعيت فعلي پيشنهاد مي كند؟

من موضع رسمي نظام را مطرح مي كنم. بنابراين شما را ارجاع مي دهم به توصيه اخير 20 نفر از مقامات و شخصيت هاي امريكايي. آنها صراحتاً گفته اند در هدفي كه ما براي ممانعت ايران از دستيابي به دانش صلح آميز هسته يي اتخاذ كرده ايم موفق نبوده ايم. بنابراين گزينه برخورد نظامي و تحريم اقتصادي جوابگو نخواهد بود. از سويي بعضاً تحليلي مطرح مي شود كه شرايط بحران فعلي اقتصاد جهاني مي تواند تاثير تحريم ها را شديدتر كند اما تحليل دقيق كارشناسان اقتصادي عكس اين موضوع را مطرح كرده اند. يعني آثار بحران اقتصادي كاملاً ضدتحريمي است. علت آن هم واضح است. يعني در زماني كه وضعيت اقتصاد جهاني مناسب بود، برخورد دولت ها با شركت هاي اقتصادي خود در غرب بيشتر كنترل كننده بود، اما اكنون همين شركت ها مشكلات جدي براي حفظ خود پيش رو دارند و دولت ها نيز تسلط آنچناني براي مهار اين شركت ها ندارند. اين دولت ها خود به ورشكستگي و بحران بيكاري رسيده اند، بنابراين رهيافت كنترل شديد شركت ها به دليل بحران اقتصادي موجود جهاني تبديل به حمايت دولت ها از اين شركت ها شده است. بنابراين تنها موضوعي كه باقي مي ماند بحث كاهش قيمت نفت است، خوشبختانه بودجه سال 1387 با نفت زير 60 دلار بسته شده است و نه 100 دلار و... بدين ترتيب كاهش قيمت نفت براي ما شوك ويژه اقتصادي نيست چرا كه بودجه ما در چارچوبي است كه عرض كردم. از سويي اگر با كاهش قيمت نفت منابع درآمدي ما كاهش يابد مواردي وجود دارد كه مي توان آن را تعديل كرد يا آثار منفي افت درآمد را كاهش داد به طور مثال فرض كنيد اگر در شش ماهه اول سال 25 ميليارد دلار واردات داشته باشيم، اكنون كه با كاهش جهاني قيمت فولاد، مس، فلزات و غلات و بسياري از كالاها مواجه هستيم در نتيجه بودجه يي كه براي واردات اين كالاها صرف مي شد به نصف كاهش مي يابد. يعني اگر با كاهش قيمت نفت مواجه هستيم از طرف ديگر مبلغي كه بابت اقلام مي پردازيم پايين است.

-اگر تحريم ها شامل سوخت به طور مثال بنزين باشد، چطور؟

اولاً ما توليد بنزين در داخل كشور داريم. در ثاني خوشبختانه اقدامي كه دولت در خصوص بحث بنزين در سال گذشته انجام داد و مردم همراهي كردند موثر بود. مردم ما هشت سال جنگ را پشت سر گذاشته اند، اگر بحث هاي مختلف را صادقانه براي مردم مطرح كنيم و اگر موضوع استقلال و منافع ملي مطرح باشد مردم محكم مي ايستند. مگر تاكنون نايستاده اند. ما مردم تن پروري نداريم همه كوشا هستند البته همه جور آدم در همه نسل ها يافت مي شود و همه به يك شكل هم راستا فكر نمي كنند اما معدل جامعه ما آن طور است كه در جنگ و تحريم ثابت كرده اند البته تاكيد مي كند بايد به خوبي بتوانيم حوزه منافع ملي را براي مردم تفهيم كنيم. واقعيت اين است كه تجربه تاريخي نشان مي دهد دستيابي به دانش صلح آميز هسته يي يك فتح قله است يعني وقتي مي خواهيد قله دماوند و اورست را فتح كنيد با راه رفتن در خيابان آسفالت متفاوت است و همه آنها را درك خواهند كرد. اين شعر معروف مصداق همين بحث است؛ جگر شيرنداري سفر عشق مرو...

-جنابعالي يكي از مسوولان سياست خارجي هستيد و تنها نمي توانيد بر مبناي گذشته رفتار سياسي آينده كشور را ترسيم كنيد. شعار اوباما رئيس جمهور امريكا جنگ نيست اما تشديد تحريم ها است. اگر اين تحريم در بخش هايي گسترده تر شود مثل قطعات هواپيما و غيره باز ايستادگي تنها راه موجود است؟

صدور قطعنامه جديد و احتمال تحريم هاي بي دليل و بي پايه عليه جمهوري اسلامي بر درستي انتخاب راهي كه ما در موضوع برنامه صلح آميز هسته يي پيموده ايم صحه مي گذارد. بهترين دليل اين مدعا تحريم قطعات هواپيماهاي غيرنظامي است. اولاً اين موضوع كاملاً يك بحث حقوق بشري است به دليل اينكه اين غيرانساني ترين و غيرحقوق بشري ترين اقدامي است كه غربي ها در اين باره انجام مي دهند يعني يك بازي سياسي با جان انسان ها و حتي بي رحمي نسبت به شهروندان غربي است. تحريم قطعات هواپيما نشان مي دهد كه غربي ها چه اندازه نسبت به جان شهروندان خود بي توجه هستند. اين هواپيماها آن طور كه غربي ها ادعا مي كنند نظامي نيست و كاربرد نظامي ندارد. از سويي هيچ گاه با تحريم قطعات هواپيما، در مواضع استراتژيك و راهبردي يك كشور تغيير حاصل نخواهد شد و تاكنون تاريخ چنين چيزي را نشان نداده است. نكته بعدي كه بايد بدان اشاره كرد اين است كه خوشبختانه متخصصان فني به توليد هواپيما دست يافته اند يعني با اين تحريم ها نه تنها هيچ مشكلي در هدفمان ايجادنشده بلكه ترغيب شديم كه با توليد بومي مشكل را حل كنيم. يعني تحريم قطعات هواپيما نتوانسته براي ما عملي شود.

-در خبرها آمده بود هواپيماي مسافربري ايران در آلمان دچار نقص فني شده و نياز به قطعه يي دارد كه جزء تحريم هاي قطعنامه شوراي امنيت است. دولت آلمان بعد از كشمكش هاي فراوان با اين شرط كه بعد از رسيدن هواپيما به خاك ايران اين قطعه بازگردانده شود، مي پذيرد كه نقص فني هواپيماي ايران را برطرف سازد. فكر نمي كنيد تحريم ها چاره يي اساسي تر را طلب مي كند؟

اين موضوع كاملاً يك بحث حقوق بشري است. من قصد توهم توطئه ندارم. هر فعاليتي كه در خصوص ارتقاي حقوق بشر در هر جاي دنيا انجام شده باشد به آن احترام مي گذارم ولي معتقدم در حال حاضر اولويت بحث حقوق بشر مبارزه با موضوع تحريم هاي قطعات هواپيما است. من انتظار دارم همه فعالان حقوق بشر در داخل كشور و جنبش هاي مطرح مثل جنبش زنان و دانشجويي تمركز اصلي فعاليت هايشان را در اين خصوص داشته باشند. اميدوارم كمپين هاي جدي در داخل و خارج كشور و همه كساني كه مدافع حقوق بشر هستند تلاش گسترده يي در اين باره آغاز كنند چرا كه يكي از شاخص هاي حقوق بشري ما موضوع تحريم قطعات هواپيما است. بنابراين اميدوارم سمينارهايي در داخل و خارج كشور برگزار شود و از مقامات غربي پرسيده شود كه تحريم قطعات هواپيماهاي خصوصي كه تهديد جان انسان هاي بي گناه، زنان و كودكان است بر چه منطقي از حقوق بشر استوار است. آيا اين بدترين نقض حقوق بشر نيست؟ و تا زماني كه اين تحريم وجود دارد آيا موضوع آزادي بيان و آزادي زنان يك شوخي بيشتر نيست؟ چقدر مناسب بود روزنامه اعتماد سردمدار كمپين سراسري 75 ميليون امضا در داخل و خارج كشور در جهت مبارزه با تحريم قطعات هواپيما به مثابه بدترين شكل نقض حقوق بشر باشد.

-ايران در زمان رياست جمهوري كلينتون به فرصت گفت وگو با امريكا توجهي نشان نداد. آيا اين بار تصميم نداريد از فرصت روي كارآمدن دوباره دموكرات ها براي گفت وگو استفاده كنيد خصوصاً كه مشاوران اوباما طي نامه يي به او خواستار مذاكره مستقيم با ايران شده اند؟

من وارد بحث هاي متداول كه اين روزها در داخل مطرح مي شود نمي شوم. اما سخت ترين تحريم ها عليه جمهوري اسلامي در زمان كلينتون صورت گرفت يعني در همان زمان كه خانم مادلين آلبرايت وزير خارجه وقت امريكا از ايران رسماً عذرخواهي كرد درست 24 ساعت بعد آقاي كلينتون رئيس جمهور پيشين امريكا تحريم ها عليه ايران را امضا كرد و اين رفتار دوگانه آنها بوده است.

-تكرار مي كنم چه كنيم تا اين فرصت دوباره از دست نرود؟

شما چرا ايران را مخاطب قرار مي دهيد در حال حاضر همه چيز دست امريكا است.

-مسلماً اگر در چنين شرايطي قرار بگيرم اين سوال را از آنها خواهم پرسيد اما حالا نظر شما را مي خواهم.

ايشان (اوباما) شعار تغييرات را داده و اعلام كرده سياست هايشان غلط بوده است بنابراين بايد تمام سوالاتي كه از من مي پرسيد از ايشان پاسخش را بخواهيد. الان مقطعي نيست كه مسوولان جمهوري اسلامي مورد سوال قرار بگيرند بايد مسوولان امريكا مخاطب پرسش هاي شما باشند. اگر هر نقدي وجود دارد به داخل مربوط نمي شود و موضوع كاملاً به امريكا برمي گردد.

-طبق گفته هاي جنابعالي الان زمان مناسبي براي پيشنهاد مذاكره و تعامل با امريكا از سوي ايران نيست بنابراين چه توجيهي براي پيشنهاد آمادگي مناظره محمود احمدي نژاد رئيس جمهوري در سفرش به نيويورك با مقامات امريكا و نامه اخير وي به اوباما داريد؟ مگر نگفتيد همه چيز دست امريكا است و پيشنهاد مذاكره بايد از جانب آنها باشد؟

در خصوص اقداماتي كه مسوولان در قبال امريكا انجام مي دهند بايد گفت برخي از منتقدان بزرگوار در داخل و خارج دچار تناقض بسيار شديد شده اند. موضعگيري ها كاملاً نشان مي دهد معمولاً يك انسجام منطقي در اظهارنظرها مثلاً در نقد و بررسي نامه آقاي احمدي نژاد به اوباما وجود ندارد. شما در يك جا مي گوييد بايد تعامل داشت و در جاي ديگر خلاف آن را. به عقيده من منتقدان سياست خارجي بايد تكليف خود را در اين خصوص مشخص كنند. واقعيت اين است كه موضوع رابطه با امريكا مربوط به امروز و فردا نيست. مربوط به اين دولت و آن دولت نيست بحث 30 ساله و بعد از انقلاب است. بحث امام و مقام معظم رهبري است. اين بحث راهبردي تر از اين است كه با تصميم من و شماي نوعي تغيير كند. البته همه انتقادها فاقد انسجام منطقي نيست اما بعضي بحث ها اينچنين است و من شخصاً گاهي نمي توانم از اين انتقادها نتيجه يي بگيرم و نمي توانم بفهمم كه منتقدان با ابتكار مناظره و نامه موافقند يا مخالف. چون دو گونه تحليل در اين خصوص مشاهده مي شود. شايد اين از ضعف فهم من باشد. البته در حوزه هاي ديگر همين عدم انسجام در گفتار منتقدان وجود دارد. از يك طرف مطرح مي شود موضوع فلسطين به ما مربوط نمي شود و از طرف ديگر بحث تعامل با جهان را مطرح مي كنند. همه مي دانيم كه موضوع خاورميانه اولويت ديپلماسي جهاني است و نمي دانم چرا در حالي كه خانم رايس بعد از نشست آناپوليس 19 بار به خاورميانه سفر مي كند ما نبايد فلسطين برايمان مهم باشد؟

-بحث را به موضوع ديگري منتقل مي كنيم چرا ايران با توافقنامه امنيتي عراق و امريكا مخالفت مي كند. اين در حالي است كه به طور مثال كردها حامي اين توافقنامه هستند اين نكته يي بود كه بارزاني در سفرش به تهران رسماً اعلام كرد.

اولاً اين پروسه در حال انجام قانوني است. اگر انتظار داريد من اكنون موضع مشخصي را در اين خصوص اعلام كنم بايد اجازه دهيد اين توافقنامه به نتيجه نهايي برسد و منطقي هم همين است آنچه كه در حال حاضر در روي زمين اتفاق افتاده دولت اين توافقنامه را تصويب و به مجلس ارائه كرد. مهم اين است كه نظر مسوولان عراقي و مراجع ديني كاملاً در آن لحاظ شده است.
پنجشنبه 7 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبکه خبر]

[مشاهده در: www.irinn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 78]