دايره المعارف آموزش عالي

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: دايره المعارف آموزش عالي
جو دانشگاهي
(قسمت اول )
جو دانشگاهي به قوانين صريح وضمني ،ساختارها اهداف مشترك وپيش فرضها وبرداشتهاي شخصي موجود در يك دانشگاه اطلاق مي شود .هر فردي در دانشگاه پيش فرضهايي غير رسمي ، ومعمولا تفريحي ، درباره نقشها و انتظاراتي دارد كه ديگران به وي محول كرده اند .ضمن اينكه خود داراي انتظاراتي از ساير اعضاي دانشگاه دارند .جو دانشگاهي با فرهنگ سازماني در ارتباط است .گرچه با آن فرق دارد .
فرهنگ سازماني در حكم چسبي اجتماعي يا هنجاري است كه اجزاي يك سازمان را به هم وصل مي كند وشامل بعضي از اين امور است .-1 هنجارها يا دستورالعملها -2 ارزشهايي كه از سوي دانشگاه حمايت مي شود -3 فلسفه اي كه شيوه نگرش ورفتار دانشگاه را نسبت به دانشجويان وكاركنان جهت ميدهد، جو دانشگاهي را همچون فرهنگ دانشگاهي ، نمي توان به اجمال تعريف كرد .چرا كه مفهومي استنباطي است كه بايد آنرا حس يا درك كرد ، سه ويزگي متمايز در تعريف جو دانشگاهي برجسته مي نمايند .-1 بررسي نگرشها ، رويكردها ، ومشاهداتي است كه مي توان آنها را در ميان اعضاي گروهها در طول زمان بررسي كرد .-2 تمركز بر الگوهاي باورها ورفتارهاي موجود -3 انعطاف پذير بودن ، ويژگي مميز جو دانشگاهي در اين است كه تغيير آن سريع تر از فرهنگ ريشه دار و پايدار است . جو بيشتر تكاملي است و در قياس با فرهنگ دانشگاهي بيشتر تحت تاثير نفوذهاي بيروني قرار مي گيرد .در واقع ،نگرشها ،برداشتها ،وباورهاي موجود است كه معرف دانشگاه وكاركنان آن است .
اما چرا جو دانشگاهي اهميت دارد ؟ گفته شده است كه شناسايي ،تعريف ودرك جو دانشگاهي ،به بهبود عملكرد وكارايي سازمان كمك مي كند .درك جو دانشگاهي همچنين مي تواند به تسهيل تغيير ونو آوري مدد رساند .اعتقادات وانتظارات كنوني را تنها هنگامي مي توان به نحو مطلوب بهبود بخشيد كه خوب درك شوند .افزون بر اين ، برخي صاحب نظران پيشنهاد كرده اند جوهاي دانشگاهي را مي توان مثلا از طريق ايجاد محيطهايي كه انتظارات بالاتري دارند ، به منزله روشي براي پيشبرد موفقت دانشجويان به كار گرفت .
جو دانشگاهي را چگونه ارزيابي وبررسي كرده اند ؟ برخي از مفاهيم مهم مرتبط با جو دانشگاهي كدام اند ؟پاسخ اين است كه جو دانشگاهي عمدتا با بدنه دانشجويي ارتباط دارد از آنجا كه دانشجويان در مدت نسبتا كوتاهي پس از ورود به دانشگاه (با پايان گرفتن تحصيلاتشان )آن را ترك مي كنند ، محوري پايدار در دانشگاه به شمار نمي آيند .و بيش از ساير اعضاي جامعه دانشگاهي ،مستعد تاثير گذاري وتاثير پذيري اند .در مورد درك دانشجويان از جو دانشگاهي وتاثيرآن بر موفقيت وتجربيات آنان ،پژوهشهاي زيادي انجام شده است .اخيرا محققان ، چگونگي تاثيرعوامل محيطي بيروني -نظير حجم كار ،موانع مالي ،مخالفت با استخدام رسمي وبحثهاي مربوط به بهره وري -را بر هيئت علمي مورد بررسي قرار داده اند .اما جو را مي توان به عنوان ويژگيهاي كاركرد دانشگاه شامل تمرينهاي ياددهي ويادگيري ، برنامه درسي ،هيئت هاي امنا ،فرايندهاي تصميم گيري ،و جو با توجه به نوع تنوع موسسات (مثلا : جو حاكم بر مدارس عالي در قياس با موسسات علوم انساني )داشت .هيئت هاي امنا وكميسيونهاي آموزش عالي، بررسي جو دانشگاهي را آغاز كرده اند .محرك آنان دراين بررسي ،نرخ بالاي ترك تحصيل در ميان دانشجويان بوده است .جو دانشگاهي به عنوان يكي از ده موضوع عمده مربوط به سياست ، در گزارش 1996 م سالانه انجمن هيئت هاي امنا دانشگاهها ومدارس عالي آورده شده است .از دفاتر پژوهشهاي دانشگاهي بيش از گذشته خواسته مي شود كه جو دانشگاهي خود را مورد ارزيابي قرار دهند .ابزارها و وتحقيقات در زمينه دست يابي به اين هدف درحال تدوين است
وميتوان آنها را از انجمن پژوهشهاي دانشگاهي دريافت كرد .
از جرج كاه وهمكارانش كه ،از آن تحت مشاركت دانشگاهها ياد مي شود ،دانشگاههايي كه مي كوشند دانشجوياني را بپذيرند كه در فرايند يادگيري سهم بيشتري دارند -نشان دهنده روشي است كه بر مبناي آن مي توان جو دانشگاهي را نه يك مزاحم بلكه يك تسهيل كننده دانست .جو دانشگاهي در طول سالها جه تغييري كرده است ؟در هر دوره زماني كه معمولا در قالب دهه در نظر گرفته مي شود -جو دانشگاهي به طور كلي با توجه به نيروهاي مختلف بيروني كه بر تجربه دانشجويان وهيئت علمي در دانشگاهها تاثير مي بخشند ،تعريف شده است .
مثلا از ويژگيهاي دهه 1960 م جنگ دوم جهاني وقانون نظام وظيفه اجباري است .جو دانشگاهي ، در اوايل اين دهه از ميهمانيهاي چاي ،جشنهاي آخر سال وميهمانيهاي دوستانه ،به ميهمانيهاي جدي تر وحرفه اي محور تبديل شد .براي اينكه سربازان كار آزموده از جنگ برگشته ،در اواخر آن دهه به دانشگاهها پا نهادند .سالهاي دهه 1960 م همراه با جنگ ويتنام وجنبش حقوق مدني است ،كه جو دانشگاهي را عميقا از تمركز داخلي در دهه 1950 م به جوي با گرايش برابري اجتماعي تبديل كرد ،كه درآن دانشجويانش در تحصنها ،شورشها و تظاهرات در گير بودند .در دهه هاي 1980 و1990 م جو آموزش عالي در بر مبناي زير سوال بردن مسئوليت دانشگاهي ،غفلت از شناخت جامعه ،عطف توجه به ارزيابي ،تلاش براي يكپار چگي برنامه هاي درسي وتاكيد مجدد براموزش وتحصيلات دوره كارشناسي توصيف شده است .اين مثالها روشي را كه بر مبناي آن نيروهاي بيروني ،جو را شكل مي دهند تصور مي كنند .همچنين نشان مي دهند كه جو چگونه مي تواند سد واكنش به رويدادهاي اجتماعي واقتصادي وسياسي مهم به طور ناگهاني تغيير كند .
موسسه پژوهش آموزش عالي ،دانشگاه كاليفرنيا ،در لوس آنجلس اطلاعات موجود در سطح كلان درباره جو دانشگاه را فراهم آورده است .در اين موسسه نظريات وديدگاههاي دانشجويان از اواخر دهه 1960 م ، بر اساس برنامه پژوهش مشترك دانشگاهي دنبال مي شده است .اين پايگاه داده هاي گسترده از پاسخهاي دانشجويان تصويري جامع را از تغيير جو سازماني ،كه در نگرشهاي دانشجويان از محيط دانشگاه انعكاس يافته ، در اختيار ما مي گذارد .
(ادامه دارد ...)
جمعه 1 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 92]