عروس دریایی اسمان، دنباله دارها

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: گهگاه پدیدار شدن دنباله دارها ، آسمان شب را بیش از حد شگفت انگیز می کند؛ جرمی که با دنباله یی بلند برای مدتی پرنور شده و سپس فروغ خود را از دست می دهد و از زمین و خورشید دور می شود. مردمان باستان با ظهور هر دنباله دار در آسمان فکر می کردند اتفاق بدی خواهد افتاد و ترس وجودشان را فرا می گرفت.

ستاره های دنباله دار! برخلاف آنچه نامیده می شوند، ستاره نیستند و این نام تنها اصطلاحی است که از گذشته روی آنها مانده است. امروزه خیلی از منجمان آماتور و حرفه یی توسط تلسکوپ های شخصی یا تلسکوپ های بزرگ رصدخانه ها، هر شب بخش هایی از آسمان را می پیمایند تا نشانی از یک دنباله دار جدید بیابند. با بررسی هر شب آسمان ممکن است جرمی کوچک و کم نور را پیدا کنیم که گویی هاله یی اطراف آن را پوشانده است. این جرم احتمالاً یک دنباله دار است. اگر طی شب های بعد دوباره همان منطقه از آسمان را رصد کنیم، متوجه می شویم آن نقطه مه آلود از مکان قبلی خود کمی حرکت کرده است. دنباله دارها از اجزای کوچک اما باشکوه منظومه شمسی به حساب می آیند.

دنباله دارها اجزایی کوچک هستند که در دام گرانش ستاره منظومه شمسی یعنی خورشید گرفتار شده اند. دنباله دارها معمولاً یک مدار بسیار کشیده بیضی شکل دارند به طوری که در زمان حرکت خود به سمت خورشید معمولاً از مدار زمین هم گذر می کنند و به خورشید نزدیک می شوند و سپس با دور شدن از خورشید به ورای مدار آخرین سیاره منظومه شمسی نپتون می روند. دنباله دارها زمانی که در فاصله دوری از خورشید هستند بسیار کم نور هستند اما زمانی که به سمت خورشید می آیند، هرچه به این ستاره نزدیک تر می شوند هسته نمایان تری همراه با دنباله یی بلند پیدا می کنند. اگر دنباله داری بیشتر از 200 سال طول بکشد که یک گردش کامل به دور خورشید بزند آن را دنباله دار بلنددوره می نامند و اگر این دوره گردش کمتر از 200 سال باشد، دنباله دار کوتاه دوره نامیده می شود.

اما دنباله دارها واقعاً از چه ساخته شده اند که این گونه عمل می کنند؟ یک گلوله نامنظم، حدوداً به طول 16 کیلومتر را فرض کنید؛ گلوله یی که یخی و گل آلود است. این هسته جامد یک دنباله دار متوسط و معمولی است. این هسته از غبار، ذرات و کلوخ های ریز به هم چسبیده تشکیل شده است که در اثر گرانش متقابل کنار یکدیگر قرار گرفته اند. به این ترتیب این هسته بیشتر شبیه به یک گلوله بزرگ برفی و کثیف است. زمانی که هسته دنباله داری از فاصله های دور منظومه شمسی که در آنجا دما بسیار پایین است به سمت خورشید فروزان می آید، دنباله یی بلند که بر اثر تبخیر مواد تشکیل دهنده هسته است، پشت آن پدیدار می شود، به صورتی که ممکن است دم یک دنباله دار متوسط تا چند میلیون کیلومتر در فضا کشیده شود. جالب آنکه حتی دم دنباله دارهای بزرگ ممکن است بیشتر از 150 میلیون کیلومتر یعنی بیشتر از فاصله زمین از خورشید هم کشیده شود، دم دنباله دارها همواره مخالف جهت تابش های خورشید تشکیل می شود. هیچ یک از بخش های تشکیل دهنده دنباله دارها از خود به تنهایی نوری ندارند و ما تنها به دلیل بازتاب نور خورشید از برخورد با ذرات بسیار کوچک و غبار موجود در هسته و دم دنباله دار است که می توانیم آنها را مشاهده کنیم.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 669]