تناسب حق و تکلیف( گذري بر آيه 228 سوره بقره )

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: تناسب حق و تکلیف( گذري بر آيه 228 سوره بقره )

والمطلقات يتربصن بانفسهن ثلاثه قروء ولا يحل لهن ان يكتمن ما خلق الله في ارحامهن ان كن يومن بالله واليوم الآخر وبعولتهن احق بردهن في ذلك ان ارادوا اصلاحا ولهن مثل الذي عليهن بالمعروف وللرجال عليهن درجه والله عزيز حكيم( سوره مباركه بقره / 228)

زنان طلاق داده شده بايد مدت سه پاكى انتظار كشند و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان دارند براى آنان روا نيست كه آنچه را خداوند در رحم آنان آفريده پوشيده دارند و شوهرانشان اگر سر آشتى دارند به بازآوردن آنان در اين [مدت] سزاوارترند و مانند همان [وظايفى] كه بر عهده زنان است به طور شايسته به نفع آنان [بر عهده مردان] است و مردان بر آنان درجه برترى دارند و خداوند توانا و حكيم است.

آيه شريفه 228 سوره بقره ، در خصوص حقوق متقابل مرد و زن مي باشد ، از جمله سوالات و شبهاتي كه در خصوص اين آيه شريفه مطرح ميشود ، فضل و برتري مردان بر زنان است كه در فراز پاياني آيه شريفه بدان تصريح نموده است .
در تاپيك حاضر قصد داريم به بررسي اين مساله بپردازيم و در خصوص درجه اي كه آيه شريفه مطرح نموده ديدگاه مفسران را بررسي نموده و به نقد و نظر بنشينيم .

نسبت میان حق و تکلیف هر یک از زن و مرد جز تساوی و برابری نخواهد بود.
چراکه اگر بگوییم شخصی حقوقی بیشتر از تکالیفش دارد، به این معناست که در برابر و به ازای بخشی از حقوقش، هیچ تکلیفی ندارد.

اکنون سؤال را اینگونه مطرح می کنیم: به کدام دلیل عقلی و نقلی در رابطه با هر حقی که خداوند برای هر یک از زن و مرد در نظرگرفته، تکلیفی مساوی و برابر با آن بر عهده او قرار داده است؟

در پاسخ ابتدا دلیل عقلی را مطرح می کنیم: اگر کسی را محق دانستیم در مقابل باید شخص دیگری مکلف به ادای حق وی باشد، زن و شوهر و والدین و فرزندان و والی و رعیت، حقوق و تکالیفی درمقابل هم دارند کتاب نقد (18)، دکتر احمد بهشتی، مقاله امام علی(ع) و حق و تکلیف، ص123 ... زیرا جعل حق، بدون آن که در برابر آن تکلیف و مسئولیتی باشد، لغو و بیهوده است و مانند آن است که قانونی وضع شده، ولی برای اجرای آن هیچ تضمینی وجود ندارد. علاوه بر این که جعل حق برای کسی جز با جعل تکلیف در مقابل آن و برای شخص دیگری لغوو بیهوده خواهد بود. هر محقی به ازای حقی که از آن برخوردار است خودش نیز تکلیفی برعهده دارد. زیرا اگر شخصی فقط محق باشد و در مقابل او شخص دیگری فقط مکلف باشد، ازمکلف نمی توان انتظار عمل به تکالیفش را داشت. به عنوان مثال: اگر اینگونه بود که یک طرف فقط محق بود و طرف دیگر مکلف، همیشه به یک طرف ظلم می شد و ضمانت تحقق حق ازبین می رفت.
بنابر این رابطه با هر حقی دو نوع تکلیف وجود دارد:
1 ـ تکلیف در مقابل حق 2 ـ تکلیف به ازای حق و ادعای ما این است که تکلیف نوع دوم همیشه با حق متناسب است. 1
_________________________
1- مقاله تناسب حق و تکلیف در مرد و زن ، فرزانه حكيم زاده ، مجله حوراء ، بهمن 1383، شماره 10

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 222]