سبک.های دلبستگی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
سبک.های دلبستگی

1- نظریه دلبستگی جان باولبی

2- دلبستگی چیست؟
دلبستگی یک رابطه هیجانی خاص است که مستلزم تبادل لذت، مراقبت و آسایش می.باشد. ریشه پژوهش.ها در زمینه دلبستگی به نظریه فروید درباره عشق باز می.گردد امّا غالباً از پژوهشگر دیگری به نام پدر نظریه دلبستگی نام برده می.شود.
جان باولبی پژوهش.های گسترده.ای درباره مفهوم دلبستگی به عمل آورد. او دلبستگی را چنین توصیف کرده است: «ارتباط و پیوند روانی پایدار بین دو انسان» (باولبی، 1969). باولبی با این دیدگاه روانکاوانه موافق بود که تجربیات اولیه کودکی، تأثیر مهمی بر رشد و رفتارهای بعدی در زندگی دارد. به عقیده او، سبک.های دلبستگی اولیه ما در دوران کودکی و از طریق رابطه کودک / پرستار شکل می.گیرد.
باولبی همچنین عقیده داشت که دلبستگی دارای مولفه.ای تکامل یابنده است و به بقای انسان کمک می.کند. «گرایش به ایجاد پیوندهای عاطفی قوی به افراد بخصوص، یک مؤلفه اصلی طبیعت انسان است.» (باولبی، 1988).
ویژگی.های دلبستگی
باولبی عقیده داشت که دلبستگی دارای چهار ویژگی مختلف است: حفظ نزدیکی- تمایل به نزدیک بودن به کسانی که به آن.ها دلبستگی داریم. پناهگاه امن- بازگشت نزد فردی که به آن دلبستگی داریم به هنگام مواجه شدن با خطر یا تهدید. پایه مطمئن- فردی که به آن دلبستگی وجود دارد، پایه مطمئن و قابل اتکایی برای کودک به وجود می.آورد تا به کشف محیط و جهان پیرامونش بپردازد. اندوه جدایی- اضطراب ناشی از عدم حضور فردی که به آن دلبستگی وجود دارد. 2- ارزیابی «وضعیت عجیب» آینزوُرث

1- کودک و والد(پدر یا مادر) در یک اتاق تنها هستند.

2- کودک به کشف اتاق بدون مشارکت والد می.پردازد.

3- غریبه.ای وارد اتاق می.شود، با والد صحبت می.کند و به کودک نزدیک می.شود.

4- والد به آرامی اتاق را ترک می.کند.

5-والد باز می.گردد و کودک را آسوده خاطر می.سازد. در خلال دهه 1970، مری آینزوُرث کارهای قبلی باولبی را توسعه بخشید. او مطالعه خود را «وضعیت عجیب» نامید. در این مطالعه، کودکان بین 12 تا 18 ماهه زیر نظر قرار گرفتند و واکنش آن.ها به وضعیتی که مدّت کوتاهی تنها مانده و سپس به آغوش مادرشان بازمی.گشتند، مورد بررسی قرار گرفت (آینزوُرث، 1978).
بر پایه این مطالعات، آینزوُرث چنین نتیجه.گیری کرد که سه سبک عمده دلبستگی وجود دارد: دلبستگی مطمئن، دلبستگی دوسوگرا-نامطمئن و دلبستگی اجتنابی-نامطمئن. بعداً در سال 1986 دو پژوهشگر دیگر به نام.های مِین و سولومن، سبک چهارمی را نیز به نام دلبستگی سازمان نیافته-نامطمئن به سه سبک قبلی افزودند. پژوهش.های متعدد بعدی، نتیجه.گیری.های آینزوُرث را تأیید کرده و مشخص نموده.اند که سبک.های دلبستگی اولیه بر روی رفتارهای بعدی در زندگی تأثیر گذارند.
3- دلبستگی در طول زندگی
به خاطر داشتن این نکته حائز اهمیت است که سبک.های دلبستگی شکل گرفته در دوران کودکی لزوماً با آنچه در دلبستگی.های عاطفی دوران بزرگسالی نشان داده می.شود یکسان نیستند. زمان زیادی بین دوران کودکی و بزرگسالی سپری شده و تجربیات به دست آمده در این فاصله زمانی نیز نقش عمده.ای در سبک.های دلبستگی دوران بزرگسالی ایفاء می.کنند. آنچه به عنوان دلبستگی دوسوگرا یا اجتنابی در دوران کودکی توصیف می.شود می.تواند دلبستگی مطمئنی برای بزرگسالان شود و بالعکس. همچنین خلق و خوی فرد هم در دلبستگی نقش دارد.
امّا پژوهش.هایی که در این زمینه به عمل آمده مشخص ساخته است که الگوهای شکل گرفته در دوران کودکی نقش مهمی بر روابط بعدی دارد. هیزن و شیور (1987) عقاید مختلفی در باره روابط انسانی با سبک.های دلبستگی متفاوت را در بین بزرگسالان کشف کردند. بزرگسالانی که دلبستگی مطمئن داشتند تمایل به این عقیده داشتند که عشق عاطفی، پایدار و بادوام است. امّا آن.هایی که دلبستگی دوسوگرا داشتند بارهابه دام عشق گرفتار شده بودند و کسانی که دلبستگی اجتنابی داشتند، عشق را موقت و نایاب توصیف می.کردند.
4- دلبستگی مطمئن
ویژگی.های دلبستگی مطمئن

به عنوان بزرگسال
به عنوان کودک1- پایدار بودن روابط پایدار و قابل اعتماد
1- قابلیت جدا شدن از والد
2- خود باوری
2- کسب آرامش از والدین به هنگام ترس
3- سهولت در به اشتراک گذاشتن احساسات با دوستان
3- هیجانات مثبت به هنگام بازگشت والدین
4- جستجوی حمایت اجتماعی
4- ترجیح دادن والدین بر بیگانگان
ویژگی.های دلبستگی مطمئن
کودکانی که دلبستگی مطمئن دارند، به هنگام جدا شدن از پرستار یا مراقب، چندان احساس ناراحتی نمی.کنند. این کودکان به هنگام ترس، برای کسب آرامش و آسایش به والدین یا پرستار روی می.آورند. این کودکان هرگونه تماسی که از سوی والد برقرار شود را با آغوش باز می.پذیرند و با رفتار مثبت به آن واکنش نشان می.دهند. این کودکان با وجودی که از غیبت والدین خیلی احساس ناراحتی نمی.کنند اما آن.ها را به وضوح بر بیگانگان ترجیح می.دهند.
والدین این کودکان معمولاً تمایل بیشتری برای بازی با کودکانشان دارند. به علاوه، این والدین به سرعت به نیازهای کودکانشان واکنش نشان می.دهند و به طور کلّی نسبت به والدین کودکانی که دلبستگی نامطمئن دارند، به فرزندانشان پاسخگوترند.
در بزرگسالان، کسانی که دلبستگی مطمئن دارند معمولاً به دنبال روابط قابل اعتمادتر و پایدارتری هستند. سایر ویژگی.های کلیدی دلبستگی مطمئن در بزرگسالان شامل خودباوری زیاد، لذت بردن از روابط صمیمانه، جستجوی حمایت اجتماعی و توانایی در به اشتراک گذاشتن احساسات با دیگران است.
پژوهشگران در یک مطالعه دریافتند که زنانی که دارای سبک دلبستگی مطمئن هستند، احساسات مثبت.تری درباره روابط عاطفی و عاشقانه خود دارند. (مک کارتی، 1999)
5- دلبستگی دوسوگرا
ویژگی.های دلبستگی دوسوگرا

به عنوان بزرگسال
به عنوان کودک1- بی میلی نسبت به نزدیکی با دیگران
1- نگران از غریبه.ها
2- نگرانی از این که طرف مقابل واقعاً آن.ها را دوست نداشته باشد
2- اندوهگین شدن به هنگام ترک والدین
3- پریشانی و آشفتگی به هنگام خاتمه یافتن یک رابطه
3- ظاهراً با بازگشت والدین به آرامش دست نمی.یابند
ویژگی.های دلبستگی دوسوگرا
کودکانی با دلبستگی دوسوگرا به شدّت نسبت به بیگانگان مشکوک هستند. این کودکان به هنگام جدا شدن از والد یا پرستار، ناراحتی زیادی نشان می.دهند امّا با بازگشت آن.ها نیز به نظر نمی.رسد که آرامش یافته.اند. در بعضی موارد، کودک ممکن است والدین را طرد کند و به سراغ آن.ها نرود و یا به طور آشکار به آن.ها پرخاش کند.
بر طبق مطالعات و پژوهش.های کاسیدی و برلین (1994)، دلبستگی دوسوگرا نسبتاً غیر متداول است و تنها در 7 تا 15 درصد کودکان وجود دارد.کاسیدی و برلین در مورد مطالبی که درباره دلبستگی دوسوگرا نوشته شده است نیز دریافتند که پژوهش.های مشاهده.ای همگی دلبستگی دوسوگرا- نامطمئن را با در دسترس نبودن مادر به قدر کافی مرتبط دانسته.اند. این کودکان به تدریج که بزرگتر شده.اند، معلمانشان آن.ها را وابسته و متکی به دیگران توصیف کرده.اند.
در بزرگسالان، کسانی که دلبستگی دوسوگرا دارند غالباً تمایلی به نزدیک شدن با دیگران ندارند و نگرانند که طرف مقابلشان متقابلاً به احساسات آن.ها پاسخ ندهد. این امر به قطع متوالی رابطه، غالباً به دلیل احساس سرد شدن رابطه و دوری، می.انجامد. این افراد پس از خاتمه یافتن یک رابطه، بسیار احساس آشفتگی و پریشانی می.کنند. کاسیدی و برلین آلگوی آسیب.شناسانه دیگری را نیز در بزرگسالانی که سبک دلبستگی دوسوگرا دارند توصیف کرده.اند، بدین ترتیب که این افرادبه عنوان منبع امنیت به کودکان کم سن و سال وابستگی پیدا می.کنند (1994).
6- دلبستگی اجتنابی
ویژگی.های دلبستگی اجتنابی

به عنوان بزرگسال
به عنوان کودک1- مشکل در برقراری روابط صمیمانه و نزدیک
1- احتمال دوری گزیدن از والدین
2- کم علاقگی به روابط اجتماعی و عاشقانه
2- در جستجوی ارتباط با والدین و کسب آرامش از آن.ها نیستند
3- ناتوانی یا عدم تمایل در به اشتراک گذاشتن افکار و احساسات با دیگران
3- ترجیح ندادن یا ترجیح دادن کم بین والدین و بیگانگان
ویژگی.های دلبستگی اجتنابی
کودکانی که سبک دلبستگی اجتنابی دارند از والدین و پرستاران دوری می.کنند. این اجتناب غالباً پس از یک دوره غیبت ابراز می.شود. این کودکان ممکن است توجه والدین را رد نکنند امّا نه در جستجوی جلب توجه آن.ها بر می.آیند و نه کسب آرامش و آسایش از ارتباط با آن.ها می.کنند. این کودکان بین والدین خود و یک فرد کاملاً غریبه ترجیحی قایل نمی.شوند.
در بزرگسالان، کسانی که دلبستگی اجتنابی دارند، در برقراری روابط نزدیک و صمیمانه مشکل دارند. این افراد سرمایه.گذاری عاطفی چندانی در برقراری روابط با دیگران نمی.کنند و در صورت خاتمه یافتن یک رابطه نیز زیاد ناراحت نمی.شوند. آن.ها معمولاً با بهانه.هایی (مثل درگیری.های کاری) از برقراری روابط نزدیک اجتناب می.کنند. پژوهش.ها همچنین نشان داده.اند که بزرگسالانی با سبک دلبستگی اجتنابی، بیشتر پذیرای روابط جنسی اتفاقی و تصادفی هستند (فینی، نولر و پتی 1993). دیگر ویژگی.های متداول این افراد عبارت است از ناکامی در پشتیبانی از دوستان و نزدیکان در خلال لحظات پر استرس و نیز ناتوانی در به اشتراک گذاشتن احساسات، افکار و هیجانات با دیگران.
7- دلبستگی سازمان نیافته
ویژگی.های دلبستگی سازمان نیافته
در 6 سالگی
در یک سالگی1- نقش والدین را بازی کردن
1- نشان دادن ترکیبی از رفتارهای اجتنابی و مقاومتی
2- برخی کودکان برای والدینشان مثل پرستار عمل می.کنند
2- ممکن است گیج، سردرگم یا نگران به نظر برسند
ویژگی.های دلبستگی سازمان نیافته
کودکانی که سبک دلبستگی سازمان نیافته- غیرمطمئن دارند، نشانه.هایی از کمبود رفتارهای واضح و روشن دلبستگی از خود بروز می.دهند. کنش و واکنش آن.ها نسبت به پرستاران غالباً رفتاری ترکیبی، شامل اجتناب و مقاومت است. این کودکان گیج به نظر می.رسند و گاهی اوقات در حضور پرستار سردرگم یا نگران هستند.
مِین و سولومن (1986) اظهار کرده.اند که رفتار ناسازگار از جانب والدین می.تواند عامل پدید آمدن این سبک دلبستگی باشد. مِین و هس (1990) در پژوهش.های بعدی به این نتیجه رسیدند که والدینی که هم به صورت عامل ترس و هم عامل اطمینان برای کودکانشان جلوه.گر می.شوند، در پیدایش این سبک دلبستگی در کودکان نقش دارند. زیرا کودک از کنار والدین بودن هم احساس ترس و هم احساس آسایش می.کند و این امر به سردرگمی او می.انجامد.
ترجمه: کلینیک الکترونیکی روان.یار
منبع
"Attachment Styles", Kendra Van Wagner,
http://psychology.about.com
مقالات مرتبط
* نظریه دلبستگی
* مهارت.های فرزندپروری

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 3543]