رونق دانشگاه های همسایه با پول ایران

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: جامعه > آموزش - در سالهای اخیر ما شاهد رواج شیوه جدیدی از تحصیل در خارج کشور هستیم که ربط چندانی به مهارتهای علمی ندارد. آگهی دانشگاههای درجه دو و سه مالزی، هندوستان، اوکراین، قرقیزستان، امارات متحده و کشورهایی از این دست، نشاندهنده توانمندی این دانشگاهها در بازاریابی دانشجویان پولخرجکن ایرانی است.

جمعیت دانشجویان کشور در 30 سال گذشته بیش از 24 برابر شده است و اکنون به حدود 9/4 میلیون نفر رسیده که نسبت به جمعیت 7 میلیونی کشور، رقم بالایی را نشان میدهد. مسئولان وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد اسلامی از این افزایش چشمگیر به عنوان افتخار اصلی خود یاد میکنند. هر چند توسعه کمی تعداد دانشجویان با نامتقارنیهایی همراه است.

تجمع در کلانشهرها

آنطور که معاون آموزش وزیر علوم میگوید؛ بیشتر دانشجویان کشور در چند کلانشهر جمع شدهاند. 632 هزار دانشجو در تهران، 242 هزار در اصفهان، 211 هزار در خراسان و 205 هزار دانشجو در خوزستان مراکز اصلی جمعیت دانشجویی را نشان میدهد.

وزیر علوم چند روز پیش گفته بود قصد دارد دانشگاههای مادر کشور همچون تهران، اصفهان و مشهد را به دورههای کارشناسی ارشد و دکترا اختصاص دهد و دانشجویان کارشناسی به شهرهای دیگر هدایت شوند. با توجه به این که هماکنون 82 درصد ظرفیت دانشگاهها به دوره کارشناسی و کاردانی اختصاص یافته است، چنین تصمیمی میتواند در صورت غلبه بر چالشهای پیشرو به توزیع دانشجویان در سراسر کشور منجر شود.

هر چند چالشهایی مانند انتقال آزمایشگاهها، جابهجایی اعضای هیأت علمی، توسعه ساختمانها و همچنین محدودیت ظرفیت اسکان شهرهای کوچک، سرعت توزیع جمعیت دانشجویی را به شدت کاهش میدهد.

توسعه رشتههای ارزانقیمت

به گفته معاون آموزشی وزیر علوم، هماکنون رشتههایی همچون حسابداری، مدیریت و کامپیوتر به لحاظ درصد افزایش پذیرش دانشجو در صدر فهرست هستند با این حال وزارت کار و امور اجتماعی گزارش خوشایندی از اشتغال به کار فارغالتحصیلان رشتهها ارائه نداده است. در حالی که به گفته نایبرئیس کمیسیون آموزش مجلس، ظرفیت برخی رشتهها حتی بیش از متقاضیان آن شده است، همچنان اغلب رشتههای گروه پزشکی با محدودیت ظرفیت مواجهند. در رشته دندانپزشکی نسبت متقاضی به ظرفیت، حدود یک به 20 است.

مهاجرت از نوع سوم

حدود 20 سال پیش عمده دانشجویان ایرانی خارج کشور را کسانی تشکیل میدادند که به دلیل توانمندیهای علمی از دانشگاه مقصد یا وزارت علوم کشورمان بورسیه میگرفتند هر چند بخش عمدهای از این دانشجویان پس از فراغت از تحصیل به کشور باز نمیگشتند ولی همانها که بازگشتند، امکان توسعه هیأت علمی دانشگاهها و رشد برخی صنایع داخلی را فراهم کردند.

در سالهای اخیر ما شاهد رواج شیوه جدیدی از تحصیل در خارج کشور هستیم که ربط چندانی به مهارتهای علمی ندارد. آگهی دانشگاههای درجه دو و سه مالزی، هندوستان، اوکراین، قرقیزستان، امارات متحده و کشورهایی از این دست، نشاندهنده توانمندی این دانشگاهها در بازاریابی دانشجویان پولخرجکن ایرانی است.

هزینه تحصیل در اکثر این دانشگاهها تا یک پنجم دانشگاههای اروپای غربی است و با شهریهای حدود 400 دلار در ماه میتوان مدارک تحصیلی آن را کسب کرد. آسانگیری در ارزیابیهای تحصیلی و صدور مدارک فارغالتحصیلی، جذابیت این دانشگاهها را افزایش داده است. به گفته معاون آموزشی وزیر علوم ، «هماکنون 75 هزار دانشجوی ایرانی در دانشگاههای خارج کشور تحصیل میکنند. 80 درصد این دانشجویان در دورههای کارشناسی تحصیل میکنند.»

البته به گفته نایبرئیس کمیسیون آموزش مجلس، احتمال دارد آمار واقعی دانشجویان ایرانی خارج کشور حدود 2 برابر این رقم باشد و چون وزارت علوم در گمانهزنی خود به اطلاعات فرزندان خانوادههای ایرانی مهاجر خارج کشور که به دلیلی به جز تحصیل فرزندانشان از ایران رفتهاند، دسترسی چندانی ندارد.

چراغی که به همسایه رواست

نگاهی به برخی دانشگاهها در کشورهای همسایه شمالی و جنوبی نشان میدهد که بخش قابلتوجهی از دانشجویان و اعضای هیأت علمی این دانشگاهها ایرانی هستند.

محدودیتهای متعدد اداری برای صدور مجوز دانشگاههای غیرانتفاعی، بازنشستگی زودهنگام برخی از اساتید کارآزموده و همچنین جذابیتهای اجتماعی زندگی در کشورهای دیگر باعث شده تا کشورهای همسایه به اتکای بازار آموزش ایران، رونق چشمگیری بیابند.

محدودیتهای پذیرش دانشجو به ویژه در دورههای تحصیلات تکمیلی یکی دیگر از انگیزههای رونق این وضعیت است. سیاستهای وزارت علوم در حوزه هیأت علمی نیز به گونهای تعریف شده است که هماکنون فقط 18 درصد ظرفیت دانشگاهها میتواند به دانشجویان دورههای تحصیلات تکمیلی اختصاص یابند. هر چند به نظر میرسد مسئولان وزارت علوم درصدد توسعه دانشجوپذیری این دورهها فراتر از ظرفیت موجود هیأت علمی هستند.

تصمیمی که کیفیت و اعتبار مدارک دانشگاهی ایران را با ریسک زیادی مواجه میکند.

استانهایی که بیشترین دانشجو را دارند
تهران
632هزار
اصفهان
242هزار
خراسان
211هزار
خوزستان
205هزار

وضعیت دانشجویان دانشگاهها و مؤسسههای آموزش عالی دولتی (سال تحصیلی 87-86)

گروه تحصیلی
تعداد دانشجو
درصد تغییر سالانه
سهم (درصد)
1387- 1386
علوم تربیتی
187451
2/138
5/5
علوم انسانی و هنر
319613
4/47
4/9
علوماجتماعی، بازرگانی و حقوق
1058191
1/103
2/31
علوم، ریاضیات و محاسبات
363072
7/55
7/10
مهندسی، تولید و ساخت
1027705
8/239
3/30
کشاورزی و دامپزشکی
149356
9/139
4/4
بهداشت و رفاه (بهزیستی)
217355
7/151
4/6
خدمات
65912
5/73
9/1
جمع کل
3391852
4/120
0/100

منبع: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

وضعیت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی (سال تحصیلی 88-87)

رشته/ گروه تحصیلی
تعداد دانشجو
درصد تغییر
سهم (درصد)
1388-1387
پزشکی
45002
8/6
2/3
علوم انسانی
552051
3/2
7/39
علوم پایه
101607
1/3
3/7
فنی و مهندسی
564349
4/12
5/40
کشاورزی و دامپزشکی
80886
0/1
8/5
هنر
47979
7/19
4/3
جمع کل
1391874
9/6
0/100

منبع: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 200]