تور لحظه آخری
امروز : دوشنبه ، 18 تیر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):خشم از شيطان و شيطان از آتش آفريده شده است و آتش با آب خاموش مى شود، پس هرگاه يكى ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

اتاق فرار

خرید ووچر پرفکت مانی

تریدینگ ویو

کاشت ابرو

لمینت دندان

ونداد کولر

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

دانلود سریال سووشون

دانلود فیلم

ناب مووی

رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید

سرور اختصاصی ایران

تور دبی

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

پیچ و مهره

طراحی کاتالوگ فوری

دانلود کتاب صوتی

تعمیرات مک بوک

Future Innovate Tech

آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت

پی جو مشاغل برتر شیراز

قیمت فرش

آموزش کیک پزی در تهران

لوله بازکنی تهران

میز جلو مبلی

هتل 5 ستاره شیراز

آراد برندینگ

رنگ استخری

سایبان ماشین

قالیشویی در تهران

مبل استیل

بهترین وکیل تهران

شرکت حسابداری

نظرسنجی انتخابات 1403

استعداد تحلیلی

کی شاپ

خرید دانه قهوه

دانلود رمان

وکیل کرج

آمپول بیوتین بپانتین

پرس برک

بهترین پکیج کنکور

خرید تیشرت مردانه

خرید نشادر

خرید یخچال خارجی

وکیل تبریز

اجاره سند

وام لوازم خانگی

نتایج انتخابات ریاست جمهوری

خرید ووچر پرفکت مانی

خرید سی پی ارزان

خرید ابزار دقیق

بهترین جراح بینی خانم

تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی

خرید ریبون

ثبت نام کلاسینو

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1805600201




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

زنان استشهادي


واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: زنان استشهادي جوريت ميلر «وفاء البيس» و «شفاء القدسي» در کنار شصت زن فلسطيني ديگر به اتهام شرکت در اقدامات تروريستي در زنداني در اسرائيل به سر مي برند.اما فلسطينيان ،آنها را نه عاملان تروريسم بلکه شهداي آينده مي خوانند. دوازده نفر از 22 زني که از سال 2002 در ماموريت هاي استشهادي شرکت کرده اند، زنده ماندند. اين افراد هم اکنون در اين زندان و ديگر زندان هاي مشابه گرفتار بوده و مقام هاي اطلاعاتي و امنيتي اسرائيل آنها را به شدت تحت مطالعه و بازجويي قرار داده اند.ممکن است بگويند که اين زنان به خاطر دودلي و پشيماني زنده مانده اند اما بيشتر آنها از جمله شفاء القدسي يا قبل از رسيدن به هدف خود دستگير شده اند يا همچون وفاء البيس ديرهنگام متوجه شده اند مواد منفجره يي که با خود حمل مي کنند، دچار مشکل است و عمل نمي کند. اما توضيح دشوارتر براي اسرائيلي ها اين است که چرا اين زنان تصميم گرفته اند براي کشتن آنها خود را فدا کنند و چرا اين همه آدم تا اين حد مشتاق انجام کاري هستند که با غريزه بقاي بشري به شدت در تضاد است؟ اگر بخواهيم تمامي فلسطيني هايي را که از سال 2002 تاکنون به عمليات استشهادي دست زده اند - اعم از زن يا مرد - در نظر بگيريم تقريباً نيمي از 380 نفري که در طول اين مدت قصد انجام عمليات داشته اند، موفق به انجام عمليات نشده اند. چه عاملي موجب شد فلسطيني ها چنين گزينه مرگباري را انتخاب کنند؟ آيا انگيزه آنها مشابه انگيزه ذخيره بي پاياني از بمب گذاران انتحاري است که اقدامات آنها به کشته شدن اين همه عراقي و امريکايي انجاميده است يا مشابه آن گروه از بمب گذاران انتحاري که در افغانستان به طور روزافزون نظاميان امريکايي را هدف قرار مي دهند؟ آيا مردم نيويورک و ساير امريکايي ها در معرض حملات انتحاري از نوع حملاتي قرار دارند که تاکنون اسرائيلي ها و ديگران متحمل آن شده اند؟ آمار و ارقام نشان مي دهد که زنان بمب گذار تحصيلکرده تر از مردان بمب گذار هستند و بين 30 تا 40 درصد آنها تحصيلات دانشگاهي دارند. آنات برکو کارشناس اسرائيلي که با بمب گذاران استشهادي گفت وگو کرده است، مي گويد که اين زنان از اين سلاح هاي هوشمند هم هوشمندتر هستند. آمي پداهروز کارشناس ديگري که در دانشگاه تگزاس تدريس مي کند، مي گويد؛ در حالي که شاهد گسترش بمب گذاري هاي انتحاري به حدود 32 گروه در 28 کشور هستيم بيشتر کارشناسان مبارزه با تروريسم تصاوير اوليه يي را که از توصيف بمب گذاران متوسط ارائه مي دادند، کنار گذاشته اند. در نخستين موج بمب گذاري هاي انتحاري مدرن که اوايل سال 1980 عليه اهداف امريکايي و ساير اهداف غربي آغاز شد بيشتر بمب گذاران جوان، مرد و مجرد بودند، اما اين وضعيت ديگر مشاهده نمي شود. چهره بمب گذاري هاي انتحاري به طور روز افزون رنگ زنانه پيدا مي کند. اگرچه هنوز زنان بمب گذار در اسرائيل و عراق نسبت به مردان بمب گذار در اقليت هستند ولي افزايش شمار زناني که داوطلب انجام چنين ماموريت هايي هستند به خصوص در ميان جنبش هاي غيرفلسطيني و غيراسلامي مشهود است. کريستوفر رويتر نويسنده آلماني کتاب «تاريخ جديد بمب گذاري هاي انتحاري» يادآوري مي کند که يک سوم کادرهاي 10 هزار نفري ببرهاي تاميل در سريلانکا را زنان تشکيل مي دهند و در ميان تکاوران انتحاري، مشارکت زنان نزديک به 60 درصد بوده است. همين مساله درباره پ ک ک يا حزب کارگران کردستان هم صدق مي کند. اعضاي اين حزب را عمدتاً شبه نظاميان مسلمان سکولاري تشکيل مي دهند که از سال 1970 تاکنون براي کسب حقوق کردها و خودمختاري با ترکيه در حال جنگ هستند. يازده مورد از حدود 15 بمب گذاري انتحاري پ ک ک از سال 1996 تاکنون توسط زنان صورت گرفته و در سه مورد از شش مورد عمليات خنثي شده نيز عاملان انتحاري زن بوده اند. در چچن، زنان مسووليت 43 درصد از حملات را از زمان آغاز ماموريت هاي انتحاري در سال 2000 برعهده داشتند. حتي در اسرائيل که تعداد کلي چنين حملاتي در سال 2006 کاهش شديد نشان مي دهد، ريوون ارليچ رئيس مرکز اطلاعات تروريستي تل آويو در بررسي اخير گزارش داده که مسووليت انجام يکي از چهار حمله استشهادي را يک زن برعهده داشت. يورام شوايتزر کارشناس اسرائيلي امور تروريستي مي گويد که در فاصله سال هاي 1985 و 2006 ، 220 زن بمب گذار انتحاري عهده دار 15 درصد از کل حملات موفق يا ناموفق در سراسر جهان بوده اند. تنها در سال 2006 زناني از بلژيک، هند، عراق، ترکيه و مناطق کرانه باختري براي انجام عمليات ثبت نام کردند. ميا بلوم کارشناس امريکايي نيز نتيجه گيري مي کند که به نظر مي رسد اين پديده به خصوص در ميان زنان درحال فراگير شدن است. بلوم و شوايتزر يادآوري مي کنند که افزايش شمار زنان بمب گذار انتحاري نه به معني اصلاح نگرش ها نسبت به زنان است نه به معني برابري جنسيتي در جنبش هاي مذهبي، انقلابي و آزاديبخشي که زمينه ساز چنين اقداماتي هستند. زنان همچنان در اغلب اين گروه ها نقش حاشيه يي بازي مي کنند، حتي در مرگ هم نابرابري خود را نشان مي دهند. براي نمونه خانواده هاي فلسطيني براي مرگ استشهادي زنان کمتر از مردان کمک مالي دريافت مي کنند. بلوم همچنين اين تصور را رد مي کند که زنان به طريقي ذاتاً تمايل بيشتري به ميانه روي دارند. وي مي گويد؛ «به نظر مي رسد انگيزه مردان را تعصب مذهبي يا ملي شکل مي دهد. گفت وگوهايي که با اين دو داوطلب بمب گذاري صورت گرفته و نيز تحقيقات انجام گرفته نشان مي دهد که اين گونه زنان و مردان جوان هر قدر هم که از جان گذشته باشند باز هم در خلأ عمل نمي کنند. انجام چنين ماموريت هايي نياز به يک سازمان پيچيده دارد و توجيه آنها نيز مستلزم پذيرش سياسي، اجتماعي و مذهبي است. بايد کساني باشند که داوطلبان جهادي را عضوگيري، آموزش، تسليح، تامين مالي و به ماموريت خود اعزام کنند. بايد کساني باشند که بمب ها و جليقه هاي انفجاري را بسازند، کسان ديگري خانه هاي امن را آماده کنند و بايد رانندگان و محافظان قابل اعتمادي را بيابند و نيز بايد به تيم هاي رسانه يي دستور بدهند که آخرين اظهارات عامل بمب گذار را ثبت و فيلمبرداري کنند. دوستان و خانواده ها، مدارس و مساجدي که اين افراد در آن يکديگر را ملاقات مي کنند بايد با هم تشريک مساعي کنند. لازم است يک ماشين هماهنگي وجود داشته باشد تا افرادي را تربيت کند که آماده اند گروه گروه زندگي خود را فدا کنند، چنان که امروز در فلسطين و عراق شاهدش هستيم و در واقع ترويج فرهنگ جانبازي چنان که در فلسطين ريشه کرده است کار يک فرقه يا گروه نيست بلکه کل جامعه بايد درگير آن باشد. تشکيلات خودگردان فلسطين که ظاهري سکولار دارد و حماس که از مذهب الهام مي گيرد هر دو به طرز مشابه مسابقات قهرماني فوتبال افراد را ترغيب مي کنند که نام هاي «شهدا» را براي خود انتخاب کنند. والدين نوزادان خود را به شکل بمب گذاران استشهادي لباس پوشانده، آنگاه در استوديوها از آنها عکس مي گيرند. پوسترهايي که روي آنها عکس چهره شهدا نقش بسته است روي ديوارهاي مغازه ها و مدارس هر شهر و روستايي به چشم مي خورد. ديپلمات هاي سعودي اشعاري به افتخار آنها مي نويسند و همزمان کودکان «کارت هاي شهادت» رد و بدل مي کنند. با وجودي که پژوهشگران بر سر علل و عوامل حملات انتحاري و چگونگي جلوگيري از آنها اختلاف نظر دارند، ولي با اين نظر موافق اند که اين پديده با سرعت و دامنه زيادي هم در ميان گروه هاي غيرمذهبي و هم گروه هاي مذهبي گسترش يافته است زيرا ثابت شده که عامل موثري است. حملات يازده سپتامبر موجب شد بسياري از امريکايي ها بمب گذار هاي انتحاري را با شبه نظاميان مسلمان يکسان فرض کنند در حالي که گروه هاي غيرمذهبي نيز به همان شدت از اين تاکتيک استفاده کرده اند. رابرت پيپ استاد دانشگاه شيکاگو مي گويد؛ اگرچه بمب گذاري انتحاري هنوز در جهان درگيري هاي مسلحانه پديده يي نادر به شمار مي رود، اما در عين حال اين نوع عمليات 12 بار مرگبارتر از ساير اشکال است. با وجودي که چنين حملاتي 3 درصد اقدامات تروريستي را در فاصله سال هاي 1980 تا 2003 تشکيل مي داد ولي 48 درصد مرگ و مير تروريستي به استثناي 11 سپتامبر ناشي از آن بوده است. همچنين در فاصله سال هاي 1980 تا 2005 ميانگين تلفات هر حمله تيراندازي 32/3 نفر بود و بمب هاي کنترل از راه دور نيز به طور ميانگين 92/6 نفر به ازاي هر حمله تلفات به جا گذاشته اند. در حالي که بمب گذاران انتحاري مجهز به کمربندهاي انفجاري هرکدام به طور ميانگين 48/81 قرباني داشتند. آمي پداهروز مي گويد؛ در مواردي که عامل بمب گذار اتومبيل مملو از مواد منفجره را به سوي هدف هدايت کرده، چنان که بسياري از اين موارد را در عراق مشاهده مي کنيم، ميانگين تلفات به 81/97 نفر به ازاي هر حمله افزايش يافته است. روند تصاعدي حملات انتحاري که از سال 1999 شروع شد در برخي مناطق به سرعت استثنايي ادامه يافته است. در فاصله 1981 تا پايان 2003، تعداد 535 ماموريت انتحاري موفق انجام شد. اما تنها در طي دو سال- از ژانويه 2004 تا دسامبر 2005- شمار اين حملات به 555 مورد رسيد که 84 درصد آن در عراق اتفاق افتاد. کارشناسان درباره علل و عوامل اين شکل مهلک حمله دچار چنددستگي شده اند ولي اختلاف آنها درباره چگونگي پيشگيري از اين حملات از اين هم بيشتر است. آقاي پيپ مي گويد با توجه به اينکه حملات انتحاري يک پديده مذهبي نبوده بلکه صرفاً «واکنشي در برابر اشغال خارجي» هستند، آشکارترين راه حل خروج از منطقه مورد مناقشه است. وي شاهد مي آورد که حملات استشهادي در لبنان عملاً پس از خروج اسرائيل از اين کشور در سال 2000 خاتمه يافت و دو سال قبل نيز پس از عقب نشيني اسرائيل از غزه، اين نوع حملات به شدت کاهش يافت. اما به گفته اين کارشناس بهترين مويد اين ديدگاه مورد عراق است. اين کشور که قبل از حمله امريکا فاقد هرگونه عمليات انتحاري بود در سال 2003 شاهد 20 مورد از اين حملات بوده و از زمان استقرار نيروهاي امريکايي در آنجا نرخ بمب گذاري هاي انتحاري هر سال دو برابر شده است. بنابراين وي معتقد است تنها راه متوقف کردن اين حملات خروج نيروهاي امريکايي است. با وجودي که تحليل آقاي پيپ به لحاظ آماري متقاعدکننده به نظر مي رسد، اما پژوهشگران اندکي با نظر او موافق هستند. عاصف مقدم پژوهشگر ايراني تبار آلماني در دانشگاه هاروارد و محمدحافظ در دانشگاه ميسوري بر اين باورند که کشمکش هاي منطقه يي نمي تواند دليل وجود جنبش هايي همچون القاعده يا تمايل آنها براي گذشتن از مرزهاي جغرافيايي و انجام ماموريت هايي در طول خطوط فرقه يي در عراق را توضيح دهد. اين حملات که اکنون «جهاني» نيز شده اند واقعاً ماهيت و جنبه فراملي يافته اند. همچنين گذشته از اينکه کمتر کسي از نظر سياسي خروج يکجانبه از کرانه باختري را گزينه يي مناسب براي اسرائيل مي داند، در عين حال به نظر نمي رسد اين اقدام رضايت حماس يا جهاد اسلامي را جلب کند زيرا آنها تمامي قلمرو اسرائيل را متعلق به خود مي دانند. لروش هافمن کارشناس برجسته تروريسم در دانشگاه جرج تاون مي گويد درست است که پس از خروج يکجانبه اسرائيل شمار ماموريت هاي انتحاري هم در لبنان و هم در غزه کاهش يافت، اما در غياب نيروهاي اسرائيلي شاهد بوديم که حزب الله در لبنان و حماس در غزه زرادخانه گسترده يي از راکت و موشک را وارد يا توليد کردند و عليه اسرائيل به کار بستند، تونل هاي دفاعي و زير ساختار هايي را براي رويارويي بهتر با حملات اسرائيل بنا کردند و آموزش رزمنده ها و عوامل جهادي را براي مواجهه هاي آتي شدت بخشيدند. هافمن ادامه مي دهد که مبارزان فلسطيني پس از عقب نشيني اسرائيل تاکتيک هاي خود را عوض کردند و به جاي افراد از راکت براي کشتن استفاده کردند ولي از جنگيدن دست نکشيدند. مقامات امنيتي اسرائيل در واقع با متوسل شدن به ساير اقدامات جنجال برانگيز موجب کاهش شديد شمار حملات انتحاري نسبت به اوج آن در سال 2002 شده اند. آقاي انرليچ يادآوري مي کند که 22 غيرنظامي در سال 2005 (و 55 نفر در سال 2004) کشته شدند ولي در حملات مشابه در 2006 تعداد 15 نفر کشته و 104 نفر زخمي شدند. بسياري از کارشناسان اسرائيلي و امريکايي در امور تروريسم تاکيد مي کنند که گسترش نرده امنيتي و منطقه حائل توسط اسرائيل - «ديوار» به تعبير فلسطيني ها - که براي پوشاندن نيمي از مرز ميان مناطق اسرائيلي و فلسطيني صورت گرفته است، نه تنها به کاهش حملات انتحاري- دست کم به طور موقت- منجر شده بلکه ميزان خشونت هاي ديگر را نيز کاهش داده است هرچند که فلسطيني ها اين ادعا را به چالش گرفته اند. عامل دوم اينکه، اسرائيل شمار فلسطيني هايي را که به ظن اقدامات تروريستي دستگير مي کند، افزايش داده است و در حالي که در سال 2005 تعداد اين افراد 4532 نفر بوده، در سال گذشته اين رقم به 6968 نفر افزايش يافت. هافمن بر اين باور است که اسرائيل با نفوذ در شبکه هاي بمب گذاري فلسطيني ها و متوقف کردن حملات قبل از وقوع موفق شده تعداد حملات را کاهش دهد. او از اين بيمناک است که عقب نشيني از مناطق در غياب يک راه حل سياسي ممکن است کار گردآوري چنين اطلاعات حياتي را بر اسرائيل دشوار کند. با اين حال پژوهشگراني همچون ميا بلوم نسبت به اثرات بلند مدت چنين سياست هايي ابزار نگراني مي کنند. به باور وي درست است که به نظر مي رسد اقدامات ضد تروريستي خشن از قبيل استفاده از ترورهاي هدف دار، افزايش دستگيري ها و ساختن ديوار موقتاً موجب ريشه کن شدن عمليات استشهادي شده است، اما در بلند مدت اين گونه تاکتيک هاي خشن تنها موجب تحقير و خشم بيشتر فلسطيني ها شده و زمينه عضو گيري هاي بيشتر براي ماموريت هاي شهادت طلبانه را فراهم خواهد کرد. اگر چالش نهايي اين است که شفاء القدسي ها و وفاء البيس هاي فلسطين به رها کردن ترور انتحاري وادار شوند و فداکاري آنها در نظر جامعه فلسطين غيرقابل قبول باشد، تنها يک توافق سياسي رضايت بخش براي طرف هاي اصلي از شانس موفقيت برخوردار است. خانم بلوم يادآوري مي کند که در فاصله توافقنامه هاي اسلو در 1993 تا پاييز 2000، حمايت فلسطينيان از عمليات استشهادي هرگز از يک سوم جمعيت تجاوز نکرد ولي امروز اين رقم بالاتر از 80درصد است. تحليل وضعيتي که امريکا در خارج و داخل با آن روبه رو است حتي از اين هم دشوارتر است و هيچ جاي شگفتي نيست که به همين اندازه موجب شکاف در ميان پژوهشگران باشد. «ديوارهاي» سبک اسرائيلي در عراق و افغانستان قادر نخواهد بود شبه نظاميان مخالف با حضور يا سياست هاي امريکا در آنجا را از اقدامات خود بازدارد يا از خشونت هاي طايفه يي مرگبار در عراق بکاهد، خشونت هايي که تا کنون هيچ نشانه يي از فروکش کردن آن به چشم نمي خورد. تاکنون ثابت شده است که دستيابي به يک توافق سياسي قابل قبول براي طرف هاي اصلي يا همسايگاني که به شورشيان مختلف کمک مي کنند، چشم انداز روشني ندارد. در داخل نيز امريکايي ها هنوز بايد خود را با حالتي رواني تطبيق دهند که يک مقام امنيتي اسرائيل آن را حالت «تقويت روحيه امريکايي ها و تقويت اهداف اسرائيلي ها» در هنگام وقوع حملات تروريستي ناميده است. مقامات امنيتي اسرائيل افتخار مي کنند که ظرف چند ساعت پس از يک حمله انتحاري قادرند زندگي «عادي» را در اسرائيل از سر گيرند. اما در عوض امريکايي ها هنوز در وحشت حملات يازده سپتامبر به سر مي برند. از سوي ديگر بسياري از پژوهشگران و مقام هاي امنيتي اسرائيلي، عرب و امريکايي ترديد دارند امواج اقدامات استشهادي که اسرائيلي ها آن را تحمل مي کنند، دامن امريکا را نيز در داخل اين کشور بگيرد. گيل کليمن رئيس پيشين پليس ملي اسرائيل که بخشي از سال هاي اوليه زندگي خود را در امريکا گذرانده است، مي گويد؛ «استفاده موثر از سلاح انتحاري مستلزم دسترسي به قلمرو جغرافيايي و سياسي است. اما چنين فضايي در امريکا وجود ندارد.» هافمن اذعان مي کند که بله، درست است که متعصبين مذهبي غيراسلامي از قبيل تيموتي مک ويگ، چريک دست راستي که بمب گذاري او در اکلاهما در سال 1995 بيش از هر حمله تروريستي قبل از يازدهم سپتامبر در داخل امريکا به کشته شدن امريکايي ها انجاميد، از يک زيرساختار و قلمرو مساعد براي فعاليت و عضوگيري برخوردار بود.» با اين حال هافمن مي گويد که اقدامات ضدتروريستي که از زمان حملات يازده سپتامبر اتخاذ شده، انجام چنين حملاتي را امروز نسبت به گذشته دشوارتر کرده است. هنوز به نظر مي رسد که القاعده فاقد زيرساختار در اين کشور است. همچنين امريکا برخلاف اروپا فاقد طيف گسترده يي از جمعيت مسلمان خارجي غيرسازگار با فرهنگ امريکايي است که به اندازه کافي راديکال شده و قادر به انجام حملات مداوم باشند. برايان جنکينز پژوهشگر موسسه راند يادآوري مي کند که اروپا با 350 ميليون نفر جمعيت بين 30 تا 50 ميليون مسلمان را در خود جاي داده است. در سال 2050 يک سوم کودکاني که در آنجا متولد مي شوند مسلمان خواهند بود. اما در عوض امريکا با 300 ميليون جمعيت در حدود 7/4 ميليون نفر مسلمان دارد که بسياري از آنها امريکايي مادرزاد هستند و از ميان 5/3 ميليون امريکايي عرب تبار کمتر از 25 درصد مسلمان هستند. آيا ممکن است افراد يا گروه هاي کوچکي از اين جمعيت راديکال شده و حتي به يک حمله مخرب در اين کشور دست بزنند؟ پاسخ جنکينز به اين پرسش مثبت است. وي مي گويد؛ « طراحي کوچکي که به يک حمله موردي منجر شود، هميشه ممکن و حتي شايد محتمل است.» منبع؛ پاليسي ريويو




این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 222]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن