كفشدوزك‌هاي پابرهنه

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: كفشدوزك‌هاي پابرهنه

كاريكلماتور، تركيبي شاملويي از كاريكاتور كلمات است كه با نوشته‌هاي زنده‌ياد پرويز شاپور پدر طنز ديجيتالي به ثبت رسيد. در دهه پنجاه رشد كرد و در هيأت بازي زباني به شعر دهه هفتاد نفوذ كرد و طراوتي به شعر جوان امروز داد.

كاريكلماتور همان عبارات غني شده شطحيات عرفاي قرن چهارم و پنجم است و تكيه بر ادب هزار ساله دارد. حاصــل شيطنت روحي به اضافه چينش مهندسي كلمات كساني است كه طنز را مي‌شنـــاسند و آن را ذاتي قلمشان كـــرده‌اند. يك عطسه، يك سرفه، يك ترقه ســـه‌ثانيه‌اي كه صداي انفجارش تا انتهاي شعر و شعور مي‌رود شعر نيست، اما باشعور است. معلق بين خواب و بيداري، آويز از تراس دانايي. رنگين‌كماني از خيال بر آسمان واقعيت. ذهنيتي در خدمت عينيت سبز و طربناك.

كاريكلماتور را مي‌توان كوچكترين واحد طنز به مفهوم مطلق دانست. شــــعري كه به نثـــر نوشته مي‌شود نثري كه شعر مي‌شود.

كوچولوي سرتق و شيطاني كه بزرگترها را ذله مي‌كند. پس به احترام اين كوچولو برخيزيم و كلاه از سر برداريم تا سر كچل ما، ماه را شرمنده كند. چرا كه عباس گلكار مي‌گويد: «ماه نگران زمين است» و من مي‌گويم زمين درحال ويراني شگفت!

گل‌آقاي مرحوم، كاريكلماتورهاي گلكار را گلكاريكلماتور خوانده است و عمران صــــلاحي مهربان طنز، مقدمه ننوشته اين كتاب را به مقصد بهشت ترك نموده است. حال من مانده‌ام و كلي كاريــــكلماتور و طرح ….

نظرتان را به اين نوشته‌ها جلب مي‌كنم و به كلانتري نقد مي‌برم. نسيه بماند براي فردا!

اين كتاب كم حجم حجيم سرشار از نكته‌هاست. به ويژه اينكه طرح‌هاي زيبا و گوياي مسعود ضيايي زردخشويي، لذت متن را دوچندان كرده است. در معرفي اين كتاب بايد به عرض برسانم كه در اصل از دو كتاب تشكيل شده است. كتابي از طرح و كاريكلماتور كه محصول مشترك گلكار و ضيايي است. كاريكلماتورها به فصاحت طرح‌ها افزوده‌اند، طرح‌ها به بلاغت كاريكلماتورها و من حيرانم بر سر دوراهي كه كدام فداي ديگري خواهد شد تا سر مخاطب بي‌كلاه نماند.

همواره نام‌هاي كوچك زير سايه نامهاي بزرگ مانده‌اند و از ياد رفته‌اند و نتوانسته‌اند با همه توان و استعداد در شعر و قصه و هنر قد علم كنند، پس هر قدر كه نابغه باشي قادر نيستي در عرصه كاريكلماتور از زير نام پرويز شاپور دربيايي و خودي نشان بدهي. بياييم براي يك بار هم كه شده اين عادت ديرينه را كنار بگذاريم و بدون تداعي نام‌هاي بزرگ، براي استعدادهاي جديد نيز سهمي در نظر بگيريم. در كنار متن آنها راه برويم و از انديشه‌هاي نوآمده استقبال كنيم و به هر كس به اندازه استعداد خود بهاء بدهيم.

عباس گلكار در مجموعه ماه نگران زمين است، مي‌خواهد خودش باشد. با همه كاستي‌ها و قوت و ضعف‌ها. هرچند مصالحي كه به كار گرفته، مارك كارخانه شاپور داشته باشد!

او در آشوب كلمات گم مي‌شود تا خود را بيابد. گردبادي از شور و جنون راه انداخته و با اعجاز ايجاز با حوصله مخاطب حرف مي‌زند. به ياري‌اش برخيزيم:

درخت تا زنده است، دسته تبر نمي‌شود! / سنگ، آينه را تكثير مي‌كند / كفشدوزك، پابرهنه است / سكوت سراپا گوش است / پائيز نمي‌داند كه زير پوست درخت چه مي‌گذرد / در جنگ، بيش از كودكان، كودكي ما كشته مي‌شود!... / ماه، نگران زمين است / …

عباس گلكار، اين مجموعه را به‌طور موضوعي تنظيم كرده و حرفهايش را در لابلاي موضوعات زده است. اگر گاهي از حوزه كاريكلماتور به صدور كلمات قصار مي‌پرد يا سوژه‌اي را به تكرار مي‌نشيند، خواننده فهيم عصبي نمي‌شود. چرا كه صفحه‌آرايي كتاب با طرح‌هاي ضيايي به فريادش مي‌آيد. لحظه‌اي غرق در معاني شگفت طرح‌ها مي‌شود و نقص كتاب فراموش مي‌شود. و اينجاست كه طرح‌هاي غيرمترقبه كتاب، اكسيژن تازه‌اي را پمپاژ مي‌كند براي تداوم لذت متن.

طرح‌هاي اين كتاب به دردهاي مزمن انسان امروز مي‌پردازد؛ به ريا و دروغ و نكبت، به عصمت بر باد رفته انسان عتيق، به نكبت و ويراني محيط زيست و از باران و پرنده و درخت حكايت دارد. ضيايي بي‌آنكه ادعايي داشته باشد، در عين سادگي شعرهاي شگفت خود را كشيده است. او آهسته ما را از اشياء عبور مي‌دهد و جان خفته ما را بيدار مي‌سازد. از چكش و قيچي و خنجر نمادي مي‌سازد كه تا مغز استخوان پيش مي‌تازد. او كودك بازيگوش متن گلكار است كه كودكانه عيب‌هاي بزرگترها را گوشزد مي‌كند و از زبان گلكار مي‌گويد: درختي كه از زمستان بترسد به بهار نمي‌رسد. مست و شلنگ‌انداز از لابلاي كلمه و كلام مي‌گذرد و بدون شرح مشروح اخبار! ما را خبردار مي‌سازد.

طنز تصويري با طنز نوشتاري به ضيافت طنز بيداري مي‌رود و چشم جان را مي‌گشايد تا ما چگونه ديدن را به تجربه بنشينيم: دسته چكشي كه ميخكوب شده است / قيچي سياهي كه براي جوجه كلاغ‌ها دهان باز كرده / كودكي كه بالاي آسمانخراش به جاي بادبادك، پيراهنش را هوا كرده / انسان بازنشسته‌اي كه كرم از سر و رويش بالا مي‌رود تا پروانه پرواز بگيرد / ماهي مربع بر آسمان سياه بر وصله‌هاي هلال انسان مفلوك سايه انداخته …. همه و همه نشان از ديد تازه طراح دارد.

لطفاً اين كتاب را هر 6 ساعت يكبار قبل از خواب ميل نماييد. ضرر نمي‌كنيد!

پنجشنبه 25 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]