پاورقي آشتي اسلام ، دموكراسي و غرب

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: پاورقي آشتي اسلام ، دموكراسي و غرب

با ورود حكومت سوهارتو به دهة 90 و افزايش فزايندة استبداد و سركوبگري، مردم‌ اندونزي بيش از پيش از حكومت رئيس جمهور و نحوة ادارة كشورشان ناراضي‌تر مي‌شدند. با افزايش ناگهاني نارضايتي مردمي در سراسر كشور، سوهارتو دريافت كه ديگر پاية جبري قدرتش براي حفظ مقام رياست جمهوري اش كافي نيست. بنابراين براي اجتناب از به راه افتادن حمام خون، كه به هر حال باز هم بازنده بود، در سال 1998 استعفا داد.

پس از استعفاي سوهارتو، ‌اندونزي وارد دوران شكوفايي دموكراتيك شد. اصلاحات بي‌شمار درون نظامي سياسي، از جمله برگزاري انتخابات مستقيم براي رياست جمهوري، صورت پذيرفت. مفهوم برتري نمايندگان منتخب مردم بر رئيس جمهور در قانون نهادينه شد. علاوه بر اين، راه و رسم جديد، بركنترل غير نظامي بر ارتش كه سابقة طولاني در دخالت سياسي داشت، تأكيد مي‌كرد.‌اندونزي الگوي دموكراسي حقيقي در سراسر جهان اسلام شد.

‌اندونزي ثابت كرد كه علي رغم وجود بندهاي تاريخي استعمار، يك كشور مسلمان مي‌تواند دموكراسي موفقي تشكيل دهد. در ‌اندونزي بر خلاف تصور رايج كه تأكيد مي‌كند اسلام مغاير دموكراسي است، دموكراسي و اسلام هر دو در كنار يكديگر رشد و توسعه يافته‌اند، و هر يك از ديگري قدرت گرفته است.

سنگال و مالي

نگاه بيشتر به ساير كشورهاي مسلمان جهان بسيار روشنگر است. متأسفانه تنها تعداد‌اندكي از نمونه‌هاي موفق دموكراتيك وجود دارند. سنگال و مالي نمونه‌هاي بارزي از كشورهاي مسلمان پس از استعمار هستند كه دستاوردهاي بزرگي در زمينة دموكراسي به دست آورده‌اند. عبدو ديوف (Abdou Diouf) رئيس‌ جمهوري سنگال با برگزاري اولين انتخابات در 1983 مشاركت دموكراتيك را افزايش داد و مشاركت را گسترده كرد. وقتي در سال 2000 پيروزي در انتخابات از آن نامزد حزب ديگري شد، وي به شكل صلح آميزي از قدرت كناره گيري كرد. اين اولين انتقال ميان حزبي قدرت در سنگال بود كه به شكل صلح آميزي انجام گرفت. انتخابات آزاد و عادلانه قلمداد شد. مردم مالي، پس از سالها حكومت استبدادي، قادر بودند كه انتخابات دموكراتيك چند حزبي در 1992 برگزار كنند. رئيس جمهور آلفا عمر كُناري (Alpha Oumar Konare) پس از انتخاب مجدد، همانطور كه طبق قانون ملزم بود، از قدرت كناره گيري كرد و پس از انتخابات، انتقال صلح آميز دولت صورت گرفت.

‌اندونزي، سنگال و مالي سه كشور اسلامي پس از استعمار هستند كه به خاطر موفقيت دموكراتيك شان مشهور هستند. اگر چه اين كشورها در زمان حاكميت استعمار با هنجارها و سازمانهاي دموكراسي آشنا نشده بودند، درمدت كوتاهي موفق شدند كه بر دشواري‌هاي حاكميت دموكراتيك غلبه كنند. دموكراسي پس از استقلال به سرعت نيامد، اما بالاخره برقرار شد. متأسفانه براي اكثر كشورهاي اسلامي اين اتفاق روي نداد. پس از گذشت سالها حاكميت استعمار، بسياري از اين كشورها هنوز دموكراسي را تجربه نكرده‌اند. در بسياري از كشورها جنبش‌ها و گروه‌هاي دموكراتيك سر برآوردند، اما توسط قدرت استعماري يا نمايندگان آن سركوب شدند.

كشورهاي آسياي مركزي

پنج جمهوري مسلمان آسياي مركزي كه نتيجه فروپاشي سال 1990 اتحّاد جماهير شوروي [سابق] هستند، بايد در بررسي وضعيت دموكراسي در جهان معاصر قرار گيرند. بايد نسبت به اين حقيقت كه تفاوت‌هاي ايدئولوژيكي و مذهبي قابل ملاحظه‌اي ميان اين پنج كشور تازه به استقلال رسيده وجود دارد، حساس باشيم. وقتي انسان در اين منطقه از آسياي مركزي سفر مي‌كند، از نبود تقريباً كلي هر نوع نماد اسلام شگفت زده مي‌شود.

بخش اعظم سرزميني كه تشكيل دهندة قزاقستان امروزي است، بخشي از قلمرو روسيه و بعدها اتحادية جماهير شوروي سابق بوده است. در سال 1991، قزاقستان همراه با ديگر جمهوري‌هاي اتحاد شوروي به استقلال رسيد. نور سلطان نظربايف (Nursultan Nazarbayev)، كه زمان حاكميت شوروي رهبر قزاقستان بود، با پيروزي با اكثريت قاطع آراء در 1991 در رقابتي كه نامزد ديگري درآن وجود نداشت، به رياست جمهوري رسيد. نظربايف در همة انتخابات رياست جمهوري بعدي پيروز شده است. در سال 2005 پارلمان رأي بر اجازة نظربايف به شركت در انتخابات رياست جمهوري به تعداد دفعاتي كه وي بخواهد داد، كه اين رأي بر خلاف محدوديت دو دوره‌اي قانوني بود و قزاقستان كشوري چند حزبي است، اما حزب اتان (Otan) كه حزب رئيس جمهور است سياست را در كنترل خود دارد. برگزاري انتخابات ميان حزبي مجازاست، اما احزاب اپوزيسيون ادعا مي‌كنند كه در داشتن فرصت واقعي براي رسيدن به قدرت موانع قانوني وجود دارد. انتخابات اخير در سال 2007 در حد و‌اندازة استانداردهاي بين المللي نبود و حزب اتان 88 درصد كرسي‌ها را از آن خود كرد. قزاقستان غني ترين و كثرت گراترين جمهوري آسياي مركزي است، و اقتصاد مبتني بر بازارش قوي ترين است. علي رغم محدوديت‌هاي عصر نظربايف، سازمان‌هاي غيردولتي (NGO) كارآمد و احزاب سياسي در حال رشدي وجود دارند.

يکشنبه 21 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 182]