فقط چند سانت بلندتر!

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: آيا اپيدمي كوتاهقدي در راه است؟

اين يكي را ديگر كاري نميتوان كرد! مشكل يا بهتر بگويم معضل كوتاهقدي را ؛ آن هم در زماني كه سن رشد را پشت سر گذاشته باشي.
البته برخي در كمال خونسردي با كوتاه قدي خود كنار ميآيند و ميپذيرند كه اين يك ويژگي ظاهري غيرقابل تغيير در آنهاست كه البته اين نوع واكنش بسيار هم منطقي است؛ ولي بسياري از افراد كه همچنان در حسرت افزايش حتي چند سانتيمتري قد خود هستند، پيوسته به دنبال يافتن راهها و شيوههاي موثر و جديد براي افزايش قدشان ميگردند؛ بخصوص نگرانيهاي اين دسته افراد زماني افزايش پيدا ميكند كه در خبرها ميخوانند متوسط قد ايرانيان طي يك دهه اخير در حال كوتاه شدن است.
گرچه بسياري از كارشناسان با اين نظر موافق نيستند؛ اما اين خبر حداقل ما را نيز تهييج كرد تا ببينيم در دنيايي كه با سرعتي باورنكردني در حال پيشرفتهاي علمي و فناوري است، آيا ميشود با تصوير نهچندان خوشايند كوتاهقدي براي هميشه خداحافظي كرد؟
اندازه جثه نوزاد وابسته به محيط درون رحم است كه خود تحت تاثير اندازه جثه مادر، تغذيه، سلامت كلي وي و نيز عادتهاي اجتماعي (مانند وضعيت سيگار كشيدن) اوست. وزن متوسط نوزاد 25/3 كيلوگرم و قد متوسط او 50 سانتيمتر است. سرعت رشد پس از تولد بيشتر براساس زمينه ژنتيكي شيرخوار تعيين ميشود.
برخي كودكان در نمودار قد، طي 18 ماه اول زندگي خود حركت صعودي دارند؛ زيرا والدين بلند قدي دارند، در حالي كه برخي به علت والدين كوتاهقد خود، در نمودار قد حركت نزولي پيدا ميكنند. در 18 تا 24 ماهگي، قد بيشتر كودكان براساس معيارهاي تعيين شده ژنتيكي جابهجا ميشود. پس از آن تا زمان شروع دوران بلوغ، افزايش رشد براساس همين معيار ادامه مييابد، البته اين الگو در كودكاني كه داراي كمبود هورمون رشد يا تاخير رشد هستند و كودكاني كه از الگوي تغذيهاي مناسب يا نامناسبي بهره ميبرند، تغيير مييابد. با اين حال شايد برايتان جالب باشد بدانيد سرعت رشد طبيعي در مراحل مختلف زندگي براساس الگوي تعريف شده در رحم 100 60 سانتيمتر، در سال اول 27 22 سانتيمتر، سال دوم 14 10 سانتيمتر، سال چهارم 7 6 سانتيمتر، انتهاي دوران پيش از بلوغ 5/5 5 سانتيمتر و اوج رشد در زمان بلوغ دختران 12 8 سانتيمتر و در پسران 14 10 سانتيمتر است.
اپيدمي سوءتغذيه در ايران

همان طور كه گفتيم برخي كارشناسان تغذيه هشدار دادهاند پايين بودن سرانه مصرف لبنيات، انواع پروتئينها و برخي غلات در ايران باعث شده شاهد تشديد بيماري سوءتغذيه و در پي آن كاهش قد ايرانيها طي دهه اخير باشيم.
گفته ميشود سرانه مصرف شير در ايران 91 كيلوگرم در سال است، در حالي كه در اروپا اين سرانه 300 كيلوگرم برآورد ميشود. از سوي ديگر، طبق آخرين آمار در مورد سبد غذايي مصرفي ايرانيان، مصرف لبنيات به ازاي هر نفر روزانه 139 گرم است كه فقط 38 گرم از اين ميزان را شير تشكيل ميدهد. در شرايطي كه مصرف مطلوب لبنيات هر فرد بايد روزانه 224 تا 240 گرم باشد. همچنين براساس گزارش وضعيت عوامل خطر بيماريهاي غيرواگير وزارت بهداشت، تنها حدود 65 درصد از افراد جامعه روزانه يك بار يا بيشتر لبنيات مصرف ميكنند؛ در حالي كه 2 درصد ايرانيها در طول هفته هيچگونه لبنياتي مصرف نميكنند. 4/3 درصد ايرانيان يك بار و 6/8 درصد 2 بار در هفته از لبنيات استفاده ميكنند و 8/6 درصد مردم 4 بار، 4/1 درصد 5 بار و 3/7 درصد 6 بار در هفته از لبنيات تغذيه ميكنند. پوكي استخوان، يكي از انواع بيماريهايي است كه بر اثر كم مصرف كردن شير و لبنيات بروز ميكند. از سوي ديگر، ميزان كم مصرف لبنيات به دندانها آسيب شديد وارد ميكند و تبعات و هزينههاي ناشي از خدمات درمان سرپايي و بستري موارد آسيبديده بسيار بيشتر از يارانه قابل تخصيص به شير است. در حال حاضر 43 درصد از بيماريها را در كشور، بيماريهاي قلب و عروق، ديابت، فشار خون، سرطان و پوكي استخوان تشكيل ميدهند كه تغذيه در بروز اين بيماريها نقش اساسي دارد و تاثير آن حتي از بيتحركي و مصرف دخانيات نيز بيشتر است. جالب آن كه براساس آمارهاي مستند، طي دهه گذشته 800 هزار كودك زير 5 سال در كشورمان دچار كوتاهقدي ناشي از كمبود مواد مغذي بودهاند. بعلاوه كاهش سن ابتلا به پوكي استخوان در بين زنان ايراني به زير 35 سال نيز خود هشداري جدي تلقي ميشود.
به نظر ميرسد بحث كوتاهقد شدن ايرانيان در واقع بهتر است تحت قالب هشداري براي بهبود تغذيه افراد و بخصوص كودكان و جوانان مطرح شود؛ زيرا پايين بودن متوسط رشد قدي كودكان در ايران تنها به نداشتن الگوي تغذيهاي مناسب بازميگردد.
چرا قدكوتاه هستم؟

كوتاهقدي در افراد تا حدي به عوامل ژنتيكي و صفات وراثتي بستگي دارد؛ اما عوامل ديگري نيز در بروز آن دخالت دارند كه شامل ابتلا به بيماري عدم تحرك يكنواخت و متناسب اندام حركتي، سوءتغذيه و نداشتن رژيم غذايي مناسب، وارد آمدن فشار بر عصب نخاع و دفرمه شدن ديسكها، ايجاد شكاف و فاصله ميان ديسكها، به كارگيري حركات ورزشي و كششي نامناسب براي افزايش قد، كاهش ميزان ترشح هورمون رشد انسان و وضعيت نامناسب بدن در حالت نشسته و ايستاده ميشوند.
كوتاهقدي ناشي از كمبود هورمون رشد

هورمون رشد روي صفحات استخواني اثر ميگذارد و موجب رشد آنها ميشود و در واقع باعث ميشود كودك قد بكشد؛ البته اين هورمون، علاوه بر اثر مستقيم به صورت غيرمستقيم هم سبب رشد اندامهاي بدن ميشود كه با تاثير روي كبد، دستور ترشح هورموني را به او ميدهد كه آن هورمون، وظيفه رشد اعضاي بدن را به عهده دارد؛ به گونهاي كه كمبود هورمون رشد، حفظ پروتئينسازي در بدن را مختل ميكند.
بحث كوتاهقد شدن ايرانيان بهتر است تحت قالب هشداري براي بهبود تغذيه افراد و بخصوص كودكان و جوانان مطرح شوداين هورمون در همه مقاطع زندگي ما ترشح ميشود، حتي در دوران جنيني سبب رشد جنين ميشود؛ ولي مساله مهم، ميزان ترشح هورمون رشد در دوران بلوغ است. اگر اين ترشح مختل شود، عوارضي مثل كوتاهي قد يا كوتولگي و مشكلات ديگر پيش ميآيد. با اين حال اثبات كمبود ترشح اين هورمون با انجام آزمايشهاي تخصصي از سوي پزشك بايد صورت بگيرد و سپس براي جبران آن اقدام شود.
الگوي تغذيهاي درست

رژيم غذايي حاوي املاح و پروتئين، مهمترين توصيه براي بلند قد شدن است. اين املاح عبارتند از كلسيم كه در شير، ماست، سبزيها و ميوههاي تازه به وفور يافت ميشود. منيزيم كه جوانه گندم و ماهي از منابع غني آن هستند و فسفر كه در گوشت و حبوبات موجود است. بعلاوه تازهترين تحقيقات نشان ميدهد مصرف روي به مقدار كافي موجب رشد قدي مناسب خواهد شد. بر اين اساس، توصيه متخصصان تغذيه براي نوجوانان، مصرف روزانه 150 گرم گوشت، نصف تا يك ليوان حبوبات پخته، 2 تا 3 ليوان شير و لبنيات ديگر به همراه سبزيهاي فراوان است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]