جسد فكها همچنان با موجهاي خزر به ساحل مي‌آيد

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: جسد فكها همچنان با موجهاي خزر به ساحل مي‌آيد

سرويس شهرستانها: مشاهده جسد مرده فكهاي زيباي خزري كه گاه همراه با موجهاي دريا به ساحل مي‌آيد، منظره بسيار دلخراشي براي علاقه‌مندان به محيط زيست است.‌

اين تنها پستاندار درياي خزر از نظر ديرين ‌شناسي نسب، متعلق به نسل سوم زمين شناسي است و طول آن در زمان بلوغ 160 سانتيمتر و وزن آن به يكصدكيلوگرم مي‌رسد و در طول زندگي 50 ساله خود بيشتر به سواحل ايران نزديك مي‌شود.‌

در سالهاي اخير هر از چند گاهي جسد اين جانوران زيبا توسط امواج دريا به ساحل آورده مي شود و اين سئوال را ايجاد مي كند كه آيا روند مرگ و مير اين‌گونه جانوري تا زمان انقراض نسل آن ادامه خواهد يافت؟

مسئول طرح پژوهشي و آموزشي حفاظت از فك خزري دراين باره به خبر گزاري مهر گفت: فعاليت‌هاي بيش ازاندازه صيد و صيادي قانوني و غيرقانوني و استفاده از سموم خانواده د.د.ت از مهمترين عوامل كاهش جمعيت اين جانور دردرياي خزراست.‌

هرمز اسدي بيان داشت: صيادان با صيد طعمه‌هاي اين جانور، رقيباني براي فك‌ها محسوب مي‌شوند و ماهيگيران با صيد انواع ماهيان، موجب كم شدن مواد غذايي فك‌ها در درياي خزر شده‌اند.‌

وي با اشاره به نقش آلودگي‌هاي زيست محيطي در كاهش جمعيت‌ اين پستاندار درياي خزر، افزود: بر اساس بررسي‌ها، بيشترين آلودگي‌ها در سواحل باكو در جمهوري آذربايجان، سپس در آستارا و تنكابن در كشور ايران ديده شده است. ‌

اسدي، از ديگرعوامل كاهش جمعيت فك‌ها را يك نوع ويروس متعلق به سگ سانان دانست كه در حوزه شمال شرقي خزر در سواحل يخ زده با حمله گرگ‌ ها و روباه ‌ها به اين حيوان انتقال يافته است.‌

اين فك شناس گفت: اين ويروس به‌طور دوره‌‌اي عمل مي‌كند و در سال‌هاي 79 و 80 بسيار فعال بوده و مرگ و مير وسيع فك‌ها را سبب شد.‌م

مسئول پروژه پژوهشي آموزشي انستيتو داروين انگلستان در ايران با اشاره به ‌اين كه جمعيت فك درياي خزر نسبت به يك قرن پيش با 90درصد كاهش به حدود 110 هزار قلاده رسيده است، گفت: تا يك قرن گذشته بيش‌ از يك ميليون فك در درياي خزر زندگي مي‌‌كرد.

‌وي، علت كاهش اين‌ گونه جانوري را كشتار بي‌‌رويه آن در سالهاي گذشته، برداشت بي‌رويه منابع آبزيان مورد تغذيه فكها و ورود انواع آلاينده‌ها به درياي خزر عنوان كرد.‌

اسدي خاطرنشان كرد: صيد بي‌‌رويه كيلكا توسط انسان، فك خزري را با كمبود مواد غذايي و در نتيجه ضعف فيزيكي و ورود نوعي ويروس به سيستم عصبي اين حيوان و در نهايت مرگ و مير دسته‌جمعي فك‌هاي خزري مواجه ساخت.‌

اين پژوهشگر با اشاره به اجراي برنامه محيط زيست خزر ‌‌CEP از سال 79 كه مطالعه فكهاي خزر يكي از موضوعات آن است، اظهارداشت: اگر چه درطول اين مدت براي حفظ فكهاي خزري كار زيادي انجام نشد ولي در زمينه شناخت تهديدات اين‌گونه جانوري مطالعات خوبي صورت گرفته است. ‌

وي گفت: نتايج اين مطالعات مي‌تواند شيوه‌هاي مناسبي را براي حفاظت از فك‌هاي خزري به ما نشان دهد.‌

اين فك شناس همچنين عنوان كرد: اگرچه مهار و جلوگيري از آلودگي در كوتاه مدت ممكن نيست، ولي مي‌توان جلو كشتار اين جانور را گرفت و مواد غذايي مورد نياز فك ها را نيز با مديريت مناسب ذخاير آبزيان در اختيار اين جانور قرار داد.‌

وي با ابراز خشنودي از اقدام سازمان شيلات براي تعديل شناورهاي صيد كيلكا ، توصيه كرد: توقف صيد براي حداقل سه سال بهترين راه حفاظت از فك خزري است. ‌

وي گفت: با مرگ و مير فك‌هاي درياي خزر در سال 79 طرح در قالب طرح بزرگ محيط زيست درياي خزر درمورد فك‌ها اجرا شد و همچنين طرح جديد پژوهشي و آموزشي در مورد فك‌هاي درياي خزر از سوي انستيتوداروين انگلستان و دانشگاه با همكاري سازمان شيلات و محيط زيست در استان گيلان در حال انجام است.‌

يك كارشناس مسائل محيط زيست درياي خزر نيز براين باوراست كه با به خطر افتادن تنوع زيستي درياي خزر، ارائه برنامه همه‌ جانبه براي حفظ به عنوان قديمي‌ترين پستاندار خزر الزامي است.‌

محمد سياري، افزايش آلودگيهاي نفتي و شيميايي، صيد غير مجاز، كمبود مواد غذايي، شيوع بيماري ويروسي و نبود برنامه را از دلايل انقراض و كاهش شمار تنها گونه پستاندار درياي خرز برشمرد.‌‌

وي گفت: اكنون فك‌هاي خزر با نام علمي (فوكاكاسپيكا) در ليست قرمز سازمان بين‌المللي حفاظت از طبيعت قرار دارد. ‌

وي خاطر نشان كرد: بر اساس منابع موجود، هدايت سالانه بيش از يك ميليارد و يكصدميليون مترمكعب انواع آلاينده‌ها و سموم كشاورزي بر كيفيت و جمعيت ذخاير درياي خزر تاثير منفي مي‌گذارد. ‌

وي افزود: افزايش تعداد تعاونيهاي صيد نيز از ديگر عوامل تهديدكننده حيات آبزيان درياي خزر از جمله فك معرفي شده اند.‌

اين پژوهشگر محيط زيست درياي خزر گفت: تحقيقات نشان داده است كه بيشتر فكهاي خزر در سالهاي اخير بر اثر ابتلا به نوعي بيماري ويروسي به نام منقرض شدند. ‌

وي ادامه داد: همچنين وجود انواعي از سموم كشاورزي نظير (د.د.ت) و سموم حاصل از پساب كارخانه‌هاي صنعتي در بافتهاي چربي فكها از ديگر دلايل مرگ و مير اين جانور آبزي اعلام شد.‌

سياري تاكيد كرد: در صورتي كه براي رفع مشكلات زيستي اين جانور فعاليتي صورت نگيرد، به‌زودي شاهد انقراض كامل آن در درياي خزر خواهيم بود.‌

اين پژوهشگر يادآور شد: بايد با توافق كشورهاي همسايه ايران در حاشيه درياي خزر، تصميم قطعي براي مبارزه با انقراض اين‌گونه جانوري در نظر گرفته شود.‌

وي در ادامه برگزاري كلاسهاي آموزشي براي صيادان را در جلوگيري از مرگ و مير فك‌هاي درياي خزر مفيد دانست. ‌

مديركل محيط زيست گيلان نيز بر لزوم ارائه طرحهاي جامع براي بهره‌برداري از منابع پايدار درياي خزر تاكيد كرد و گفت: متاسفانه روند انقراض اين تنها پستاندار موجود درياي خزر به دليل افزايش آلودگي‌هاي دريايي شدت يافته است.‌

كامران زلفي نژاد گفت: براي حفظ اين گونه بايد زيستگاههاي دريايي را سالم نگه داشت.‌

وي عنوان كرد: صيد غيرمجاز نيز از ديگر دلايل كاهش شمار فك‌هاي درياي خزر است كه براي جلوگيري از آن اجراي برنامه جامع نياز است. ‌

وي با اشاره به بررسي مسائل مربوط به حيات زيست محيطي درياي خزر از طريق ، يادآور شد: در اين كنوانسيون كشورهاي حاشيه درياي خزر از جمله ايران عضويت دارند.‌

زلفي‌نژاد در ادامه با اعلام اينكه در سطح جهاني نگراني‌هايي در خصوص فك خزري وجود دارد، افزود: محيط زيست استان در تلاش است تا اهميت وجودي اين جانور را به مردم بشناساند.‌

وي تاكيد كرد: طبق قانون محيط زيست ايران، فك خزري زير پوشش وحمايت سازمان حفاظت محيط زيست قرار دارد و كسي اجازه كشتن اين جانور را ندارد.‌

‌، كوچكترين گونه فكهاي واقعي يعني بدون گوش است و تنها در درياچه خزر يافت مي‌شود، اين يگانه پستاندار خزر در اغلب نقاط دريا زندگي مي‌كند، محل زيست آن بر حسب در دسترس بودن موادغذايي و به‌ صورت فصلي متغير است از اين رو در فصل تابستان و پاييز اكثر فكهاي خزري در آبهاي حوزه ايران به سر مي‌برند.‌

لانه‌‌سازي و زايمان فك‌‌ها بر روي يخ انجام مي‌گيرد، اين جانوران 11 ماه آبستن مي‌شوند و در ماه دوازدهم براي زايمان به مناطق يخي در شمال درياي خزر مهاجرت مي‌كنند.

يکشنبه 14 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 155]