محلول اشباع و فوق اشباع

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: محلول اشباع و فوق اشباع

محلولی که در آن ، جسم حل*شده به صورت مولکول یا یون با جسم حل*نشده در حال تعادل باشد، آن را "اشباع شده" می گویند. حال اگر محلولی بیش از مقدار اشباع حل*شونده داشته باشد، آن را "فوق* اشباع" می*نامند که محلولی*است ناپایدار.

محلول

محلولها ، مخلوطهایی همگن*اند. محلولها را معمولا بر حسب حالت فیزیکی آنها طبقه*بندی می*کنند. محلولهای گازی ، محلولهای مایع و محلولهای جامد را می*توان تهیه کرد. قانون فشارهای جزئی دالتون رفتار محلولهای گازی را که هوا متداولترین آنهاست، بیان می*کند.

بعضی از آلیاژها محلولهای جامدند. سکه*های نقره*ای محلولهایی از مس و نقره*اند و برنج محلولی جامد از روی در مس است.

هر آلیاژی محلولی جامد نیست، بعضی از آلیاژها مخلوطهایی ناهمگن*اند و بعضی دیگر در زمره ترکیبهای بین*فلزی به شمار می*آیند. محلولهای مایع متداولترین محلولها هستند و احتمالا بیشترین کاربرد را توسط شیمیدانها در بررسی*های شیمیایی دارند.
ماهیت محلولها

معمولا جزئی از یک محلول را که از لحاظ کمیت بیش از اجزای دیگر است، حلال و سایر اجزا را حل شده (یا حل شونده) می*گوییم. اطلاق این اصطلاحات اختیاری*است و دقت چندانی ندارد. گاهی آسانتر آن است که جزئی از محلول را با آن که مقدارش کم است، حلال بنامیم و گاهی اصلا اطلاق نام حلال و حل شده به اجزای یک محلول (مثلا محلولهای گازی) چندان اهمیتی ندارد.

بعضی از مواد به هر نسبت در یکدیگر حل می*شوند. امتزاج پذیری کامل از ویژگی*های اجزای تمام محلولهای گازی و بعضی از اجزای محلولهای مایع و جامد است. ولی غالبا ، مقدار ماده* ای که در حلال معینی حل می*شود، محدود است.

انحلال پذیری یک ماده در یک حلال مخصوص و در دمای معینی بیشترین مقداری از آن ماده است که در مقدار معینی از حلال حل می*شود و یک سیستم پایدار بوجود می*آورد.
غلظت

برای یک محلول معین ، مقدار ماده حل*شده در واحد حجم محلول را غلظت ماده حل*شده می*گوییم.
محلولهای رقیق و غلیظ

محلولهایی که غلظت ماده حل*شده آنها نسبتا کم است، محلولهای رقیق نامیده می*شوند و آنهایی را که غلظت نسبتا زیاد دارند، محلولهای غلیظ می*گوییم.
محلول اشباع یا سیر شده

اگر به مقداری از یک حلال مایع ، مقدار زیادی از ماده حل*شده (بیشتر از آنچه معمولا حل می*شود) بیفزاییم، بین ماده حل*شده و ماده حل*شونده باقیمانده تعادل برقرار می*شود:
ماده حل*شده ماده حل*شونده باقیمانده

ماده حل*شونده باقیمانده ممکن است جامد ، مایع یا گاز باشد. در تعادل چنین سیستمی ، سرعت انحلال ماده حل*شونده برابر با سرعت خارج شدن ماده حل*شده از محلول است. بنابراین در حالت تعادل ، غلظت ماده حل*شده مقداری ثابت است. چنین محلولی را محلول اشباع یا سیرشده می گوییم و غلظت آن ، برابر با انحلال پذیری ماده حل*شونده مورد نظر است.
تعادل پویا

وجود اینگونه تعادل های پویا (دینامیک)، از طریق آزمایش نشان داده شده*است. اگر بلورهای کوچک از یک ماده حل شونده را به محلول سیر شده همان ماده اضافه نماییم، ملاحظه می*کنیم که اندازه و شکل بلورها تغییر می*کند. در صورتی که در تمام طول آزمایش، غلظت محلول سیرشده تغییری نمی*کند و مقدار اضافی ماده حل*شونده نیز افزایش یا کاهش نمی*یابد.

محلول فوق اشباع یا ابر سیرشده

غلظت ماده حل*شده در یک محلول سیرنشده کمتر از غلظت آن در یک محلول سیرشده است. اما گاهی می*توان از یک ماده حل*شونده جامد ، محلولی ابر سیرشده تهیه کرد که در آن، غلظت ماده حل*شده بیشتر از غلظت آن در محلول سیرشده است.

این محلول ابر سیرشده یا فوق اشباع ، حالتی نیم پایدار دارد و اگر مقدار بسیار کمی از ماده حل*شونده خالص بدان افزوده شود، مقداری از ماده حل*شده که بیش از مقدار لازم برای سیر شدن محلول در آن وجود دارد، رسوب می*کند

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 360]