واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: دین و هویتدین و بحران هویت جوانان (4)
دین و هویتپرسشى كه در این باره فراروى دانشمندان دینى قرار دارد چگونگى موضع دین در برابر «هویت» است؟با مراجعه به متون دینى مىتوان اصول زیر را در این باره به دست آورددین على الاصول در باب اجزاء و عناصر هویت در طیف وسیع آن موضع تایید و پذیرش دارد . منابع دینى پارهاى از هویتهاى فردى، صنفى، گروهى، خانوادگى، ملى، تمدنى، اجتماعى، فرهنگى و مانند اینها را هیچ گاه نفى نكرده و نخواسته است كه از روان آدمى زدوده شود، بلكه برخى از آنها مورد تاكید هم قرار گرفته استبا این اوصاف، دین بر شكوفاسازى و مزیتبخشى و ارجحیت گذارى هویت فطرى، معنوى و اخلاقى اصرار ورزیده است . ادیان این توصیه را براى بشر به ارمغان آوردهاند كه متعالىترین عنصر هویت و شخصیت عبارت است از سرشت معنوى آدمى، و آن را در مقایسه با سایر اجزاى هویتباید بر صدد نشاندعلاوه بر آنها، دین بر تنظیم، متعادلسازى و اصلاح دیگر عناصر در احساس هویت و بازدارى از افراط در احساس هویت صنفى، گروهى، خانوادگى، ملى، نژادى و مانند آن تاكید تام مىورزد و هماره متذكر آدمى مىشود تا از دام افراط و تعصبهاى جاهلانه نژادى، ملى و همانند آن بپرهیزددین و بحران هویتپرسش دیگر در این باره این است: موضع و نقش دین در قبال انواع بحرانهاى برشمرده شده چیست؟با قطع نظر از رویكردهاى افراطى و تفریطى در كار كرد دین، به اجمال مىتوان نقشها و كار كردهاى مثبت دین را در حل بحرانهاى هویتبه شكل زیر صورت بندى كرد1- پاسخگویى و حل مشكلنخستین كار كرد دین حل بحران از طریق حل ریشهاى آن و پاسخ گویى به پرسش و مشكل است . این كار كرد در قلمرو همه بحرانها جارى نیست، بكله برخى از مهمترین بحرانهاى هویت در زمینههاى عام انسانى در قلمرو این صورت قرار مىگیرند . حل بحران معنى دارى زندگى یا مرگ و بقا مستقیم در حوزه رسالت دین قرار دارد و از دین انتظار مىرود آن را پاسخ گوید . همین طور درجهبندى و تبیین نظام اولویتها در زندگى و فعالسازى عناصر برجسته هویتبیشتر در ساحت دین قرار مىگیرد2- ترغیبتبه بهرهگیرى از اندیشه و تجربه بشرىدر بسیارى از مشكلات انسانى و بحرانهاى هویتى دین با قواعد كلى و عمومى به بهرهبردن از عقل و اندیشه و معرفت و تجربه بشرى توصیه مىكند و یافتن راه كارهاى عملى را به آدمى واگذار مىكند . چگونگى حل بحران خانواده یا آینده زندگى یا گسست نسلها و مانند آن امورى است كه به عقلانیت آدمى سپرده شده است . البته ایمان و اخلاق معنوى پشتوانه مهمى در این راستا خواهد بود . همان طور كه رعایت اصول و قواعد كلى مورد تاكید دین باید مورد توجه باشد3- جایگزینسازى و مقاومتبخشىكاركرد دیگرى كه از دین متوقع است و فىالواقع این نقش را دین در تاریخ و تجربه خود به نمایش گذارده است، مقاومتبخشى است . هنگامى كه بحرانى و تعارضى در آدمى وجود دارد و پاسخ گویى به نیازى یا حل مشكلى امكان ندارد، ایمان دینى و مفاهیم وابسته به آن مىتواند جلوى فرسودگى و اشتداد بحران و واماندگى فرد را بگیرد و به او اراده و دلیرى و استوارى ببخشد كه بحران هویت در او فروكش كند . مفاهیم دینى مانند صبر، توكل، رضا و . . . نشان دهنده این محور مهم در سلامت روانى و مهار بحرانهاى روحى استمقاومتیابى در روان آدمى داراى ساز و كارهایى است و یكى از آنها جایگزین سازى است . آدمى هر گاه در یكى از ابعاد و ساحتها احساس شكست و ناكامى بكند، مىكوشد در بعدى دیگر آن را جبران كند و امر دیگرى را جایگزین سازد، در آموزههاى ادیان نیز از این ساز و كار استفاده، و بر انگیزههاى متعالى ایمانى و موفقیتهاى معنوى به عنوان جایگزین درد و رنجهاى غیر قابل چاره، تاكید شده استدر پایان بر این نكته باید تاكید كرد كه راز سعادت انسان و رهایى نسل پراضطراب امروز از بحرانها در گرو بازگشت دوباره به دین، اخلاق، معنویت، تفاهم و همدلى استمنبع: DANAEE.COM
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 254]