اخلاق در فضاي سايبر/ 68«نيّت» هكر؛ معياري براي تعيين اخلاقي بودن «هك»

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: اخلاق در فضاي سايبر/ 68«نيّت» هكر؛ معياري براي تعيين اخلاقي بودن «هك»
گروه وبلاگ و IT: در بسياري از موارد پديده «هك» از موارد بي‌اخلاقي در فضاي مجازي محسوب مي‌‌شود، اما آيا هك كردن سايت‌هاي بيگانه كه اسلام را مورد هجمه قرار داده‌اند نيز يك عمل غيراخلاقي است؟ بنابراين مي‌توان گفت «نيّت» هكر تعيين‌كننده اخلاقي يا غيراخلاقي بودن «هك» است.
در حال حاضر مهم‌ترين ابزار ارتباطى دنياى نوين شبكه اينترنت است كه با توجه به طراحى فوق‌العاده پيشرفته آن كه بتواند ارتباط زنده و مستقيم را در ابعاد صوتى، فنى و تصويرى بين افراد پياده‌سازى كند، يكى از مهم‌ترين ابزارهاى جهانى‌سازى محسوب مى‌شود.

هك به زبان ساده و شايد عاميانه‌ترين تعبير آن دزديده شدن كلمه عبور يك سيستم يا account است. به طور كلي نفوذ به هر سيستم امنيتي كامپيوتري را هك مي‌گويند.

دسترسى غيرمجاز به داده‌ها و سيستم‌هاى رايانه‌اى يا همان hacking از نظر مفهومى و مصداقى كاملاً از تخريب و ايجاد اختلال در داده‌ها و سيستم‌ها جدا است، اما به خاطر اين كه اين دو جرم اغلب همزمان يا توام با هم ارتكاب مى‌يابند و بيشتر موارد تخريب و ايجاد اختلال مستلزم دسترسى غيرمجاز به داده‌ها و سيستم‌ها است مردم عادى آن دو را يكى تلقى مى‌كنند.

در اين گزارش به بررسي اين موضوع مي‌پردازيم كه آيا «هك» و «كپي‌رايت» را مي‌توان به عنوان مصاديق بي‌اخلاقي در فضاي مجازي برشمرد و يا اينكه در مواردي اين دو عمل مجاز شمرده مي‌شود.

حجت‌الاسلام‌والمسلمين «خدامراد سليميان»، مسئول گروه حديث پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي حوزه علميه، در گفت‌وگو با خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) درباره كپي‌برداري از مطالب در فضاي مجازي بدون ذكر منبع، تصريح كرد: در بعضي از سايت‌ها و وبلاگ‌هاي فضاي مجازي حتماً قيد مي‌شود كه استفاده از اين موضوع يا از اين مطلب منوط به ذكر منبع است و در اين موارد ذكر منبع بايد اخلاقا رعايت شود.

سليميان افزود: ولي بعضي از پايگاه‌ها به دليل اينكه هدفشان رواج تفكرات ديني است تأكيدي بر ذكر منبع و مأخذ ندارند و مقاله يا هر چيزي كه از مطلب ذكر مي‌شود مجاز است بنابراين آن دسته از پايگاه‌هايي كه هيچ تأكيد و اصراري بر ذكر منبع ندارند طبيعي است كه ذكر از آنها بدون حفظ حقوق معنوي اشكالي ندارد.

وي خاطرنشان كرد: بنابراين به نظرم مي‌رسد اگر در مواردي كه قيد شده ذكر منبع رعايت نشود به نوعي تضييع حقوق معنوي آنهاست و در مجموع در حال حاضر نمي‌شود يك ديدگاه مطلقي را در اين خصوص بيان كرد كه آيا حق كپي‌رايت رعايت مي‌شود يا نمي‌شود.

مسئول گروه حديث پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي حوزه علميه، تأكيد كرد: مي‌توان گفت در عرصه‌هايي كپي‌رايت رعايت نمي‌شود و مي‌بينيم كه گاهي ذكر نويسنده و پديدآورنده هم رعايت نمي‌شود و مي‌طلبد كه فعالان در اين عرصه به اين موضوع توجه ويژه‌اي داشته باشند به دليل اينكه بين يك مقاله‌اي كه در كتاب منتشر شده و يا در يك سايت يا وبلاگ تفاوتي وجود ندارد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمين «علي زادسر»، نماينده سابق مردم جيرفت و عنبرآباد در مجلس شوراي اسلامي، با بيان اينكه بدون مرز و محدوده بودن فضاي مجازي نبايد باعث رشد اخلاق غير ديني در اين فضا شود، عنوان كرد: فضاي مجازي با گستره نامحدود خود اين امكان را به كاربران مي‌دهد، كه به هر اطلاعاتي كه بخواهند دسترسي داشته باشند اما بايد اين نكته را در نظر گرفت كه كپي‌رايت هم از نظر شرعي و هم از نظر اخلاقي در هر فضايي مشكل دارد.

نماينده مردم جيرفت و عنبرآباد در مجلس هفتم، در پايان انتقاد كرد: متأسفانه برخي اعمال نادرست امروزه در اينترنت مد شده‌است و بسياري از كاربران با استعداد از آن پيروي مي‌كنند مانند هك كردن و جوانان باهوش و با استعداد سايت‌هايي را هك مي‌كنند براي تفريح كه همين موارد اخلاقيات را در فضاي مجازي تضعيف مي‌كند.

حجت‌الاسلام «سعيد شمس»، مدير واحد پرسمان‌هاي قرآني مركز فرهنگ و معارف قرآن، خواستار شد در مباحثي همچون هك، كپي‌رايت در فضاي مجازي و نقض حريم شخصي كه به مسائل فقهي بازمي‌گردد علما و مراجع اظهار نظر كنند.

«محمدعلي اميني»، وبلاگ‌نويس «ايران اسلام» و يكي از مؤسسان گروه ايران اسلام در سايت ياهو، رفتارهايي مانند هك، نفوذ در حريم شخصي، پورنوگرافي و ... را از ويژگي‌هاي فضاي مجازي دانست و تصريح كرد: ولي اين مسائل باعث نقض اخلاق ديني در اين فضا نمي‌شود. من به رفتارهاي مثبت در اين فضا اشاره كردم، اما نمي‌توان به راحتي رفتارهاي منفي و اخلاقيات در اين فضا را سامان داد.

وي ادامه داد: چون اين مسائل مربوط به يك ساختار اخلاقي است كه فرد بايد با آن ساختار تربيت شده باشد. بنابراين مي‌توان قانون خاصي براي از بين بردن اين مسائل تدوين كرد، تربيت بايد خارج از فضاي مجازي آغاز شود چون در اين فضا نمي‌توان كسي را تربيت كرد.

اين بلاگر افزود: وقتي بيرون از اين فضا اخلاقيات اين‌چنيني وجود دارد؛ مثلاً بحث كپي‌رايت به غير از فضاي ‌مجازي در جامعه هم اتفاق مي‌افتد. اگر بتوان جلوي اين موضوع را در فضاي اجتماعي گرفت اين را هم مي‌توان جبران كرد، پس راه‌هاي قانوني لازم است تا اين فرهنگ در جامعه نهادينه شود و به‌طبع آن در فضاي مجازي مي‌توان تبعات آن را ديد.

«مهدي جليلي»، متعلم كارشناسي ارشد مركز تخصصي تبليغ در حوزه علميه قم و وبلاگ‌نويس «يادداشت‌هاي روحاني»، تصريح كرد: متأسفانه كپي‌رايت يكي از معضلات فرهنگي ما در فضاي مجازي است و تا راه‌كارهاي اخلاقي نهادينه نشود و نتوانيم رسول باطني را در وجود خود زنده‌ كنيم نمي‌توان اميدي به رعايت وجداني قانون كپي‌رايت در بين كاربران داشت.

وي افزود: اما در كنار فعاليت‌هاي اخلاقي اقداماتي هم مي‌توان در جهت كم كردن اين مسأله انجام داد؛ از جمله مي‌توان به قوانين حمايت از توليد‌كننده و دادن تخفيف در محصولات اورجينال و اقدامات امنيتي در توليد نرم‌افزار اشاره‌ كرد.

جليلي ادامه داد: هر چند اين اقدامات ديگر از بعد اخلاق و ارزشي خود خارج خواهد‌شد اما كمترين تأثيرش اين است كه از وارد آمدن خسارت بر توليد‌كننده جلوگيري مي‌شود.

دكتر «بهروز مينايي»، سرپرست معاونت فني دبير‌خانه شوراي عالي اطلاع‌رساني، درباره هك و كپي رايت گفت: اين موارد از مصاديق بد‌اخلاقي در فضاي مجازي هستند كه مصاديق اخلاقي مربوط به آنها در حوزه‌ رعايت حريم خصوصي، حقوق معنوي داده‌هاي الكترونيكي، دسترسي مجاز و غيرمجاز به اطلاعات و حفاظت اطلاعات الكترونيكي بررسي مي‌شود و روش‌ها و ابزارهاي مقابله با اين اعمال يكي از موارد اصلي مورد بررسي در نهادهاي مرتبط با اخلاق در فضاي سايبر است.

وي تصريح كرد: در بيانيه‌ اخير جامعه‌ اطلاعاتي نيز تمامي كشورها حمايت كامل خود را از تلاش‌هاي جهاني براي مقابله با جرايم رايانه‌اي مانند نفوذ غيرمجاز، انتشار هرزنامه، رفتارهاي غيراخلاقي و ساير موارد به صراحت اعلام كرده‌اند.

«فاطمه موسوي»، مدير محتوايي پايگاه وبلاگ‌هاي ارزشي، گفت: كاربر مجازي نبايد به خود اجازه‌ دهد در حريم خصوصي و يا فضاي كاربري ديگران رخنه و تجسس كند و باعث بر هم خوردن آسايش و امنيت ديگر كاربران جامعه شود؛ و يا با بكار گيري ابزار و افراد سعي در از هم پاشيدن عقايد و شخصيت افراد ديگران كند.

مدير محتوايي پايگاه وبلاگ‌هاي ارزشي، يادآور شد: بر اساس آمار و شواهد در طول سال‌هاي گذشته در مورد هك و كپي‌كردن و تخلفات افراد و سازمان‌ها در برهم زدن امنيت و حقوق شهروندان سايبري است كه اين آمار به صورت صعودي رو به افزايش است.

وي اظهار‌ كرد: بيشترين حمله به اسناد و مدارك سازمان‌هاي بسيار مهم و افراد و شخصيت‌هاي قدرتمند و صاحب‌منصب بوده‌است و در بخش مياني بيشتر خانواده‌ها و افراديست كه دچار سوء استفاده واقع شده‌اند و در بخش انتهايي يعني كمترين گزارشات مربوط به گزارشات فرهنگي و آثار تأليفي محققان اختصاص ‌دارد.

وي تصريح‌ كرد: بنابراين توجه به بالابردن ضريب امنيتي در هر يك از اين نمونه‌هاي گزارش ‌شده‌ و با پايبند‌كردن و آموزش افراد كاربر چه در بيرون و چه در اين فضا مي‌توان تا حدودي به بهينه‌سازي در امر اخلاق سايبري رسيد.

بلاگر «سجاده‌اي پر از ياس» بيان ‌كرد: همين‌طور سازمان‌ها و ارگان‌ها خود را به بهترين ضريب امنيت مجهز كنند چرا كه اگر ما و كاربران كشور ما رعايت ‌كنند باز هم از سوي دشمنان و مداخله‌جويان مورد تهديد هستيم.

موسوي در مورد كپي‌رايت ادامه‌داد: بيشترين افراد متضرر فرهنگيان هستند كه در حفظ اين داشته‌ها بايد اقدامي ‌كنند و مجهز به لوازم و نرم‌افزار‌هاي امنيتي شوند.

«محمدرضا مريدي»، دانشجوي دكتراي جامعه‌شناسي و عضو هئيت علمي دانشگاه آزاد بندرعباس، درباره رواج علاقه‌مندي كاربران اينترنتي به كشف حوزه خصوصي يكديگر گفت: مسئله حريم خصوصي يك مسئله معاصر و كبير است و اين مسئله امروزه تنها مربوط به فضاي مجازي نيست و از زماني اين دغدغه در كاربران ايجاد شده كه تمايز بيش از اندازه ميان فضاي خصوصي و عمومي به و جود آمده‌است.

مريدي با تأكيد بر اينكه حوزه عمومي عملاً در حال محو مي‌شود، عنوان كرد: در واقع با منفرد شدن، تكه‌تكه شدن و اينكه هر كسي براي خودش يك دنياي منحصر به فرد شخصي دارد و به عبارتي دور شدن از گستره و حوزه عمومي، كه در سنت بود به دست‌آوردن، تطابق و كشف دنياي خصوصي ولع همه شده‌است.

اين دانشجوي دكتراي جامعه‌شناسي درباره راهكارهاي كنترل ولع دست‌يافتن به حوزه خصوصي تأكيد كرد: اين موضوع يك جنبه آسيب‌شناختي دارد، به وجود آمدن چنين ولعي به دليل حذف فضاي عمومي است و بايد براي از بين بردن آن فضاهاي عمومي را بازسازي كرد.

وي با اشاره به اينكه اگر فضاي عمومي بازسازي شود شايد بخش آسيب‌شناختي ولع دسترسي به حوزه خصوصي افراد را كمتر كند، اظهار كرد: فضاي عمومي را ابتدا بايد در فضاي واقعي بازسازي كرد، براي مثال ‌‌پارك فضاي عمومي نيست يك فضاي مشترك است اما يك فرهنگسرا چون امكان گفت‌وگو در آن وجود دارد يك فضاي عمومي است.

وي با اشاره به «هك» به عنوان نمودي از ولع دسترسي به حوزه خصوصي در فضاي مجازي متذكر شد: بدون شك هك از مصاديق ضدارزش در فضاي مجازي است. هكر با دست‌يابي به اطلاعات شخصي كاربر در تلاش است تا آن ولع سركشي به حوزه خصوصي ديگران را ارضا كند.

«اكبر شيركوند»، مدرس دانشگاه و مؤلف كتاب «پيامبر اعظم(ص) در اينترنت»،بيان كرد: براي مثال «هك» يك امر غيراخلاقي خاص فضاي مجازي است حتي اگر براي عمل خير انجام شود، باز غيراخلاقي بودنش را نفي نمي‌كند، ولي بعضي مواقع مي‌شود از اين كار غيراخلاقي استفاده‌هاي مفيدي نيز انجام داد مثل هك كردن سايت‌هاي بيگانه كه مارا مورد هجمه قرار مي‌دهند.

نويسنده كتاب «پيامبر اعظم(ص) در اينترنت»، خاطرنشان كرد: بخش عمومي هك بازيچه‌اي شده براي برخي از كاربران جوان اينترنت كه از آن براي محك زدن توانايي‌هايشان استفاده مي‌كنند يا در واقع ديگر نيازهاي خود را ارضاء مي‌كنند و تبديل شده به يكسري از چنين كارها.

وي عنوان كرد: اما در بحث تخصصي هك و افراد خاصي كه در اين زمينه كار مي‌كنند، نمي‌توانيم بگوييم كه هك جنبه بازي دارد، زيرا در اين مواقع هك بعضي اوقات به قصد ضربه زدن به فرد يا سازمان انجام مي‌شود، ولي متأسفانه فرهنگ غلطي كه جا افتاده اين است كه كاربران براي پيشبرد آگاهي‌هاي خودشان يا در واقع كسب تجربه شروع مي‌كنند به هك كردن يك سري سايت‌ها يا وبلاگ‌ها.

وي اضافه كرد: در اين زمينه متأسفانه كار نكرديم و انجام آن مستلزم يك طرح زمان‌بر با برنامه‌ريزي دقيق است تا بتوانيم جوانانمان را جهت بدهيم، تا نه وارد حريم خصوصي افراد بشوند و اگر هم توانستند وارد نشوند و اين حس كنجكاوي را نداشته باشند.

در نهايت بايد افزود اگر هك كردن سايت‌هاي ديني و مذهبي چنانچه به عنوان يك اپيدمي در ميان جامعه مجازي ايران مطرح شود، صدمات بدي را به جامعه ديني - مجازي كشور وارد خواهد كرد، چرا كه بسياري از اين سايت‌ها داراي عملكرد خوب و مخاطبان بسيار است.

بنابراين هك كردن اين‌گونه سايت‌ها به هر دليل توسط جامعه هكرها مورد تجاوز قرار دادن حقوق فردي تك‌تك مخاطبان خواهدبود.

از سوي ديگر فرهنگ‌سازي در ميان هكر‌ها بايد در اولويت فهرست برنامه‌هاي نهادهاي دست‌اندركار و ذي‌نفع و همچنين دولت قرار گيرد. بالا بردن امنيت سرورهاي موجود و آموزش پيشگيري از هك شدن به نهادها و اشخاص از ديگر را‌ه‌كار‌هاي موجود در اين بحث است.

چراكه اساساً فضاي مجازي به دليل ماهيت گسترده و در دسترس بودن براي همگان همواره مورد توجه و حمله انواع مجرمان رايانه‌اي خواهدبود.

با اين توصيفات مي‌توان گفت در همه موارد هك يا كپي‌رايت يك كار غيراخلاقي نيست اگرچه امروزه قسمت اعظمي از هك‌ها يا كپي‌رايت‌هايي كه انجام مي‌شود تنها جنبه تفريحي داشته و به‌صورت يك عادت غلط اينترنتي درآمده و كاربران بدون درنظر گرفتن وجه اخلاقي آن اين كار را انجام مي‌دهند.

ادامه دارد ...
جمعه 5 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 279]