حذف چک پول‌های 50 هزار تومانی فعلا به آبان‌ماه موکول شد

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > اقتصاد کلان - چک پولهای 50 هزار تومانی قرار بود، مهر ماه از گردش خارج شوند ولی اجرای این برنامه به آبان ماه موکول شد. علی پاکزاد: براساس قانون پولی و بانکی کشور مصوب تیر ماه 1351 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بـه عنـوان تنظیم کننده نظام پولی و اعتباری کشور، موظف به حفظ ارزش پول ملی در داخل و خارج از کشور است و این اولین بند از وظایفی است که بر عهده بانک مرکزی قرار گرفته است و شاید یکی از دلایلی که طی سالهای گذشته بانک مرکزی در مقابل انتشار اسکناس های بزرگتر مقاومت کرده است همین بند از وظایف بانک مرکزی است که از سوی تمامی روسای این بانک حداقل به صورت شکلی رعایت شده است. طی سالهای پس از پایان جنگ تحمیلی تا کنون بحث اصلاح ارزش اسکناسهاس در گردش کشور بارها مطرح شده است و حیطه این مباحث از انتشار اسکناسهای بزرگتر با حذف صفر ها از اسکناس را شامل می شود، دلیل این بحث ها نیز یک اصل غیر قابل انکاربود یعنی کاهش روزمره ریال به عنوان واحد پول ملی که طی سالهای گذشته و در اثر برآیند سیاستهای اقتصادی دولتهای مختلف اتفاق افتاده است. این کاهش ارزش فارغ ار تاثیراتی که در تعادل مبادلات خارجی و تراز پرداختهای کشور در سطوح کلان داشته است در بخش داخلی وسطوح خرد نیز مشکلات زیادی برای مردم به دنبال داشته است. یعنی فارغ از اینکه مردم هر روز در اثر اقتصاد تورمی ناچار به تحمل قیمتهای بیشتری می شوند در انجام مبادلات خود نیز با معضلی به نام حمل ونقل پول نیز موجه می شوند. نیاز به اسکناس بزرگتر در حالی که آمارهای مربوط به مبادلات چک در کشور نشان می دهد متوسط رقم مبادلات طی ده سال گذشته رشدی معادل 791 درصد داشته است و از حدود یک میلیون 100هزار تومان به 9 میلیون و 750 هزار تومان در سال 88 رسیده است، درحالیکه می بینم که در این دوره ارزشمند ترین اسکناس انتشار پیدا کرده 5هزار تومانی بوده است و اخیرا نیز اسکناس های 10 هزار تومانی به بازار عرضه شده اند. یعنی برای پرداخت نقدی یک مبادله اقتصادی در سال 78 با توجه به آنکه در آن زمان اسکناس 1000 تومانی بزرگترین اسکناس کشور بود 11 بسته اسکناس کافی بوده است ولی امروز تنها در صورتی می توانیم با همان تعداد اسکناس مبادله را انجام بدهیم که 10 بسته اسکناس 10 هزار تومانی در اختیار داشته باشیم البته هنوز اسکناس 10 هزار تومانی با توجه به چاپ محدود اسکناس رایج محسوب نمی شود وبرای انجام مبادله ای با حجم متوسط در عمل نیاز است 20 دسته اسکناس رایج 5 هزار تومانی مورد استفاده قرار بگیرد. پس بر مبنای کمترین تعداد اسکناس های مورد مبادله یک معامله با ارزش متوسط به خوبی می توان گفت میزان نیاز به اسکناس حدود دو برابر افزایش پیدا کرده است. این روند رو به رشد نیاز به نقدینگی باعث شد از اوایل دهه هفتاد شمسی بانکه ا به فکر چاره بیافتند و درنهایت اقدام به انتشار چک های مسافرتی و چک پولهای درون سیستمی کردند که بعدها بر مبنای افزایش مبادله این چکها که ارزش هایی بین 20 تا 100 هزار تومان داشت و در اواخر اوایل دهه هشتاد دامنه کار به چک های یک میلیون تومانی نیز رسید. اما با توجه به اینکه این سیستم و عدم قبول چکها در ساختار یک پارچه بانکی برای مردم مشکلات زیادی به دنبال داشت در نهایت از سال 85 بر اساس آیین نامه بانک مرکزی قرار شد تا ایران چک به عنوان یک جایگزین بین بانکی وارد گردش شود تا نیاز اقتصادی مردم به نقل وانتقال اسکناس تا حدی مرتفع شود. رشد شدید نقدینگی اما در نهایت این راهکار نیز برای سیستم بانکی مشکلاتی به دنبال داشت، رشد نیاز به اسکناس و دادن اختیار چاپ ایران چک به بانک ها در عمل انحصار چاپ اسکناس را از دست بانک مرکزی خارج می کرد و به خلق شبهه پول برای بازار تشنه نقدینگی سرعتی میداد که در کنار دیگر عوامل اقتصادی باعث شد طی سالهای 85 تا 87 حجم نقدینگی کشور از رقمی معادل 92 هزار میلیادرتومان به بیش از 180 هزار میلیارد تومان برسد. بانک مرکزی برای مهار نقدینگی از سال 86 وارد عمل شدو سیاستهای انقباضی را در دستور کار خود قرار داد تا رشد نقدینگی را مهار کند و یکی از برنامه هایی که در راستای این برنامه در درستور کار خود قرارداد کاهش حجم شبهه پول وبازگرداندن انحصار چاپ اسکناس به بانک مرکزی بود و برای این کار چاپ ایران چک را به بانک مرکزی محدود کرد. در همان زمان که این دستور العمل از سوی بانک مرکزی ابلاغ شد رئیس جمهوری در نقد عملکرد بانکهای دولتی در قبال چاپ چک پول عنوان کرد: بانک‌های دولتی از تغییر رییس کل بانک مرکزی و به خاطر تضعیف نهاد نظارتی، سوء استفاده کرده و چک پول‌های وسیعی چاپ کردند و منابع را به سمت بازرگانی و خدمات سوق دادند که در نتیجه سهم بخش بازرگانی و خدمات از 4 درصد سال 83 ، به 48 درصد رسید. چک پول‌هایی هم که چاپ شد عمدتاً خلاف قانون بود. در حالی که طبق مجوز قانونی بانک‌ها می‌توانند 40 درصد دارایی نقدی خود را چک پول چاپ کنند، این میزان در بعضی از بانک‌ها تا 200 درصد رسید. در 6 ماهه اول بانک‌ها می‌توانستند با چک‌پول 24 هزار میلیارد تومان قدرت خرید ایجاد کنند اما عملاً این مبلغ بر 120 هزار میلیارد تومان رسید در حالی که کل معاملات ما 270 هزار میلیارد تومان است و در نتیجه حدود 70 درصد قدرت خرید، تولید شد که برخلاف قانون و خیانت به کشور بود. در ادامه سیاستهای انقباضی و درفاز دوم قرار بود که این ایران چک ها را همزمان با توزیع گسترده اسکناس های ده هزارتومانی از گردونه خارج کند ولی به نظر می رسد هنوز نتوانسته است این جاگزینی را عملی کند. نیازی که مرتفع نشد در حال حاضر به دلیل رکود اقتصادی و کاهش حجم مبادلات در عمل نیاز به اسکناس باید کاهش پیدا کند ولی به دلیل آنکه هنوز میزان اسکناس در گردش کشور جوابگوی نیاز نقدینگی نیست و در عمل توسعه خدمات تبادلات الکترونیکی نتوانسته است به اندازه ای که پیش بینی شده بود در مبادلات پولی کشور برای خود جا بازکند بنابراین این کار امکان عملی شدن پیدا نکرده است. محمود احمدی در گفتگویی با خبرگزرای مهر در مورد طرح جمع اوری ایران چک ها اعلاکرد: جمع آوری چک پولهای 100 هزار تومانی از بازار از تاریخ 15 آبان ماه آغاز می شود و پس از آن با تاخیر چک پولهای 50 هزار تومانی جمع آوری خواهد شد. در واقع می توان گفت بانک مرکزی تلاش دارد از این طریق به نوعی در راستای اولین بند وظایف خود در قبال حفظ ارزش چک پولهایی را از گردونه خارج کند که توانسته بودند جای اسکناسهای رسمی کشور را پرکنند ولی نباید فراموش کرد به هر شکل نیاز به اسکناس های بزرگ در فضای اقتصاد تورمی ایران نیازی دائمی است حتی اگر به نظر برسد نرخ تورم کاهش پیدا کرده است تا زمانی که سیر نزولی ارزش پول ملی واقعا متوقف نشود این نیاز برطرف نخواهد شد و باید منتظر باشیم در آینده نزدیک چه جایگزینی برای ایران چک وارد بازار پولی کشور خواهد شد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاین]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 487]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

روش تهیه سیب زمینی به شکل موش
كره جنوبي :شروع مذاكرات هسته اي منوط به عملكرد كره شمالي است · حذف چک پولهای 50 هزار تومانی فعلا به آبانماه موکول شد · روش تهیه سیب زمینی به شکل موش .

گوناگون

افزایش کیفیت تدریس زبان انگلیسی با دوره TTC

تفاوت های گریس پایه لیتیوم و کلسیم چیست؟

سیستم کنفرانس و تجهیزات سالن کنفرانس با برند صامع

نکات اولیه‌ای که باید پیش از یادگیری Node.js بدانید

راهنمای انحلال شرکت: مراحل، نکات و نکات قانونی

سیستم بایگانی ریلی

پودر گلکسی فت: راه‌حل ایده‌آل برای افزایش وزن و تقویت عضلا...

تأثیر اخبار اقتصادی بر قیمت تتر

تعمیر مبلمان راه حل برای نو کردن مبلمان قدیمی شما

5 نکته مهم در طراحی و ساخت تابلو چلنیوم جدید

آشنایی با انواع قضاوت و پیش داوری