تجسمي - با زبان معماري خودمان بيگانه‌ايم

واضح آرشیو وب فارسی:الف: تجسمي - با زبان معماري خودمان بيگانه‌ايم
تجسمي - با زبان معماري خودمان بيگانه‌ايم

مهناز چترفيروزه: مراسم بزرگداشت استاد حسين لرزاده هنرمند پيشكسوت عرصه معماري سنتي ايران يك شنبه 24 شهريور با حضور استادان و علاقه‌مندان به هنر معماري برگزار شد. به گزارش خبرنگار ما در اين برنامه‌ سيدمحمد بهشتي، حسين مفيد،‌ مهدي مكي‌نژاد و سيدجواد مجابي به بررسي معماري و آداب معنوي در آثار استاد لرزاده پرداختند. پس از نمايش فيلمي با عنوان «پيران نقش «درباره زندگي و آثار حسين لرزاده، سيدمحمد بهشتي با اشاره به داستان نمرود در قرآن گفت: «مي‌دانيد نمرود پادشاه بابل براي جنگ با خدا برجي ساخته بود، وقتي به بالاي برج مي‌رود و مثلا براي آغاز جنگ به سمت خدا تير پرتاب مي‌كند خداوند به آنها بلا نازل مي‌كند. آن هم بلاي بل بله، يعني ديگر كسي حرف كسي را نمي‌فهميد. امروز در معماري معاصر خودمان دچار همين بلاي بل‌بله هستيم. بنا‌هاي ما با يك زبان واژگان مشترك با هم گفت‌وگو نمي‌كنند. نارضايتي ما از وضع موجود هم به دليل فقدان همين زبان است، بهتر است بگويم اين معماري نيست كه دچار اين بلا شده ما خودمان دامنگير اين بلا شده‌ايم. كسي مثل لرزاده جزء معدود كساني است كه دچار اين بلا نيست و جزء معدود نوازندگاني بود كه سازش كوك بود و در دستگاهي مي‌نواخت كه با گذشته خود هماهنگ بود. سيدمحمد بهشتي با اشاره به اينكه لرزاده جزء معدود هنرمنداني است كه هرگز دچار اين بلا نشده گفت: «آثار استاد لرزاده مثل ‌سازي است كه هنوز كوك است، هر‌ آنچه مي‌نوازد خوش است و با گذشته خود ارتباط برقرار مي‌كند. ما آثار استاد لرزاده را جزء سنت معماري خودمان مي‌دانيم چون با ‌ رگ و ريشه‌ تاريخ ما پيوند دارد. در روزگار ما كم بوده‌اند مثل لرزاده كه به زبان سنت ما سخن بگويند. او به اين زبان فكر مي‌كند، سخن مي‌گويد، آرزو مي‌كند و با اين زبان با جهان پيرامون خود ارتباط برقرار مي‌كند. از اين جهت براي ما كه دچار بلاي‌بل بله هستيم لرزاده وجود ارزشمندي بود.» رئيس دانشنامه‌ي تاريخ معماري و شهرسازي ايران، آثار استاد لرزاده و شاگردان محدودش را شهادتي بر معماري سنتي ايران دانست و گفت: «با زنده نگه‌داشتن ياد او و راه او ياد همه كساني كه با دست خود معماري اين سرزمين را در گستره جغرافيايي گسترش دادند، زنده مي‌ماند.»

پس از سخنان بهشتي، جواد مجابي با ابراز تاسف از عدم ذكر نام معماران بزرگ تاريخ ايران بر آثارشان گفت: «معماران در تاريخ هنر ايران شخصيت‌هاي بسيار مهم و مورد احترامي بودند. اما متاسفانه در اغلب بنا‌هاي تاريخي و مهمي كه در داخل وجود دارد، ما دقيقا نام معماران اين بنا‌ها را نمي‌دانيم. به‌رغم عزت و احترامي كه براي هنرمندان معمار بوده كمتر از نام و نشان و سرگذشت‌شان مطلع هستيم.»
مجابي خاطرنشان كرد: استاد لرزاده آخرين نسل از معماران بزرگ معاصر است كه زبان و بيان معماري را به‌درستي از بزرگان كشور خود بدون واسطه دريافت كرده است. كمتر معماري همچون استاد لرزاده در تاريخ معماري ايران ديده شده كه علاوه بر فنون معماري، شاعر و اديب هم باشد و به زبان شعر سخن بگويد، چراكه شعر و نظم مي‌تواند تمام مؤلفه‌هاي فرهنگ ايراني و هر آنچه را كه لازم است، به شكل خلاصه و موجز مطرح كند.» وي در پايان سخنانش به لزوم تحقيقات و پژوهش‌هاي دانشگاهي و رسانه‌اي براي شناخت و معرفي بيشتر آثار بزرگان فرهنگ و هنر ايران تاكيد كرد.
مهندس حسين مفيد از ديگر كارشناسان حاضر در نشست و شاگرد استاد لرزاده با ذكر خاطراتي از حضور در كنار استاد لرزاده، مهم‌‌ترين شاخصه آثار معماري استاد را فضاسازي و دوري از ادغام حجم‌ها عنوان كرد و گفت: «فضاسازي اين امكان را فراهم مي‌كند كه هركس با ورود به آن مكان، خودش را پيدا كند و شخصا دست به انتخاب بزند كه در هر قسمت مي‌خواهد چه كاري انجام دهد.» مفيد با اشاره به اينكه استاد لرزاده دروازه دراماتيك را پيموده و به رمانتيسم فضا دست پيدا كرده است ادامه داد: «اين فضاها علاوه بر اينكه هرگز خودشان را به ما تحميل نمي‌كنند، متظاهر و خودنما هم نيستند بلكه دروني هستند.» مفيد سخنان خود را با بررسي ويژگي‌هاي شاخص مسجد «سجاد» تهران كه از آثار استاد لرزاده است و مقايسه‌ آن با مسجد شيخ‌لطف‌الله ادامه داد: «مسجد سجاد از نظر معماري حرف‌هاي بسياري براي گفتن دارد و نه‌تنها چيزي از مسجد شيخ‌لطف‌الله كم نمي‌آورد بلكه با آن برابري مي‌كند.» در خاتمه مهندس مهدي مكي‌نژاد در جمع‌بندي مباحث مطرح شده به پژوهش روي آثار معماري سنتي تاكيد كرد و گفت: «متاسفانه مكتوب‌نكردن اطلاعات در تمام شاخه‌هاي هنر ما وجود داشته و اين امر باعث گمراهي نسل جديد شده است. اما خوشبختانه استاد لرزاده خود بر اين نقيصه اشراف داشته و دستاوردهايش را هم مكتوب كرده و هم در اختيار شاگردانش قرارداده است. مكي‌نژاد در خاتمه توفيق را عامل بزرگي در تمايز هنرمنداني چون استاد لرزاده دانست. در حاشيه برگزاري اين مراسم نمايشگاهي نيز از آثار استاد برگزار شده بود.
چهارشنبه 27 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]

[مشاهده در: www.alef.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 142]