گوش دادن هنر است

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: گوش دادن هنر است

آيا مي خواهيد دوستان فراواني داشته باشيد؟ روابط خانوادگي خود را محكم‌تر كنيد و از زندگي خود لذت ببريد؟ گوش سپردن به روش صحيح سبب مي‌شود تا شما دوستان فراواني به دست آوريد. روابط خانوادگي تان را بهبود بخشيد، در شغل و حرفه خود منافع فراواني به دست آوريد و كسب و كار خود را رونق دهيد. همچنين گوش دادن به سخنان ديگران باعث مي‌شود كه آنان از بودن با شما لذت ببرند و همه جا قدم به قدم در كنارتان باشند. شايد شما جزء كساني باشيد كه دائماُ به خود مي‌گوييد ، واي خداي من! چقدر بايد به سخنان ديگران گوش داد. اما آيا مي‌دانيد كه در حقيقت اين چنين نيست؟

اكثر ما انسان‌ها اغلب شنوندگان خوبي نيستيم. دليلش اين نيست كه ما تنبل هستيم و نسبت به ديگران احساس تعهد نمي‌كنيم و يا چيزهايي نظير اين، بلكه فقط دليلش اين است كه گوش دادن براي ما، بسيار مشكل است برخلاف آن كه اكثر مردم اعتقاد دارند شنونده خوبي هستند. بنابراين اگر چه روابط خانوادگي و دوستانه مستقيماً به مهارت گوش سپردن مرتبط است اما اكثر نصايحي كه ما در مورد بهبود و تقويت گوش دادن‌مان مي‌شنويم، موثر نخواهد بود زيرا اغلب اين نصايح بر پايه ابعاد تخصصي گوش دادن از قبيل: واكنش نشان دادن، نگاه كردن، پرسيدن سؤالاتي در زمينه سخنان طرف مقابل و همچنين قطع نكردن سخنان شخص هنگام صحبت كردن متمركز است. تمامي اين روش‌ها خوب و مفيد هستند اما گوش سپردن فقط با اجراي اين امور انجام نمي‌پذيرد و البته معمولاً اين روش‌ها ما را در بهتر گوش سپردن ياري نمي‌كنند. پس بهتر است دقت كنيم كه آيا به راستي ما شنونده خوبي هستيم؟

كاري سراسر فعاليت و جنب جوش

در حالي كه به نظر مي‌رسد گوش دادن كاري عاري از هرگونه فعاليت و تحرك باشد، اما اگر شنونده آن را به درستي اجرا كند، در حقيقت چندين مرحله فعال و پر جنب و جوش در حال انجام است.

گوش دادن فقط شنيدن نيست

اگر چنين بود، قطعاً انسان مي‌توانست آن را به رايانه‌ها آموزش دهد. اما مهارت گوش سپردن به فرد كاري است كه فراتر از شنيدن سخنان است. به طوري كه رايانه‌ها هيچ‌گاه قادر نيستند حرف افراد را بشنوند. گوش دادن فقط شنيدن سخنان مردم نيست بلكه مواردي نظير توجه به اينكه گوينده كيست. ديدگاه او نسبت به زندگي و جهان چيست، مي‌خواهد چه كاري انجام دهد، چه اميالي دارد، چه مسائلي نگرانش مي‌كند، احساساتش چگونه است، از شخص شنونده چه انتظاري دارد و مواردي نظير اين است. بنابراين، اگر مي‌خواهيم شنونده خوبي باشيم، فقط با شنيدن سخنان ديگران نمي‌توانيم به اين هدف دست يابيم. ما بايد جزئيات و جوانب بسيار ظريفي را در نظر بگيريم كه ديدني نيستند اما بسيار مهم‌اند. به همين دليل تشخيص اينكه چه كاري سبب مي‌شود شنوندگان ماهر موفقيت به دست آورند، بسيار مشكل است زيرا تمام آنچه كه در سر و ديگر اعضاي بدن آنها روي مي‌دهد، ديدني و قابل مشاهده نيست.

گوش دادن براي شناختن احساسات افراد

مردم زماني كه صحبت مي‌كنند، همواره افكار، آرزوها و تمايلات خود را آشكار مي‌سازند. اكثر اوقات، نه گوينده و نه شنونده هيچ يك به اين مسائل نهفته و مهم پي نمي‌برند، اما اينها به راستي وجود دارند. اما از سوي ديگر، شنونده خوب و ماهر اغلب به جزئيات مسائل، احساسات و اميال بازگو نشده توجه دارد و زماني كه اين نكات ظريف و دقيق را مي‌شنود، با گوينده در مورد آنها چه به صورت كلامي و يا غيركلامي همدردي مي‌كند. گوينده اغلب ابراز مي‌داردكه «اوه! تو واقعاً مي‌داني كه من چه احساسي دارم!» و يا «خداي من! تو واقعاً درك مي‌كني كه چه اتفاقي برايم افتاده است؟»

افزايش دانش

اگر از انسان شناخت دقيقي نداشته باشيد، نمي‌توانيد شنونده خوبي باشيد و منظور انسان به معناي واقعي آن است. چگونه مي‌توان چنين درك و شناختي را به دست آورد؟ هر قدر در مورد زندگي اطلاعات بيشتري داشته باشيد، مي‌توانيد شنونده ماهرتري باشيد. اما اگر آگاهي كاملي در مورد اشخاص نداريد، نمي‌توانيد به درستي آنان را درك كنيد. اگر مي‌خواهيد شنونده خوبي باشيد، افق‌هاي ديد و شناخت خود را گسترش دهيد. تا مي‌توانيد به مطالعه كتاب‌هاي متعدد داستاني و غيرداستاني بپردازيد. نوار گوش دهيد. در سخنراني‌ها، سمينارها و كارگاه‌هاي آموزشي متعددي شركت كنيد. مهم نيست كه چقدر مي‌دانيد و چقدر باهوش هستيد، اما همواره سعي كنيد بيشتر بياموزيد.

خيلي محترمانه و با آرامش گوش دهيد

يكي از مهم‌ترين رموزي كه از طريق آن مي‌توان شنونده خوبي شد، اين است كه همواره در سخناني كه ديگران به زبان مي‌آورند، به دنبال مطلبي قابل تأييد و احترام باشيد. اغلب اوقات، زماني كه به سخنان ديگران گوش مي‌دهيم، به دنبال خطاها و نقاط ضعف آنان مي‌گرديم. اغلب چه با ذكر مطلبي و يا با سكوت خود، عقايد، احساسات، نگرش‌ها و نظرات ديگران را رد مي‌كنيم. اما هيچ كس تمايل ندارد كه ديگران با او مخالفت كنند. همه ما مي‌خواهيم ديگران با نظرات ما موافقت كنند و يا حداقل به افكار و احساسات ما احترام بگذارند و آنها را تأييد كنند. حتي اگر نظرات و نگرش‌هاي ما بر پايه و اساس نادرستي قرار دارند، ما از ديگران انتظار داريم كه براي اين عقايد و احساسات كه براي خودمان كاملاً معني‌دار است، ارزش قائل شوند. اگر شما باعث مي‌شويد كه ديگران تصور كنند به عقايدشان احترام نمي‌گذاريد، اين امر سبب مي‌شود تا آنان احساس كنند شما شنونده خوبي نيستيد.

براي مثال، والدين اغلب زماني كه با فرزندان‌شان صحبت و تبادل‌نظر مي‌كنند، در گوش دادن به صحبت‌هاي آنها دچار اشتباه مي‌شوند و فكر مي‌كنند كه آنها «بزرگسالان كوچك» هستند. اما در حقيقت اين چنين نيست. كودكان مانند بزرگسالان فكر نمي‌كنند، احساس نمي‌كنند و دليل و برهان نمي‌آورند. مراحل تفكر و استدلال آنها كاملاً متفاوت از بزرگسالان است. آنها آن گونه كه ما در مقابل محركها عكس العمل نشان مي‌دهيم، نيستند. آنان به نتايج و ثمرات كارهايي كه انجام مي‌دهند، توجهي ندارند. همچنين هيچ تمايلي ندارند كه مطالب برايشان مفصلاً توضيح داده شود.

بدون توجه به اينكه خودتان چگونه عكس‌العمل نشان مي‌دهيد، گوش كنيد

اگر شما كاملاً به آنچه كه ديگران مي‌گويند يا احساس مي‌كنند، توجه نكنيد، در هر سطحي كه باشيد به سختي مي‌توانيد شنونده خوبي باشيد. اغلب اوقات زماني كه مردم با ما صحبت مي‌كنند، افكار و عقايد خودمان به سراغ‌مان مي‌آيند. فكر مي‌كنيم اگر ما بوديم، چگونه فكر مي‌كرديم و يا چه احساسي داشتيم. اما براي آنكه بتوانيد شنونده خوبي باشيد، بايد اين افكار را رها كنيد و كاملاً به صحبت‌هاي طرف مقابل‌تان گوش بسپاريد. شمابايد كاملاً سخنان و احساسات دروني افراد را درك كنيد. نكته مهم ديگري كه وجود دارد اين است كه نبايد در مورد نكات مهم و ارزشمندي كه در گفتار ديگران وجود دارد، پيش داوري و يا نسنجيده قضاوت كنيم. بسيار اتفاق افتاده است كه با توجه به تجاربي كه قبلاً داشته‌ايم، به سخنان شخصي گوش مي‌دهيم و فكر مي‌كنيم كه هيچ نكته مفيدي در كلام او وجود ندارد. بنا بر اين به سخنانش توجهي نمي‌كنيم و تظاهر مي‌كنيم كه كاملاً حرف‌هايش را شنيده‌ايم. كودكان برخلاف بزرگسالان، زماني كه از موضوعي لذت نمي‌برند، به وضوح احساسات خود را نشان مي‌دهند. زيرا آنها هنوز مهارت تظاهر كردن به بسياري از امور را نياموخته‌اند.

نشانه‌هاي مشكلات را در سخنان افراد جستجو كنيد

راز مهم ديگر براي خوب گوش سپردن اين است كه همواره به دنبال يافتن مشكلات و مصائبي باشيد كه در سخنان افراد وجود دارند. متأسفانه اغلب مردم زماني كه با شما مشكلي دارند و ناراحت هستند و يا زماني كه قصد ندارند انتظارات شما را برآورده كنند، به شما مستقيماً نمي‌گويند. آنان اغلب از مطرح كردن موضوع نگران و ناراحت هستند و يا مي‌خواهند از مواجهه و رويارويي اجتناب كنند. اما به نكته‌هايي در مورد ناراحتي و عصبانيت‌شان اشاره مي‌كنند. حتي گروهي نيز بر اين عقيده‌اند كه با شما به طور مستقيم ارتباط برقرار مي‌كنند. بنابراين زماني كه متوجه نكاتي كه اشاره مي‌كنند، نمي‌شويد، آنها دليل مي‌آورند كه شما واقعاً تمايلي به گوش دادن نداريد و يا واقعاً توجهي به سخنان آنان نمي‌كنيد. در روابط شخصي نيز زماني كه كاري را نادرست انجام داده‌ايم و يا در روابط مان با والدين خود قصور كرده‌ايم، ممكن است آنان نكات ظريفي را به ما گوشزد كنند. ممكن است آنان كاملاً واضح و مستقيماً اين موارد را بازگو نكنند اما انتظار دارند كه ما اشارات آنان را دريابيم، تعبير كنيم و روش اصلاحي را در كار و رفتارمان پيش بگيريم.

با خوش‌بيني و مثبت‌گرايي گوش دهيد

بسياري از افراد قرباني تفكرات و احساسات منفي خود مي‌شوند. زماني كه اين قبيل اشخاص با ديگران ارتباط برقرار مي‌كنند، اين افكار منفي سر بر مي‌آورند و حتي ممكن است اين افراد تمايل داشته باشند كه ديگران اين تفكرات و احساسات منفي را تأييد و با آنان همدلي كنند. اما شنونده خوب كسي است كه اگر چه فردي با بيان و كلمات منفي با او سخن مي‌گويد اما او به اين تفكرات منفي با ديد مثبت گوش فرامي‌دهد. مثلاً ممكن است براي ابراز همدردي با شخص گوينده چنين بگويد: «اوه، خداي من! توفان خانه ات را خراب كرده و تمام دارايي ات از بين رفته است، غم بزرگي است اما خدا را شكر كه خودت هنوز زنده و سلامتي.» و يا بگويد: «خداي من! اين واقعاً فجيع است اما نگران نباش پس از گذشت 6 ماه قطعاً فراموش خواهي كرد كه چنين اتفاقي افتاده است.»

شما مي‌توانيد با فرد مصبيت‌زده كاملاً ارتباط برقرار و با او همدردي كنيد. اما همچنين مي‌توانيد با ديد مثبت و توجه به نقاط قوت و توانايي‌هاي دروني‌اش سخنانش را بشنويد و راهنمايي‌اش كنيد. گاهي اوقات برخي از مردم شديداً به منفي‌گرايي تمايل دارند، به‌طوري كه حتي خصلت‌هاي انساني خود را فراموش مي‌كنند. شما به عنوان يك شنونده خوب، مي‌توانيد با تدبير، در زمان مناسب و به‌طور كاملاً سنجيده‌اي خصوصيات مثبت و خوبشان را به آنان يادآوري كنيد. زماني كه اصل وجودي مثبت و خوب فردي را تاييد و تصديق مي‌كنيد، اغلب او از اين حمايت شما قدرداني مي‌كند.

بگذاريد مردم دريابند كه شما مي‌دانيد آنان تا چه اندازه در حوادث و شرايط حساس زندگي افرادي شجاع، متهور و با اراده هستند و در اين شرايط گوش سپردن به سخنان آنان كاري بس پرفايده است. گاهي ممكن است برخي از افراد از اينكه شما استعدادهاي ارزشمند آنان را ذكر مي‌كنيد، خوشحال نشوند. اما اغلب آنان از اينكه شما به آنها اظهار عشق، محبت و حمايت كرده‌ايد، قدرداني مي‌كنند و از ديگران مي‌خواهند كه همواره شما را دوست بدارند. آنها احساس مي‌كنند كه شما با عمق وجودشان ارتباط برقرار كرده ايد و اين عمل شما را با ارزش مي‌دانند؛ حتي اگر به وضوح از شما تشكر و يا قدرداني نكنند.

علاوه بر اين زماني كه شما خود را عادت مي‌دهيد كه استعدادها و صفات خوب افراد را دريابيد، خصوصيات انساني خود را نيز تقويت مي‌كنيد. بنابراين اگر بار ديگر خودتان گرفتار بدبيني شديد، قادر خواهيد بود با دقت بيشتر به خوش‌بيني و صفات خوب انساني خود رجوع كنيد. بهتر است بدانيد كه فقط دانستن اينها سبب نمي‌شود شما آنها را به كار ببنديد. هر قدر بيشتر به اين نكات مهم مي‌انديشيم و هر قدر كه بيشتر سعي مي‌كنيم اين موارد را در زندگي به‌كار بنديم، فكر مي‌كنيم كه شنونده ماهرتري شده‌ايم. سعي كنيد همواره اين نكات را به‌خاطر داشته باشيد و مهارت گوش دادن خود را تقويت كنيد. قطعاً روابط شخصي و اجتماعي تان روز به روز بهتر و مستحكم‌تر خواهد شد.

شنبه 16 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 430]