از جرقه نوآوري تا تجاري‌سازي علم/ نخبگان وام خطرپذير مي‌گيرند

واضح آرشیو وب فارسی:برنا نيوز: از جرقه نوآوري تا تجاري‌سازي علم/ نخبگان وام خطرپذير مي‌گيرند
معاون علم و فن‌آوري رييس جمهور از تخصيص وام خطرپذير به نخبگان و شركت‌هاي دانش بنيان خبر داد و گفت: طبق مصوبات جديد هيات دولت در نشست مشترك دولت با نخبگان، ساز و كارهاي اجرايي براي نخبگاني كه ضمانت‌هاي مالي و اعتباري ندارند، تسهيل مي‌شود.

به گزارش سرويس دانشگاه و تشكل برنا، با تاكيد مقام معظم رهبري مبني بر جايگزيني درآمدهاي علمي به جاي اتكا به درآمد نفتي، معاون علمي و فن‌آوري رييس جمهور با حضور در برنامه "نگاه يك" كه از شبكه اول سيما پخش شد آخرين برنامه‌هاي اجرايي اين معاونت را در خصوص نخبگان و مخترعان تشريح كرد.

نخبگان، سرمايه‌هاي انساني
صادق واعظ زاده در خصوص آخرين برنامه‌هاي معاونت علمي و فن‌آوري در دستيابي به درآمد حاصل از علم به جاي اتكا به درآمد نفتي گفت: شرط لازم براي تحقق اين هدف وجود دارد و آن حضور سرمايه انساني با استعداد و پرانگيزه است كه در سال‌هاي بعد از انقلاب به نحو مناسبي تربيت شده است. اين نيروي انساني سرمايه اوليه براي توليد علم است تا علم را به ثروت تبديل كنيم. قدم اول برداشته شده و توليد علم با شتاب خوبي در جمهوري اسلامي در جريان است.

وي تصريح كرد: مقام معظم رهبري با تحليل بديعي كه از هم‌افزايي علم و ثروت كردند مسير آينده دانشمندان را معين كردند. قدم‌هاي اوليه دراين زمينه برداشته شده و اميدواريم كه به يك جريان اساسي و اصلي تبديل شود.

تشكيل معاونت، نياز به سياست واحد
معاون علم و فن‌آوري رييس جمهور با اشاره به تاثير معاونت براي عملياتي كردن هم‌افزايي دانش و ثروت اذعان داشت: طي 30 سال گذشته در كشور بسياري از مجموعه‌هاي ارزشمند علمي و فن‌آوري به وجود آمده است و در حال حاضر حدود 300 دانشگاه و صدها موسسه تحقيقاتي بزرگ و كوچك، ده‌ها پارك علم و فن آوري و رشد و موسسات علمي ديگر مشابه اين مركز داريم.

وي افزود: امروز داراي بيش از 50 هزار محقق، ده‌ها هزار عضو هيأت علمي و هزار نخبه برجسته هستيم كه مجموعه‌اي غني است و هر يك از اين مجموعه‌ها به تنهايي كارهاي خوبي انجام مي‌دهند و براي هدف خاصي تاسيس شدند اما وقتي به تصوير كلي نگاه مي‌كنيم زيبا نيست و مثل پازل سردرگمي نتيجه كار قابل فهم نيست.

واعظ زاده در ادامه تاكيد كرد: با توجه به اين نقص معاونت براي جبران كاستي ها تاسيس شد و پيش از اينكه دستگاهي جديد در كنار دستگاه‌هاي ديگر باشد مرجعي است براي ايجاد اين هماهنگي و همين هم‌افزايي كه مقام معظم رهبري فرمودند. يعني جرقه نوآوري كه از علم شروع مي شود و تا فن آوري و تجاري سازي علم و توليد ثروت و ايجاد رفاه و سعادت در مردم كامل شود يعني نظام علم و فن آوري شكل گيرد.
نظام علم و فن‌آوري تشكيل شود
وي با اشاره به نظام آموزش عالي كشور گفت: اين نظام در كشور ما نسبت به كشورهاي همسايه نظام مرتب و با كيفيت است و فارغ التحصيلاني تربيت مي‌كند همه جا طرفدار دارد. اما نظام علم و فن آوري مرتب و مشخصي نداريم و شايد اصلا نظام نداريم. اين معاونت براي اين منظور تاسيس شده و در اين يك سال و نيم با حمايت‌هاي مقام معظم رهبري و توجه دولت به اين امر قدم‌هاي نسبتا راضي‌كننده اي برداشته شده است.

واعظ زاده همچنين با اشاره به جايگاه علمي كشور از لحاظ سرعت توليد علم عنوان كرد: هم اكنون رتبه مطلق ما در اين خصوص راضي كننده نيست يعني تا جايگاهمان كه در شأن جمهوري اسلامي باشد فاصله داريم اما مهم‌تر از آن رشد توليدات علمي است كه از سرعت خوبي برخوردار است.
وي در ادامه تصريح كرد: بايد اين سرعت را حفظ كنيم تا دانشمندان و محققان دلگرم و اميدوار باقي بمانند و با برداشتن موانع از سر راهشان انگيزه آنها را تقويت كنيم. اگر اين سرعت توليد علم براي يك يا دو دهه حفظ شود قطعا به جاي مطلوبي خواهيم رسيد. تلاش ما اين بوده كه اين سرعت در اين سال‌ها حفظ شود و حتي نسبت به گذشته قدري افزايش پيدا كرده است.

لزوم بالفعل كردن امكانات بالقوه

واعظ زاده با مقايسه جايگاه ايران با كشورهاي تركيه و مصر افزود: سرعت رشد توليد علمي ما خيلي بيشتر از تركيه است. اما كشورهايي مثل تركيه امكانات خود را بالفعل كردند، يعني زمينه‌هايي را كه وچود داشته مهيا و عملياتي كردند ولي الان به رشد كمتري رسيدند. رشد سريع آن‌هادر دهه قبل بوده است اگر چه رشدشان در آن زمان هم به اندازه رشد ما نبوده است.
وي در ادامه تصريح كرد: هم اكنون بسياري از امكانات ما بالقوه است و هنوز به صحنه نياورده ايم. مثلا نيروي انساني به عنوان مهم‌ترين سرمايه براي رشد و شكوفايي هنوز به بهره وري كافي نرسيده و نيروي انساني تامين نشده و امكانات كافي در اختيار نخبگان و سرمايه‌هاي انساني قرار نداده‌ايم.

واعظ زاده با اشاره به اينكه اين‌ها ضعف است و باعث مي‌شود مطلق توليد علم كاهش پيدا كند، گفت: الان به دنبال اين هستيم كه امكانات بالقوه را بالفعل كنيم و به صحنه بياوريم. ما هنوز اندوخته هايي داريم كه به صحنه نياورديم كشورهاي رقيب همه اندوخته هاي خود را به صحنه آوردند در حالي كه آينده از آن ماست.

تسهيل ساز و كارهاي اجرايي براي نخبگان
معاون علم و فن‌آوري رييس جمهور با تاكيد بر اجرايي شدن مصوبات هيات دولت در خصوص تسهيلات و امور نخبگان تصريح كرد: سه مصوبه در نشست هيات دولت با نخبگان تصويب شد كه طبق مصوبه اول مقرر شد در همه پژوهشگاه‌ها با ساز و كار سهل و ساده اي به روي نخبگان باز شود. چون طبق مقررات سختي دانشجوي يك دانشگاه نمي‌تواند از كتابخانه دانشگاه ديگري استفاده كند.
وي افزود: البته برنامه‌هاي اين مصوبات هم حساب و كتاب دارد و براي كساني اجرا مي‌شود كه واقعاً ايده عملي‌تري دارند، نه هر كسي كه توهم دارد. البته اجراي اين مصوبه زحمت دارد و بايد پيگيري شود. معاونت بايد كمك و نظارت كند تا تمام دستگاه‌ها ساز و كار خود را اعلام كنند و پس از تاييد معاونت علم و فن‌آوري اجراي مصوبات تحقق يابد.

وي با اشاره به مصوبه دوم گفت: اين مصوبه مختص مرحله بعد از اختراع است. زماني كه اختراع ثبت شد و مخترعان توانستند اختراعات را تكميل و نوآوري خود را بارور كرده و تست‌ها را در آزمايشگاه‌ها بسازند براي تجاري سازي مي‌توانند از مزاياي مصوبه دوم بهره‌مند شوند.

واعظ زاده تصريح كرد: مصوبه دوم دولت كمك به تجاري سازي نوآوري‌ها اختراعات و حمايت مالي از شركت‌هاي دانش‌بنيان در قالبي مشخص و تعيين شده است.

وي افزود: اين شركت‌ها كه ريسك پذيرند بايد راهشان باز شود چون سرمايه ندارند و مالكيت معنوي، سرمايه آن‌هاست. طوري كه اگر اين سرمايه را به بانك ارائه دهند به عنوان تضمين از آن‌ها پذيرفته نمي‌‎شود.
تخصيص وام خطرپذير براي نخبگان
وي گفت: طبق ساز و كار جديد مصوبه دوم بايد ميلياردها دلار و يورو از منابع خود پاي اين شركت‌ها بريزيم و با توجه به اينكه چند صد شركت دانش‌بنيان وجود دارد و همه در بخش خصوصي هستند اساس اين كار در جهت سياست‌هاي اصل 44 است. از طرفي منابع موجود بانكي و ساز و كارهاي فعلي نمي تواند كمك كند.

واعظ زاده عنوان كرد: با اين مصوبه دولت راه براي آنها باز مي‌شود. تسهيلات اين مصوبه به اين صورت است كه منابع بدون تضمين و وام خطرپذير است. يعني وام را مي‌دهيم اگر طرح در تجاري سازي با موفقيت روبرو شد وام به صندوق برگردانده مي‌شود اما اگر موفق نشد كه هيچ.

واعظ زاده همچنين با اشاره به نظارت‌هايي كه در اين زمينه و تاييد اختراعات صورت مي‌گيرد گفت: ساز و كار پيش بيني شده اين است كه مقرر شد صندوق نوآوري و شكوفايي تشكيل ‌شود و نوآوري‌ها را كاملاً ارزيابي كند.
وي ادامه داد: اگر طرح‌ها تاييد شد به نو‌آوران آن‌ها اعتماد شده و وام را در اختيارشان مي‌گذارند. يعني لازم نيست كارخانه يا ملكي به عنوان آورده داشته باشند. صلاحيت آن‌ها قابليت مديريت، تخصص و مالكيت معنوي آن‌هاست كه مراحل تحقيق، توسعه و نمونه سازي را پشت سر گذاشته و در مرز تجاري سازي است.
معاون علم و فن‌آوري رييس جمهور در خصوص مسكن نخبگان با اشاره به مصوبه سوم تصريح كرد: سومين مصوبه هيات دولت در مورد مسكن است كه قرار است با ساز و كارهايي سهل، ساده‌تر و قوي‌تر از قوانين رايج بانك‌ها اجرا شود. با بانك مركزي مذاكره كرديم تا تنظيم نهايي را آماده كنيم.

توسعه حمايت‌هاي بنياد ملي نخبگان
واعظ زاده در خصوص حمايت‌هاي بنياد ملي نخبگان اذعان داشت: در حال حاضر 3200 نفر تحت حمايت بنياد هستند و با گسترش دامنه حمايتي بنياد توانستيم از نخبگان جامع الشرايط هم حمايت كنيم. همچنين 170 نفر از دانشمندان كشور و برگزيدگان جشنواره خوارزمي كه فقط از آن‌ها تقدير شده بود هم حمايت كرديم و به صورت خاصي منابع پژوهشي، اعتبارات، امكانات و ارتباطات بين المللي را در اختيار آن‌ها قرار داديم.

وي همچنين گفت: المپيادهاي علمي و هنري هم تحت پوشش بنياد هستند. حمايت از نخبگان حوزوي را هم در برنامه داريم و از سال گذشته به حوزه اعلام كرديم كه آماده ايم بدون اينكه استقلال حوزه خدشه دار شود طبق صلاحديد حوزه نخبگان حوزه را هم پوشش دهيم و نخبگان قرآني هم در برنامه حمايتي ما قرار گرفته‌اند.

وي با اشاره به تقسيم بندي جديد علوم در كشور گفت: هم اكنون نگاه متعادلي در كشور شكل گرفته است و با رهنمودهاي مقام معظم رهبري مقرر شد علوم انساني و علوم پايه تقويت شود. تقسيم بندي جديدي از علم در كشور مطرح شد كه مبدا يك تحول است.
وي اذعان داشت: در اين تقسيم بندي علوم به سه دسته تقسيم شدند 1-علوم انساني معارف اسلامي و هنر يعني علوم ارزشي ما كه با اعتقادات سر و كار دارد. 2- علوم پايه 3- علوم كاربردي

واعظ زاده با تاكيد بر مشخص شدن سهم اعتبارهاي پژوهشي و با اشاره به اينكه برنامه پنج ساله چهارم، دانايي محور تعريف شده گفت: هم اكنون مشكل اول اصلي تامين منابع مالي است و در بودجه امسال تاكيد شده است تا منابع افزايش يابد و مقرر شده يك درصد درآمد عمليات موسسات دولتي كه معادل نيم درصد توليد ناخالص داخلي است، صرف پژوهش شود.

وي افزود: در خرداد ماه سال جاري دولت اين برنامه را به معاونت محول كرد و در تير ماه آيين نامه اين كار را تنظيم و به شركت ها ابلاغ كرديم. مساله دوم كه مهمتر از بودجه است بحث هماهنگي و سياست داشتن است. براي عملكرد مراكز پژوهشي سياست واحدي وجود نداشت.

مبارزه با رانت پژوهشي
وي با اشاره به تمهيدات معاونت براي مبارزه با رانت‌هاي پژوهشي و پيشگيري از انحراف بودجه پژوهشي گفت: براي اين منظور فن‌آوري راهبردي‌اي در 9 حوزه مشخص شده است و يك سر فصل برنامه در بودجه به تصويب دولت رسيده است. چون اصول كار در اين مراكز مشترك است و براي هر فن آوري خط كلي را معين كرديم.

واعظ زاده تصريح كرد: 900 ميليارد ريال بودجه اضافه در نظر گرفته شده است و اولويت گذاري در حوزه علم را بايد به دانشمندان واگذار كنيم چون رانت بدون تعارف فساد ايجاد مي‌كند و محققان قانع منابعي به دستشان نمي‌رسد.

وي گفت: در اين راستا كارفرماي پژوهش و مجري پژوهش بايد از هم تفكيك شود. تا اين مشكل مرتفع شود. سياستگذاري، هماهنگي و پشتيباني كلان بيشتر در اولويت كار معاونت بوده است.

حضور نخبگان در تصميم‌گيري‌هاي كلان
واعظ زاده در پايان با اشاره به تاثير مستقيم ايده‌هاي نخبگان در تصميم‌گيري‌هاي كلان كشور تصريح كرد: ما از حضور نخبگان براي تهيه نقشه جامع علمي كشور طي فراخواني دعوت كرديم. 120 نفر از اعضاي بنياد به اين فراخوان پاسخ دادند و از بحث‌ها و ايده‌هاي آن‌ها براي تهيه نقشه استفاده كرديم و ساز و كار اصلي بنياد اين است كه تمام نخبگان مشاركت كنند.
سه شنبه 12 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: برنا نيوز]

[مشاهده در: www.bornanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 202]