واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > اقتصاد کلان - غلامحسین بزرگمنش به دنبال واریز یارانه های نقدی به حساب بانکی سرپرستان خانوارها بحثی در خصوص یافتن راهی برای نگهداری یا افزایش ماندگاری این وجوه در بانک ها شروع شد. دولت در نظر دارد تا با اتخاذ تمهیدات و ارائه مشوق هایی مانند پیشنهاد نرخ سود بالاتر از سپرده های معمول بانکی یا اهدای جایزه به این نوع وجوه مردم را تشویق به پس انداز و هزینه نکردن آن کند. 1. به نظر می رسد هدف دولت از این کار به نوعی مقابله با تورم باشد. اگرچه هیچگاه به صراحت به این موضوع اشاره نشده اما با در نظر گرفتن سایر تدابیری که برای کاهش بار تورمی ناشی از حذف سوبسیدها اندیشیده شده می توان این طرح را در همان راستا ارزیابی کرد. 2. افزایش نقدینگی به میزان حدود پنجاه هزار میلیارد ریال به بازار (با احتساب 61 میلیون نفر یارانه بگیر و هر نفر 810 هزار ریال برای دو ماه در اولین مرحله ) می تواند در بالابردن نرخ تورم موثر باشد. با توجه به حجم نقدینگی در پایان سه ماهه اول سال جاری که از سوی بانک مرکزی 250 هزار میلیارد تومان اعلام شده؛ گذشتن این رقم از سقف 300 هزار میلیارد تومان قابل پیش بینی است . 3. اسکناس و مسکوک در دست مردم در یک جزء از حجم نقدینگی یعنی پول و سپرده های سرمایه گذاری در جزء دیگر آن یعنی شبه پول تاثیر می گذارد. بنابراین نگهداری وجوه یارانه ها چه به صورت نقدی در دست مردم و چه به صورت سپرده های بانکی اثر یکسانی بر حجم نقدینگی دارد. 4. با توجه به ضریب فزاینده نقدینگی که در اسفند ماه سال گذشته برابر 4.41 محاسبه شده ، با هر صد واحد افزایش در سپرده ها، بانک ها توانایی خلق 441 واحد پول را خواهند داشت. می دانیم که ضریب فزاینده نقدینگی تابعی از نرخ سپرده قانونی و ترجیحات مردم در نگهداری وجوه خود به صورت نقد یا در قالب سپرده های بانکی است. 5. با خارج از دسترس قرار گرفتن این وجوه ممکن است بتوان سرعت گردش پول را تا اندازه ای کاهش داد. یعنی قابل تصور است که سرعت گردش پول بیش از سرعت گردش شبه پول باشد. به این ترتیب با افزایش شبه پول به جای پول در مجموع سرعت گردش کاهش یافته و تورم نیز نرخ پایین تری خواهد داشت. 6. افزایش ماندگاری سپرده ها در بانک ها مساوی با افزایش منابع بانکی و در نتیجه بالارفتن قدرت بانک ها در اعطای تسهیلات است. شاید دولت در نظر داشته باشد تا از محل این سپرده ها بخشی از منابعی را که برای اعطای تسهیلات به بنگاه های تولیدی که از حذف یارانه ها با مشکل مواجه می شوند تامین کرده یا این وجوه را صرف اعطای تسهیلاتی مانند پرداخت تسهیلات برای سوخت خودروها کند. اگرچه هدف از این کار می تواند مصرف این وجوه در بخش تولید و افزایش عرضه باشد، چنانچه مقرر شود به عنوان مشوق به اینگونه سپرده ها سودی بالاتر از سپرده های نظیر آنها تعلق گیرد و از آن سو به تسهیلات جبرانی سودی پایین تر از سودهای معمول اعمال شود اینگونه تخصیص به نظر موجه نمی رسد. 7. از دو گروه مشوق هایی که به آنها اشاره شد، ایجاد نوع خاصی از سپرده ها که صرفا وجوه یارانه ای در آنها نگهداری شده و سود بالاتری را دریافت کنند در گروی تصویب شورای پول و اعتبار است که برای اجرایی شدن به زمان نیاز دارد. تفکیک سپرده ها بر اساس درآمد خانوار و پرداخت سود با نرخ های ترجیحی به کم درآمدها بجز کسب نظر شورای مذکور، معضلات شناسایی خانوارها بر اساس درآمد را نیز دارد که در ابتدای اجرای مقدمات طرح حذف سوبسید نیز گریبانگیر این طرح شده و به ناچار از آن صرفنظر شد. 8. اعطای جایزه به وجوه تنها در صورتی ممکن است که در قالب سپرده قرض الحسنه پس انداز تودیع شده باشد. راهکار دیگری که توسط دولت و با سرعت اجرایی شده فروش ده قلم لوازم خانگی با هفت تا 10 درصد تخفیف است که به نام طرح تامین موسوم شده است. در این طرح که پس از دوهفته خرید به صورت اقساطی نیز به امکانات آن اضافه می شود پرداخت بها صرفا از حساب یارانه ای متقاضی امکان پذیر است. 9. فارغ از تمام بندهای بالا به نظر نگارنده آنچه که ذهن طراحان این برنامه را به خود مشغول داشته جلوگیری از سرازیر شدن این وجوه به بازار و در نتیجه بالا رفتن تقاضای کل است. افزایش یکباره تقاضا و عدم امکان عرضه که بتواند پاسخگوی آن باشد سبب ایجاد شکاف بین عرضه و تقاضا و افزایش قیمت ها می شود. جبران شکاف تقاضا هم در کوتاه مدت و در برخی از کالاها با واردات قابل جبران است که به نظر نمی رسد با حجم واردات فعلی راه حل مطلوبی باشد. 10. روشن است که تمامی خانوارهای مشمول دریافت یارانه رفتاری یکسان در قبال این مشوق ها نشان نخواهند داد. در مقام مقایسه، طبقات فرودست و دهک های پایین درآمدی بخصوص با بسط تاثیرات حذف سوبسید در قیمت ها، تمایل کمتری به پس انداز خواهند داشت. نتیجه این تلاش ها در اندازه متغیرهایی چون نرخ تورم، بیکاری و ... خود را نشان خواهد داد. *کارشناس بانکی /32
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 365]