پارك ملي توران، گوهر پنهان كوير، در معرض خطر است!‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: پارك ملي توران، گوهر پنهان كوير، در معرض خطر است!‌

سرويس شهرستانها: مجموعه حفاظت شده پارك‌ملي توران، منطقه منحصر به فردي از ذخيره‌گاه زيست كره‌اي جهان است كه در استان سمنان واقع شده و از نظر وسعت، بزرگترين منطقه حفاظت شده دنيا پس از منظقه حفاظت شده سرنگيتي در آفريقا محسوب مي‌شود؛ اما اين منطقه داراي مشكلات زيادي است كه بايد مورد رسيدگي مسئولان قرار گيرد.‌

به گزارش خبرگزاري فارس، امسال سرسبزي و طراوت بي‌مانند در پارك ملي توران هيجان بي‌وصفي را در حيات وحش و طبيعت منطقه به همراه داشته و به اين منطقه حفاظت شده طراوت و تازگي دوباره‌اي بخشيده و اين در حالي است كه وجود برخي مشكلات تا حدودي اين زيبايي‌ها را تحت تأثير قرار داده است.

‌طبيعت و جانوران پارك توران‌

وسعت طبيعت بي‌نظير منطقه، تنوع‌زيستي و گياهي در اين بخش از خاك ايران، تحسين هر بيننده‌اي را برمي‌انگيزد و مجموعه ارزشمندي را به لحاظ آموزشي، علمي، پژوهشي، گردشگري و گنجينه‌اي ژنتيكي براي محققان فراهم كرده است.‌

اين پارك در سال 51 به عنوان منطقه حفاظت شده در شوراي عالي حفاظت محيط زيست به تصويب رسيد و پس از آن در سال 55 به دو بخش پناهگاه حيات وحش و منطقه حفاظت شده تقسيم شد.

پارك ملي و اثر طبيعي ملي داراي درجه حفاظتي يكساني هستند و ورود به اين محدوده ممنوع و مستلزم كسب اجازه از سازمان حفاظت محيط زيست بوده و هرگونه فعاليت انساني در اين دو سطح حفاظتي ممنوع است.

در پناهگاه حيات وحش و منطقه حفاظت شده توران تنها با مجوز سازمان حفاظت محيط زيست، بخشي از فعاليت‌هاي انساني قابل انجام است.

اين دو منطقه كه از نظر سطح حفاظتي در يك سطح درجه‌بندي قراردارند، داراي منابع غني و قابليت‌هاي ژئوپارك، خصوصيات زمين‌شناسي، چشمه‌ها، منابع آبي و رودخانه‌ها در بخش منطقه حفاظت شده‌اند كه بايد تحت حفاظت قرار گيرند.‌

از آنجا كه در اين منطقه نياز به انجام بخشي از امور بهره‌برداري انسان ساخت نظير معادن احساس مي‌شد، مصوبه سال 55 شوراي عالي محيط زيست، هرگونه فعاليت انساني را در پناهگاه حيات وحش ممنوع اعلام كرد و بخشي از فعاليت‌هايي را كه داراي اثرات مخرب زيست محيطي كمتري بود، در منطقه حفاظت شده مشخص كرد.

پس از آن در سال 81 بخشي از پناهگاه حيات وحش كه هسته مركزي و امن‌ترين زيستگاه‌هاي منطقه را در خود جاي داده است، به پارك ملي تبديل شد تا به بهترين نحو حيات وحش و منابع طبيعي تحت حفاظت قرار گيرد.

مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان در اين خصوص مي‌گويد: منطقه حفاظت شده توران در سال 1975 ميلادي به دبيرخانه برنامه انسان و كره مسكون سازمان ملل به عنوان يكي از 9 ذخيره‌گاه جمهوري اسلامي ايران معرفي شد.

حسينعلي ابراهيمي با اشاره به اين كه مجموعه حفاظت شده توران، ميزبان بسياري از گونه‌هاي نادر جانوري و گياهي است، گفت:‌اين منطقه داراي منابع غني تنوع زيستي بوده و به عنوان زيستگاه مهم‌ترين و شاخص‌ترين گونه منطقه يوزپلنگ آسيايي است يعني نماد حيات وحش كشور انتخاب شده است.‌

وي ادامه داد: يوزپلنگ آسيايي در راستاي هرم اكولوژيك قرار دارد و نقش كليدي آن در تامين غذاي گوشتخواران كوچك‌تر انكارناپذير است.

وي افزود: اين‌گونه، تنها در ايران باقي مانده است و آن نيز تنها در مناطق محدودي از استان‌هاي مركزي كشور از جمله منطقه توران، وجود دارد كه متأسفانه اين‌گونه ارزشمند نيز اكنون در معرض انقراض است.

وي گفت: هم‌اكنون طرح‌هاي بين‌المللي با همكاري صندوق تسهيلات جهاني و سازمان حفاظت محيط‌زيست در استان سمنان و يزد براي حفاظت از نسل اين‌گونه جانوري در حال اجرا است.

ابراهيمي افزود: در ميان گربه‌سانان پس از يوزپلنگ، اين منطقه داراي گونه‌هاي باارزش ديگري نظير گورخر، پلنگ، كاراكال، گربه وحشي و گربه شني است كه متأسفانه اين گونه‌ها نيز در معرض تهديد هستند.

وي با اشاره به اين كه نسل گورخر آسيايي نيز هم‌اكنون در معرض خطر انقراض قرار دارد، گفت: گورخر ايراني يك زيرگونه از گورخر آسيايي است.

وي تصريح كرد: تفاوت‌هاي اين‌گونه با نوع آسياي مركزي در آن است كه گورخر ايراني هر دو سال يك‌بار و عموماً تك‌قلو زايمان مي‌كند و از اين‌رو در معرض خطر قرار دارد، اما گورخر آسيايي سالي يك‌بار زايمان مي‌كند.

پرنده ميليون دلاري‌

بررسي‌ها نشان داده است كه پرنده زاغ‌بور نوعي گونه با ارزش و منحصر به فرد از پرندگان و تنها پرنده ايران است، كه اروپايي‌ها آن را به نام پرنده ميليون دلاري مي‌شناسند چرا كه براي ديدنش تنها بايد به ايران سفر كرد.

اين پرنده داراي پراكنش خوبي در ايران است و شانس ديدن اين پرنده در مجموعه حفاظت شده توران 90 درصد است.‌

اين پرنده بيشتر روي قيج‌زارها و كاروان‌كش‌ها لانه مي‌سازد و از خانواده كلاغ‌ها است.

مجموعه‌اي از نادرترين و كمياب‌ترين گونه‌هاي گياهي در مجموعه تحت حفاظت توران وجود دارد كه باريجه، وشق، سالسولا، ابرقوسين، درمنه، انواع گون و گز از جمله گونه‌هاي گياهي را در منطقه را شامل مي‌شود.

آلاينده‌هاي محيط زيست توران‌

متأسفانه بيشتر مناطق طبيعي ايران در سال‌هاي اخير دستخوش تغييرات و دست‌كاري‌هاي انسان شده و منطقه حفاظت شده توران نيز از اين قاعده مستثني نبوده است.

مديركل حفاظت محيط زيست استان سمنان تأكيدكرد: نمي‌توان هر نوع آلاينده‌اي را به نام توسعه صنعت وارد محيط زيست كرد.

ابراهيمي افزود: جبران تخريب‌هايي كه هم‌اكنون در محيط زيست اتفاق مي‌افتد، بسيار سخت و دشوار است و سال‌ها زمان مي‌برد.

وي اظهار داشت: 336 واحد صنعتي و خانگي در استان سمنان آلاينده منابع آب، خاك و هوا هستند،‌ كه از اين تعداد، 120 واحد آلاينده آب و خاك و 216 واحد آلاينده هوا هستند كه البته همه آنها به سامانه كنترل مقابله با آلودگي مجهز شده‌اند.

وي ادامه داد: در استان سمنان وسايل موتوري، 51درصد آلودگي‌هاي هوا را ايجاد مي‌كنند و پس از‌ آن، احتراق سوخت‌ها 16 درصد، انجام فرايندهاي صنعتي 15 درصد، تخريب و تخمير مواد ضايعاتي چهار درصد و امور ديگر 14 درصد آلودگي‌ها را موجب مي‌شوند.

وي تصريح كرد: براساس اصل پنجاهم قانون اساسي، حفاظت و صيانت از محيط زيست وظيفه همه افراد جامعه است و نبايد گذاشت ميزان آلاينده‌ها بيش از وضع موجود افزايش يابد.

ابراهيمي اجراي طرح احياي زيست‌بوم‌ها، ايجاد موزه تاريخ طبيعي در سمنان و راه‌اندازي مركز رصد ستارگان و تحقيقات زيست محيطي را از مهم‌ترين برنامه‌هاي امسال حفاظت محيط زيست استان عنوان كرد و درباره برخورد با صنايع آلاينده گفت: همه واحدهاي آلاينده اين استان به سامانه كنترل و مقابله با آلودگي مجهز شده‌اند.‌

وي در بخش ديگري از سخنان خود،‌ از وجود 70درصد گونه‌هاي پستاندار در معرض انقراض در زيست‌بوم‌هاي اين استان خبر داد و افزود: 20 درصد مناطق حفاظت شده كشور در اين استان قرار دارد و اين مناطق داراي بسياري از گونه‌هاي طبيعي و جانوري نادر و در معرض انقراض است.

‌‌

سه شنبه 29 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 288]