نگاهى به علل وقوع قتل هاى سريالى در كرج تعقيب قاتل در جامعه و خانواده

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: نگاهى به علل وقوع قتل هاى سريالى در كرج تعقيب قاتل در جامعه و خانواده
[الهام زندى]
انتشار خبر دستگيرى شكارچى شب و اعتراف هاى تلخ و تكان دهنده او يك بار ديگر زنگ خطرهاى جدى را براى مسئولان و دست اندركاران حوزه هاى اجتماعى و برنامه ريزان مربوطه به صدا درآورد. در اين پرونده، «اميد» جوانى ۲۲ ساله با اطلاع همسرش، هشت زن و دختر را ظرف مدت چند ماه به قتل رساند. هرچند قتل هاى سريالى زنان در كشورمان سوابقى چون ماجراى «خفاش شب» در تهران و «سعيد حنايى» در مشهد دارد، اما اين پرونده نيز مانند ديگر موارد قتل هاى زنجيره اى، ماهيتى جداگانه و مخصوص به خود را دارد. نكاتى كه صاحبنظران مختلف علوم اجتماعى را به واكنش وامى دارد. هرچند مدت زيادى از دستگيرى قاتل و اعتراف هايش نمى گذرد و ارزيابى دقيقى از انگيزه هاى اصلى مرد جنايتكار در دست نيست و نمى توان همه بسترهاى وقوع چنين جرمى را يك به يك برشمرد، اما با اطلاعات اندكى كه از وضعيت اجتماعى و خانوادگى قاتل موجود است به سراغ كارشناسان و متخصصين علوم اجتماعى رفته تا به ريشه يابى و بررسى علل وقوع اين قبيل جرايم بپردازيم.
ضعف ايمان، عامل اصلى ارتكاب قتل هاى سريالى
به اعتقاد محمد زاهدى اصل رئيس انجمن مددكاران اجتماعى ايران، ضعف ايمان عامل اصلى ارتكاب قتل هاى سريالى است.
حال آن كه اين گونه جرايم در جامعه بايد از سوى مددكاران ، جرم شناسان و روان شناسان به دقت مورد تحقيق و بررسى قرار گيرد.
گاهى ممكن است برخى افراد بر اثر عصبانيت ، خطا و يا خودخواهى اشتباهاتى را در طول زندگى خود انجام دهند كه منجر به وقوع جرم شود كه اين قبيل جرايم با انگيزه هاى زودگذر و تحت تأثير حوادث زندگى افراد رخ مى دهد.
اما در برخى مواقع شاهد جرايمى هستيم كه فراتر از يك بار تكرار مى شود. در اين موارد نمى توان به راحتى قضاوت كرد كه چرا جرم از حالت اتفاقى درآمده و با تكرار مواجه شده است.
از جمله تبعات قتل هاى سريالى در جامعه اين است كه مردم به اين گونه موارد با اين ديد مى نگرند كه چگونه اشخاصى با همدستى يك يا چند نفر نقشه قتل و يا قتل هايى را در يك محدوده جغرافيايى خاص طراحى و اجرا مى كنند.
وى احساس امنيت را در جامعه مهم تلقى كرده و مى افزايد: امنيت داراى دو بعد ذهنى و عينى است. بنابراين اگر در جامعه امنيت ذهنى ايجاد نشود ، امنيت عينى هم نمى تواند مثمر ثمر باشد.
اين جرم شناس ادامه مى دهد: انسان ها با فطرت پاك متولد مى شوند و همه افراد داراى سرشت خوب و انسانى هستند، اما برخى افراد تحت تأثير عوامل بيرونى مرتكب شرارت مى شوند.
با اين حال در يك تقسيم بندى كلى مى توان گفت مناسبات اجتماعى و اقتصادى نامناسب در جامعه، همچنين فاصله طبقاتى قابل لمس مى تواند از عوامل مهم در ارتكاب افراد داراى زمينه براى بزهكارى هاى اينچنينى باشد.
ضعف ايمان ، سستى در شخصيت و اراده ، كمبود محبت و نداشتن اعتماد به نفس از علل اصلى ارتكاب جرم و جنايت در اين قبيل افراد است.
وى درباره اين ادعاى قاتل سريالى كه به خاطر بى عدالتى دستگاه قضايى در صدد تلافى برآمدم و اين قتل ها را انجام دادم، تصريح كرد: هر كس وقتى خود را مقابل قانون مى بيند و مى داند كه بايد جوابگو باشد درصدد رفع اتهام از خود برمى آيد. اين يك واكنش طبيعى است اما دليل منطقى نيست چرا كه اگر «اميد» فقط به دليل بى عدالتى مورد اشاره اش مرتكب چنين جنايت هايى شده، بايد پس از ارتكاب يك قتل دچار عذاب وجدان شده و از ادامه كار منصرف مى شد. پس مى توان با صراحت گفت اين گونه حرف ها بهانه اى براى رهايى از چنگ قانون و انكار حقيقت براى توجيه رفتارهاى خودخواهانه است.
از سوى ديگر وقوع اين گونه حوادث نشان
مى دهد كه جامعه از بيمارى هاى اجتماعى ـ روانى رنج مى برد كه ريشه اين گونه مشكلات روانى هم درون خانواده هاست، به اين معنى كه معمولاً اين افراد شرايط اقتصادى و فرهنگى مناسبى ندارند.
نگاه يك جرم شناس
دكتر على نجفى توانا جرم شناس، فقر را در كنار عوامل ديگرى چون مسكن، مهاجرت و بيكارى به عنوان يكى از عوامل اوليه اى نام مى برد كه باعث بروز چنين جرم هايى مى شوند. او اضافه مى كند: «يكى از مهم ترين عوامل ثانويه اى كه مى تواند اثرگذارى عامل اوليه را بالا ببرد، زندگى در كلانشهر است.»
اشاره دكتر نجفى توانا به فقر، مسكن، مهاجرت و بيكارى به عنوان عوامل اوليه چنين جرمى جالب است؛ چرا كه اگر «مسافركشى» را شغل به حساب نياوريم، اميد يا همسرش به شكلى درگير هر چهار مورد نام برده بودند.
وى در پاسخ به اين سؤال كه «چرا در قتل هاى زنجيره اى بيشتر زنان و آن هم نوعى خاص از زنان قربانى مى شوند، مى گويد: «جامعه موفق معمولاً با تسرى حمايت هاى اجتماعى، فرهنگى، انتظامى و قضايى خود از آحاد مختلفش، زمينه بروز جرم را به حداقل مى رساند اما با توجه به مطالعات ميدانى صورت گرفته در دنيا و بخصوص كشورمان، درمى يابيم كه بيشتر زنان خيابانى از نظر درآمد فقير و جزو طبقات ضعيف هستند كه معمولاً حاميان قوى را پشت خود احساس نمى كنند و همين عامل باعث مى شود آنها بيشتر در معرض آسيب ها قرار گيرند. در اين مورد هم مى بينيم تاكنون خانواده اغلب قربانيان شكايتى از قاتل نكرده اند.»
نقش رشد بى برنامه شهرها در قتل هاى زنجيره اى
غلامرضا حسينى نژاد ـ جامعه شناس ـ هم معتقد است: اينگونه قتل ها از ويژگى هاى شهرهايى است كه بدون برنامه رشد مى كنند و رشد جمعيت در آنها سريع است؛ چرا كه اينگونه حوادث منشأ تحولى در جوامع دارد و هيچ تحولى بدون فاجعه و ضايعه رخ نمى دهد.
وى با بيان اين كه قتل هاى زنجيره اى و جرايم مشابه به طور قطع در كلانشهرها بروز مى نمايد تصريح مى كند: هنگامى كه هجوم جمعيت به سوى شهرهايى مثل تهران سوق مى يابد و مردم براى زندگى در اينگونه شهرها تشويق مى شوند بايد هم منتظر اينگونه حوادث باشيم؛ چرا كه پيامد هجوم جمعيت به سوى كلانشهرها ايجاد برخى ناامنى هاى اجتماعى و افزايش ناهنجارى هاى اجتماعى از قبيل قتل و دزدى است.
در اين ميان آنچه مهم است، احساس امنيت است، چرا كه احساس كمبود امنيت در افراد جامعه، سبب ايجاد اختلال مى شود و با ايجاد اين احساس در بين شهروندان است كه مى توانيم از بروز حوادث مشابه جلوگيرى كنيم كه اين كار تنها با ارائه آگاهى هاى لازم از طريق رسانه ها و مطبوعات به شهروندان امكان پذير خواهد بود.
قتل هاى سريالى محصول خودخواهى هاى درونى
نادر سالارزاده ـ جامعه شناس ـ نيز قتل هاى سريالى را بازتاب بيرونى خودخواهى هاى درونى افراد مى داند. حال آن كه نابسامانى در خانواده و اجتماع دليل اصلى بروز اين گونه قتل هاست.
سالارزاده با بيان اين كه اغلب افرادى كه مرتكب قتل مى شوند داراى نوعى خودخواهى هستند، اضافه مى كند: خودخواهى نوعى رفتار است كه از تزلزل خانواده ناشى مى شود.
اينگونه افراد معمولاً داراى خودخواهى خاصى هستند كه اين خودخواهى را از خانواده خود كسب كرده و به ايجاد نابسامانى هاى اجتماعى دامن مى زنند. در واقع انجام اينگونه تبهكارى ها بازتاب بيرونى آنها از تأثيرپذيرى اين افراد نسبت به خانواده و جامعه است.
اين جامعه شناس با بيان اين كه ايران از جوامع درحال گذار است، مى افزايد: در جوامع در حال گذار، هنجارها عوض شده و تأثير اين تغييرات را بر روى افرادى كه پذيرش اينگونه هنجارها را ندارند بايد جست وجو كرد.
با اين حال از ديدگاه جامعه شناسى، افرادى كه مرتكب قتل هاى زنجيره اى مى شوند را نمى توان با ويژگى هاى خاصى توصيف كرد، چرا كه اين گونه افراد تحت تأثير رفتارهاى جامعه و يا خانواده مرتكب چنين جنايت هايى مى شوند.
وى با اشاره به اينكه نابسامانى هاى خانواده بر روى روان اين افراد تأثير گذاشته و آنها را به سمت ناهنجارى هاى بيرونى سوق مى دهد، اضافه مى كند: معمولاً خانواده بستر مناسبى براى ارتكاب اينگونه جرايم نيست و آنها در خانواده نمى توانند اين حس ناهنجارى را بروز دهند، اين گونه افراد تا بسترى مناسب پيدا نكنند نمى توانند رشد كنند و به اهدافشان برسند، پس جامعه را به عنوان بستر مناسب بروز ناهنجارى هاى خود انتخاب مى كنند، چرا كه قدرت عمل بيشترى دارند.
به گفته وى وقتى جامعه اى كه داراى زيرساخت هاى اقتصادى، سياسى، فرهنگى و ساختارهاى اجتماعى قوى و منطقى نباشد، يقيناً با مشكلات مختلفى دست به گريبان خواهد بود كه اين عدم تعادل منجر به پرورش افرادى ناهنجار در سطح جامعه مى شود.
دوشنبه 21 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 151]