دانش - آرواره‌ها

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: دانش - آرواره‌ها
دانش - آرواره‌ها

ترجمه: كوروش حاضرمشار:بر اساس يك مدل جديد، كوسه‌هاي مگالودون ماقبل‌ تاريخ يا همان «بزرگ‌دندان‌ها» در ميان تمام موجوداتي كه تاكنون روي زمين زيسته‌اند، قوي‌ترين آرواره‌ها را داشت. قدرت آن به قدري بود كه براي درهم‌شكستن و خرد كردن يك اتومبيل كفايت مي‌كرد و از قدرت گاز كوسه سفيد بزرگ و حتي تيرانوسوروس ركس به مراتب بيشتر بود. Carcharodon megalodon كه عمدتا از روي دندان‌هاي بزرگي كه از خود به جا گذاشته شناخته شده است، نخستين‌بار حدود 16 ميليون سال پيش در درياهاي جهان ظاهر شد و از نهنگ‌ها و لاك‌پشت‌‌هاي عظيم‌الجثه پيش از تاريخ تغذيه مي‌كرد. سرپرست اين پژوهش، استفن رو (S.Wroe) از دانشگاه نيوساوث‌ولز در استراليا، مي‌گويد «استراتژي مگالودون براي كشتن نهنگ‌هاي بزرگ كندن دم و باله‌هاي آنها بود كه سيستم‌هاي پيشرانش آنها را به طور موثري از كار مي‌انداخت.» طول اين كوسه ماقبل ‌تاريخ به 16 متر مي‌رسيد و وزن آن تا 30 برابر از بزرگ‌ترين كوسه سفيد بيشتر بود. پيتر كليملي (P.Klimley)، كوسه‌شناس دانشگاه كاليفرنيا در ديويس كه در اين پژوهش شركت نداشته است، مي‌گويد «كوسه سفيد بزرگ به اندازه گيره‌هاي جفت‌گيري يا اندام تناسلي يك مگالودون نر بود.» رو و همكارانش نيروي گاز گرفتن مگالودون را از روي داده‌هايي كه از كوسه سفيد به دست آوردند، برآورد كردند. اين تيم بر اساس تصاوير حاصل از CT اسكن (اسكنر برش‌نگاري كامپيوتري ‌شده)، از جمجمه، آرواره و عضلات سر كوسه سفيد بزرگ يك مدل كامپيوتري تهيه كردند. سپس براي آنكه معلوم كنند چقدر مي‌تواند در برابر تنش‌ها و كشش‌ها مقاومت كند و قدرت گاز گرفتن‌اش چقدر است، شبيه‌سازي‌هاي «آزمون برخورد» را انجام دادند. محاسبات اين گروه نشان مي‌دهد كه حداكثر قدرت گاز گرفتن يك كوسه سفيد بزرگ 1800 كيلوگرم است. از آنجا كه مگالودون از يك كوسه سفيد بزرگ بسيار بزرگ‌تر بود، به گفته اين پژوهشگران با نيرويي بين 10900 تا 18100 كيلوگرم مي‌توانست آرواره‌هايش روي بدن طعمه فرود بياورد. رو به خبرگزاري نشنال جئوگرافيك گفت «با نيروي 18 هزار كيلوگرم به حساب من مي‌توانست يك ماشين كوچك را خرد كند. البته ضمن اين كار احتمالا بيشتر دندان‌هايش شكسته مي‌شد.» براي مقايسه بد نيست بدانيد كه قدرت گاز گرفتن تيرانوسوروس ركس، يكي از بزرگ‌ترين گوشتخواران زمين در طول تاريخ حيات، فقط 3100 كيلوگرم برآورد شده است. نتايج اين كار به تفصيل در يكي از پژوهش‌هاي آينده ژورنال Zoology منتشر خواهد شد.
بيشتر آنچه درباره مگالودون مي‌دانيم از بررسي دندان‌هايش به دست آمده است، كه ويژگي‌هايشان نشان مي‌دهد كه در دهان بزرگي قرار مي‌گرفتند. و جانواني كه دهان بزرگي دارند معمولا پوزه كوتاهي دارند. از اين گذشته جانوراني كه پوزه كوتاهي دارند، به گفته دانشمندان، هنگام گاز گرفتن از اهرم‌بندي قوي‌تري برخوردارند و در جهت بالا و پايين نيروي بيشتري وارد مي‌كنند. كليملي از دانشگاه كاليفرنيا مي‌گويد آرواره قوي مگالودون با اين نظريه كه كوسه‌هاي باستاني پوزه كوتاه و سربالا داشتند مطابقت مي‌كند. چاك چيامپاگليو (C.Ciampaglio)، ديرين‌شناس دانشگاه ايالتي رايت در اوهايو، به اين راحتي باورش نمي‌شود. چيامپاگليو مي‌گويد مگالودون احتمالا از نياكان مستقل كوسه سفيد نبود، از اين رو شايد ساختار جمجمه و آرواره‌ كاملا متفاوتي داشته باشد. از اين گذشته شايد مگالودون از آنچه مدل پيش‌بيني مي‌كند عضلات كمتري را در تامين نيروي گاز گرفتن‌اش به كار مي‌گرفت. چيامپاگليو مي‌گويد «هرچه يك جانور بزرگ‌تر مي‌شود، بخش بيشتري از وزن جانور به جاي عضلات صرف ساختارهاي نگهدارنده مي‌شود.»
National Geographic, Aug.5, 2008
يکشنبه 20 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 581]