خداحافظ وجدان قرن بيستم روسيه! سولژنيتسين افشاگر جنايت‌هاي استالين درگذشت

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: خداحافظ وجدان قرن بيستم روسيه! سولژنيتسين افشاگر جنايت‌هاي استالين درگذشت
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب

الكساندر سولژنيتسين - نويسنده‌ي نام‌دار روسيه و برنده‌ي‌ نوبل ادبيات - كه در كتاب‌هايش ترس و وحشت حاكم در اردوگاه‌هاي كار اجباري زمان استالين را به تصوير كشيده است، در سن 89سالگي درگذشت.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، سولژنيتسين روز گذشته (يكشنبه، 12 مرداد) بر اثر ايست قلبي در خانه‌اش در نزديكي مسكو از دنيا رفت.

الكساندر ايسايويچ سولژنيتسين كه هشت سال از عمر خود را در اردوگاه كار اجباري «گولاگ» در اتحاد جماهير شوروي سابق گذراند، در آثار غيرداستاني و رمان‌هايش از شرايط نهفته در نظام زندان‌هاي شوروي كه ميليون‌ها نفر را اسير خود كرده بود، پرده برداشت.

به گزارش رويترز، اين افشاگري‌ها اگرچه موجب خشم مقامات روسيه شد و سال‌ها تبعيد را براي او به‌همراه داشت، با اين‌ حال، شهرت بين‌المللي فراواني براي سولژنيتسين به ارمغان آورد. آثار اين نويسنده‌ موجب شد تا ميليون‌ها نفر در سراسر جهان به اين واقعيت اذعان كنند كه شجاعت و صداقت يك فرد چگونه مي‌تواند سرانجام موجب شكست نظام قدرتمند يك امپراتوري شود.

او اولين رمان كوتاه خود را در سال 1962 با نام «يك روز در زندگي ايوان دنيسوويچ» منتشر كرد. اثر غيرداستاني سه‌گانه‌ي «مجمع‌الجزاير گولاگ» در دهه‌ي 1970، كه در آن از خشونت شوروي زمان استالين پرده برداشت، موجب شگفتي ميليون‌ها نفر شد كه در نتيجه‌ي آن، بسياري از متفكران چپ‌گرا، بويژه در اروپا، از حمايت اتحاد جماهير شوروي دست برداشتند.

سولژنيتسين پس از آن‌كه از سوي دولت شوروي تبعيد شد، غرب درخواست‌هاي پناهندگي براي او ارائه كرد. وي در بازگشت پيروزمندانه از تبعيد در سال 1994، مدت 56 روز با قطار به سراسر روسيه سفر كرد تا كشورش را ببيند و در اين سفرها ابراز تأسف كرد كه بسياري از شهروندان روسيه كتاب‌هاي او را نخوانده‌اند.

سولژنيتسين كه متولد 11 دسامبر 1918 در كيسلوودسك بود، به‌عنوان پياده‌نظام در جنگ جهاني دوم حضور يافت و در هفته‌هاي پاياني اين جنگ بود كه به علت نگارش مطالبي عليه استالين كه در نامه‌اي به يكي از دوستانش نوشته بود، دستگير شد و هشت‌ سال از عمر خود را در اردوگاه‌هاي كار اجباري گذراند. همين سختي‌ها و مشقت‌ها در اين اردوگاه‌ها، بعدها دست‌مايه‌ي بسياري از آثار او شدند.

نخستين دستاورد اين اردوگاه‌هاي كار اجباري، كتاب «روزي از زندگي ايوان دنيسوويچ» بود كه در آن، نجاري را به‌تصوير كشيد كه پس از خدمت در جنگ و محكوم ‌شدن به حضور در اردوگاه كار اجباري، سعي دارد زنده بماند.

سولژنيتسين در كتاب «اولين دايره»، بار ديگر زندانيان يكي از اردوگاه‌هاي كار اجباري زمان استالين را به تصوير كشيد. رمان «بخش جراحي» كه در سال 1967 منتشر شد، ديگر اثر داستاني بود كه بر اساس زندگي اين نويسنده نوشته شد، كه موضوع آن، درمان سرطان وي در تاشكند ازبكستان بود.

سولژنيتسين در سال 1970، افتخار كسب جايزه‌ي‌ نوبل ادبيات را به‌دست آورد. آكادمي نوبل پس از اين اين انتخاب، «قدرت اخلاقي سولژنيتسين را كه وي به كمك آن، سنت‌هاي حياتي ادبيات روسيه را دنبال مي‌كرد»، مورد تمجيد قرار داد.

با اين حال، مقامات شوروي از سفر او به استكهلم براي دريافت اين جايزه ممانعت كردند و همسرش - ناتاليا - از طرف سولژنيتسين، اين جايزه‌ي ارزشمند را دريافت كرد. سولژنيتسين در شرح ‌حالي كه پس از آن براي آكادمي نوبل نوشت، آورد: «در طي تمام سال‌هاي منتهي به 1961، من نه تنها متقاعد شدم كه نبايد هرگز حتا يك خط از نوشته‌هايم را چاپ‌شده ببينم؛ بلكه واهمه داشتم كه به آشنايان نزديكم اجازه دهم تا نوشته‌هايم را بخوانند؛ چون مي‌ترسيدم كه اين نوشته‌ها علني شوند.»

به دنبال اعلام خبر مرگ سولژنيتسين، دميتري مدودف - رييس‌جمهور روسيه - در پيامي درگذشت او را به خانواده‌اش تسليت گفت.

همچنين نيكولا ساركوزي - رييس‌جمهور فرانسه - در پيامي به سولژنيتسين اداي احترام كرد. وي در پيام خود آورده است: «سولژنيتسين يكي از بزرگ‌ترين وجدان‌هاي قرن بيستم روسيه بود كه ايده‌ها، سرسختي‌ها و زندگي پرماجرا، از او يك شخصيت داستاني ساخت كه وارث داستايوفسكي است. او متعلق به مشاهير تاريخ جهان است و به او اداي احترام مي‌كنم.»

سال گذشته، ولادمير پوتين - رييس‌جمهور وقت روسيه - بالاترين نشان ملي اين كشور را در مراسمي به سولژنيتسين اعطا كرد.

پس از مرگ نجيب محفوظ - نويسنده‌ي نام‌دار مصري - در سال 2006، سولژنيتسين سال‌خورده‌ترين برنده‌ي‌ در قيد حيات نوبل ادبيات در جهان نام گرفت.

وقايع‌شمار زندگي سولژنيتسين:

تولد: 11 دسامبر 1918

1945: به علت فعاليت‌هاي ضدشوروي سابق به هشت سال زندان محكوم شد

1962: رمان «روزي از زندگي ايوان دنيسوويچ» در روسيه منتشر شد

1970: جايزه‌ي نوبل ادبيات به او اعطا شد

1974: اولين جلد از سه‌گانه‌ي‌ «مجمع‌الجزاير گولاگ» منتشر شد

13 فوريه 1974: از زادگاهش - روسيه - تبعيد شد

1994: به روسيه بازگشت

3 اوت 2008: در مسكو درگذشت

انتهاي پيام
دوشنبه 14 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 84]