«تندر 90» از ‌رؤيا تا واقعيت

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: «تندر 90» از ‌رؤيا تا واقعيت

صنعت و معدن- امين آزاد:
براساس برنامه ريزي‌ها، مقرر شده بود تا امسال بيش از 300 هزار دستگاه تندر 90 توليد شود اما با اعلام برنامه‌هاي خودرو‌سازان بعيد است اين تعداد در سال‌جاري به 100 هزار دستگاه هم برسد.

همچنين در شرايطي كه ايران‌خودرو اعلام كرده ثبت نام‌هاي جديد براي اين خودرو را تا پاييز و تا وقتي كه به تعهدات پيشين خود عمل نكند آغاز نخواهد كرد، پارس خودرو از ثبت نام‌هاي جديد در تابستان خبر داده است.

شايد بتوان ديدگاه اخير شوراي سياستگذاري خودرو مبني بر ممنوعيت فروش جديد تندر90 تا نيمه مهر ماه و عمل كردن خودرو‌سازان به همه تعهدات پيشين براي تحويل اين خودرو را پاياني بر زمان عرضه و قيمت‌هاي تازه اين خودرو در بازار قلمداد كرد. اما آنچه مشخص است، كوتاهي وزارت صنايع و خودرو‌سازان در عمل به تعهدات خود براي تحويل خودروهاي ثبت نامي متقاضياني است كه برخي نزديك به 2 سال در نوبت انتظار تحويل خودرو مانده‌اند.

با وجود برنامه‌هاي اعلام شده براي توليد و صادرات تندر 90 اكنون نه تنها تعداد توليد اين خودرو با برنامه فاصله زيادي دارد بلكه از برنامه طراحي خودرو جديد روي پلت فرم و صادرات آن نيز خبري نيست. از سوي ديگر با قيمت‌هاي كنوني عرضه تندر90، اين خودرو هيچگاه جايگزيني براي پيكان نخواهد بود. اين در حالي است كه در ابتدا مقرر شده بود خودروي مذكور بتواند جاي خالي پيكان در همان محدوده قيمتي را پر كند، اما اين خودرو كه قرار بود در قيمت‌هاي 7 تا 8 ميليون تومان در بازار ايران عرضه شود، توسط سازندگان آن 8 تا 11 ميليون تومان به فروش مي‌رسد و اكنون در بازار آزاد 12 تا 15 ميليون تومان قيمت دارد.

پيشينه خودروي فرانسوي

از سال 81 كه سازمان گسترش با رنو به توافق رسيد خودروي 5 هزار دلاري توليد كند تا سال 83 كه قرار شد قيمت خودرو 6700 يورو باشد، مدت‌ها مي‌گذرد. ابتدا قرار بود اين خودرو(تندر 90 ) در سال 500 هزار دستگاه توليد شده و 20 درصد آن صادر شود اما اعداد كنوني از نظر قيمت، توليد يا صادرات هيچ شباهتي با قرارداد و برنامه‌هاي اعلام شده اوليه ندارد.

از سوي ديگر نه شركت رنوي فرانسه كه 51 درصد سهام شركت رنو- پارس را دارد و نه
ايران خودرو، سايپا يا سازمان گسترش كه به‌ترتيب 26، 26و 48 درصد باقي سهام ايراني
رنو -پارس از 49 درصد باقي‌مانده را در اختيار دارند، سودي از اين طرح مشترك نبرده‌اند.

همچنين در حالي كه رنو علت اصلي نرسيدن به اهداف توليدي را كم‌كاري طرف ايراني اعلام كرده، شركت‌هاي داخلي عمل نكردن رنو به تعهدات خود را عاملي در اين جهت قلمداد مي‌كنند. برخي نيز كند شدن روند اجراي اين طرح در ايران را با تحولات سياسي و كاهش فعاليت‌هاي اقتصادي فرانسه و اروپا در ايران مرتبط مي‌دانند. با اين همه به نظر مي‌رسد توقف 2ساله ايجاد شده به‌دليل اعمال ديدگاه‌هاي مجلس هفتم در قرارداد اوليه ال90 علت اصلي برخي مشكلات كنوني باشد؛ 4 اصلاحيه‌اي كه تنها به توقف طرح كمك كرد تا پيشرفت آن.

روند امضاي قرارداد

پس از تغيير دولت و به‌دنبال آن انتصاب عليرضا طهماسبي به سمت وزير صنايع و معادن، وي بر انجام اصلاحات مورد نظر مجلس در اين قرارداد تاكيد كرده به‌مدت بيش از يك سال پروژه تندر 90 براي اصلاح 4 مورد به كندي پيش مي‌رفت. با گذشت مدتي، بالاخره 4اصلاحيه مد نظر مجلس شامل حذف كلمه انحصار در توليد خودرو و اجازه طراحي خودرو در كلاس ال90، طراحي روي پلت‌فرم مشترك، ساخت داخل بالاي 50 درصد در ايران و صادرات 20 درصدي خودروهاي توليدي ال90 در ايران از سوي رنو در قرارداد لحاظ شد.

با اين قرارداد، شركت‌هاي قطعه‌ساز ايراني براي توليد 300 هزار تندر90 با شركت رنو قراردادهايي به ارزش 648ميليون دلار (بيش از 540 ميليون يورو) امضا كردند و ساخت داخل بيش از 54 درصدي براي شروع توليد ال90 در ايران قطعي شد. با اين روند بيش از 50 قطعه‌ساز ايراني براي ساخت قطعات اين خودرو مشخص و مقرر شد تا بخشي از قطعات لوگان (نام جهاني تندر 90) از طريق قطعه‌سازان ايراني تامين شود.

جالب آن‌كه اهداف اين قرارداد در بخش صادرات تا كنون محقق نشده و قطعه سازان داخلي به ظرفيت توليد مناسب و اقتصادي نرسيده‌اند. از سوي ديگر اتصال صادرات قطعات تندر 90 از قطعه‌سازان ايراني به زنجيره تامين رنو با واقعيت فاصله بسيار داشته و استفاده از پلت‌فرم نيز به‌دليل بي‌ميلي خودرو‌سازان ايراني چندان عملي نشده است. با اين روند تنها قرار است تا سال آينده وانت تندر90 وارد بازار شود؛ طرحي كه قبلا مقرر شده بود در ايران آغاز شود اما اكنون توليد اين محصول در روماني و نه در ايران شكل گرفته است.

برنامه‌هاي محقق نشده ‌توليد

طبق برنامه سال 83 مقررشده بود تا در سال 86 خودرو‌سازان داخلي 300 هزار تندر 90 توليد كنند اما با تاخير در شروع زمان توليد - كه از سال 84 به سال 86 رسيد - اين ميزان توليد محقق نشد و حتي برخي متقاضيان نزديك به 80 هزار خودروي پيش فروش شده نيز بي‌خودرو مانده‌اند، به گونه‌اي كه محمدرضا معتمد، قائم مقام معاونت تندر90 ايران‌خودرو گفته است: از ثبت‌نام حدود 50 هزار دستگاه اوليه تاكنون 18 هزار و 239 دستگاه تحويل داده شده است.

در اين رابطه بايد براي 16 هزار و 700 ثبت‌نامي دعوتنامه ارسال كنيم و 1500 خودرو نيز آماده تخصيص داريم. همچنين 9 هزار دستگاه خودرو جايگزين يا تبديلي تحويل داده‌ايم و آمادگي تبديل تندر90 با ساير محصولات ايران خودرو را نيز داريم و تا زماني كه تعهدات تندر90 به پايان نرسد، ثبت نام جديدي نخواهيم داشت. مديران خودرو‌ساز در حالي اينگونه سخن مي‌گويند كه آنها و حتي فرانسوي‌ها در ابتداي سال 86 پيش‌بيني مي‌كردند توليد اين خودرو حداقل 70هزار دستگاه باشد اما اين امر تحقق نيافت و تنها 22 هزار تندر توليد شد. اين در حالي است كه روماني، روسيه و هند با سرعت هر چه تمام‌تر در حال توليد اين خودرو هستند و بخش‌هاي بزرگي از بازار اروپا و آسيا را با اين محصول پر كرده‌اند.

نكته جالب اين است كه براي اين خودرو در ايران به قدري بازار مناسب وجود دارد كه حتي موجب تعجب مديران رنو در كشورهاي ديگر شده است، اما هنوز معلوم نيست چرا توليد اين خودرو اينچنين «كم‌رمق» است. ايراني‌ها، فرانسوي‌ها را متهم مي‌كنند و آنها نيز ضعف‌ كيفيت قطعات داخلي را عامل اصلي تاخير مي‌دانند. در اوايل سال 86 مهدي مفيدي، رئيس وقت ايدرو گفته بود: توليد هفتگي اين خودرو در حال حاضر 1200 دستگاه است كه به‌زودي به 600 دستگاه در روز (حدود 3500 دستگاه در هفته و 14 هزار دستگاه در ماه) خواهد رسيد، حال آنكه تا دي ماه سال86 برابر آمارهاي موجود، توليد اين خودرو حتي به 600 دستگاه در هفته هم نرسيده است.

در 3ماهه ابتداي سال 87 نيز توليد مشترك اين خودرو به حدود 11 هزار دستگاه رسيد ولي با وجود اين و حتي در نظرگرفتن تقاضاي بالاي بازار داخلي، سرمايه‌گذاري‌هاي هنگفت براي خط توليد و قرارداد‌هاي چندين ميليون دلاري قطعه‌سازان داخلي با رنو، سرمايه اوليه به خاطر نرسيدن توليد به ميزان پيش‌بيني شده تا كنون بازگشت نداشته و برنامه‌هايي مانند صادرات 20 درصدي و طراحي خودروي جديد روي پلت فرم اين خودرو نيز تاكنون مسكوت مانده است.

ابتدا قرار بود منطقه خاورميانه و شمال آفريقا از طريق محصولات توليدي ايران پوشش داده شود ولي رنو هم اكنون اين بازارها را با توليدات روسيه، روماني و مراكش پوشش مي‌دهد در حالي كه طبق برنامه‌هاي اوليه امسال بايد حداقل 50 هزار دستگاه تندر 90 از ايران صادر شود. اين در حالي است كه اگر روند كنوني توليد تندر 90 مانند 3 ماه اول سال‌جاري يعني حدود 11 هزار دستگاه باشد، مجموع توليد امسال تنها كمي بيشتر از 40 هزار دستگاه و بسيار كمتر از نياز بازار داخلي بوده و با اين وضعيت جايي براي صادرات اين خودرو باقي نمي‌ماند.

از سوي ديگر بيشترين مشكلاتي كه هم اكنون خودرو‌سازان داخلي با آن دست‌به گريبان هستند به‌دليل نداشتن پلت فرمي جديد براي طراحي خودروهايي است كه خواستار توليد آن هستند اما در شرايطي كه امكان طراحي اين كار روي پلت فرم تندر 90 وجود دارد نه تنها اين كار صورت نگرفته بلكه حتي محصولات جديد اين خودرو مانند مدل هاچ‌بك تندر كه در بازار‌هاي جهاني با نام «ساندرو» عرضه مي‌شود نيز، هنوز به ايران نرسيده است.

با اين حال، طبق قرارداد بايد محصول تندر 90 طبق آخرين تغييرات جهاني توليد اين خودرو در ايران عرضه شود اما با وجود اينكه محصول تندر90 در اروپا دچار تغيير شكل (فيس ليفت)شده اما در خودروهاي توليدي تندر 90 در ايران تغييراتي داده نشده است.

موارد مذكور از اجرايي نشدن بندهاي قرارداد توليد تندر 90 در ايران شامل توليد، صادرات، قيمت و ارائه نشدن محصولات جديد اين خودرو، نشان‌دهنده اين موضوع است كه پروژه تندر 90 يا همان ال90 قبلي تاكنون چندان توفيق نداشته است.

تاريخ درج: 13 مرداد 1387 ساعت 10:42 تاريخ تاييد: 13 مرداد 1387 ساعت 11:03 تاريخ به روز رساني: 13 مرداد 1387 ساعت 11:02
يکشنبه 13 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 434]