ترافيك بزرگ‌ترين مشكل شهر تهران؛زندگي با رگهاي بسته - داوود پنهاني

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: ترافيك بزرگ‌ترين مشكل شهر تهران؛زندگي با رگهاي بسته - داوود پنهاني

ساماندهي‌واژه قشنگي است. به‌خصوص وقتي قرار است در شهري زندگي كني كه ترافيك‌هاي وحشتناك دارد، آلودگي هوا و آلودگي صوتي و تورم و مشكل جاي پارك هم دارد. ساماندهي واژه قشنگي است به‌خصوص وقتي زماني را به ياد بياوري كه براي يافتن يك خانه كوچك روزهاي بي‌شمار از اين سر شهر تا آن سر شهر راهي خيابان‌ها شده‌اي بي‌آنكه نتيجه‌اي گرفته باشي. ساماندهي در اين شهر بزرگ كه هر روزش را بايد با يك موضوع تازه آغاز كني واژه قشنگي است. اين شهر شهر تبكرده من و تو است. با خيابان‌هايش كه ديگر گنجايشي براي عبور و مرور اين همه خودرو در آنها ديده نمي‌شود.

اين شهر در حال ساماندهي هر روز بزرگ‌تر مي‌شود، هر روز به عجيب‌تر گونه‌اي بر قيمت هر متر خاك آن افزوده مي‌شود، هر روز ترافيك‌اش گسترده‌تر مي‌شود تا كساني را كه در آن زندگي مي‌كنند به اين نتيجه زيبا برساند كه با ساماندهي مي‌توان جلوي بسياري از اين مشكلا‌ت را گرفت. اينگونه است كه وقتي برق قطع مي‌شود، وقتي چراغ چهارراه‌ها خاموش مي‌شود، وقتي ترافيك قفل مي‌شود و هر شخصي در جست‌وجوي نجات خويش راهي مي‌جويد و بي‌نظمي فضاي خيابان را مي‌گيرد، مي‌توان با اميد ساماندهي راهي براي خويش جست و از آن وضعيت نجات پيدا كرد. اينجاست كه شهر و خيابان‌هايش فراموش مي‌شوند تا من و تو در تلا‌ش براي حل مشكل خويش هر يك تصميمي جداگانه بگيريم. ترافيك، آلودگي صوتي، جاي پارك، مشكل زباله، مسكن همه و همه دست به دست هم مي‌دهند تا روزي را كه آغاز مي‌كني بدون مشكل نباشد. آيا مي‌توان به بهبود اين وضعيت اميدوار بود؟ براي كساني كه در اين شهر زندگي مي‌كنند، درگيري روزمره با انوع و اقسام مشكلا‌ت رنگارنگ به امري عادي بدل شده است. با اين حال گرفتار شدن طولا‌ني در ترافيك‌هاي وحشتناك موضوعي نيست كه بتوان به آساني با آن كنار آمد. ترافيك‌هايي كه هر روز شاهد آن هستيم و اتفاقا در چند هفته گذشته شكلي شديد‌تر به خود گرفته بود. در خبري كه چندي پيش از سوي واحد مركزي خبر منتشر شده بود، 88 درصد شهروندان تهراني در يك نظرخواهي از طريق اس‌ام‌اس ترافيك را بزرگ‌ترين مشكل شهر تهران اعلا‌م كرده‌بودند. ‌

به گزارش روابط عمومي معاونت حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري تهران، پاسخ‌دهندگان به اين نظر‌سنجي، مهم‌ترين علت لا‌ينحل ماندن مشكل ترافيك را دخالت سازمان‌هاي ديگر و وجود متصديان مختلف در موضوع ترافيك اعلا‌م كردند. در اين نظر‌سنجي پس از موضوع حمل‌ونقل و ترافيك، بازسازي بافت‌فرسوده از نظر شهروندان تهراني مهم‌ترين مشكل شهري پايتخت به‌شمار مي‌آيد.

روزي نيست كه در اخبار شهري منتشر شده در رسانه‌ها خبري از ترافيك تهران نباشد. اگر اين رسانه‌ها را به‌عنوان يك كليت واحد در نظر بگيريم آنگاه مي‌توان به حضور هميشگي اخبار ترافيكي در سطح شهر تهران به عنوان يك موضوع پراهميت براي اين كليت واحد سخن گفت. ترافيك يك معضل آشكار است كه به‌وجود آمدن آن در پايتخت كشور محصول سال‌هاي بي‌شمار است و به امروز و ديروز محدود نمي‌شود. وضعيت اين شهر با انبوه ترافيك‌‌و خودرو‌هايي كه هر روز نيز بر حجم آنها افزوده مي‌شود به گفته برخي كارشناسان اگر به همين شكل پيش برود تا چند سال ديگر تهران را تا آستانه قفل شدن پيش خواهد برد. در چنين وضعيتي مديران شهري و متوليان امر حمل‌ونقل در پايتخت از گسترش حمل‌ونقل عمومي و مديريت واحد به‌منظور غلبه بر مشكلا‌ت ترافيك به‌عنوان بخشي از راهكارها ياد مي‌كنند. ‌ دكتر مهرداد تقي‌زاده مشاور عالي شهردار تهران در امور حمل‌ونقل و ترافيك چندي پيش در گفت‌وگو با مهر اين بحث را اينگونه توضيح داده بود: به گفته وي لا‌زمه موفقيت شهرداري‌ها در كنترل و مديريت ترافيك شهرها و كلا‌ن‌شهرهاي كشور، دارا بودن اختيارات و توانايي در تصميم‌گيري‌ها است كه در حال حاضر اكثر كلا‌ن‌شهرهاي توسعه‌يافته جهان از آن بهره‌مند هستند.

وي در خصوص واگذاري اختيار تعيين نرخ مجوز طرح ترافيك به شوراي عالي ترافيك كشور، تصريح كرده بود:

اين كارشناس ترافيك با بيان اينكه سال‌ها است از تحقق مديريت واحد شهري صحبت مي‌كنيم ولي هنوز هم در مجموعه اقدامات يكپارچه در حوزه ترافيك و حمل‌ونقل با مشكل مواجه هستيم، افزود: يكي از برنامه‌هاي مورد تاكيد مديران شهري كه معتقدند اجراي آن كمك فراواني به حل معضل ترافيك مي‌كند، طرح جامع حمل و نقل ترافيك است كه چندي پيش بعد از حدود 4 سال از ارائه آن در شوراي شهر تصويب شد. بر اساس توافق نمايندگان فرمانداري و شهرداري تهران و دبير شوراي‌عالي ترافيك، اين طرح براي تاييد، به شوراي‌عالي ترافيك رفت. ‌

به گزارش ايسنا، در جلسه‌اي ‌كه چندي پيش در فرمانداري تهران برگزار شد، حاضران پس از بحث و بررسي در مورد اين طرح، توافق كردند كه اين طرح براي بررسي كامل و تاييد نهايي به شوراي‌عالي ترافيك به‌عنوان مرجع بالا‌تر ارائه شود و در كنار لحاظ شدن موارد مورد نظر نمايندگان شورا و شهرداري تهران، نظرات اين شورا، فصل‌الخطابي در مورد طرح جامع حمل‌‌و‌نقل شهر تهران باشد و چنانچه پس از اعلا‌م نظر، باز هم موارد اختلا‌في وجود داشته باشد، شوراي شهر تهران نظر خود را اعلا‌م كند. ‌

سابقه آغاز تهيه طرح جامع حمل‌‌ونقل شهر تهران، به بيش از 4 سال قبل و به دوره مسووليت شهردار سابق تهران بر‌مي‌گردد، در همان زمان نيز مديرعامل شركت مطالعات جامع حمل‌ونقل و ترافيك تهران در شوراي شهر دوم تهران تاكيد كرده بود كه اين طرح در مدت زمان يك‌سال، قابليت تهيه و تكميل را ندارد و تهيه آن با توجه به پارامتر‌هاي متعدد، به حداقل 3 سال زمان نياز دارد. ‌ در عين حال شركت مطالعات جامع حمل‌‌و‌نقل و ترافيك تهران در ابتدا براي اين طرح، بيش از 18 مدل طراحي شده را پيشنهاد كرده بود و تاكيد شده بود كه اين طرح بايد با طرح تفصيلي شهر تهران و تعداد سفرهاي درون‌شهري به‌عنوان دو پارامتر اصلي و مهم انطباق داشته باشد. بنابر اين گزارش، در ماه‌هاي پاياني سال 85، در نهايت بخش‌هاي اوليه طرح جامع حمل‌ونقل و ترافيك تهران براي ارائه به شوراي شهر تهران آماده شد. ‌

نگاهي به يك طرح

‌ گفته‌هاي بسياري از مديران شهري در ارتباط با چگونگي حل معضلي كه به اعتقاد شهروندان تهراني بدترين مشكل كنوني زندگي در تهران به‌شمار مي‌آيد، يكجا به اجراي طرح جامع حمل و نقل در تهران ختم مي‌شود.

‌ به گفته بسياري از متوليان امور شهري با تصويب طرح جامع حمل‌ونقل و ترافيك در شوراي شهر تهران، چشم‌انداز پايتخت در حوزه حمل‌ونقل عمومي ترافيك در افق 1404 تشريح شد. در طرح مذكور 8 هدف اساسي به‌عنوان اهداف طرح جامع حمل‌ونقل و ترافيك شهر تهران مطرح شده است كه در نهايت قرار است با اجراي آنها موجبات ارتقاي سطح زندگي شهروندان فراهم شود. بدون اينكه توضيحي درباره چگونگي اجرايي شدن اين موارد بدهيم بهتر است نگاهي به مفاد كلي اين طرح بيندازيم.

فراهم كردن سيستم حمل‌ونقل يكپارچه، كاهش تقاضاي سفر و افزايش سهم وسايل نقليه عمومي، افزايش سهم سفرهاي غيرموتوري نظير پياده‌روي و دوچرخه‌سواري از جمله اهداف طرح جامع حمل‌ونقل و ترافيك بيان شده است. همچنين ارتقاي ايمني سيستم حمل‌ونقل شهري، ارتقاي فرهنگي ترافيك، ايجاد هماهنگي بين كاربري زمين و سيستم حمل‌ونقل و افزايش مشاركت بخش خصوصي، بهينه‌سازي جريان ترافيك، بهينه‌سازي مصرف سوخت و كاهش آلودگي محيط زيست نيز از ديگر اهداف اين طرح است.

در طرح جامع حمل‌ونقل و ترافيك شهر تهران راهكارهاي مختلفي نيز جهت تحقق اهداف در نظر گرفته شده مورد اشاره قرار گرفته است كه در دو بخش مديريت عرضه و تقاضاي سفر بيان شده است. در بخش مديريت عرضه سفر، توسعه و تكميل سيستم قطار شهري، توسعه و ساماندهي شبكه اتوبوسراني و ميني‌بوسراني، استانداردسازي سامانه تاكسيراني، تكميل شبكه بزرگراهي و ساماندهي پايانه‌هاي مسافربري مورد اشاره قرار گرفته است. همچنين احداث پاركينگ‌هاي عمومي و به‌كارگيري امكانات و تجهيزات هوشمند نيز از جمله مواردي است كه مورد تاكيد قرار گرفته است.

مديريت تقاضاي سفر نيز با اتخاذ تدابيري در ارتباط با كاهش سهم وسايل نقليه شخصي، انجام تمهيداتي در رابطه با تغيير الگوي سفرهاي روزانه و اجراي سازوكارهاي تحقق مديريت واحد با هدف توسعه حمل‌ونقل عمومي مورد اشاره قرار گرفته است.

در جهت اعمال مديريت تقاضاي سفر همچنين 5 محور تغيير الگوي سفرهاي اجباري، تغيير الگوي سفرهاي غيراجباري يا حذف سفرهاي غيرضروري و تغيير شيوه‌ها و سياستگذاري‌ها در چارچوب نظام كاربري‌ها و اعمال راهبردهاي موردي در مقياس ملي بيان شده است. در طرح مذكور شرايط تحقق اهداف طرح جامع حمل‌ونقل و ترافيك جهت دستيابي به اهداف بيان شده است. تامين به موقع منابع مالي مورد نياز از طريق دولت و شهرداري، همراهي و همكاري ساير دستگاه‌هاي دست‌اندركار در اجراي پروژه‌هاي طرح جامع، اصلا‌ح قوانين و مقررات موجود جهت تامين اختيارات جهت اعمال محدوديت تردد وسايل نقليه شخصي و اصلا‌ح قيمت سوخت از مهم‌ترين مواردي است كه جهت تحقق طرح جامع بيان شده است.

در اين خصوص همچنين تامين به موقع امكانات و تجهيزات الكترونيكي، همكاري تمامي دستگاه‌هاي دولتي و غيردولتي مستقر در تهران جهت تغيير الگوي سفرهاي روزانه و ايجاد نظام پايش و نظارت مستمر در جهت تحقق راهبردهاي طرح جامع حمل‌ونقل و ترافيك نيز مورد اشاره قرار گرفته است. در طرح جامع حمل‌ونقل و ترافيك سهم حمل و نقل عمومي 75 درصد اعلا‌م شده كه سهم قطار شهري 30، اتوبوس 22 و تاكسي 15درصد عنوان شده است. همچنين جهت اجرايي شدن طرح جامع حمل ونقل و ترافيك، ساخت 370 كيلومتر قطار شهري تا سال 1404 در شهر تهران پيش‌بيني شده است. تا سال 1404 جهت توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومي بايد 5 هزار اتوبوس، 1500 دستگاه ميني‌بوس و 9 هزار ون به مجموع ناوگان افزوده شود. جهت روان‌سازي ترافيك معابر شهر تهران در افق 1404 بايد 115 كيلومتر بزرگراه ، 97 كيلومتر رمپ و لوپ و 12 كيلومتر شريان اصلي ساخته شود.

آنچه در قالب اين طرح بدان اشاره شده چشم‌اندازي آرماني است كه تا اجرايي نشدن كامل نمي‌توان اميدواري چنداني به آن داشت. محور‌هاي مورد تاكيد در بند‌هاي مختلف طرح در شهري كه هنوز هم مديران آن از تعدد مراكز تصميم‌گيري گلا‌يه دارند تا چه اندازه قابل اجرا خواهد بود؟ پاسخ به اين پرسش‌ها بر عهده كارشناسان و مديراني است كه دستي در اجراي برنامه‌ها دارند. اگر حتي همين طرح را به‌عنوان جدي‌ترين گزينه برنامه‌ريزي براي حل معضل ترافيك در نظر بگيريم باز هم نمي‌توان نسبت به تاخير چندين ساله در زمينه اجراي آن سكوت كرد. آيا بايد منتظر بود تا تهران به طور كامل قفل شود آنگاه براي اجراي هر گونه طرح و برنامه‌اي اقدام كرد؟

اگر به وضعيت ترافيك در همين چند هفته گذشته نگاه كرده باشيم متوجه مي‌شويم كه چگونه با ناهماهنگي مي‌توان وضعيت ترافيك را پيچيده‌تر كرد. قطع برق و به دنبال آن قطع چراغهاي راهنمايي در برخي تقاطع‌ها تاثير آشكاري بر وضعيت ترافيك داشته است. در توضيح چنين وضعيتي آيا مي‌توان بر گزينه‌اي به نام ناهماهنگي و عدم برنامه‌ريزي چشم بست؟

‌ زيستن در محيطي كه الگو‌هاي ساده يك محيط سالم يا الگو‌هاي حداقلي در آن رعايت شده باشد بخشي از حقوق شهروندي همه كساني است كه در چنين محيطي زندگي مي‌كنند. فراهم شدن شرايط مناسب در چنين شهري تنها به اعمال برنامه‌هاي مديريتي محدود نمي‌شود. همه ما به‌عنوان ساكنان اين شهر در قبال اين محيط بايد احساس مسووليت داشته باشيم. حس مسووليت در اين زمينه هنگامي خود را نشان مي‌دهد كه نسبت به اجراي قوانين تعهد اخلا‌قي هم در خود ايجاد كنيم؛ قوانيني كه با اندكي دقت مي‌توان نسبت به رعايت درست آنها اقدام مناسب انجام داد. ‌

انتهاي خبر // روزنا - وب سايت اطلاع رساني اعتماد ملي//www.roozna.com
------------

------------
يکشنبه 13 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 177]