درباره سايبان از شبكه 2 پراكنده و دور از هدف

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: درباره "سايبان" از شبكه 2 پراكنده و دور از هدف
جام جم آنلاين: سايبان برنامه‌اي است كه به گفته مجري آن، موضوعش مرور ادبيات و هنر در 3 دهه پس از انقلاب اسلامي‌است. اما اين‌كه آيا سايبان توانسته به اين موضوع محوري بپردازد و موفق عمل كند، جاي تأمل دارد.

سايبان مجموعه‌اي است از موضوعات و آيتم‌هاي مختلف و پراكنده همچون مسابقه تصويري سينمايي، وله انيميشني مينياتور ايراني، مصاحبه با مهمان، شعرخواني، آواز و موسيقي، دعاي ماه رجب و بالاخره موضوع غالب آن كه هرچيز مرتبط با معنا و معناگرايي ولو فاقد عمق لازم در سينماست.

سايبان هدف واحدي را نتوانسته دنبال كند و بخصوص در اجرا دچار شعارزدگي شده است. مجري تأكيد مي‌كند بر اين‌كه مصاحبه برنامه سايبان متفاوت از نمونه‌هاي ديگر مصاحبه‌هاي تلويزيوني است و قرار است در آن سؤالات و پاسخ‌هاي كوتاه بشنويم تا برنامه برايمان ملال‌آور نباشد.

اين ايده اما در عمل صورت ديگري پيدا كرده است، چنانچه عبدالله باكيده، مهمان يكي از قسمت‌هاي اين برنامه، بصراحت اين نكته را به مجري يادآور شد كه سؤالات وي بيشتر به مطايبه شباهت دارد و البته مجري باز بر متفاوت بودن برنامه سايبان تأكيد كرد بدون توجه به اين مهم كه تفاوت به خودي خود مفيد نيست و اگر نتواند موفق عمل كند، به دليل داشتن ادعايي كه از عهده اثبات آن برنيامده برنامه را از سطح يك نمونه معمولي ناموفق هم پايين‌تر خواهد كشيد.

ارتباط برنامه سايبان با معناگرايي عمدتاً خلاصه شده در سؤالاتي كه مجري از مهمان برنامه مي‌پرسد. سؤالاتي كه تنها به دليل استفاده از نام فيلم‌هاي موسوم به معناگرا در ساختارشان قرار است اديبانه باشند و معناگرا و متناسب با موضوع برنامه.

سؤالاتي از اين قبيل: "از فراز برج مينوي ذهن خودتان 10 سال اخير سينماي دفاع مقدس را بررسي كنيد"، "قدمگاه كدام اثر ارزشمند سينمايي هنوز هم مي‌درخشد؟"، "به همين سادگي كدام اتفاق بزرگ اين سال‌ها را فراموش كرده‌ايم؟"، "يكي از فيلم‌هاي تاريخي سينما كه واقعه سينماي ايران بود؟" كه البته پاسخ اين سؤال آخر، فيلم "روز واقعه" بود! و بالاخره يكي از عجيب‌ترين سؤالات برنامه‌اين بود: "جايي از زندگي كه احساس كرديد گم شديد؟!"

سازندگان سايبان چه قصدي از طراحي اينچنيني دكور و گرافيك تصويري برنامه دارند؟ لوگوي برنامه تصوير نخلي در كوير است با رنگ آميزي تخت كودكانه. رنگ‌هاي دكور هم متناسب با چنين طيف برنامه‌ها هستند.

تقريباً همه رنگي در اين دكور پيدا مي‌شود: صورتي، نارنجي، آبي، سبز، زرد، بنفش، قهوه‌اي و غيره. مشخص نيست چه نسبتي ميان اين رنگ‌هاي شاد و پرفام با يك برنامه تلويزيوني با موضوع سينما و ادبيات وجود دارد.

در اين برنامه حتي نگاتيو فيلم سينمايي در حاشيه تصاوير را هم سفيد و زرد و رنگي مي‌بينيم. سايبان در اين وجه بصري خود تا آنجا پيش رفته كه وقتي بخش‌هايي از فيلم‌هاي سينمايي را به نمايش مي‌گذارد به دليل فاصله فاحش ميان ارزش رنگي فيلم و پس‌زمينه برنامه، به نظر مي‌رسد اين فيلم‌ها اصلاً رنگي ساخته نشده اند.

حال آن‌كه درست است برنامه‌اي با موضوع سينما مطابق با شرايط تماشاي فيلم سينمايي باشد. به عنوان مثال تا حد امكان از رنگ مشكي استفاده شود تا فضاي برنامه به فضاي سالن تاريك سينما نزديك شود ، اگر صحنه‌هايي از فيلم سينمايي در آن به نمايش گذاشته مي‌شود، به ارزش بصري فيلم‌ها بي‌اعتنايي نشده باشد.

سايبان در بخش مسابقه تصويري خود هم فاقد ارزش محتوايي لازم است. يكي از بخش‌هاي مسابقه اين طور طراحي شده بود كه مخاطب تصاوير فولو (تار، غير واضح) از يك فيلم سينمايي را مي‌بيند و بايد حدس بزند اين فيلم چيست. در آن نمونه خاص فيلم مورد نظر ارتفاع پست بود كه يك نمونه بسيار ديده شده و شناخته شده در سينماي ايران است.

براي بيننده سايبان اين سؤال مطرح مي‌شود كه اين مسابقه تصويري به چه منظور طراحي شده و در برنامه گنجانده شده است؟ پاسخ احتمالي اين خواهد بود كه هدف، بالا بردن سواد سينمايي مخاطب تلويزيون بوده و آشنايي او با فيلم‌هاي سينمايي. اما آيا اين انتخاب آسان و اين طراحي سؤال ساده مي‌تواند در راستاي اين هدف مورد نظر قرار گيرد و نتيجه مفيدي به دنبال داشته باشد؟

به نظر مي‌رسد منشأ ناموفق بودن برنامه سايبان در ميان نمونه‌هاي خوب سينمايي و هنري سيما بيش از هر چيز، پراكندگي موضوعي و فاصله‌اي باشد كه سايبان در قالب و محتوا با هدف اصلي ساخت اين قبيل برنامه‌هاي تركيبي در تلويزيون دارد.

چيزي هم كه اين نقص موجود را پررنگ‌تر جلوه مي‌دهد و غيرقابل اغماض مي‌نمايد، ادعاي برنامه در متفاوت بودن و موفق بودن نسبت به ديگر نمونه‌ها ي مشابه است.اين برنامه هرروز به غير از تعطيلا‌ت ساعت 17از شبكه دوسيما پخش مي شود.

آزاد جعفري
شنبه 12 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]