اقتصاد - افزايش قيمت نفت راهي به سوي توسعه پايدار

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: اقتصاد - افزايش قيمت نفت راهي به سوي توسعه پايدار
اقتصاد - افزايش قيمت نفت راهي به سوي توسعه پايدار

منبع: ليبراسيون: دوران نفت به سر نيامده؛ اما پايان دوران نفت ارزان قطعا فرارسيده‌است. اكنون ديگر نفت بشكه‌اي 300 دلار يك افسانه نيست و كارشناسان، بانكدارها و نظاميان بايد خود را براي اين وضعيت جديد آماده كنند.

دنيا روزبه‌روز تشنه نفت مي‌شود و اين مشكل رو به افزايش است. مصرف فزاينده جهاني و تنش‌هاي ژئوپليتيك، باعث افزايش باورنكردني قيمت نفت شده‌اند. اين وضعيت هم پيامدهايي مثبت دارد و هم تبعات منفي را همراه خويش به بار مي‌آورد. آنهايي كه نگاهي خوشبينانه نسبت به اين وضعيت دارند، تصور مي‌كنند كه تكنولوژي و پول به‌دست‌آمده از نفت گران باعث خواهد شد ذخاير جديدي كشف شوند. اما عده‌اي ديگر بر اين اعتقادند كه با وجود تكنولوژي هم تا دو دهه ديگر دوران نفت به سر خواهد آمد و جهان وضعيت نويني را به خود خواهد گرفت. آنها حتي پا را از اين هم فراتر گذاشته و احتمال مي‌دهند كه تا يك دهه ديگر نفت به پايان عمر خود برسد. قبل از پايان دوران طلاي سياه، جهان به‌شدت در معرض دگرگوني‌هاي بنيادين قرار خواهد گرفت؛ زيرا تا آن زمان كشورهاي تشنه نفت بيكار نخواهند نشست و در مقابل اين واقعه شوم دست‌هاي خود را به علامت تسليم بالا نخواهند برد.
در آن وضعيت بغرنج- پايان دوران نفت- ديگر چه كسي دغدغه ملت‌هاي آسيب‌پذير را دارد، ملت‌هايي كه قرباني قيمت سرسام‌آور نفت مي‌شوند. در آن دوران- به استثناي دانشمندان، اقتصاددان‌ها، مردم‌شناسان و فعالان محيط زيستي- چه كسي از افزايش قيمت نفت نگران مي‌شود؟ مطمئنا سياستمداران از اين وضعيت نگران نمي‌شوند. با اين وجود از كنفرانس استكهلم در سال 1972 مباحث مربوط به محيط زيست اشاعه يافته‌است و دولت‌ها اين واقعيت را پذيرفته‌اند كه از وابستگي سياره‌اي نسبت به يكديگر برخوردارند.
در سال 1992 كنفرانس ريودوژانيروي سازمان ملل متحد در مورد محيط زيست و توسعه باعث شد مسير براي تصويب كنوانسيون‌هايي همچون كنوانسيون مربوط به آب‌وهوا هموار شود و سرانجام در اجلاس سران كشورها در ژوهانسبورگ در سال 2002، «توسعه اجتماعي» به‌عنوان شاه‌كليد توسعه پايدار مورد توجه قرار گرفت. با اين‌حال هيچ پيشرفتي براي نيل به چنين اهدافي صورت نگرفت. در مورد اين مسائل مهم، زياد صحبت مي‌شود اما از عمل خبري نيست. نفت نيز به زودي پايان مي‌پذيرد اما پيامد مهم آن اين است كه زندگي روزمره شرايط بغرنج‌تري به خود خواهد گرفت.
تبعات مثبت افزايش قيمت نفت
امروز هيچ‌كس دغدغه مصرف بهينه را ندارد. هيچ‌كس در اين انديشه نيست تا منابع انرژي را كمتر مورد استفاده قرار دهد. با وجود ميل فراوان به انرژي‌هاي خاص كه از ضايعات كمتري نيز برخوردار هستند، تا سال 2030 اين نوع از انرژي‌ها تنها دو درصد از مصرف جهاني را شامل خواهند شد. اگر امروز اقدامي نكنيم، فردا قيمت نفت با طلا برابر خواهد شد و روزي هم استخراج آن غيرممكن خواهد شد و آب‌وهوا نيز بيشتر از گذشته گرم خواهد شد. پس امروز افزايش قيمت نفت فرصتي گرانبها براي تصميم‌گيري است با اين وجود كشورهايي همچون چين، برزيل، هند و كشورهاي اروپايي خود را براي مواجهه با وضعيت جديد آماده مي‌كنند. ليبراسيون در ادامه تحليلش از اوضاع نفت در جهان، به عدم‌توجه كشورهاي دنيا به استفاده بي‌رويه از منابع انرژي انتقاد كرده و رشد بي‌حدوحصر مصرف‌گرايي را غيرعقلاني دانسته‌است.
افزايش قيمت نفت؛ فرصتي گرانبها
شوك نفتي كه امروز در سرآغاز آن هستيم بايد سياستمداران جاه‌طلب را براي همكاري با يكديگر متقاعد كند. اما چنين رويكردي نه در فرانسه، نه در اروپا و نه در هيچ جاي ديگري مشاهده نمي‌شود. تبعات پايان پذيرفتن منابع نفتي بسيار خشن خواهد بود؛ اما سياستمداران گويي تمايلي براي شنيدن اين هشدارها ندارند. با اين وجود، توسعه پايدار مستلزم اين است كه وضعيت جهاني رفاه و توجه به محيط‌زيست و انساني كردن اقتصاد را مورد توجه اساسي قرار دهد.
هر سياستمداري به‌راحتي و بدون لكنت‌زبان مي‌تواند توسعه پايدار را تعريف كند: «توسعه پايدار، گونه‌اي از توسعه محسوب مي‌شود كه امكاني فراهم مي‌كند تا نيازهاي نسل‌هاي فعلي بدون اينكه ظرفيت‌هاي نسل‌هاي بعدي را در معرض خطر قرار دهد، برآورده شوند.»
با اين حال، هركسي پايداري را از ديدگاه خود تعريف مي‌كند. اگر امروز اقدامي نكنيم، فردا قيمت نفت با طلا برابر خواهد شد و روزي هم استخراج آن غيرممكن خواهد شد و آب‌وهوا نيز بيشتر از گذشته گرم خواهد شد. پس امروز افزايش قيمت نفت فرصتي گرانبها براي تصميم‌گيري است: يا عزمي راسخ براي تغيير جهان داريم يا با بي‌توجهي نسبت به اين مقوله بايد خود را براي آينده‌اي سخت آماده كنيم. پس زنده‌باد نفت گران!
شنبه 5 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 245]