دي 8 در مقابل جي 8

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: دي 8 در مقابل جي 8
جام جم آنلاين: طي روزهاي گذشته قاره كهن ميزبان دو نشست مهم بين‌المللي بود. يكي در هوكايدوي ژاپن و ديگري در كوالالامپور مالزي. يكي سران 8 كشور صنعتي شامل آمريكا، ژاپن، روسيه، فرانسه، انگليس، كانادا، ايتاليا و آلمان و ديگري سران 8 كشور اسلامي در حال توسعه متشكل از ايران، تركيه، پاكستان، بنگلادش، اندونزي، مالزي، مصر و نيجريه.

يك نشست ديگري نيز در مالي آفريقا برگزار مي‌شود با عنوان نشست فقرا كه اين نشست در مخالفت با نشست كشورهاي صنعتي برگزار شد.

ضريب امنيتي بسيار بالايي براي برگزاري دو نشست سران دي 8 و جي 8 اتخاذ شده، منتها در خبر‌ها گويا در هوكايدوي ژاپن اين ضريب بيشتر بوده است. در حالي كه هيچ خبري از تظاهرات مخالفت‌ها با برگزاري نشست در مالزي ديده نمي‌شود، در ژاپن از چند روز پيش از برگزاري اين نشست مخالفان جهاني‌سازي خود را به منظور تظاهرات گسترده براي استقبال ملي از سران جي 8 آماده كرده بودند.

هزاران نفر با برپايي تظاهرات گسترده اعتراض‌آميز به استقبال سران 8 كشور صنعتي مي‌رفتند.

تظاهركنندگان با در دست داشتن پارچه‌نوشته‌هايي با شعار مرگ بر امپرياليسم، انحلال گروه جي 8، اتخاذ فوري تدابيري براي بحران گرم شدن زمين و مبارزه با فقر و گرسنگي در جهان را خواستار شدند. تظاهرات به درگيري پليس با معترضان و بازداشت شماري منجر شد. پارسال هم نشست گروه جي 8 در آلمان با تظاهرات گسترده مخالفان جهاني‌سازي همراه بود.

نشست جي 8

سران كشورهاي اين گروه، هر ساله يك نشست برگزار مي‌كنند. در حقيقت گروه 8 در تلاش براي پاسخ دادن به يك بحران پديد آمد. بحران نفتي و از هم‌پاشيدگي نظام تبادل ارز در اواسط دهه‌ 70، منجر به بحراني در اقتصاد جهاني شد كه كشورهاي بزرگ صنعتي را به فكر مقابله با آن انداخت.

پس از اين بود كه والري ژيسكار ديستن، رئيس‌جمهور وقت فرانسه و هلموت اشميت، صدراعظم وقت آلمان براي غلبه بر بحران دست به اقدامي بين‌المللي زدند و ايده تشكيل چنين گروهي را در پيش گرفتند.

اجلاس گروه 8 نهادي بين‌المللي به شمار نمي‌رود. اين گروه فاقد سازمان مديريتي است و قطعنامه‌هاي اين اجلاس الزام‌آور نيست. اجلاس سالانه‌ را كشور ميزبان سازماندهي مي‌كند و رياست آن را به عهده مي‌گيرد.

خب سوالي مطرح مي‌شود كه اين سران براي چه دور هم جمع مي‌شوند؟ نشستي كه قطعنامه آن الزام‌آور نيست، براي چه برگزار مي‌شود؟ در حالي كه دغدغه‌هاي دهه‌هاي 60 و 70 نيز در ميان نيست.

مهم‌ترين محورهاي مورد بررسي در اين نشست 2 روزه كه به رياست ياسوئو فوكودا، نخست‌وزير ژاپن برگزار ‌شد، افزايش جهاني دما و تغييرات آب و هوايي، افزايش توليد نفت خام و خواربار در بازارهاي جهاني بود. علاوه بر 8 كشور صنعتي برخي سران كشورهاي آفريقايي نيز در اين اجلاس حضور داشتند.

گرمايش جهاني (معروف به پديده گازهاي گلخانه‌اي) اصلي‌ترين موضوع مورد بررسي در اين نشست اعلام شده بود. ولي گويا حاشيه‌هاي اين نشست و ديدار‌هاي سران با يكديگر مهم‌تر از خود نشست بوده است. اين موضوع نيز فراموش نشود كه آمريكا بزرگ‌ترين آلوده‌كننده هواست كه هميشه ساز مخالف مي‌زند. يكي از ديدار‌هاي حاشيه‌اي اين نشست ديدار و گفتگوي روساي جمهور آمريكا و روسيه بود.

بوش در حاشيه اين نشست با مدودف، همتاي تازه‌وارد خود گفتگو كرد. تلاش براي برگزاري ديداري صميمي و نبود هيچ اختلاف از ويژگي اين ديدار بود. ولي منافع ملي در اين ديدار‌ها و در اين سطح حرف اول را مي‌زند و مدودف بار ديگر بر مخالفت خود با استقرار سامانه دفاع موشكي در اروپاي شرقي تاكيد كرد.

مدودف گفت مخالف استقرار سامانه دفاع موشكي آمريكا در ليتواني است. ديميتري مدودوف در ديدار با بوش، به وي گفت استقرار موشك‌هاي آمريكايي در ليتواني هرگز پذيرفتني نيست.

روسيه به عنوان مخالف اصلي استقرار چنين سامانه‌اي بر اين باور است تهديد عليه آمريكا وجود ندارد و فقط بهانه‌اي براي كنترل سيستم‌هاي موشكي روسيه است.

موضوع هسته‌اي ايران نيز در گفتگوي دو طرف مطرح شد كه مدودف پيش از سفر به ژاپن به صراحت اعلام كرده بود: رفتار دوگانه غرب در قبال ايران براي وي قابل درك نيست مدوديف تصريح كرد: من نمي‌توانم بپذيرم غرب از يك سو ايران را به مذاكره فرا بخواند و همزمان تحريم‌هاي جديدي ضد اين كشور وضع كند.

و اما گروه دي 8

اين گروه متشكل از 8 كشور عمده و در حال توسعه اسلامي ‌شامل جمهوري اسلامي ‌ايران، تركيه، پاكستان، بنگلادش، اندونزي، مالزي، مصر و نيجريه است. اين گروه، اتحاديه‌اي اقتصادي است كه در سال 1997 ميلادي به ابتكار نجم‌الدين اربكان نخست‌وزير وقت تركيه با هدف ارتقاي نقش كشورهاي در حال توسعه اسلامي ‌در موضوعات مهم بين‌المللي و جهاني تاسيس شد و نخستين نشست سران خود را با هدف تقويت بنيه اقتصادي مسلمانان در همان سال در استانبول برگزار كرد. كشورهاي عضوگروه دي 8 با 900 ميليون نفر جمعيت، حدود 14 درصد جمعيت جهان را در خود جاي داده‌اند.

در اين نشست روساي كشورهاي عضو گروه دي 8 در ششمين نشست خود راه‌هاي افزايش همكاري‌هاي كشورهاي عضو، بررسي مهمترين مسائل منطقه‌اي و جهاني و نيز برنامه همكاري‌هاي اقتصادي كشورهاي عضو در دهه دوم هزاره سوم ميلادي را در دستور كار خود قرار دادند.

مهم‌ترين ويژگي اين گروه اين است كه هر 8 كشور در ويژگي اسلامي بودن مشترك هستند؛ به همين علت به نظر مي‌رسد اين نشست از يكپارچگي و انسجام بيشتري برخوردار است.

از منظري ديگر نشست گروه دي 8، نمايش نوعي از مديريت منطقه‌اي است. كشورهاي عضو گروه دي 8 با اتخاذ راهكارهاي مبتكرانه در مواجهه با چالش‌هاي جهاني بايد بتوانند در وضع موجود، رويكرد ثالثي را بين انزوا و مطيع قدرت‌هاي جهاني شدن، ايجاد و عملي كنند.

در دنياي كنوني، حركت‌هاي فردي و تكتازانه در عرصه اقتصادي، پاسخگو نيست؛ بر همين اساس، اتحاديه‌هاي منطقه‌اي در حوزه‌هاي اقتصادي، سياسي و اجتماعي، در حال شكل‌گيري است.

هر چند نمي‌توان گفت گروه دي 8 از ابتداي شكل‌گيري تا امروز، در دستيابي به اهداف خود كاملا موفق بوده است، اما در عين حال، شكل دادن به اتحاديه و نهادينه كردن آن و ايجاد انگيزه براي كشورهاي ديگر براي اقدامات مشابه يا پيوستن به اين گروه، نشان‌ مي‌دهد در مجموع، حركتي موفق و مثبت بوده است و مي‌تواند با مديريت غلطي كه در حال حاضر در سطح جهاني اعمال مي‌شود، مقابله كند.

محمدعلي احمدنيا
شنبه 22 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 80]