- نمايش 100 تابلو نقاشي قهوه‌خانه‌اي در موزه امام علي(ع)

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون : در اين مراسم كه با حضور جمعي از مسئولان و هنرمندان برگزار شد، عبدالمجيد حسيني‌راد با بيان اين كه هنرهاي سنتي ايران مي‌تواند راهگشاي هنر معاصر ايران باشند به تاريخچه نقاشي قهوه خانه‌اي اشاره كرد و گفت: در زمان زمامداري شاه عباس اول اولين قهوه خانه‌هاي ايران در اصفهان شكل گرفت. قهوه‌خانه محلي بود براي ارائه فرهنگ، زيرا در اين مكان ها شعرا اشعار خود را ارائه و شاهنامه خواني نيز يكي از سنت هاي رايج بود. همچنين قهوه خانه مكاني براي اشاعه مذهب هم بوده است. در اين محيط نقاشاني نيز حضور داشتند كه به تصوير كردن نقل‌هاي شاهنامه و نقل‌هاي مذهبي و قرآني مي‌پرداختند. در سندي كه از صادقي بيك افشار كتابدار ارشد شاه عباس اول وجود دارد اين موضوع آمده كه در قهوخانه نقاشان حضور داشته و حتي به پذيرفتن سفارش نقاشي نيز مي‌پرداختند. به گزارش خبرگزاري فارس،حسيني‌راد در ادامه به شكل‌گيري نقاشي مردمي در ايران پرداخت و گفت: با اسنادي تاريخي كه وجود دارد در همين دوران صفويه و با شكل‌گيري قهوه خانه‌ها ، هنر نقاشي مسيري جدا از نقاشي درباري را طي كرد و نوعي نقاشي مردمي را پايه گذاري كرد كه محل ارائه آن قهوه خانه ها بوده است. وي افزود: علاوه بر اسنادي كه از مستشرقان غربي همچون شاردن فرانسوي موجود است. سندي از اعتضاد سلطنه پيشكار ناصرالدين شاه وجود دارد كه در آن آمده وقتي به همراه شاه از بازار گذر مي‌كردند نقاشي‌هايي در قهوه خانه‌اي وجود داشته كه شاه از مضامين آنها خوشش نيامده و دستور به جمع آوري آنها مي‌دهد. اين نكته بيانگر آن است قهوه خانه محلي براي ارائه نقاشي هم بوده و قهوه خانه‌ها در آن دوران در حد نگارخانه‌هاي امروزي كار مي‌كردند. حسيني راد ادامه داد: از آنجا كه در دوران صفويه و قاجار قهوه خانه محلي عمومي براي رد و بدل اخبار بوده و پايه‌هاي فرهنگي از اين مكانها شكل مي گرفت. نقاشان قهوخانه‌اي با تصوير كردن نقل‌هاي شاهنامه‌اي و مذهبي نوعي فرهنگ سمعي و بصري را پيش از رايج شدن راديو و تلويزيون پايه گذاري كردند. اين استاد دانشگاه با اشاره به اوج و افول نقاشي قهوه خانه‌اي گفت: عمر مشخص نقاشي قهوه خانه‌اي از دوران قاجار تا پهلوي دوم است و پس از اين زمان به دليل روحيه تجددخواهي در ايران نقاشي قهوه خانه‌اي به حاشيه رانده شده و دچار افول مي شود. حسيني‌راد، همچنين جنبش هنر نوگراي ايران را مبتني بر هنر نقاشي قهوه خانه‌اي دانست و افزود: در دهه 40 دوباره نگاه برخي از هنرمنداني نوگراي ايران به نقاشي قهوه خانه‌اي جلب شد و باعث دميده شدن جاني دوباره به اين هنر شدند. در اين دهه هنرمندان مكتب سقاخانه با نگاه به نقاشي قهوه خانه‌اي و نگارگري‌ها و بافت‌هاي سنتي نقاشي ايراني، راه را براي مطرح كردن نقاشي قهوه خانه‌اي باز كردند و دوباره اين نوع نقاشي مطرح شد و بسياري از آثار نقاشان قهوه‌خانه‌اي نيز به شكل مجموعه‌هاي خصوصي جمع آوري شد كه يكي از خصوصي‌ترين اين مجموعه آثار متعلق به ماركو گريگوريان است. وي ادامه داد: البته اين نگاه در دهه 40 در جهت احياي نقاشي قهوه خانه‌اي نبود، بلكه در راستاي كمال بخشيدن به اين هنر بود. پس مي‌توان گفت نقاشي قهوه خانه‌اي و ميراث كهن آن راه نجات بخش هنر معاصر ايران بود؛ زيرا در همين دهه هنر ايران راه به نمايشگاه‌هاي خارجي يافت و وارد جريان هنر روز دنيا شد. حسني راد گفت: بعد از انقلاب به هنر نقاشي قهوه‌خانه توجه خاصي شد، اما اين توجه در راستاي پژوهش و تحقيق نبود. مي‌توان اين توجه را اينگونه بيان كرد كه پس از انقلاب از بازماندگان نقاشي قهوه‌خانه‌اي دلجويي شد و هرگز بررسي عميقي از اين هنر ارائه نشد. حتي در چند سال اخير كه به نقاشي قهو خانه‌اي توجه ويژه شده و نمايشگاه بزرگي در موزه هنرهاي معاصر براي نقاشي قهوه‌خانه‌اي برپا شد ، هرگز اين آثار در قالب يك كتاب و مقالات ارائه در اين نمايشگاه به عنوان يك اثر پژوهشي منتشر نشد. وي با اشاره به اين كه اسناد تاريخي هنر نقاشي قهوه‌خانه‌اي در كتابخانه‌ها و انبارها خاك مي‌خورند، افزود: متاسفانه امروزه بسياري از اسناد و آثار نقاشي قهوه‌خانه در انبارها و كتابخانه‌هايي حضور دارند كه دسترسي به آنها غير ممكن است و از بسياري از آثار نقاشي قهوه‌خانه‌اي حتي نمي‌شود عكاسي كرد و آنها را در جامعه ارائه داد. همين مسئله امروز باعث شده كه نقاشي قهوه خانه‌اي كه زماني در دهه 40 توانست هنر نوگراي ايران را رقم بزند، امروز نتواند وارد جريان هنر معاصر كشور شود. در حالي كه فكر مي كنم هنر نقاشي قهوه خانه‌اي همچنان نيز مي‌تواند براي هنر معاصر ايران منبعي قابل توجه براي رسيدن به هنر مردمي باشد. در ادامه اين مراسم نمايشگاه آثار نقاشي قهوه خانه‌اي با حضور سيدمحمد سادات اخوي معاون هنري سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران، سفير كشور آذربايجان و جمعي از هنرمندان افتتاح شد. همچنين در اين نمايشگاه مرشد ولي الله ترابي، «نقالي» و مرشد محسن ميرزا علي «پرده خواني» كردند. دومين برنامه «هنر ماه» كه به نمايش يكصد اثر نقاشي قهوه‌خانه‌اي از استادان برجسته؛ حسين قولرآغاسي، محمد مدبر، عباس بلوكي‌فر، حسن اسماعيلي زاده(چليپا)، حسين همداني، فتح الله قولرآغاسي، احمد خليلي،محمد فراهاني، اسماعيل كياني، محمد حميدي، علي عباسي...؛ اختصاص دارد تا پايان مردادماه در موزه امام علي (ع) ادامه دارد. همچنين كارگاه هاي تخصصي خلق نقاشي قهوه خانه‌اي زير نظر استادان محمدرضا حميدي و محمد فراهاني در حاشيه اين نمايشگاه برگزار خواهد شد. «هنر ماه»، رويدادي ماهانه است كه با هدف تاكيد بر پيوند «هنر و شهروند» و احياي هنرهاي سنتي ايران اسلامي با حمايت سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران و به مركزيت «باغ موزه هنرهاي ايراني» برگزار مي‌شود.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 444]