ارتقاء جايگاه سازمان اسناد و كتابخانه ملي را مديون نگاه فرهنگي دولت هستيم

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اسحاق صلاحي روز دوشنبه دراين گفت وگو، مهمترين اتفاق فرهنگي در دولت نهم و دهم را ارتقا جايگاه سازمان اسناد و كتابخانه ملي دانست و گفت: با ادغام سازمان اسناد ملي و كتابخانه ملي سابق به انضمام سازمان مدارك انقلاب اسلامي و رفع ناهمخواني هاي موجود در مسير اين سازمانها، كتابخانه ملي توانسته در عرصه داخلي و خارجي اقدامات مهمي را انجام دهد. صلاحي يكي ديگر از اقدامات جدي در دولت نهم و دهم در حوزه سازمان اسناد و كتابخانه ملي را تمركز بخشيدن به پراكندگي منابع اسنادي در دستگاههاي مختلف عنوان كرد و افزود: به عنوان مثال و بر اساس مصوبه شوراي عالي اداري تمامي اسناد موجود در نهاد رياست جمهوري به منظور يكپارچه سازي و غني سازي اسناد به اين سازمان منتقل شده است. به گفته صلاحي ، تامين منابع انساني و مالي در طول 6 سال اخير براي خريد نسخ خطي و نوادر و كتب چاپي از ديگر اقدامات صورت گرفته در اين مدت است كه قابل مقايسه با گذشته نيست ، بسياري از اسناد در طول اين سالها در اختيار مردم ، برخي مجموعه داران و واسطه ها بوده كه با اختصاص منابع مالي، اين اسناد خريداري و در سازمان نگهداري مي شوند. * حضور پر رنگ سازمان اسناد و كتابخانه ملي در عرصه بين المللي صلاحي درمورد حضور فعال سازمان اسناد و كتابخانه ملي در عرصه فعاليتهاي بين المللي گفت: حضور در مجامع بين المللي و كشورهاي عضو سازمان همكاري اقتصادي (اكو) نشان از حضور پررنگ ايران در عرصه بين الملل دارد، تصدي كرسي رياست كتابخانه هاي كشورهاي عضو اكو از سوي ايران از جمله اين فعاليتها است؛ در تلاشيم در منطقه آسياي غربي و جنوب شرقي نيز جا پاي فرهنگ ايران را بازكنيم. صلاحي با يادآوري اينكه كميته ملي حافظه جهاني در گذشته رونق خاصي نداشت گفت: از سال 84 تا به امروز پنج سند مهم در اين حافظه به ثبت رسيده است و 13 سند مستند نيز ثبت ملي شده است. التفهيم ابوريحان بيروني و پنج گنج نظامي نسخه وقف نامه ربع رشيدي ،شاهنامه بايسنقري و مجموعه اسناد تشكيلات اداري آستان قدس رضوي در دوره صفويه از آثاري است كه در حافظه جهاني سازمان آموزشي، علمي و فرهنگي سازمان ملل متحد(يونسكو) و حافظه جهاني ايران به ثبت رسيده است. مجموعه تصاوير و بيانات حضرت امام خميني (ره) شامل بيش از 900 ساعت تصوير و صوت سخنراني ها، پيام ها و مصاحبه هاي بنيانگذار و رهبر انقلاب اسلامي از قديمي ترين سند مبارزاتي ايشان (سخنراني امام خميني درباره كاپيتولاسيون در سال1341) تا وصيتنامه سياسي - الهي ايشان در سال 1368، نسخه بياض تاج الدين احمد وزير ،عكسهاي تاريخي موجود در موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران ، نقشه هاي تاريخي ايران موجود در مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي وزارت امور خارجه، نسخه ونديداد موجود در مركز اسناد و كتابخانه مركزي دانشگاه تهران كه قديميترين نسخه كامل اين متن در دنيا است نيز از جمله آثار ثبت شده در دفتر ثبت حافظه جهاني ايران است. صلاحي گفت : اسناد ديگري در كميته حافظه جهاني مورد بررسي قرار گرفته است كه تاكنون پرونده 4 سند به صورت مستند بررسي و تا پايان سال در كميته حافظه جهاني به ثبت يونسكو خواهند رسيد كه بعدا اعلام مي‌شود. رييس سازمان اسناد وكتابخانه ملي تصريح كرد كه با توجه به نگاه فرهنگي دولت و حمايت بي دريغ از اين سازمان ، اميدواريم جايگاه خود در عرصه بين الملل را بيش از پيش تثبيت كنيم. *شاخص ها و استانداردهاي ملي در عرصه كتابداري را جايگزين نگاه غربي مي كنيم صلاحي در ادامه با ذكر اينكه سازمان نگاه جديدي را در عرصه كتابداري و آرشيو اسناد ملي دنبال مي كند، گفت: آنچه كه در ايران و برخي كشورهاي منطقه در كتابداري و آرشيو اسناد دنبال مي شود، تقريبا وارداتي است. وي افزود: برخي معتقدند اين شاخص ها وحي منزل است و تغيير و جايگزين كردن شاخص هاي ديگر به علت عدم همخواني، اهداف را با شكست روبرو مي سازد. رييس سازمان اسناد و كتابخانه ملي با تاكيد بر اينكه رويكرد سازمان تغيير اين نوع نگاه است گفت: تمامي تلاش اين است تا الگوها، استانداردها و شاخص هاي متداول و چارچوب هاي حاكم غربي را در عرصه كتابداري و آرشيو اسناد تغيير دهيم. وي افزود: در صورت محقق شدن اين برنامه، جمهوري اسلامي، الگويي براي ديگر كشورها خواهد بود. * با ايجاد شاخص ها و استاندارد ملي همه كشورهاي اسلامي مي توانند از منابع موجود در كتابخانه بهره مند شوند وي با بيان اينكه غربي ها در طبقه بندي علوم نگاهي متفاوتي با ايران دارند؛ افزود: آنها در طبقه بندي خود علوم اجتماعي ، علوم انساني ، اقتصاد ، علم الهيات و دين را به دليل اينكه ابطال پذير نيستند در رده علوم قرار نمي دهد ، از نظر ما علمي شريف است كه موضوع آن شريف باشد ، درنگاه ما و در رشته علوم انساني ، انسان محور است و به دليل اينكه خليفه الله است از اهميت زيادي برخوردار است. صلاحي گفت: با فعال سازي كرسي نظريه پردازي و مشاركت تمامي اساتيد حوزوي و دانشگاهي و با ايجاد شاخص ها و استانداردهاي ملي در طبقه بندي علوم، تمامي كشورهاي اسلامي مي توانند از منابع موجود در كتابخانه بدون نياز به سفر بهره مند شوند. صلاحي ادامه داد: تشكيل چندين جلسه كرسي هاي نظريه پردازي ما را به اين مهم نزديك مي كند ، تاكنون حدود 120 چكيده مقاله در اين جلسات ارائه شده و قرار است تا پايان سال همايشي ملي در اين زمينه برگزار شود و در سال 91 نيز اين همايش در سطح بين المللي برگزار خواهد شد. *كميته نظريه پردازي كتابداري و اطلاع رساني به دنبال تدوين شاخصها و استانداردهاي بومي است صلاحي گفت‌: به منظور محقق كردن اين مطالبات، كميته نظريه پردازي كتابداري و اطلاع رساني با رويكردي جديد و با دقت بيشتر، مباحث نظريه پردازي را در دستور كار كميته قرار داده و آن را دنبال مي‌كند. اين كميته بدنبال تدوين و استخراج شاخص ها، الگوها و استاندارد بومي در عرصه كتابداري و اطلاع رساني اسناد آرشيو ملي است. *تغيير شاخص هاي كتابداري رويكرد جديد سازمان اسناد و كتابخانه ملي است رييس سازمان اسناد و كتابخانه ملي، تغيير شاخص ها، استانداردها و الگوهاي متداول غربي در عرصه كتابداري و آرشيو اسناد را از رويكردهاي جديد اين سازمان برشمرد. وي به بيانات رهبر معظم انقلاب درمورد وضعيت كتابخواني در كشور اشاره كرد و گفت: ايشان در فرمايشات خود تاكيد داشتند، هيچ چيز جايگزين كتاب نمي‌شود و براي ترويج كتابخواني نيز همه سازمان ها مسوول هستند، بنا براين ضرورت انجام حركتي جديد و فراگير با رويكردي نو به عرصه توليد، نشر و توزيع، بيش از پيش احساس مي شود. صلاحي افزود: نكته ديگري كه معظم له بر آن تاكيد داشتند، سهم پايين كتاب در سبد كالاي مصرفي خانواده‌ها بود. ايشان فرمودند كه نهادها و سازمان‌هاي متولي امر كتاب موظف نيستند هر كتابي را كه چاپ شد، در دسترس عموم قرار دهند. اين يعني آنكه هر كتابي مفيد نيست و يا هر كتابي غيرمضر نيست. وي با تاكيد بر اينكه اين نكات مي تواند راهگشايي براي انجام فعاليت هاي اين سازمان باشد گفت‌: مسوولان كتابخانه ملي در راستاي مطالبات و دغدغه هاي رهبر معظم انقلاب و سياست هاي دولت دهم تمامي تلاش خود را بكار خواهند بست. * آمار اسناد وكتب موجود در سازمان اسناد و كتابخانه ملي صلاحي در مورد آمار اسناد وكتب موجود در سازمان اسناد و كتابخانه ملي گفت: در حال حاضر حدود 227 ميليون برگ سند در معاونت اسناد موجود است كه ازاين تعداد 75 ميليون برگ سند به شكل اماني از سازمانها و نهادهاي دولتي و غيردولتي در اين سازمان نگهداري مي شوند و بقيه به شكل قطعي به اين مكان منتقل شده است. وي افزود: 25 ميليون و 500 هزار برگ سند در پايگاه سازمان براي استفاده محققان و پژوهشگران قرار داده شده است ، در صورت مراجعه حضوري محققان براي يافتن يك سند كه در وبگاه اين سازمان موجود نباشد ، آن را از آرشيو استخراج و در اختيار محققان قرار خواهيم داد. صلاحي در مورد منابع كتابي و غير كتابي سازمان اظهار داشت : مجموعا 5 ميليون و 300 هزار منبع كتابي وغير كتابي در معاونت كتابخانه موجود است كه ازاين تعداد دو ميليون و 300 هزار نسخه كتاب، دو ميليون نسخه نشريه و يك ميليون منبع غيركتابي در كتابخانه ملي وجود دارد. صلاحي افزود: حدود يك ميلون و 500 هزار كتاب در پايگاه سازمان براي اطلاع رساني محققان قرار داده شده است. * خدمات رساني از كتابخانه به منزل محققان مي بريم وي در بحث توسعه فعاليت در حوزه كتابداري و مخزن داري گفت: يكي از برنامه هاي آتي ما اين است كه بتوانيم با رقمي سازي كتب، خدمات رساني را از كتابخانه به منزل محققان ببريم. صلاحي در اين مورد توضيح داد : آثاري كه محدوديت قانون مالكيت معنوي ندارد فهرست نويسي شده است و مطالب آن براي بهره گيري پژوهشگران و بر اساس شعار عدالت محوري در اختيار محققان در هر كجاي دنيا قرار خواهد گرفت ، بقيه منابع نيز به مرور اطلاع رساني خواهد شد ، تمامي پژوهشگران مي توانند با مراجعه به اين وبگاه از مطالب و مستندات موجود در آن بهره‌مند شوند. * كتابخانه ملي را به چهارمين كتابخانه ملي جهان تبديل مي كنيم وي به آمار و ارقام ارائه شده در زمينه رده بندي كتابخانه هاي جهان اشاره كرد و گفت : كشورهاي آمريكا ، روسيه ، انگليس از جهت منابع كتابي و غير كتابي در رده اول تا سوم قرار دارند با هدف گذاري صورت گرفته تلاش داريم منابع كتابخانه ملي از 5 ملييون و 300 هزار منبع را به 5/12ميليون منبع برسانيم كه در اين صورت به چهارمين كتابخانه ملي جهان تبديل خواهيم شد. صلاحي اظهار داشت : براي تحقق اين هدف نيازمند تامين كتب لاتين ، عربي براي مخزن هستيم كه بسياري از آنها شناسايي و تا پايان سال بخشي از اين منابع تامين خواهد شد. خريداري كل كتب جرج جردان مسيحي و انتقال آن به ايران از جمله اقداماتي است كه در اين راستا در حال انجام است. * وظيفه سازمان اسناد و كتابخانه ملي فراتر از كتابخانه هاي شهري و عمومي است وي با بيان اينكه وظيفه كتابخانه ملي فراتر از كتابخانه هاي شهري و عمومي است افزود : تصور بسياري از كتابخانه ملي اختصاص تالار براي مطالعه امتحانات پايان ترم و كنكور است ، سازمان با تغيير رويكرد خود تلاش دارد تا منابع و متون فاخر و ارزشمند را در قالب كتب و سند ارزشمند با قرار دادن در پايگاه اطلاع رساني در اختيار محققان قرار دهد ، درب سازمان همواره بر روي محققان باز است و محدوديتي براي استفاده نيست. * بخش انقلاب اسلامي به مركز مطالعات ايران شناسي و اسلام شناسي اضافه مي شود - مراكز مطالعاتي به پژوهشگاه تبديل مي شوند صلاحي در ادامه گفت: يكي از مراكز موجود در اين كتابخانه مركز مطالعات ايران شناسي و اسلام شناسي است كه اقدامات زيادي در اين دو حوزه انجام شده است ، در ماموريت جديد اين دو بخش از هم جدا شده و يك بخش نيز به نام انقلاب اسلامي به آن اضافه خواهد شد ، انقلاب اسلامي از موضوعاتي است كه تحقيقات پيرامون آن مدتها مغفول مانده و در برنامه جديد آن را دستور كار قرار داده ايم. صلاحي در ادامه گفت: با تصويب هيات امنا اين كتابخانه، قرار است مراكز مطالعاتي به صورت يك پژوهشگاه به فعاليت خود ادامه دهند. وي به ضرورت ثبت تاريح حقيقي انقلاب و دفاع مقدس اشاره كرد و گفت : سالهاست كه به اين مقوله و ثبت خاطرات شفاهي بي توجهي شده است ، امسال نهمين كارگاه تاريخ شفاهي را با همكاري بنياد حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس برگزار كرديم و تلاش داريم اين كارگاهها را به استانهاي مختلف برده و آن را در سازمانها و نهادها برگزار كنيم ،اين سازمان آمادگي لازم براي آموزش در اين زمينه به ويژه به نيروهاي مسلح را دارد. به گفته صلاحي ، فهرست نويسي تاريخ شفاهي انقلاب اسلامي در حال انجام است تا كنون با 120 نفر مصاحبه انجام شده كه نسخه اوليه آن و مستندات در قالب صورت و تصوير موجوداست و بدنبال تكميل آن هستيم. *رويكرد سازمان در حوزه آموزش جدي است - به دنبال ورود به شوراي آي تي كشور هستيم وي با بيان اينكه رويكرد واحدي در مجموعه واحدهاي دانشگاهي در رشته كتابداري و آرشيو وجود ندارد گفت : با پيگيري ها صورت گرفته اولين دانشكده كتابداري و اطلاع رساني دانشگاه تهران تاسيس شد و در حال حاضر به دنبال ارتقا سطح آن تا مقطع دكترا هستيم. صلاحي با توضيح اينكه در بحث آرشيو با سه چالش عمده در حوزه اسناد مواجهيم گفت: توليد سند و نگهداري آن در سازمان توليد كننده سند ، مرمت ، نگهداري و حفاظت از اسناد و الكترونيكي كردن اسناد از جمله اين چالشها است. وي گفت : در اين زمينه با تغيير رويكرد از حالت درمان به سمت پيشگيري هستيم ، تلاش داريم با ايجاد شاخص هاي واحد براي توليد سند مكتوب ، نگهداري اسناد در دستگاهها و سازمانها و ايجاد كارگاه آموزشي براي فعالان اين حوزه شاخص واحدي براي توليد سند و نگهداري را تهيه و به سازمانها ابلاغ كنيم تا از هزينه هاي نگهداري، مرمت و ميزان تخريب اسناد كاسته شود. به گفته اين مسوول فرهنگي ،پس از آموزش كاركنان به دنبال توليد كارنامه اي براي سازمانهاي توليد كننده و نگهدارنده سند هستيم ، بطوري كه در پايان هر سال كارنامه اي را با عنوان عملكرد دستگاهها به صورت رتبه بندي اول تا سوم به دولت معرفي خواهيم كرد ، اين كار مكانيزم تشويقي براي سازمانها و نهادها در حوزه توليد و نگهداري اسناد محسوب مي شود. صلاحي افزود : در حوزه اسناد الكترونيكي ، دستگاهها و سازمانها با نرم افزار خاص خود به توليد و نگهداري اسناد اقدام مي كنند و مكانيزيم واحدي در اين زمينه وجود ندارد ، متاسفانه سازمان اسناد و كتابخانه ملي در شوراي آي تي كشور عضويت ندارد، با ورود به اين شورا و عضويت در آن در توليد اسناد الكترونيكي و نگهداري آن به مكانيزم واحدي رسيده و آن را به سازمانهاي ديگر ابلاغ خواهيم كرد ،از انجا كه تمامي اسناد ظرف چند سال آينده براي نگهداري به مخزن ما منتقل خواهند شد بايد بسترهاي لازم در اين زمينه فراهم شود. وي در زمينه آموزش كاركنان گفت : تلاش داريم آموزشهايي كه از طرف دولت ابلاغ مي شود اجرايي كنيم و بر اساس ماده 20 قانون برنامه پنج ساله هر نوع آموزشي كه در راستاي اهداف سازمان ضروري باشد براي تمامي كاركنان فراهم خواهيم كرد. * 100 ميليارد تومان بودجه براي تحقق برنامه هاي سازمان اسناد و كتابخانه ملي در سال آتي مورد نياز است وي در مورد بودجه سازمان براي تحقق اهداف آن اظهار داشت : در كتابچه بودجه مصوب ابلاغي اعداد و ارقام ذكر شده متناسب با برنامه هاي در دست اقدام نيست. مشكل ديگري كه در اين زمينه وجود دارد اين است كه اعتبارات خريد كتب ، اسناد و نسخ خطي ، تاريخي و سنگي از بخش اعتبارات تملك و دارايي اين بودجه صرف مي شود. صلاحي با تاكيد بر اينكه معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري همواره پشتيبان برنامه هاي فرهنگي در اين سارمان است گفت : بايد در برنامه هاي سال 91 رديف بودجه خريد كتب و اسناد از ساير هزينه جدا شود ، ما ناچاريم امسال بخشي از هزينه هاي خريد كتب و اسناد را از منابع ديگر تامين كنيم. براي تحقق اهداف سازماني و خريد كتب ، اسناد، تجهيز مخازن، ايجاد سيستم اطفا حريق و فهرست نويسي اسناد 100 ميليارد تومان بودجه نيازمنديم . ** افزايش ساعات كاري كتابخانه ملي با شبانه روزي شدن آن وي در ادامه گفت: در ماه رمضان ساعات كاري تالارهاي سازمان اسناد و كتابخانه ملي براي مراجعه بازديدكنندگان برخلاف سنوات گذشته تا ساعت 22 بود. و به عنوان عيدانه فطر نيز از 16 شهريور ماه رسما و به منظور خدمات رساني به محققان و مراجعه شبانه روزي مي شود. * سازمانها و نهادهاي فرهنگي در كنار هم پازل فرهنگي را تكميل مي كنند وي در پايان به كليه مراجعان و مخاطبان اين كتابخانه گفت : هدف گذاري كلان كتابخانه ملي توليد علم و حضور در عرصه بين الملل است و وظيفه آن فراتر از كار كتابخانه هاي عمومي است بنا براين بايد انتظارات از اين سازمان در حد فعاليت آن باشد . صرفا به اين سازمان با نگاه محلي براي مطالعه و قرائت خانه نگاه نشود. صلاحي از دستگاهها و سازمانها خواست تا در عرصه فرهنگ يار و مدد كار هم باشند چرا كه كنار هم بودن اين نهادها،‌ماموريتهاي فرهنگي را به سرانجام مي رساند و پازل فرهنگ را تكميل مي سازد. رييس سازمان اسناد وكتابخانه ملي از تمامي دوستداران عرصه فرهنگ خواست تا به منظور حفظ اسناد و كتب تاريخي و خطي به عنوان ميراث كهن اين مرز و بوم براي نسلهاي آتي بكوشند. وي گفت : سالهاست كه شاهد سنت حسنه وقف در امر مدرسه سازي ، راه سازي و... هستيم و از تمامي كساني كه در حوزه فرهنگ تملكي دارند مي خواهيم تا كتابخانه ملي را در اين راستا ياري كنند تا بتوانيم به نحو احسن اسناد ملي كشور را حفظ و حراست كنيم. گفت وگو از : مريم زباندان فراهنگ **1630**1588

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 393]