- جاروي جادوگر ليموترش‌ها را جارو مي‌كند

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون: هفته گذشته در نوزدهمين كنگره گياه پزشكي علي رضواني ـ رييس كنگره ـ‌ اين مطلب را ذكر كرد و البته رضا فتوحي ـ رييس سازمان حفظ نباتات كشور ـ نيز اين بيماري را يكي از معضلات بخش گياهپزشكي كشورمان دانست و گفت كه بايد به اين بيماري توجه خاصي معطوف شود. به گزارش خبرنگار كشاورزي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)،‌ هر چند كه گفته مي‌شود اقداماتي در جهت كنترل بيماري جاروك ليموترش،‌ كه چند سالي است به جان ليموترش‌هاي كشورمان افتاده برداشته شده است اما مطالب ذكر شده از زبان كارشناسان كشورمان و همچنين آمار كاهش توليد هر ساله اين محصول نشان مي‌دهد كه هنوز راهكار قطعي براي كنترل و توقف كامل اين بيماري پيدا نشده است. اين در حالي است كه ليموترش يا ليموعماني يكي از مهم‌ترين و اقتصادي‌ترين محصولات باغي درجنوب كشور محسوب مي‌شود اما جاروي جادوگر حيات و سرزندگي را از باغ‌هاي ليموترش جارو كرده و با خود مي‌برد. براساس آمارهاي سال 87 از سطح 267 هزار و600 هكتاري زيركشت مركبات در كشور معادل 41 هزار و 800 هكتار به ليموترش اختصاص دارد كه بيشترين سطح زير كشت ليموترش (عماني) مربوط به استان‌هاي هرمزگان و فارس است. در استان هرمزگان به عنوان بزرگ ترين توليدكننده ليموترش از سطح زير كشت 38 هزار و 500 هكتاري مركبات، 19 هزار و 100 هكتار اختصاص به كشت اين محصول دارد. سالانه در كشور 615 هزار تن ليموترش توليد مي‌شود كه از اين مقدار 260 هزار تن مربوط به استان هرمزگان و 192 هزار تن مربوط به استان فارس است. اشتغال زايي ليموترش به ازاي هر هكتار 0.7 نفر تا مرحله برداشت و 0.7 نفر در مراحل صنايع تبديلي و حمل و نقل است. اما بيماري جاروي جادوگر يا جاروك ليموترش براي نخستين بار در سال1365 در عمان و سپس در سال 1368 در امارات متحده عربي مشاهده شد. مطالعات اوليه در اين كشورها نشان مي دهد كه عامل بيماري به وسيله حشرات (مانند زنجرك‌ها) به ليموترش انتقال يافته است. عامل بيماري جادوي جادوگر يا جاروك ليموترش يك پروكاريوت فاقد ديواره سلولي به نام فايتو پلاسمايي است كه در ابتدا موجب كوچكي برگ‌ها و ايجاد شكلي مشابه جارو در برگ‌ها و سپس در مدت سه تا شش سال موجب مرگ گياه مي‌شود. عملكرد عامل بيماري (فايتو پلاسما) در ليموترش مشابه عملكرد ويروس HIV يا ايدز در انسان است زيرا عامل بيماري در مراحل اوليه آلودگي داراي يك دوره كمون است و پس از ظهور موجب مرگ سريع گياه مي‌شود. نشانه‌هاي بيماري جاروك ليموترش شامل ظهور شاخه جارويي در يك قسمت از درخت و سپس گسترش بيماري و افزايش تدريجي شمار شاخه‌هاي جارويي در ديگر قسمت‌هاست. بيماري جادوي جادوگر يا جاروك ليموترش نخستين بار در سال 67 در نيك شهر استان سيستان و بلوچستان مشاهده شد و در سال1377 براي نخستين بار در ميناب و در سال 1379 در رودان استان هرمزگان ديده شد. در سال 1377 شمار درختان آلوده به عامل بيماري جادوي جادوگر تنها 51 اصله بود كه اين شمار در سال 1380 به دو هزار و 438 اصله، در سال 1382 به 13 هزار و 658 اصله و در سال 1384 به 117 هزار و 222 و در سال 85 به 160 هزار اصله رسيد. هرچند كه در حال حاضر اطلاعات دقيقي از آخرين وضعيت توليد ليموترش در كشورمان نداريم اما شنيده‌ها حاكي از آن است كه توليد اين محصول همچنان روبه كاهش است و تنها مي توان اميدوار بود با پيدا شدن راهكاري مناسب بتوان باغات ليموترش كشور را نجات داد چرا كه اقتصاد بسياري از خانوارهاي جنوب به توليد اين محصول بستگي دارد. در اين زمينه منصوره شميلي ـ عضو هيات علمي دانشکده کشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه هرمزگان ـ مي‌گويد: گسترش بيشتر بيماري جاروي جادوگر باعث ضرر اقتصادي جدي به توليدکنندگان و باغداران شده و سهم کشور را در توليد جهاني ليمو کاهش خواهد داد. وي مي‌افزايد: به دليل مقاومت بالاي فيتوپلاسماي عامل اين بيماري به سموم و آنتي‌ بيوتيك‌ها راه درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد و متاسفانه مديريت شرايط زراعي باغي با ريشه‌كني و از بين بردن درختان آلوده، جلوگيري از كاشت ارقام حساس، بازبيني مداوم درختان و توجه به نياز غذايي درختان به عناصر ريزمغذي نتوانسته بيماري ذکر شده را ريشه کن کند. وي ابراز اميدواري مي‌کند: با مطالعه و بکارگيري روش هاي نوين نظير بررسي همبستگي بين صفات رويشي و زايشي مرتبط با ظهور علائم حساسيت به منظور شناسايي زود هنگام نهال هاي حساس يا مقاوم، طراحي و استفاده از آغازگرهاي اختصاصي فيتوپلاسماي عامل جاروي جادوگر، شناسايي نشانگرهاي اختصاصي SSRs پيوسته با مقاومت يا حساسيت به بيماري، انتقال ژن به منظور ايجاد مقاومت به گزيده شدن توسط حشره ناقل و توليد ارقام مقاوم ليموترش بتوان گام مهم و موثري در مديريت اين بيماري برداشت. هر چند كه در حال حاضر حذف درختان آلوده به اين بيماري، بهترين روش براي كنترل آن در پيش گرفته شده است اما اميدواريم با پيدا شدن روشي مناسب به جاي نابوكردن درختان آلوده بتوان اين بيماري را درمان كرده و جان تازه اي به باغات ليموترش كشورمان بخشيد. 1002

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 205]