واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نخود و کشمش، نبات و آبنبات ، زرشک و زعفران ،زيره ، مهر و تسبيح و جاده ، خشکبار ، ادويه و جيلي بيلي از جمله سوغاتي هاي شهرمشهد است که هر مسافري درحد وسع خود از آن مي خرد و به عنوان سوغات متبرک با خود براي دوست وآشنايانش تحفه مي برد. صنايع دستي چون ديزي سنگي ، هاون،صنايع حصيربافي به ويژه در محدوده هاي کوه سنگي و طرقبه مشهد از ديگر چيزهايي است که مسافران ورودي به مشهد به عنوان سوغاتي با خود مي برند. در اين ميان کسبه شهر چون صنوف آجيل و خشکبار، زعفران ، طلا و جواهر واحدهايي هستند که هرساله منتظر چنين فصلي هستند تا با حضور خيل عظيم زوار بازارشان داغ داغ شود. طلا و جواهر از آن جهت که فيروزه نيشابور، عقيق و نقره جات شامل انگشتر ، گردنبد و دستبندهاي آن طرفداران زيادي دارد و اين خود يکي ازسوغاتي هاي جذاب و پرطرفدار مشهد است. حال آنکه فيروزه خودبه تنهايي به عنوان سنگي گرانبها و کمياب با تلالويي که دارد همواره مورد توجه مسافران و مجاوران بوده است و از پشت ويترين مغازه هاي نقره و جواهر فروشي به رنگ دريايي خودموجي از زيبايي را مي پراکند. شهر مشهد به دليل شرايط خاص زيارتي و وجود بارگاه منور رضوي از قرن ها قبل در مسير رفت و آمد مسافران بسيار بوده است. ازسويي قرارگرفتن آن درمسيرجاده ابريشم خودعاملي مهم در تعدد و تنوع و رونق بازارها در اين شهر است. وجود بازار و مراکز خريد متعدد ازجمله ويژگيها و جذابيت هاي اين شهر است که امروز درگوشه گوشه آن پراکنده است. اين روزها که تعطيلات نوروزي است بازارها مختص و در قرق زوار و مسافران نوروزي است که در هر بازاري انبوهي از مسافران و زوار را مي توان ديد که در حال خريد سوغات و يادگاري هاي مشهد و هديه هايي هر چند اندک براي دوستان و آشنايان خود هستند. بازارها زير انبوه جمعيت گم شده و در راسته خيابان ها و داخل بازارهاي قديمي و مجتمع مي توان اين حضور و استقبال مردم را به راحتي لمس کرد. شرايط زائرپذيري اين شهر موجب شده در هر گوشه و نقطه اي از شهر بازاري و مجتمع فروشي سبز شود. سابقه بازار در مشهد به ويژه در اطراف حرم قدمت بسياردارد چنانکه از دوره تيموريان ،راسته بازاري در اطراف حرم مطهر وجود داشت که يک سر آن به حرم مطهر ختم مي شد. در واقع شهر آن زمان يک بازار اصلي داشت که بازار بزرگ ناميده مي شد و در آن از مايحتاج مورد نياز مسافران تا سوغاتي هايي که مسافران مي توانستند براي دوست و آشنا و فاميل ببرند، عرضه مي شد. اين بازار به داخل حرم وصل مي شد و به منظور رونق هرچه بيشترآن مسجد جامع گوهرشاد که در همين دوره ساخته شد متصل به بازار شد و مردم از حرم و مسجد که خارج مي شدند مستقيم وارد بازار بودند. در دوره صفويه اين بازار گسترش يافت چنانکه تا چند سال قبل هم پيش از از احداث زيرگذر کنوني حرم همچنان به صورت مجموعه اي از بازار و دکانها و غرفه هاي کوچک بانماي آجري و سنتي و مسافرخانه ها و مهمانپذير متعدد فعال بود. درهمين عصر، بازاري به نام زنجير به منظورجلوگيري از ورود خارجي ها و غيرمسلمان ها به حرم درميان بازار بزرگ و مسجد ساخته و بوسيله زنجيرهايي که در اطراف اين بازار کشيده شد حرم مجزا گرديد که تا چند سال قبل هم به همان شکل باقي ماند. در جريان تخريب هايي که به منظور احداث زيرگذر اطراف حرم صورت گرفت تقريبا تمامي اين بازار از بين رفت. بازار بزرگ در جريان بازگشايي خيابان خسروي نو عملا دو تکه شده و بخشي ازآن اين طرف و بخشي ديگر آن سوي خيابان قرار گرفت که بخش نزديک به حرم همچنان بازاربزرگ ناميده مي شد. اين بازار که بناي آن سنتي و گنبدي شکل باخشت ساخته شده بود بعد از آتش سوزي وسيعي که دردهه 40 در آن روي داد دوباره با هزينه فرش فروش ها اما با پوششي شيرواني ساخته شده و همچنان از بازارهاي سنتي مشهد است که خاص فرش و قالي هاي دستي و ماشيني است . بخشي از بازار که در سمت چپ خيابان خسروي نو قرار دارد به بازار سرشور معروف شد و امروز هم همچنان به همين نام مانده است. در وجه تسميه اين بازار گفته مي شود در اين محدوده کاروانسراها و حمام هايي بوده که زوار بعد از آنکه وارد مشهد مي شدند در اين محدوده اتراق کرده و باري به زمين گذاشته و حمامي مي گرفتند. هم اينک هم مسجدشاه که مقبره اميرقياس الدين ملکشاه است و حمام شاه از آثار دوره صفويه در همين منطقه قرار دارد. بازار سرشور روباز است و در آن همه چيز از کيف و کفش و پوشاک ،پارچه، موادغذايي ، ليف و حوله و لنگ و مانند آن عرضه مي شود. از جمله قديمي ترين بازارهاي مشهد بازار امام رضا(ع )، بازار سرشور و بازار فرش فروش هاست . بازار امام رضا (ع) در جريان اقدامات بازسازي و تخريب هايي که در سالهاي 1354 در اطراف حرم مطهر صورت گرفت ، ساخته شد. بازار امام رضا(ع )با معماري سنتي اسلامي در محوطه حرم يک سر آن به ميدان بيت المقدس و سر ديگر آن به فلکه 17 شهريور مي رسد از ديگر بازارهاي سنتي شهر است. اين بازار در دو راسته به هم چسبيده باگنبدهايي به اشکال مختلف چهار ترک ،رک ،کلمبو(گهواره اي شکل ساخته شده است و در آن انواع اجناس به ويژه سوغات مشهد چون زرشک ،زعفران ، سجاده و جانماز، نبات و آبنات ، اسباب بازي ، نخود و کشمش ، تسبيح و انگشتر ،عطر و مانندآن عرضه مي شود. چنانکه بر اساس آمارها فقط تعداد مغازه هاي فروش زعفران و آجيل و خشکبار بيش از يک هزار واحد است که اين فقط واحدهاي مجاز است در حالي که چندين برابر اين مغازه ها ،واحدهاي غيرمجاز هم داريم . در بحث جواهرات و نقره مغازه ها کمتر از اين رقم نيست . بازارعباس قلي خان هم از بازارهاي قديمي و روباز در اطراف حرم مطهر است که درآن اکثرا پارچه فروشي ها و بزازها فعال هستند، درعين حال بخشي از اجناس قاچاقي چون پارچه و لوازم برقي که به صورت غيرقانوني از مرز افغانستان و پاکستان وارد مي شود،در اين بازار عرضه مي شود. براساس آمارهاي مجامع امورصنفي فقط در محدوده اطراف حرم مطهر بيش از 12هزار و 500 واحدصنفي در بخش هاي مختلف فعال است . بازارهاي زيست خاور، بازار بزرگ مرکزي ، خيام يا همان بازاربين المللي ، الماس شرق ، پروما و بازار عدالت هم از جمله بازارهاي نوين شهر است. در اين بازارها که به صورت مجتمع هاي بزرگ در چند طبقه و به اشکال مختلف به هم مرتبط است بيشتر اجناسي چون پوشاک ، کفش و سوغاتي ها به مشتريان ارائه مي شود. در اين ميان در محدوده هايي چون ميدان 17 شهريور،پنجراه پايين خيابان هم کسبه زيادي حضور دارندکه در اين دو مورد اکثرا توليدي ها و مراکز اصلي توزيع و کلي فروشي هستند، درعين حال تک فروشي هم دارند. عمده اين مغازه ها مربوط به پوشاک و لباسهاي آماده زنانه و مردانه و بچگانه است . خيابان دانشگاه مشهد هم که اختصاص به مغازه هاي کفش فروشي دارد، خيابان امام خميني (ره) و خسروي و بخشي از بلوار معلم که راسته طلافروشي هاست و نيز آزادشهر ، بلوارمعلم ، طلاب ، خسروي هم از ديگر مراکز و بازارهاي عمومي خريد است که در آنها به تعداد بسيار کسبه در صنوف مختلف فعال هستند. خيابان سعدي هم به عرضه وسايل برقي و بازار بلور هم درچهارراه دانش و بازار امين هم در گاراژدارها که مختص لوازم خانگي و بازار قماش است از ديگر مکانهاي خريد اين شهر است . در اين ميان زوار با توجه به تعداد زياد اين واحدها قدرت انتخاب زيادي دارند چنانکه مي توانند با مراجعه به چندين مغازه کالاي مورد نظر خود را انتخاب کنند. 2713/659
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1780]