جعبه دنده متوالى

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: جعبه دنده متوالى
اگر تا به حال با موتور سيكلت رانندگى كرده باشيد حتما دريافته ايد كه سيستم انتقال قدرت در موتور سيكلت اينگونه عمل نمى كند بلكه براى تعويض دنده بايد به وسيله پا اهرمى را به طرف بالا و يا پايين فشار دهيد.اين راه براى تعويض دنده بسيار سريعنر است.اين نوع سيستم انتقال قدرت «جعبه دنده متوالى» يا«سيستم انتقال قدرت دستى متوالى»ناميده مى شود. از آنجايى كه عمل تعويض دنده در اين سيستم بسيار سريعتر انجام مى گيرد و محاسن مهم ديگرى را در اختيار راننده قرار مى دهد در بيشتر ماشين هاى مسابقه از آن استفاده مى شود. در اين مقاله خواهيم آموخت كه سيستم انتقال قدرت متوالى چگونه كار مى كند و چرا در ماشين هاى با كيفيت بالا از اين سيستم استفاده مى شود.درون جعبه دنده متوالى: يك سيستم پنج دنده كه به صورت استاندارد در ماشين هاى امروزه استفاده مى شود داراى مكانيزمى شبيه شكل زير است: سه چنگال به وسيله اهرم تعويض دنده و به واسطه سه ميله كنترل درگير مى شوند.اگر از بالا به ميله هاى تعويض دنده نگاه كنيم در حالت هاى خلاص و دنده عقب و دنده يك و دو آنها را شبيه به شكل زير مى بينيم: الگوى H اين امكان را فراهم مى كند كه ميله تعويض دنده بين ميله هاى كنترل حركت كند تا سه چنگال را به حركت در آورد و ميله ها را به جلو ويا عقب حركت دهد. سيستم انتقال قدرت دستى متوالى هم اينگونه عمل مى كند در اين سيتم هم يك دسته چنگال وجود دارد كه طوقه هاى مخصوص درگير كردن دنده ها را حركت مى دهند. تفاوت اين دو سيستم در شيوه كنترل ميله ها است الگوى H كنار گذاشته شده است و به جاى آن از حركت ديگرى استفاده مى شود. در ماشين هاى مسابقه با حركت اهرمى به طرف جلو ماشين به دنده بالاترى مى رود و با حركت به طرف عقب دنده كاهش مى يابد.فرض كنيد ماشين شما در دنده ۲ است و مى خواهيد به دنده ۳ برويد براى اين كار بايد اهرم تعويض دنده را به طرف جلو فشار دهيد و براى رفتن از دنده ۳ به ۴ بايد بار ديگر اهرم را به طرف جلو فشار دهيد و به همين ترتيب حركت در هر مورد ثابت است. اگر بخواهيد به دنده پايين ترى بياييد مثلا از دنده ۵ به ۴ بايد اهرم را به طرف عقب بكشيد.در ماشين ها يى كه در اروپا به صورت انبوه توليد مى شوند براى رفتن به دنده بالا تر بايد اهرم را به طرف جلو فشار داد و براى رفتن به دنده پايين تر بايد اهرم را به طرف عقب كشيد. در ماشين هاى فورمول يك به جاى اهرم از دو پدال كه در كنار فرمان اتومبيل قرار دارند استفاده شده است.پدال سمت چپ براى رفتن به دنده بالا تر و پدال سمت راست براى دنده پايين تر استفاده مى شود. در موتور سيكلت هم كار مشابهى انجام مى گيرد اما به جاى اينكه به وسيله دست اهرمى به طرف جلو يا عقب فشار داده شود به وسيله پا اهرمى به بالا و يا پايين حركت داده مى شود. با حركت اهرم طبلك كاهنده و يا افزاينده اى به چرخش در مى آيد طبلك شبيه شكل زير است: روى طبلك شيارهايى ديده مى شود كه يكى از كارهاى زير را انجام مى دهد: اگر طبلك دور از انتقال قدرت قرارگرفته باشد شيارها ميله استاندارد كنترلى را كنترل مى كنند. اگر طبلك كنار چرخدنده ها باشد شيارها مستقيما چنگال هاى انتخابى را حركت مى دهند و در نتيجه به ميله هاى كنترل نيازى نخواهد بود به نظر مى رسد كه اين روش مناسب تر باشد چون هم از قطعات كوچكترى استفاده شده است و هم فضاى كمترى را اشغال مى كند. بنابراين وقتى كه شما اهرم را حركت مى دهيد اهرم به نوبه خود طبلك را به اندازه مشخص مى چرخاند (مثلا ۵۰ درجه) اين دوران ميله هاى كنترل يا چنگال ها را در مسيرى كه شيارها تعيين مى كنند به حركت وا مى دارند. به دليل وجود طبلك دنده ها هميشه به ترتيب افزايش و يا كاهش مى يابند و امكان ندارد كه مثلا از دنده يك به سه برويد بلكه بايد ابتدا به دنده دو سپس به دنده سه برويد. يكى از محاسن اين سيستم اين است كه اشتباه در حين تعويض دنده غير ممكن است هميشه شما به يك دنده بالا تر ويا يك دنده پايين تر مى رويد.مزاياى جعبه دنده متوالى: تقريبا تمام ماشين هاى مسابقه اى كه از سيستم انتقال قدرت دستى استفاده مى كنند به دلايل زير به جاى الگوى H از سيستم متوالى استفاده مى كنند.۱ سيستم متوالى سريعتر است.به عنوان مثال اگر بخواهيد از دنده ۲ به دنده ۳ برويد در الگوى H ابتدا بايد اهرم را بالا كشيده و يك بار ديگر بعد از خلاص شدن همين كار را تكرار كنيد كه مدت زمانى را به خود اختصاص مى دهد در يك جعبه دنده متوالى شما براى تمام تعويض ها فقط اهرم را در يك جهت حركت مى دهيد..۲ كار با سيستم متوالى در هر لحظه اى مشخص است شما مجبور نيستيد كه فكر كنيد«من در حال حاضر در دنده ۲ هستم بنابر اين براى رفتن به دنده ۳ بايد اهرم را در دو مرحله به طرف بالا فشار دهم » در سيستم متوالى به راحتى اهرم را در جهتى فشار مى دهيد كه براى تمام تعويض ها ثابت است. منبع: www.parsikhodro.com
پنجشنبه 23 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 143]