كي ير كگور ايمان را بي نياز از عقل مي داند

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: "كي ير كگور" ايمان را بي نياز از عقل مي داند
مشهد - خبرگزاري مهر : استاد دانشگاه اصفهان با انتقاد از پذيرش و حتي به استقبال تناقضات رفتن "كي ير كگور" گفت: وي ايمان را بي نياز از عقل مي داند.

به گزارش خبرنگار مهر در مشهد،غلامحسين توكلي در جلسه دانشجويي با عنوان دين و اخلاق از منظر "كي ير كگور" كه در محل مجتمع فرهنگي جهاد دانشگاهي مشهد برگزار شد، افزود : اين گرايش ايمان را بي نياز از عقل دانسته و مي گويد به دخالت عقل نه تنها نيازي نيست حتي اثري مضر بر ايمان دارد.

استاد دانشگاه اصفهان در بيان نظرات "كي ير كگور" گفت : وي در دو عرصه " ايمان گروي" و " وجودگرايي" اثرات ماندگاري برجاي گذاشته، به طوري كه مباني اصل وجودگرايي را در كتاب " تعليقه" خود مطرح كرد و فيلسوفان وجودگرا وامدار او هستند .

توكلي با اشاره به اينكه وجودگرايي يك مكتب نيست اظهار داشت : به تعداد فيلسوفان وجودگرا نظرات مختلف در اين عرصه وجود دارد اما "كي ير كگور" در عرصه وجودگرايي و ايمان گرايي تحول اساسي به وجود آورد.

وي بر سابقه ايمان گرايي قبل از دوره "كي ير كگور" اشاره و تصريح كرد : تفاوت نظر وي در عدم پذيرش عقل گرايي است به نحوي كه ايمان گرايي را در مقابل عقل گرايي مي داند.

توكلي با بيان نظرات عقل گرايان و تجربه گرايان افزود: تجربه گرا معتقد است بدون حواس دريافتي وجود ندارد و عقل گرا معتقد به داشتن معارف به طور مازاد است و عقل را داور نهايي مي داند. شما چه عقل گرا باشيد و چه تجربه گرا زمان تاييد گزاره هاي ديني عقل است كه بايد حرف نهايي را بزند و اين با نظر "كي ير كگور" در تضاد است.

وي تقدم ايمان بر عقل را نظر آنسلم عنوان كرد و افزود: وي فهم را پاداش ايمان مي داند و معتقد است در صورت ايمان آوردن و عمل بر طبق آن ايمان به تدريج فهم نيز حاصل مي شود و دستيابي به برخي گزاره ها و مهمترين آنها كه به سعادت ابدي مربوط است را از طريق ايمان معرفي مي كند.

توكلي در مقايسه اي ميان "كي ير كگور" و " ابن رشد" اظهار داشت : ابن رشد به شدت منتقد ابن سينا است و تمكين ابن سينا در برابر اهل دين را سبب سست شدن سخنانش و ايجاد زمينه جهت ورود ايرادات غزالي به نظرات ابن سينا مي داند و اين درست نظري است كه "كي ير كگور" دارد و كرنش در برابر عقل را جايز نمي داند.

وي از قول "كي ير كگور" رجوع به عقل را خيانت عنوان كرد و افزود: وي ايمان گرايي را وارد فاز جديد مي كند و از نظر وي ايمان گرا كسي است كه به رغم مخالفت هاي عقل، ايمان مي آورد و هر چه مخالفتهاي عقل با دين بيشتر باشد بهتر است لذا به عمد به دنبال جايي كه مخالفت و تناقض وجود دارد مي رود.

توكلي ايراد دوم وارد بر نظر "كي ير كگور" را پذيرش تناقضات و حتي به استقبال تناقضات رفتن دانست و تصريح كرد : روان سالم تناقض را نمي پذيرد و به هيچ وجه تن به تناقض نمي دهد لذا شخص در صورت پذيرش تناقض زندگي مسالمت آميز ندارد و روان پريش مي شود.

توكلي تفكر را از منظر "كي ير كگور" به ذهني و عيني تقسيم و تصريح كرد: از منظر وي تفكر ذهني يا انفسي به خود مي انديشد و براي اثبات نفس مي كوشد ولي تفكر عيني با آفاقي درگير هستي است و از خود غافل است.

وي به نقل از "كي ير كگور" اظهار داشت: ما به اندازه اي كه از حقيقت مي ترسيم از خود نمي ترسيم. حقيقت يعني به درون رفتن و تفكر آفاقي دائما تو را از خود جدا مي كند به نحوي كه تمام اكتشافات حاصل وانهادگي نفس است و مهم نيست عالم علوم تجربي هستي يا متافيزيك، فيلسوف عقل گرا باشي يا تجربه گرا همين كه به چيزي غير از خود مي انديشي خيانت به خود است.

استاد دانشگاه اصفهان در ادامه اظهار داشت: وي معتقد است در مورد هر موضوعي فكر مي كني بپرس ربط و نسبت تو با آن چيست و در اين صورت تمام مسائلي كه ربط و نسبتي با انسان ندارند مثل خلاء و حركت جوهري حذف مي شوند و حتي در مورد خودش هم نگاه انفسي را قبول دارد.

توكلي افزود: وي در تفكرات ديني به عقل مجال نمي دهد و دليل را بر نمي تابد و معتتقد است مفاهيم عام تفكر آفاقي است كه انسان را تخريب و ما را از خود بيگانه مي كند.

وي در ادامه اظهار داشت: "كي ير كگور" تعويق، تخمين و تخريب و شورمندي را از علل اصلي رد دلايل عقلي مي داند.

توكلي با بيان اين مطلب كه علوم انساني مشاهده گر در مواجهه با اين نظر شديدا تحت تاثير قرار مي گيرد افزود: تاريخ و علوم انساني عرصه آزمون نيست و جنگ جهاني را مثل شيمي و فيزيك نمي توان تجربه كرد و از طريق نقل احتمال دارد واقعيت هاي تاريخي درست و يا غلط باشد به نسبت دور تر بودن واقعه تاريخي احتمال خطا بيشتر است.

توكلي در توضيح نظر "كي ير كگور" تصريح كرد: منظور وي از حقايق محتمل حقايق امكاني است و مي گويد واقعياتي كه علوم مختلف حتي فلسفه در اختيار شما قرار مي دهد يك سلسله واقعيات محتمل است چطور مي توان به استناد آنها به حقيقت ازلي و لامتغير راه برد.

توكلي به نقل از "كي ير كگور" اين سؤال را طرح كرد كه «چگونه سعادت ابدي خود را بر يكسري حقايق امكاني پايه گذاري مي كني ؟» و افزود: وي هيچگونه استدلالي را بر نمي تابد و بر دليل تعويق خود پافشاري مي كند و مي گويد اگر نخواهي دليل بياوري بايد هر لحظه ايمان را به تأخير بيندازي چون هر لحظه دليلي مطرح مي شود سپس شكي از سوي يك متفكر بر آن وارد مي شود و ممكن است 100 سال ايمانت به تأخير بيفتد تا شكها به يقين تبديل شوند.

وي در تعريف ايمان از نظر "كي ير كگور" اظهار داشت : ايمان يعني شور بي حد و حصر، ايمان در فضاي استدلال رشد نمي كند و اين چنين ايماني به نسبتي كه صحنه خطر خيزتر باشد نمود بيشتري داشته و حاكي از عشق بيشتر است.

توكلي مسيحيت "كي ير كگور" را ديني پر تناقض دانست و افزود: وي معتقد است ايمان يعني پذيرش تناقض، يعني قبول با وجود مخالفتهاي سرسختانه عقل و احساس مي كند ورطه اي عميق و كتمان نشدني بين حقايق امكاني محتمل و حقايق ضروري ازلي وجود دارد و عبور از اين ورطه توسط عقل امكانپذير نيست لذا به يك جهش نياز است كه آن را جهش ايماني مي نامد.

استاد دانشگاه اصفهان در پايان و در پاسخ به اين سؤالات كه " آيا كي ير كگور براي شريعت و مناسك اعتباري قائل بود ؟" و " تفاوت عملگرايي مطرح در نظر كي ير كگور با عمل گرايي از ديدگاه عرفان اسلامي چيست؟" اظهار داشت: وي براي شريعت و مناسك اعتباري قائل نبود و به طور صريح گفت "مادامي كه در كليساي لوتري در حق مسيح ظلم مي شود حاضر نيستم پس از مرگم مراسم عشاي رباني انجام شود" و نقطه انحراف عمل گرايي "كي ير كگور" در مقايسه با عملگرايي مطرح در عرفان اسلامي، تكيه وي بر تناقضات و اعتقادش بر اين مطلب است كه تناقضات هر چه خرد ستيزترباشد بهتراست.
چهارشنبه 8 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 834]