آيا آمريكا خودزني خواهد كرد!

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: آيا آمريكا خودزني خواهد كرد!
بهروز بن سينامقاله حاضر درصدد است تا به طور موجز به دو پرسش پاسخ دهد؛ اول آنكه آيا آمريكا قصد حمله به ايران را دارد ديگر اينكه موضع چهار عضو ديگر شوراي امنيت، در قبال اين تهديد چه خواهد بود كه مطلب را با هم مي خوانيم:اصلي ترين دليل تهديدات آمريكا درخصوص حمله نظامي به ايران اسلامي نه به دليل برنامه صلح آميز هسته اي ايران، بلكه در چارچوب بسته سياسي آمريكا درخصوص حضور يا عدم حضور اين كشور در عراق بازمي گردد.براي واكاوي عميق تر شايسته است نيم نگاهي به سه دهه قبل يعني دهه 1980 داشته باشيم پس از پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1979، جهان از نقطه عطف خود در سال 1980 عبور كرد. اين نقطه عطف، بر آيند دو مولفه است. الف- تبديل جهان دوقطبي بلوك غرب و شرق، به سه بلوك كه سومي آن جهان اسلام است. ب- ايجاد دگرديسي در سياست خارجي آمريكا در برابر جهان اسلام از مرحله كنش به انفعال و واكنش. انفعالي كه براي آمريكاي پيروز پس از جنگ جهاني دوم، تلخ و ناگوار بود. در اين دهه، ايران اسلامي كه نقطه كانوني در عبور جهان از نقطه عطف مذكور بود درگير يك جنگ عظيم تحميلي هشت ساله از سوي بازيگران قدرت شد. در همين دهه، بازيگران قدرت، موفق شدند كه سرنوشت قيمت گذاري مهمترين منبع تأمين انرژي در جهان يعني «نفت» اين كالاي راهبردي را به بورس هاي كالا در بورس هاي نفتي نيويورك، لندن و سنگاپور بسپرند. به اين ترتيب، آمريكا به عنوان بزرگترين مصرف كننده و واردكننده نفت و در عين حال دومين توليدكننده نفت در جهان، با استفاده از ابزارها و روش هاي پيچيده اي كه مجال طرح آن در اين مقال نيست، موفق به حداكثرسازي تأثيرگذاري خود بر اين بازار شد.با گذر از تمامي تحولات ديگر در دهه هشتاد همچنين دهه هاي نود و دو هزار در سال 2008 ميلادي، به اين نقطه نظر مي كنيم كه براستي، چرا آمريكا ايران را به حمله نظامي تهديد كرده است و آيا در تحليل نهايي، آمريكا به ايران ولو به صورت كاملا محدود، حمله خواهد كرد يا خير.نگارنده معتقد است كه پاسخ شفاف به اين سؤال، حتي در خود آمريكا و در نهادهاي تصميم گيري اين كشور نيز مشخص نيست.در آمريكا، دو فكر در تضاد كامل، پنجه در پنجه به جلو مي رود. فكر اول از اين انگاره دفاع مي كند كه آمريكا بايد تا يك افق نامعلوم و تا پايان قرن بيست و يك، در عراق حضور موثر و مشهود داشته باشد. به زعم اين گروه، از اين طريق اولا مي توان تحركات جهان اسلام را مديريت يا كنترل كرد و ثانيا، به دكترين تأمين امنيت عرضه انرژي، رنگ و جلايي زيبا و با ثبات بخشيد.نتيجه اينكه تصميم به تعرض و حمله توسط آمريكا به ايران فكر و ايده اي مضحك و بي مبناست زيرا آمريكا كه در عراق قصد حضور نامحدود دارد، آسيب پذير است و با تعرض به ايران به عنوان مهمترين همسايه عراق، صرفا خودزني كرده است. البته آمريكا در اين انگاره، راهبرد تضعيف به ويژه به بهانه برنامه صلح آميز هسته اي ايران را از طريق تحريم ها و روش هاي ديپلماتيك، دنبال خواهد كرد مگر آنكه به اين تحليل برسند كه در تعامل مثبت با ايران، ضريب آسيب پذيري آمريكا در عراق كاهش مي يابد.ايده دوم كه در واقع مربوط به جناح نفتي يعني حاكمان فعلي در آمريكا است، تأكيد براين موضوع دارند كه آمريكا مي بايست صرفاً به حضور كوتاه مدت در عراق بسنده كند چرا كه در غير اين صورت، آمريكا بازنده كامل بازي خواهد بود. اين گروه برخلاف ادعاهاي ظاهري خود مبني بر عدم خروج از عراق تا آينده اي نامشخص، بر اين باورند كه اگر روند چينش قدرت در عراق به سمت مورد نظر آنها حركت كند و به بسته سياسي موردنظرشان دراين كشور دست يابند، كنترل و مديريت از راه دور باحداقل حضور مشهود، منافع آمريكا را بيشتر تأمين خواهد كرد.در اين سناريو، با دامن زدن به روند افزايشي قيمت هاي جهاني نفت، آمريكا و بويژه حاكمان نفتي فعلي آمريكا، به بيشترين منافع دست خواهند يافت. به ديگر سخن، اگرچه فشار تقاضاي برخي اقتصاد هاي نوظهور و دررأس آنها چين و هند، افزايش قيمت هاي جهاني نفت را در پي داشته است اما در اين دكترين حاكمان نفتي آمريكا، دامن زدن به موج قيمت در اين بازار، از طريق روش هاي پيچيده در بورس هاي نفتي، تضعيف ارزش دلار در برابر ساير ارزها و كمك برخي كشورهاي دوست و متحد آمريكا كه خود نيز از اين رهگذر بي بهره نيستند، امكان عبور قيمت هاي نفت از مرز 150 دلار در هر بشكه نيز فراهم شده است. حركت ديوانه وار قيمت هاي نفت براي شكستن مرز قيمت 150 دلار در هر بشكه و ثبت يك ركورد بي سابقه از آغاز قرن بيستم تاكنون، معلول حركت موذيانه حاكمان نفتي فعلي در آمريكا، براي تحقق همين دكترين است. در اين دكترين، اگر حزب جمهوري خواه، پيروز انتخابات بعدي رياست جمهوري درآمريكا باشد و حداقل بازيگران فعلي در آمريكا، به اين اطمينان از پيروزي رسيده باشندهرگونه تعرض مستقيم به ايران، سياست مخرب و خودزني ارزيابي مي شود. به اين ترتيب، تاكتيك تشديد تحريم عليه ايران كمافي السابق دنبال خواهد شد. اما اگر حزب جمهوري خواه و در رأس آن، حاكمان نفتي كنوني به پيروزي در دور بعدي رياست جمهوري اميدوار نباشند، حداكثر توان خود را در بدست آوردن درآمدهاي نجومي نفتي از طريق فروش نفت در داخل و خارج آمريكا صرف خواهند كرد تا نه تنها هزينه هاي هنگفت حضور خود در عراق را پوشش دهند بلكه ثروت هاي افسانه اي نفتي را براي افراد و اشخاص معين در داخل و خارج آمريكا رقم زنند. تنها در اين حالت است كه امكان تعرض بسيار محدود به ايران وجود دارد. تحركات رژيم صهيونيستي در غزه، ايجاد تنش در لبنان، سفر بوش به منطقه و انفعال اوپك در برابر افزايش لجام گسيخته قيمت هاي جهاني نفت، از جمله تاكتيك هاي تعريف شده در اين دكترين است.در اين سناريو، به دليل حضور كمرنگ فيزيكي آمريكا در عراق، تحمل ايران اسلامي قدرتمند، يك فاجعه تلقي مي شود به اين ترتيب، هرچه در اين چارچوب نفوذ و قدرت ايران را تقويت كند به زعم اين دارودسته، بايد تضعيف يا نابود شود. كوتاه سخن اينكه تنها درشرايطي امكان تعرض محدود به ايران وجود دارد كه از اين مسير، منافع شخصي و جناحي برخي از كارگزاران درداخل آمريكا به شكل برجسته اي تأمين شود ولو از طريق خودزني كشور آمريكا. مي توان نتيجه گرفت كه انگليس دنباله روي آمريكا و فرانسه ساركوزي، در اين سناريو نقش متغير تابع را خواهند داشت.روسيه، بسان يك بند باز حرفه اي به جلو خواهد رفت چرا كه از يك طرف يكي از برندگان بازي در افزايش درآمدهاي نفتي و گازي روسيه است اما از ديگر سوي، يك اشتباه مي تواند روسيه را به مسير برگشت ناپذير آسيب پذيري وارد كند آنچنان كه بندباز، در معرض آن است. چين نيز در حال چانه زني است.
چهارشنبه 8 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 480]