راور شهر كاروانسراها

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: راور از توابع استان كرمان شهري با تاريخ كهن در حاشيه كوير، بر سر راه كاروانهاي زيارتي قرار گرفته است. وجود برخي مناطق ديدني و آثار تاريخي به خصوص سروهاي چند هزار ساله طرز و كاروانسراهاي زيباي بين راهي از اين شهر چهره اي گردشگري ساخته است. ماشاالله كاربخش راوري در كتاب راور شهري در حاشيه كوير پيرامون وجه تسميه راور مي نويسد: چون اين منطقه مركز و محل راهداري لوت كرمان بوده و هميشه عده اي سرباز از اين جاده محافظت مي كردند و آن را از حمله دزدان و غارتگران در امان مي داشته اند لذا اين محل را راور مخفف راهور به معناي نگاه دارنده و محافظ جاده ناميده اند كه بعد به راور تغيير يافته است. در اين مورد از واژه راهبر نيز سخن به ميان آمده كه به معني هادي و راهنما و راه آموز است زيرا در گذشته گروهي راهنما در اين محل حضور داشتند كه كاروانهاي مسافري و زوار و قافله ها را راهنمايي كرده و از لوت عبور مي داده اند. راور به علت قرار گرفتن در مسير زوار حضرت امام رضا(ع) از روزگاران قديم داراي كاروانسراهاي متعددي بوده است. محمدعلي گلابزاده در كتاب راور جلوه گاه هنر مي نويسد: اگر راور را شهر كاروانسراها، قلعه ها و برجها بناميم سخني به گزاف نگفته ايم زيرا در هر گذرگاه اين شهر يكي از اين سه اثر جلب توجه مي كند. وي مي افزايد: وجود راور بر سر راه كرمان به مشهد و حضور قابل توجه زائراني كه از اين راه مي گذشتند به ويژه آنكه كوير را نيز روياروي خود داشتند، ايجاب مي كرد تا ساخت كاروانسرا بانيان بسيار پيدا كند و خيرين زيادي ساخت كاروانسرا را همت بگمارند. او مي گويد: همچنين هجوم بي رويه راهزنان و شبيخون سارقان و دزدان موجب شده بود كه برجهايي چند ساخته شود تا بتوان از اين طريق، مردم را از حملات آنان با خبر كرد. در اين ميان معروفترين كاروانسراهاي راور آب بيد، حوض پنج، چاه كوران، شريف آباد، دربند، چهل پايه، اسماعيل آباد، هروز و حرجند نام دارند. كاروانسراي آبيد از يادگارهاي حاج آقا علي كرماني معروف به حاج آقا علي زعيم الله است كه در كرمان و رفسنجان مجموعه اي شامل مسجد، بازار، كاروانسرا و آب انبار از او برجا ماده است. چشمه آب روان و درختان بيدي كه در جوار اين كاروانسرا قرار دارد به آن حال و هواي خاصي بخشيده و به همين دليل اين كاروانسرا را آبيد يا همان آب و بيد ناميده اند. اين اثر در 50 كيلومتري جاده راور به كرمان قرار گرفته است. كاروانسراي حوض پنج در 30 كيلومتري جاده قديم راور كرمان قرار گرفته است. بنايي از نوع كاروانسراهاي چهار ايواني سرپوشيده است كه از ويژگي خاصي برخوردار مي باشد. در جوار اين كاروانسرا آب انباري قرار دارد كه بر ارزش آن افزوده است. در قسمت شرقي اين مجموعه راه پله اي وجود دارد كه در هر طرف آن سه ايوانچه با طاق جناغي جلب توجه مي كند. همچنين دو سكوي آجري در دو طرف ايوانچه ها براي استراحت كاروانيان احداث شده و هشتي در حد فاصل ورودي و حياط است. از ديوار خارجي كاروانسرا هنوز آثاري از آبگذرها ديده مي شود. اين بناها از جمله باقيات صالحات آقاابراهيم، تاجر بيرجندي ملقب به معين التجار است كه در كرمان سكونت داشت. كاروانسراي شريف آباد هم از بناهاي عصر قاجار بود كه باني آن حاجي غلامعلي خان است. اين بنا تخريب شده و اثري از آن بر جاي نيست. كاروانسراي چاه كوران بر سر راه راور به مشهد قرار دارد و باني آن سيد هدايت الله سيرجاني است. در اين كاروانسرا يك چاه آب شور وجود دارد كه در گذشته به مصرف مركبهاي كاروانيان مي رسيد. قنات آب شيريني هم در اين محل قرار داشته كه امروز جز آثار آن باقي نيست. اين مكان يادآور حادثه تلخ كور كردن جمعي از مردم راور به دست نادرشاه است به همين دليل نام چاه كوران بر آن نهاده اند. كاروانسراي دربند نيز بر سر راه راور مشهد قرار دارد. موقعيت اين كاروانسرا بگونه اي بود كه به آساني مي توانستند راههاي عبور را ببندند و تنها يك راه را باز گذارند و به اين ترتيب راهزنان و مهاجمين را دربند بكشند. به همين دليل اين نام را بر اين كاروانسرا گذاشته اند. اين بناي محمد اسماعيل خان نوري وكيل الملك است كه به سال 1271 به حكومت كرمان منصوب شد و در طول 9 سال ماموريت دهها اثر خير از خود باقي گذاشت كه يكي از آنها كاروانسراي دربند است. كاروانسراي چهل پايه نيز بر سر راه راور به مشهد و در محوطه اي كه اطرافش شبيه به ديوار كوه است قرار دارد. اين كاروانسرا از امكانات اوليه براي اطراق كاروانها بهره اي نداشت به همين دليل بيش از 100 سال قبل سليمان خان بهجت الدوله يكي از خيرين بم كاروانسراي مناسبي احداث كرد كه مخزن آن از آب باران پر مي شد و تا يك سال نياز كاروانهاي عبوري را تامين مي كرد. كاروانسراي اسماعيل آباد نيز در روستاي اسماعيل آباد واقع در 16 كيلومتري راور واقع شده است. مصالح ساختماني آن خشت و گل است و قريب دو قرن قدمت دارد. كاروانسراي هروز نيز قدمتش به عصر صفوي و زمان شاه عباس اول مي رسد. اين كاروانسرا در مسير كرمان مشهد قرار دارد و برخي كارشناسان ميراث فرهنگي معتقدند اين اثر متعلق به عصر قاجار است. كاروانسراي حرجند هم در روستاي حرجند و بر سر راه ارتباط قديمي راور شهداد قرار دارد. اين مجموعه داراي 9 باب اتاق با آجرهاي چهار گوش و سقفي ضربي شكل است. يخدان راور، آب انبار غياث، حوض خان، قلعه قهقهه، قلعه گوجهر، قلعه شفيع خان و برجهاي ياور، گرمه اي، محله بلوچي، خانه كل حسين، ده علي، محمد آباد، دهوج، ميرزا شفيع خان ، ديمسكان، جلال آباد و گلنار نيز از جمله قلعه ها و برجهاي قديمي و معروف در راور بشمار مي روند.ك/4 657/2624

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 5341]