انديشه‌هاي ديني وقرآني امام -3امام خميني(ره) معاني دروني آيات قرآن را جستجو كرده است

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: انديشه‌هاي ديني وقرآني امام -3امام خميني(ره) معاني دروني آيات قرآن را جستجو كرده است
دكتر قاسم پور حسن استاديار دانشگاه علامه طباطبايي با تأكيد بر اينكه امام راحل تلفيقي از رويكرد عرفاني و تفسير قرآن به قرآن را مورد توجه قرار داد، گفت: حضرت امام(ره) بر تحميل آراي عرفاني به قرآن پرهيز، از تفسير ظاهر آيات قرآن عبور و معاني دروني آنها را جستجو كرده است.

دكتر قاسم پورحسن استاديار دانشگاه علامه طباطبايي در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در طول تاريخ قرآن شناسي و قرآن پژوهي رويكردها و مطالعات متعدد و مختلفي نسبت به قرآن شكل گرفت. يك ديدگاه ديدگاه ظاهر گرايانه بود، ديدگاه دوم كلامي و فلسفي و ديدگاه عرفاني.

وي افزود: حضرت امام (ره) و مفسريني مانند علامه طباطبايي معتقد بودند كه آيات قرآن براساس سوره انعام و نور، تبيان گر و مبين هستند و هيچ آيه اي كه داراي پيچيدگي در معنا و تحريك در لفظ باشد وجود ندارد. مخاطب آيات همه انسانها بوده و امام براساس آيه سوره نحل معتقد به جامعيت قرآن است. بدين شكل كه آيات الهي ، آيات صرف عبادت و آخرت نيستند و در ذيل آيه 59 سوره نساء امام اعتقاد دارد كه اين آيه و آيه قبل دلالت بر نظريه حكومت و ولايت دارد و يكي از مسائل مهم در قرآن را حكومت و اجتماع مي داند.

دكتر پورحسن تصديق كرد: امام تلفيقي از رويكرد عرفاني و تفسير قرآن به قرآن را مطرح مي كند. تفسير سوره حمد نمونه بارز تفسير عرفاني امام است.

استاديار دانشگاه علامه طباطبايي يادآور شد: در تفسير عرفاني ظاهر و عبارات قرآن حجبت دارند اما مغز آيات قرآن در معناي باطني آن است. توجه امام در باب صلاة به اسرار صلاة است. يعني عبارت و الفاظ قرآن پله اول شريعت هستند و فهم ظرايف و دقائق آيات قرآن پله گوهري تقلي مي شوند. امام از سويي تلاش مي كند بر تحميل آرا عرفاني به قرآن پرهيز كند و از سوي ديگر از تفسير ظاهر آيات قرآن عبوركرده و معاني دروني آيات قرآن را جستجو كرده است.

وي اين رويكرد را تحت تأثير روايتي از امام صادق دانست كه مي فرمايد " قرآن عبارت بشارت ظرائف و دقائق است كه يعني عبارت قرآن ظاهر قرآن و متعلق به عموم مسلمين است بدين معني كه دست يافتن براساس رويكرد استنباط يعني به دست آوردن مرواريدي از قعر دريا و آبي زلال از زمين و ته چاه.

پورحسن گفت: ابن عربي آنچنان كه ملاصدرا در كتاب مفاتيح الغيب او را نقد مي كند ظواهر قرآن را متوجه نيست و آن را كنار گذاشته است. وي به ابن عربي نقد مي كند كه عبارات قرآن مهم است. ملاصدرا به ابن عربي در ذيل آيه 17 سوره رعد هشدار مي دهد كه كنار زدن آيات و ظواهر قرآن سبب تحير مردم مي شود، اما امام با توجه به اين مسئله تلاش مي كند ظواهر را كنار زده، با طريق استدلال و فهم عرفاني جوهر و گوهر آيات قرآن را بدست آورد.

پورحسن دو هدف مهم در انديشه هاي قرآني امام را مورد تأكيد قرار داد و يادآور شد: نخستين هدف امام نشان دادن جامعيت قرآن، تبيان گري، و نور بودن قرآن است كه بر اين اصل آيات قرآن آموزه هاي حيات بشري است كه نه متعلق به يك عصر است و نه احكام آن متوجه يك زمان و مردمان خاص است. بنابراين امام معتقد است كه آيات قرآن و دستور حيات جاودان همه انسانها خواهد بود.

وي دغدغه دوم امام در تفسير آيات قرآن را نشان دادن غناي معنايي آيات قرآن توصيف كرد و اظهار داشت: غناي معنايي در نظر امام به مثابه اعجاز، وحياني بودن و ماندگاري آيات قرآن است و امام تلاش مي كند در تفاسير خود اين دو رويكرد را نشان داده و به اثبات برساند.
سه شنبه 7 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 285]