واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: روايت تصويري فينيكس ازسياره سرخ
فضا- مهدي صارميفر:
بامداد روز دوشنبه ۲۶ مه (۶ خرداد) سياره سرخ، ميزبان آخرين سفير زمين بود. آزمايشگاه پيشرفته روباتيك «فينيكس» در حدود ساعت ۴:۲۶ بامداد با موفقيت در ناحيه از پيش تعيينشده فرود آمد.
البته محل دقيق فرود مشخص نبود و تنها، حدود اين ناحيه در قطب شمال مريخ از قبل تعيين شده بود و خود مريخ نشين با استفاده از دوربين پيشرفتهاش بايد در آخرين لحظات، بهترين نقطه را براي فرود انتخاب ميكرد.
مدارگرد اوديسه كه لحظات فرآيند فرود را از مدار مريخ براي زمين مخابره ميكرد، نخستين خبرها را از موفقيت اين فرود به پايگاههاي ناسا (مركز پيشرانه موشكي ناسا در دانشگاه كلنك در لسآنجلس) فرستاد و دقايقي پس از فرونشستن گردوغبار در محل فرود فينيكس هم خود اين مريخنشين، عكسهايي (از طريق مدارگردهاي مريخ) به زمين فرستاد كه نشاندهنده ثبات در عملكرد اوليه اين فضاپيما بود.
سطحنشين فينيكس، در اوت ۲۰۰۷ از پايگاه كندي در كيپكاناورال فلوريدا به فضا پرتاب شد و بعد از گذراندن ۶۸۰ ميليون كيلومتر در حدود ۹ ماه، بالاخره به مقصد رسيد. فونيكس، سيونهمين ماموريتي است كه از مبدا زمين به مقصد مريخ انجام شده است.
جالب است كه از اين همه ماموريت، تنها ۱۶ ماموريت با موفقيت انجام شده است و بقيه يا از مدار زمين فراتر نرفتهاند، يا در راه رسيدن به مريخ از كار افتادهاند، يا ارتباطشان با زمين قطع شده يا از كنار مريخ عبور كردهاند.
فينيكس، اولين ماموريت بهمقصد مريخ است كه توسط يك مركز دانشگاهي هدايت ميشود.
گروه علوم سيارهاي دانشگاه آريزونا در اولين ماموريت از سري جديد ماموريتهاي فضايي ناسا، اين فضاپيما را بر اساس تجربيات ماموريت شكستخورده فرودگر قطبي مريخ (MPL) و با استفاده از تجهيزات برنامه نقشه برداري مريخ (MSP,01) طراحي كرده است و با توجه بهآنكه موفقيت اين ماموريت دشوار از بقاياي ۲ ماموريت قبلي بهدست ميآيد، آن را فينيكس (به معني ققنوس) نام نهادهاست.
اهداف فينيكس در مريخ عبارتند از: بررسي گذشته آب در مريخ و كشف آثار احتمالي حيات در گذشته خاك مريخ. سالهاست دانشمندان ميدانند امروز آب مايع روي سطح مريخ وجود ندارد.
اما ماموريتهايي مانند نقشهبرداري سراسري مريخ، اوديسه و مريخنوردها شواهدي بهدست آوردهاند كه نشان ميدهند روزگاري در مريخ، آب مايع در درههاي تنگ و عميقي جاري بوده و در درياچههايي سطحي جمع ميشده است.
در سال ۲۰۰۲، نقشهبردار سراسري مريخ توانست مقادير انبوهي يخآب را در لايههاي زيرسطحي قطب شمال مريخ آشكار كند. فينيكس ماموريت دارد گذشته آب را در قطب شمال مريخ جستوجو كند.
دانشمندان حدس ميزنند تا ۱۰۰ هزار سال پيش، آب مايع در قطبهاي مريخ جريان داشته است. همچنين بهتازگي در زمين، گونههاي جديدي از حيات ميكروبي كشف شده است كه نشان ميدهد حيات ميتواند در شرايط بسيار بسيار دشوار نيز وجود داشته باشد.
هاگ باكتريهاي كشفشده در شرايط بسيار سرد، بسيار خشك و حتي بدون هوا براي ميليونها سال به خواب ميرود و زمانيكه شرايط مناسب پديد آمد، دوباره فعال ميشود.
دانشمندان حدس ميزنند ممكن است تودههايي از اين هاگهاي ميكروبي در قطب شمال مريخ وجود داشته باشد؛ چرا كه حدودا هر ۱۰۰هزار سال، شرايط محيطي مساعدي در قطبهاي مريخ براي حيات پديد ميآيد.
فينيكس، خاك مريخ را در جستوجوي تركيبهاي شيميايي پيچيده و لازم براي حيات جستوجو ميكند. فونيكس همچنين لايههاي زيرين سطح مريخ را كه از پرتوهاي زيانبار خورشيد در امانند، بررسي ميكند و در آنجا بهدنبال مواد آلي و نشانههاي حيات ميگردد.
فينيكس يك بيل مكانيكي كوچك مجهز به دوربين دارد كه با آن سطح مريخ را براي رسيدن به لايه يخ حفر خواهد كرد و سپس نمونههاي استخراجي را براي تجزيه و تحليل به سكوي كاوشگر منتقل ميكند.
ناسا گفته كه فينيكس چند روز ديگر، پژوهشهاي علمياش را شروع ميكند و تا آن زمان تنها موقعيت دقيق خود و فضاي اطرافش را ميسنجد. مدت زمان اين ماموريت تنها 3ماه است ولي چه بسا مثل برنامه دوقلوهاي مريخنورد اسپريت و آپورتونيتي، اين زمان بيشتر شود.
البته اين آزمايشگاه علمي، متحرك (Rover) نيست و درجاي خود ثابت (Lander) است. ناسا تاكنون ۴۲۰ ميليون دلار هزينه ماموريت مريخنشين فينيكس كردهاست.
تاريخ درج: 6 خرداد 1387 ساعت 18:18 تاريخ تاييد: 7 خرداد 1387 ساعت 01:55 تاريخ به روز رساني: 7 خرداد 1387 ساعت 01:55
سه شنبه 7 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 352]