واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: سير تمدن غرب - 149
برتري هلند در قرن هفدهم مديون رونق اقتصادي ناشي از نقش اين كشور به عنوان پيشرو تجارت اروپا بود. اما جنگ اثر بسيار مخربي بر جمهوري هلند داشت. دو جنگ هلند با انگلستان در دهههاي 1650 و 1660، جنگ انگلستان با فرانسه در دهه 1970، و حمايت انگلستان از آنها در مقابل فرانسه در جنگ جانشيني اسپانيا فشار سنگيني بر سرمايه و نيروي انساني هلند بر جاي گذاشت. كشتيراني انگلستان شروع به رقابت با برتري بازرگاني هلند كرد و تا سال 1715 ، هلند با افت اقتصادي جدي روبرو شد.
زندگي روزمره آمستردام در قرن هفدهم
در شروع قرن هفدهم، آمستردام جاي آنتورب را به عنوان پايتخت مالي و بازرگاني اروپا گرفت. در سال 1750، آمستردام 30 هزار نفر جمعيت داشت؛ در سال 1610، به دنبال هجوم پناهندگان خصوصاً از هلند، اسپانيا، اين جمعيت به دو برابر رسيد.
روشنفكران و يهوديان به خاطر شهرت اين شهر به مسامحه و بازرگانان در جستجوي رفاه به آن جذب شدند، و به جمعيت جديد شهر افزوده شدند.
در سال 1613، اين رشد سريع، مديريت شهر را مجبور به تهيه نقشه توسعه شهري كرد كه طبق آن مساحت شهر از 500 به 1800 جريب (با ايجاد سه كانال عظيم متحدالمركز) افزايش يافت.
بناها نقشههايي براي خانههاي مرتفع با حياطهاي باريك كه خصوصيت شهر بود، تهيه كردند كه طبق آن، ستونهاي چوبي بر روي بستر شني محكم نصب شده بودند.
كانالها به نوبه خود به بازرگانان امكان نگهداري كالاهاي خود در طبقات بالاي اين خانهها را ميداد. كالاهايي كه توسط قايقهاي كوچك حمل ميشد؛ در پنجرههاي بالاي اين خانهها قرار داشت كه با تيرهاي طناب و قرقرهدار كه به سه گوش كنار شيرواني بسته شده بود.
توسعه فيزيكي آمستردام در سالهاي 1610 و 1660 كه جمعيت آن به ترتيب به يكصدهزار و دويستهزار نفر رسيد، با افزايش جمعيت آن متناسب شد.
توسعه مداوم آمستردام در قرن هفدهم برپايه نقش جديد اين شهر به عنوان مركز بازرگاني و مالي اروپا قرار داشت، اما عامل اين توسعه چه بود؟
بازرگانان آمستردام از ناوگان عظيمي از كشتيهايي كه بسياري از آنها براي حمل شاه ماهي درياي شمال كه تجارت پرسودي بود استفاده ميكردند.كشتيهاي آمستردام ابزار مهمي براي حمل كالاهاي ديگر كشورها به شمار ميرفت. اختراع نوعي كشتي پرظرفيت1 با آبخوري كم عمق توسط هلنديها به آنها امكان حمل مقادير عظيم از غلات، الوار و آهن را ميداد.هلنديها همچنين موفق به ساختن كشتيهاي بزرگ اقيانوسپيما شدند.بازرگانان آمستردام محمولههاي خود را در ميدان دم2 كه در آن كليه كالاهايي كه بيشتر از 50 پوند وزن داشتند ثبت ميشدند و كيفيت آنها مورد آزمايش قرار ميگرفت.
مقادير عظيم كالاهايي كه به آمستردام وارد ميشد به زودي اين شهر را به چهار راهي براي بسياري از محصولات عمده اروپايي تبديل كرد.البته آمستردام بندر عمدهاي براي شركتهاي هند غربي و شرقي محسوب ميشد. به علاوه، صنايع شهر مواد خام وارداتي را به محصولات ساخته شده تبديل ميكردند، و با اين عمل آمستردام را به يك توليدكننده لباسهاي پشمي، شكر تصفيه شده و محصولات دخاني، شيشه، كاغذ، كتاب، جواهرات و مصنوعات چرمي تبديل كردند. بخشي از ثروت عظيم شهر ناشي از منافع جنگ بود: در سال 1700، آمستردام توليدكننده عمده كالاهاي نظامي در اروپا بود و تفنگهاي آنها در تمام قاره داراي مشتري بود.
***
برتري اقتصادي هلنديها
رونق اقتصادي هلنديها در نيمه اول قرن هفدهم اروپاييها را به تعجب انداخته بود. اين گزيده از رسالهاي به نام «مشاهداتي درباره مبادله و تجارت با هلنديها و ساير كشورها» برگرفته شده است كه توسط يك انگليسي به نام جانكيمر3 كه معتقد بود اقتصاد هلند ميتواند نمونهاي براي انگليسيها باشد، نوشته شده است.
جانكيمر، مشاهداتي از مبادله و تجارت با هلنديها و ساير كشورها
من به در طول سفرهاي خود شاهد رشد شديد كشورهايي كه در اينجا ذكر ميشود (عمدتاً هلند) بودم، كه با صدور انبوهي از كالاها، به خود و ساير كشورهايي كه در آنجا رشدي واقع نشده خدمت ميكنند. اين چشمههاي هميشه جاري ثروت آنها كه كشور را به نحو تحسينآميزي ـ كه جهان را به اعجاب واداشته است ـ رو به جلو برده است، از سرزمين اعليحضرت وارد ميشود.
ادامه
دوشنبه 6 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 302]