محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803640949
مفاهيم سياست خارجي و روابط بينالملل/ آشنايي با سازمان پيمان آتلانتيك شمالي(ناتو)/٢ تشكيلات و اركان ناتو
واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: مفاهيم سياست خارجي و روابط بينالملل/ آشنايي با سازمان پيمان آتلانتيك شمالي(ناتو)/٢ تشكيلات و اركان ناتو
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: مسائل راهبردي ايران
اشاره:
پيمان‌هاي نظامي و نسبت كشورهاي مختلف با اين پيمان‌ها همواره يكي از مهمترين و راهبردي ترين موضوعات در تحليل امنيت ملي كشورهاي مختلف محسوب مي‌شوند. توسعه سازمان پيمان آتلانتيك شمالي( ناتو) از منظر بسياري از كارشناسان نه تنها دربردارنده ثبات و امنيت براي ايران نخواهد بود، بلكه منابع ناامني بزرگي را درمحيط امنيتي ايران تشديد مي‌كند. اين موضوع هنگامي اهميت بيشتري مي‌يابد كه در نظر داشته باشيم تحولات اين سازمان به گونه‌اي پيش مي‌رود كه درآينده بسيار نزديكي شاهد حضور بيشتر اين سازمان درمنطقه خواهيم بود.
گسترش حضور و نفوذ روزافزون ناتو در آسياي مركزي، قفقاز و مناطق ديگر پيرامون جمهوري اسلامي ايران ازجمله افغانستان و عراق، طرح تقاضاي پيوستن به ناتو از سوي برخي از كشورهاي منطقه و كشورهاي همجوار ايران و همچنين طرح جديد اين سازمان كه با جدّيت تمام روابط دوجانبه و چند جانبه‌اي را با كشورهاي حاشيه خليج فارس پي‌گيري مي‌كند، از جمله نشانه‌هاي روشن روند پرشتاب نفوذ ناتو درمنطقه است.
از اين رو بررسي تهديدات گسترش حضور ناتو براي ثبات و امنيت جمهوري اسلامي ايران و ارائه تحليلي منطقي و راهبرد‌هايي پيشگيرانه در مواجهه با تهديدات بالقوه‌ي آن يكي از مهمترين و راهبردي ترين مسائل در سياست‌گذاري خارجي جمهوري اسلامي ايران محسوب مي‌شود.
آن‌چه كه در پي مي آيد ويرايش نخست، دومين بخش از مقاله « آشنايي با سازمان پيمان آتلانتيك شمالي(ناتو)» از مجموعه متون آموزشي مفاهيم سياست خارجي، ويژه‌ي خبرنگاران سياست‌گذاري خارجي و سياست‌پژوهان حوزه سياست خارجي و روابط بين الملل است كه در سرويس مسائل راهبردي دفتر مطالعات خبرگزاري دانشجويان ايران، تدوين شده است. در اين بخش، به توضيح تشكيلات و اركان ناتو پرداخته مي‌شود.
« تشكيلات و اركان ناتو »
تشكيلات سازمان پيمان آتلانتيك شمالي را مي‌توان به سه بخش اصلي تقسيم نمود:
1- شوراي آتلانتيك‌شمالي
2- دبيرخانه
3- كميته نظامي
شوراي آتلانتيك‌شمالي
شوراي آتلانتيك‌شمالي ركن اصلي ناتو است. همه كشورهاي عضو درآن نماينده دارند و داراي حق رأي مساوي هستند. تصميم‌گيري در شوراي ناتو بر اساس اتفاق آراء انجام مي‌گيرد و هر كشور تنها حق يك رأي دارد. اين شورا در دوسطح تشكيل جلسه مي‌دهد:
1- شوراي وزيران
2- شوراي نمايندگان دائم
اجلاس شوراي وزيران
اجلاس شوراي وزيران، سالانه دو تا سه بار تشكيل مي‌شود و بسته به موضوع كار شورا، يك يا چند وزير به نمايندگي از هر كشور عضو درآن شركت مي‌كنند. رياست اين شورا در هر اجلاس برعهده‌ي وزير خارجه يكي از كشورهاي عضو است.
شوراي وزيران مسووليت تعيين خط مشي‌هاي كلي سازمان، رسيدگي و اخذ تصميم درمورد مسائل سياسي و اموراساسي، اداري و مالي پيمان، همچنين برقراري ارتباط ميان مقامات نظامي و غيرنظامي را عهده دار است.
اجلاس شوراي نمايندگان دائم
اجلاس شوراي نمايندگان دائم نيزدرسطح نمايندگان دائم كشورها كه همواره در بروكسل حضور دارند، برگزار مي‌شود. اين اجلاس هر هفته يك تا دوجلسه خواهد داشت. وظايف شوراي نمايندگان دائم، مطالعه مقدماتي و ارائه‌ي پيشنهاد دربارهي اموري ست كه اتخاذ تصميم در مورد آن‌ها بايد از سوي شوراي وزيران به عمل آيد، همچنين شوراي نمايندگان دائم مسوليت تعقيب سياست‌ها و تصميم‌هايي كه درسطح شوراي وزيران اتخاذ شده است را برعهده دارند.
گروه‌ها، كميته‌ها و مؤسسات تخصصي شوراي آتلانتيك شمالي
شوراي آتلانتيك‌شمالي (ناتو) علاوه‌براين دو شورا، تعدادي گروه و كميته تشكيل داده است تا مسائل مختلف سياسي، اجتماعي ، فرهنگي و غيره را كه به اين گروه‌ها يا كميته‌ها ارجاع مي‌شود، مورد مطالعه قراردهند. مهمترين اين كميته‌ها عبارتنداز: كميته مشاوران سياسي، كميته مشاوران اقتصادي، كميته بررسي سالانه، كميته تسليحات، كميته بودجه نظامي و...
اين كميته‌ها نظارت خود را درغالب توصيه يا پيشنهاد، در اختيار شوراي ناتو قرارمي‌دهند. علاوه براين كميته‌ها، شوراي ناتو داراي موسسات تخصصي‌اي نظير «كالج دفاعي ناتو»، گروه «مشاوره براي توسعه»، «گروه تحقيقات فضايي»، «مركز تحقيقات زيردريايي» و «موسسه ارتباطات» است.
دبيرخانه:
ركن ديگر سازمان آتلانتيك‌شمالي، دبيرخانه اين سازمان است كه در رأس آن دبيركل قراردارد. دبيركل توسط شورا انتخاب و به كارگمارده مي‌شود. دبيركل رئيس شوراي نمايندگان دائم است و رياست جلسات شوراي نمايندگان و مسئوليت اداره دبيرخانه و امورمختلف شورا را برعهده دارد. دبيركل همچنين مسائل گوناگون را براي تبادل نظر به شورا پيشنهاد مي‌كند. وي به هنگام بروز اختلاف ميان كشورهاي عضو پيشنهادهايي براي حل اختلافات ارائه مي‌كند و اقدامات لازم را انجام مي‌دهد.
كميته نظامي
از ديگر نهادهاي پيمان ناتو، كميته‌ي نظامي است كه عالي‌ترين ركن نظامي ناتو محسوب مي‌شود. كميته نظامي را شوراي وزيران تعيين‌كرده و اختياراتي خاص را به آن تفويض مي‌كند. اين كميته متشكل از رؤساي ستاد ارتش كليه كشورهاي عضو است و دربرابر شورا مسئول و پاسخگوست.
جلسات كميته نظامي دائمي نيست، اما حداقل دوبار در سال و يا زماني كه ضرورتي ايجاب نمايد تشكيل مي‌شود. وظيفه كميته‌ي نظامي ارائه راه‌حل‌هاي مناسب براي مسائل نظامي به شوراي آتلانتيك‌شمالي است. رياست كميته هربار بر عهده يكي از اعضاست. برنامهريزي و استمرار كار اين كميته را تشكيلاتي اجرائي كه نظامي است و «گروه دائم» نام دارد بر عهده دارد.
درسال 1952 در كنفرانس ليسبون كميته‌اي به نام «كميته نمايندگان نظامي» تأسيس كرد كه نهادي دائمي است. اين نهاد متشكل از گروه دائم و نمايندگان ساير كشورهاي عضو است و مقرّ آن در واشنگتن قرار دارد. «كميته‌ي نمايندگان نظامي» با دادن اطلاعات و اخبار لازم با كميته‌ي نظامي همكاري دارد.
زير نظر اين كميته نظامي، سازمان‌هايي فعاليت دارند كه ازجمله آن‌ها مي‌توان به «آژانس استانداردهاي نظامي»، «گروه مشاوران تحقيقات و توسعه فضايي» و «كالج دفاعي پيمان آتلانتيك‌شمالي» اشاره كرد.
امـّا فرماندهي عالي نظامي از مهمترين سازمان‌هايي ست كه زير نظر كميته‌ي نظامي فعاليت دارند.
فرماندهي عالي نظامي ناتو
نيروهاي نظامي عضو پيمان ناتو را مي‌توان به سه دسته زير طبقه‌بندي كرد:
1- نيروهايي كه تحت فرماندهي مستقيم ناتو قراردارند
2- نيروهايي كه دوّل عضو پذيرفته‌اند درصورت وقوع جنگ با بسيج عمومي دراختيار ناتو قراردهند.
3- نيروهايي كه تحت فرماندهي ملي كشورهاي عضو پيمان ناتو قراردارند.
فرماندهي سازمان آتلانتيك‌شمالي ازنظر جغرافيايي و سياسي به سه فرماندهي نظامي و يك گروه طرح‌ريزي ناحيه‌اي تقسيم شده است. حدود اختيارات هريك از فرماندهي‌ها با توجـّه به عوامل مختلف ازجمله جنگ و صلح فرق مي‌كند.
الف: فرماندهي عالي اروپا (SACEUR)
قلمرو اين فرماندهي از دماغه شمال تا درياي مديترانه و از اقيانوس اطلس تا شرق تركيه است. اين فرماندهي خود داراي فرماندهي‌هاي تابعه ذيل است:
1- فرماندهي شمال اروپا
2- فرماندهي مركز اروپا
3- فرماندهي جنوب اروپا
ب: فرماندهي منطقه اقيانوس اطلس (SACLAND) حوزه آتلانتيك
قلمرو اين فرماندهي از قطب شمال تا مدار رأس السرطان و از آب‌هاي ساحلي آمريكاي‌شمالي تا آب‌هاي ساحلي اروپا و آفريقا و پرتقال امتداد دارد. اين فرماندهي خود داراي فرماندهي‌هاي تابعه به شرح ذيل است:
1- فرماندهي غرب اقيانوس اطلس
2- فرماندهي شرق اقيانوس اطلس
3- فرماندهي ناوگان تخريبي اقيانوس اطلس
ج: فرماندهي كانال مانش:
قلمرو اين فرماندهي كانال مانش و جنوب آب‌هاي درياي شمال است.
د: گروه طرح‌ريزي ناحيه‌اي كانادا و ايالات متحده آمريكا
اين گروه كه حوزه مسئوليت آن منحصربه آمريكاي شمالي است، طرح‌هاي دفاعي براي منطقه كانادا و ايالات متحده آمريكا را تدوين و به كميته نظامي ارائه مي‌دهد. در دهه 1990 درپي فروپاشي اتحاد شوروي و انحلال پيمان ورشو، تغييراتي در ساختار ناتو به وجودآمد كه بيشترين اين تغييرات دربخش فرماندهي عالي نظامي بود. در پي اين تغييرات:
1- فرماندهي عالي مانش حذف شد.
2- تعداد فرماندهي اروپا از چهار فرماندهي به سه فرماندهي كاهش يافت به گونه‌اي كه فرماندهي اروپاي شمالي و منطقه انگلستان در يكديگر ادغام و تبديل به يك فرماندهي به نام فرماندهي شمال غرب شدند كه مسئوليت سرزمين‌هاي نروژ، انگليس، درياي بالتيك، مانش و درياي شمال را عهده‌دار شد. پايگاه اين فرماندهي در انگليس قرارداده شد.
همچنين تغييرات ديگري نيز درحوزه‌هاي امنيتي ساير فرماندهي‌هاي اروپا به پديد آمد.
توسعه ناتو و اقدامات خارج ازقلمرو
نكته مهم اين‌جاست كه سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو)، بدون هياهو و جلب توجه زياد در حال تبديل شدن به سازماني تقريبـاً جهاني ست. اين اتحاديه كه براي محافظت از اروپاي پس از جنگ دربرابر اتحاد جماهيرشوروي تأسيس شده بود اكنون اهداف خود را در اقصي نقاط جهان دنبال مي‌كند. ناتو دراين فرآيند هم گستره جغرافيايي و هم تنوع مأموريت‌هاي خود را بسط داده است و به اين منظور از طرح‌هايي، همچون «مشاركت آتلانتيك اروپا»، «مشاركت براي صلح» و «گفتگوي مديترانه» استفاده كرده است.
ضرورت اقدام در مناطق خارج از اروپا كه در ادبيات ناتو "خارج از قلمرو" خوانده مي‌شود، به طور روزافزوني مورد تأكيداين سازمان درحال گسترش است و بدين منظور، كميته‌ها و گروه‌هاي جديدي براي ارتباط با مناطق جديدي كه در حوزه فعاليت ناتو قرارمي‌گيرند تشكيل شده و يا در حال تشكيل است. همان‌طور كه به دنبال طرح مشاركت براي صلح، كميته‌اي براي ارتباط ميان ناتو و كشورهاي اروپايي با قفقاز و آسياي مركزي ايجاد شد، كميته‌ي ديگري نيز براي ارتباط هفت كشور طرح گفت‌وگوي مديترانه و ناتو ايجاد شد و اخيراً هم پيشنهاد تأسيس كميته‌اي براي همكاري ميان كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس و ناتو طرح شده است كه مقدمات همكاري و عضويت اين كشورها را در سازمان ناتو سازماندهي كند. اين پيشنهاد به دليل توجه خاص سازمان ناتو درسال جديد ميلادي به منطقه خليج فارس طرح شده است، دراين راستا نمايندگان ناتو گفت وگوها و جلسات زيادي را با كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس انجام داده‌اند. همچنين بازديد‌هاي متعددي نيز از اين كشورها براي فراهم آوردن زمينه‌هاي همكاري آن‌ها با سازمان پيمان آتلانتيك‌شمالي به عمل آورد‌ه‌اند.
تدوين: سعيد سيفي
دانشجوي كارشناسي ارشد روابط بينالملل
خبرنگار سياست گذاري خارجي سرويس مسائل راهبردي ايران
دوشنبه 6 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1033]
-
گوناگون
پربازدیدترینها