تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1850264399
مقولات تخصصی پیرامون مفهوم فرهنگ
واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: View Full Version : مقولات تخصصی پیرامون مفهوم فرهنگ aftab_shamgahi27th October 2008, 10:30 PMكالاهاي فرهنگي و رفتارهاي ايرانيان کاربران ثبت نام کرده قادر به مشاهده لینک می باشند گردآوري داده‌هاي فرهنگي به منظور رفع كمبود اطلاعات از فعاليت‌هاي فرهنگي جامعه يكي از انتظاراتي است كه مي‌توان از اولياي امور فرهنگي داشت. سياستگزاران فرهنگي به‌دليل كمبود اين اطلاعات دشواري‌هاي بسياري داشته و در پي‌ريزي سياست‌هاي كلان فرهنگي با موانع جدي روبه‌رو بودهاند. به منظور رفع اين معضل، نخستين ايده‌هاي تهيه اطلاعات و آمار از فعاليت‌هاي فرهنگي از سال‌هاي 74 مطرح شد و بالاخره نهال اين ايده در سال 78 به بار نشست و در قالب پژوهش‌هاي ملي در مفاد قانوني برنامه گنجانده شد. گردآوري داده‌ها و اطلاعات فرهنگي به منظور ارائه سيمايي عيني از وضعيت فرهنگي كشور منوط به روشي قابل اعتماد و جامع بوده است. روشي كه در آن از نمونه‌هاي آماري گسترده استفاده شود و تنها به چند شهر بزرگ كشور محدود نشده و با برنامه‌ريزي دقيق تمام شهرها به‌ويژه مراكز استان‌ها مورد توجه قرار گيرد و جامعه‌اي آماري بررسي شود كه بتوان بر صحت اطلاعات بدست آمده تكيه كرد و سياستگزاران فرهنگي با اتكاي به آن، برنامه‌هاي فرهنگي جامعي براي كشور پيش‌بيني كنند. بي‌ترديد مطالعات فرهنگي، به طرز جدايي‌ناپذيري به ساختار اجتماعي و معاني موجود در آن مربوط مي‌شود و فقط در چارچوب آن ساختار و پيشينه توضيح‌پذير است. تلقي مردم از فرهنگ و كالاهاي فرهنگي، بر ساخته‌هايي از هويت اجتماعي آنان است و اين نكته لزوم مطالعه جدي در اين عرصه را مي‌طلبد. معاني فرهنگي مردم در يك جامعه و شيوه استفاده آنان از كالاهاي فرهنگي، انعكاس كوچكي از نگرش اجتماعي آنان است. به معنايي ديگر، مردم در بستر يك جامعه، آن‌گونه با كالاها و پديده‌هاي فرهنگي مواجه مي‌شوند، كه نگرش اجتماعي‌شان ايجاب ميكند. آنان به اقتضاي فرهنگ غالب و حتي خرده فرهنگ‌هاي موجود در جامعه مواجهه‌اي خاص با كالاهاي توليد شده فرهنگي دارند و بي‌ترديد، مطالعه اين پديده و كسب اطلاعات و داده‌ها و آمار مي‌تواند، سياستگزاران فرهنگي را در پيشبرد اهداف‌شان موفق‌تر كند. احمد مسجد جامعي، رئيس شوراي سياستگزاري پژوهش‌هاي ملي، با بيان شكل‌گيري نخستين ايده‌هاي تهيه اطلاعات و آمار از فعاليت‌هاي فرهنگي در سال 1374، اذعان مي‌دارد: <ايده انجام پژوهش‌هاي ملي با چنين رويكردي در سال 1378 پذيرفته و در مفاد قانون برنامه گنجانده شد. اين پژوهش‌ها در سه عرصه، وظيفه گردآوري داده‌هاي فرهنگي را عهده‌دار شدند. طرح جامع آمارگيري فرهنگي با هدف گردآوري اطلاعاتي در زمينه امكانات فيزيكي و انساني به اجرا درآمد. طرح پيمايش ارزش‌ها و نگرش‌ها با هدف شناخت نگرش‌‌هاي مردم، محيط اجتماعي و فرهنگي اجرا شد و سرانجام هدف طرح فعاليت و مصرف كالاهاي فرهنگي به رفتار خانوار در زمينه مصرف فرهنگ تجسم يافته پرداخت.> مسجد‌جامعي، طرح مصرف كالاها و فعاليت‌هاي فرهنگي را از نخستين پژوهش‌هاي ملي در عرصه فرهنگ دانسته و اشاره ميكند: <مطالعات اوليه اين طرح در سال 74 در چند شهر كشور اجرا شد و براساس تجربيات به دست آمده به صورتي ملي در سطح مراكز استان‌ها انجام شد.> طرح پژوهش مصرف كالاهاي فرهنگي يافته‌هاي طرح پژوهش فعاليت و مصرف كالاهاي فرهنگي در كشور كه به عنوان يكي از رفتارهاي فرهنگي ايرانيان مورد مطالعه قرار گرفته، به بررسي حيات و فعاليت فرهنگي افراد و مشاركت آن‌ها، نهادها، سازمان‌ها، تشكل‌ها، انگاره‌ها، روندها و تسهيلات فرهنگي مي‌پردازد. اين طرح پژوهشي،در هجده فصل به گردآوري اطلاعاتي پيرامون ويژگي‌هاي فردي و خانوادگي و زمان فراغت ايام‌‌هفته افراد جامعه، كتاب و كتابخواني، مطالعه روزنامه‌ها و مجلات، استفاده از راديو و تلويزيون، استفاده از ويدئو و ضبط صوت، رفتن به سينما و تئاتر، فعاليت‌هاي مذهبي، فعاليت‌هاي اجتماعي، فعاليت‌هاي هنري و دستي، گردش و تفريح، مسافرت، ورزش، بازي، تسهيلات فرهنگي و بالاخره تقاضاي فرهنگي مي‌پردازد. جامعه آماري اين طرح پژوهشي در 28 شهر مركز استان بوده و اطلاعات جمعيت آماري از سرشماري سال 1375 مركز آمار ايران به دست آمده است. تعداد نمونه منتخب در هر شهر 500 خانواده بوده كه در بعضي شهرها به بيش از اين تعداد افزايش يافته است. شيوه نمونه‌گيري دو مرحله‌اي بوده است. در مرحله اول از تعداد بلوك‌هاي هر شهر، بين 125 تا 134 بلوك با احتمال متناسب با حجم خوشه(p.p.s) انتخاب و در مرحله دوم، در هر بلوك 4 خانواده به صورت تصادفي ساده انتخاب شده است. نمونه‌گيري بلوك‌ها براساس اطلاعات سرشماري سال 75 مركز آمار و نمونه‌گيري درون بلوك در محل و براساس فهرست تهيه شده از پلاك منازل به‌صورت تصادفي ساده انجام شده است. در بعضي از شهرها، به‌دليل مشكلاتي كه پيش آمده، تعدادي از پرسشنامه‌ها كنار گذاشته شده است. اما در مجموع، اطلاعات مربوط به 13976 خانواده با جمعيت 65440 نفر افراد 6 ساله و بيشتر تحليل شده است. شيوه جمعآوري اطلاعات جمعآوري اطلاعات در شهرها، بعد از تمهيد مقدمات و آموزش پرسشگران، توسط گروه‌هاي 5نفره (يك سر پرسشگر و 4 پرسشگر)، در پاييز و اوايل زمستان 1378 انجام شده است (جز زاهدان كه اطلاعات آن در اواخر زمستان جمعآوري شده است). پرسشگران دانشجو و بعضاً داراي سابقه پرسشگري در طرح‌هاي مشابه بودهاند. شيوه جمعآوري اطلاعات، مصاحبه همراه با پرسشنامه بوده است. در مراجعه به خانواده، بعد از ارائه كارت شناسايي و معرفي‌نامه، معرفي طرح، تقديم هديه‌اي به خانواده و جلب نظر آن براي پاسخگويي، پرسشنامه با حضور خانم خانه و اعضاي مؤنث باسواد آن پر شده است. پرسشنامه بار اول در محل و بار دوم در محل ستاد هر شهر توسط سرگروه‌ها كنترل و اشكالات آن مرتفع گرديده است. مفاهيم اصلي و پايه‌اي پژوهش فعاليت و مصرف كالاهاي فرهنگي كشور با توجه به فعاليت فرهنگي افراد، مصرف كالاهاي فرهنگي، تسهيلات (امكانات) فرهنگي، تقاضاي فرهنگي و اوقات فراغت سازمان يافته است. در اين پژوهش فعاليت فرهنگي به‌عنوان يكي از مفاهيم كليدي مرتبط با حيات فرهنگي شناخته شد. اين مفهوم در مقابل مفهوم فعاليت سياسي، فعاليت اقتصادي و تا حدي فعاليت اجتماعي قرار گرفت. بنابه تعريف ارائه شده اين فعاليت عبارتست از: فعاليتي كه حول محور توليد، به‌كارگيري، انتقال، استفاده و مصرف معاني و نمادها و شكل‌دادن، تغيير و ارتقاي حيات روحي و معنوي افراد شكل مي‌گيرد. اگر آن را به نحو سلبي تعريف كنيم، مي‌توان به فعاليت غيراقتصادي و سياسي تعريف كرد. چنان كه در درك معمول هم‌چنين تلقي وجود دارد و به‌طور ضمني فعاليت اجتماعي آزادانه را هم شامل مي‌شود. اين فعاليت در اشكال ناب و خلاق آن، به آفرينش و خلق فرهنگي منجر مي‌شود. كاري كه هنرمندان، شعرا، فلاسفه، انديشمندان و پديدآورندگان صور مكتوب، صوتي و تصويري و... انجام مي‌دهند. اما در اشكال معمول و مرسوم آن، فعاليتي را شامل مي‌شود كه در آن فرد با مصرف و استفاده از آنچه پدپد آمده است، با امر فرهنگي آشنا مي‌شود و با استفاده از آن به رشد و شكوفايي وجود خود كمك ميكند. آنچه به‌عنوان فرهيختگي از آن ياد مي‌شود، مي‌تواند نتيجه فعاليت فرهنگي از اين نوع باشد. مصرف كالاهاي فرهنگي، بعدي است از حيات فرهنگي كه در اين پژوهش بدان توجه شده و اين مقوله، عمدتاً با توسعه صنعت و فرهنگ مرتبط است و در خصوص جوامع جديد بيشتر كاربرد دارد تا جوامع سنتي و بر استفاده از رسانه‌ها و وسايل فرهنگي (وسايلي كه با آن فعاليتي فرهنگي انجام مي‌شود) متمركز مي‌شود. تسهيلات (امكانات) فرهنگي به‌عنوان يكي ديگر از ابعاد مورد بررسي در اين پژوهش با فعاليت فرهنگي همبسته دانسته شده است. ازاين‌رو بررسي فعاليت فرهنگي مستلزم اطلاع از امكانات و تسهيلاتي مانند: كتابخانه‌ها، كتاب‌فروشي‌ها، سينماها، موزه‌ها و... خواهد بود. تقاضاي فرهنگي مفهوم ديگري است كه با فعاليت و مصرف كالاهاي فرهنگي مرتبط بود و مورد بررسي قرار گرفته است. منظور از تقاضاي فرهنگي، انتظاراتي است كه افراد درخصوص گذران اوقات فراغت خود دارند و صورت‌هايي از كالاها و فعاليت‌هاي فرهنگي است كه خواهان آنند. هرچند ممكن است به دليل موانعي كه وجود دارد، برآورده نشود. اوقات فراغت يكي از عوامل عمده فعاليت فرهنگي بوده است. به‌بيان‌ديگر، با فرض وجود زمان فراغت است كه فعاليت فرهنگي امكان‌پذير است. فعاليتي كه اعضاي جامعه فارغ از اجبارهاي محيط كار و الزامات زندگي، استعدادهاي خود را توسعه بخشيده و شخصيت خود را گسترش مي‌دهند. فعاليت‌هايي كه هدف اقتصادي در آن نبوده و بيشتر در راستاي پيوند با ديگران (نفس رابطه اجتماعي)، تحقق امري اخلاقي، هنري عام‌المنفعه، ديني و... به‌صورت اختياري انجام مي‌شود. اوقات فراغت در مقابل زماني قرار مي‌گيرد كه فرد در الزامات اجتماعي نظام تقسيم‌‌كار درگير است. مقولات مورد بررسي طرح پژوهشي فعاليت و مصرف كالاهاي فرهنگي كه در قالب رفتارهاي فرهنگي ايرانيان انجام شده است به بررسي فعاليت فرهنگي، مصرف كالاهاي فرهنگي و تقاضاي فرهنگي در قالب مقولات متعدد مي‌پردازد. يكي از اين مقولات فعاليت مذهبي ايرانيان به‌عنوان يك رفتار فرهنگي است. اين نوع فعاليت شاخصي است كه با آن مي‌توان عرصه رفتار دينداري و به‌عبارت‌ديگر عرصه مناسكي دين را تا حد زيادي سنجيد. براساس همين فعاليت، شبكه‌اي از روابط در جامعه شكل مي‌گيرد كه مي‌توان به آن <اجتماع ديني> گفت. ازاين‌رو فعاليت مذهبي در چند محور مورد پرسش قرار گرفته است: الف: انجام اعمال مذهبي (مستحب) يا سنت كه شركت در مجالس جشن مذهبي، رفتن به مجالس عزاداري، شركت در نماز جماعت مساجد و حسينيه‌ها، رفتن به جلسات قرآني از اين نوعند. ب: متوسط زمان فعاليت مذهبي در روز، هفته، ماه متناسب با ميزان فعاليت. به اين نحو كه براي كساني‌كه داراي فعاليت مذهبي زيادي هستند، به روز و براي كساني‌كه داراي ميزان فعاليت مذهبي محدود بوده، به هفته و ماه سؤال شده است. ج: برگزاري مراسم و مجالس مذهبي در منزل كه علاوه بر انجام آن، تعداد مراسم برگزار شده در طول سال و نوع فعاليتي كه در اين مراسم انجام مي‌شود مورد پرسش قرار گرفته است. د: مطالعه قرآن و كتب ديني به‌صورت مطلق ذيل مقوله كتابخواني ه: استفاده از انواع نوارهاي صوتي مذهبي از جمله قرآن، نوحه، روضه و تواشيح و غيره و: مسافرت به قصد زيارت فعاليت ديگري است كه اگرچه در آن وجه تفريحي هم ممكن است مدنظر افراد باشد، اما مي‌توان آن را به‌عنوان فعاليتي مذهبي به حساب آورد. فعاليت اجتماعي به‌عنوان يكي از مقولات مورد بررسي اين پژوهش بود. محور اين نوع فعاليت تعامل و روابط با ديگران است. فعاليت اجتماعي در چند مقوله مورد بررسي واقع شده است: الف) مشاركت در فعاليت‌هاي اجتماعي و اجتماعات مدني، مانند انجمن‌هاي علمي و فرهنگي و اتحاديه‌هاي صنفي و بسيج و تشكل‌هاي سياسي و غيره. ب: رفت‌وآمد با 1) اقوام و خويشان 2) همسايگان 3) دو ستان و آشنايان 4) همكاران و... مؤلفه‌هاي مختلفي كه ذيل اين مقوله مورد پرسش قرار گرفته، علاوه بر اين كه حجم روابط به بياني تراكم اخلاقي موجود در جمعيت نمونه را ارزيابي ميكند، نوع رابطه و تغيير آن از اشكال سنتي به جديد را هم تا حد زيادي مي‌سنجد. ج: برگزاري جشن تولد در خانواده، مقوله ديگري است كه از آن به‌عنوان فعاليت اجتماعي مي‌توان ياد كرد. د: رفتن به قهوه‌خانه و كافه از ديگر فعاليت‌هاي اجتماعي معرفي شده است. به‌ويژه به لحاظ تاريخي نقش قهوه‌خانه‌ها و كافه‌ها و ايجاد تعامل ميان افراد در آن داراي اهميت بوده و به نوعي پاتوق و محلي براي رد‌وبدل اخبار و اطلاعات محسوب مي‌شده است. ه : مسافرت به قصد ديدن اقوام و خويشان از ديگر فعاليت‌هاي اجتماعي محسوب شده است. از ديگر فعاليت‌هاي مورد بررسي قرار گرفته در اين پژوهش، فعاليت ورزشي فعاليت فردي و در خدمت باز توليد انرژي هدر رفته در زمان كار و ضامن سلامتي و روان و دوم به‌عنوان نوعي فعاليت كه در آن مجموعه‌اي از روابط و تعامل‌ها شكل مي‌گيرد. دراين‌نگاه، در كنار اجتماع ديني و عرصه فعاليت‌هاي اجتماعي كه اجتماع جامعه‌اي را شكل مي‌دهد، مي‌توان از اجتماع ورزشي ياد كرد كه نهادهاي ويژه خود را دارد و تعامل‌هاي ويژه خود را شكل مي‌دهد. فعاليت ورزشي در محور اول با پرسش از: 1) ورزش اعضا در خارج و داخل منزل، 2) نوع ورزش، 3) محل ورزش، 4) متوسط زمان ورزش و در محور دوم با پرسش از 1) عضويت افراد در باشگاه و كلوپ يا تيم ورزشي، 2) تماشاي ورزش در اماكن ورزشي، 3) متوسط تماشاي ورزش در مكان مورد نظر. به اين مجموعه مي‌توان مطالعه نشريات ورزشي و استفاده از راديو و تلويزيون براي تماشاي ورزش را افزود. فعاليت تفريحي به‌عنوان يكي ديگر از مقوله‌ها مورد بررسي قرار گرفته و عبارت است از اوقات فراغتي كه به استراحت و تفريح و گردش بگذرد. در اين زمينه: 1- رفتن به پارك و مراكز تفريحي، 2- گردش در بازار و خيابان، 3- استراحت در منزل مورد پرسش واقع شده. علاوه بر اين مسافرت به‌عنوان يك فعاليت مهم اوقات فراغت با هدف گردش و تفريح مورد بررسي قرار گرفته است. بازي از ديگر فعاليت‌هاي مورد توجه بوده كه مي‌توان آن را ذيل فعاليت تفريحي آورد. اما مقوله‌اي است كه به جهت پي‌آمدهاي رواني و جامعه‌پذيرانه آن، در خور توجه جداگانه‌اي است. سؤالات اين حوزه عبارت‌اند از: 1- وسايل بازي مورد استفاده اعضاي خانواده، 2- متوسط زمان بازي در هفته، 3- استفاده از كامپيوتر براي بازي، 4- مراجعه به مراكز بازي بيرون از منازل. فعاليت هنري دستي از ديگر موارد مورد نظر بوده است. اين نوع فعاليت از جهت ايجابي و توليدي مورد توجه قرار گرفته و سؤالاتي نظير 24 مورد فعاليت هنري و دستي، زمان صرف شده براي انجام فعاليت‌ها، هدف انجام فعاليت هنري و نحوه يادگيري فعاليت، پرسيده شده است. كتاب و كتابخواني نيز از مقولات بررسي شده است. در بررسي اين فعاليت مطالعه انواع كتاب، متوسط زمان مطالعه در هفته، رفتن به كتابخانه، امانت كتاب و محل و ميزان آن و تعداد تقريبي كتب غيردرسي موجود در منزل و بالاخره خريد كتاب در يك سال گذشته مورد توجه قرار گرفته است. روزنامه و مجله‌خواني كه در آن از اعضاي خانواده در مورد ميزان مطالعه، متوسط زمان مطالعه و نوع مجله و روزنامه و از خانواده هم درباره سابقه مطالعه نشريه، نحوه تهيه، محل مطالعه نشريه، هزينه پرداختي بابت خريد روزنامه و مجله سؤال شده است. استفاده از راديو و تلويزيون به عنوان يكي ديگر از فعاليت‌هاي فرهنگي مورد توجه بوده است . در اين زمينه: 1- داشتن راديو و تلويزيون، 2- مدت زمان روشن بودن آن در شبانه‌روز، 3- مهمترين برنامه‌هاي مورد استفاده خانواده، 4- متوسط زمان استفاده، 5- استفاده از ايستگاه‌هاي راديويي و تلويزيون خارجي و مدت زمان سؤال شده است. ويدئو و ضبط‌صوت هم از موارد مورد توجه بوده است. تماشاي ويدئو، متوسط زمان استفاده، نحوه تهيه نوار ويدئويي، آخرين برنامه مورد استفاده و در مورد ضبط‌صوت هم نكاتي چون داشتن ضبط‌صوت، نوع نوار، زبان نوار مورد استفاده، متوسط زمان استفاده، تعداد نوار موجود در منزل و چگونگي تهيه آن مورد پرسش قرار گرفته است. سينما و تئاتر هم از فعاليت‌هاي فرهنگي است، رفتن به سينما و تئاتر، تعداد فيلم‌ها، تماشاي فيلم در مراكزي غير از سينما و متوسط تماشاي تئاتر در سال و محل تماشاي تئاتر مورد بررسي قرار گرفته است. از ديگر موارد مورد مطالعه تسهيلات (امكانات) فرهنگي بوده است تا اطلاعاتي چون فاصله خانواده‌ها تا كتاب‌فروشي‌ها، دكه مطبوعاتي، ويدئوكلوپ و فروشگاه عرضه محصولات فرهنگي، پارك و فضاي سبز، سالن و زمين ورزشي و مساجد و حسينيه‌ها و زيارتگاه‌ها، از طريق مراجعه به افراد آشنا در محل جمعآوري شده است. زمان فراغت با دو رويكرد، زمان فراغت اعضاي خانواده در روزهاي معمول هفته و زمان فراغت اعضا در روزهاي تعطيل هفته مورد پرسش قرار گرفته است. تقاضاي فرهنگي كه به بررسي نوع فعاليت مورد انتظار براي روزهاي معمول و تعطيل آخر هفته و نوع فعاليت مورد انتظار براي تعطيلات سالانه و موانعي كه افراد و خانواده‌ها براي تحقق اين فعاليت‌ها بر سر راه خود دارند، پرداخته است. در راستاي تحليل عميق‌تر فعاليت و مصرف كالاهاي فرهنگي، مجموعه‌اي از متغيرهاي فردي چون: 1- سن، 2- جنس، 3- دين، 4- زبان، 5- محل تولد، 6- تحصيلات، 7- مدت اقامت، 8- وضع تأهل، 9- وضع فعاليت و 10- شغل، در مورد اعضاي خانواده و در سطح خانواده اطلاعاتي مربوط به محل سكونت خانواده به عنوان شاخصي براي شناخت تقريبي پايگاه اقتصادي - اجتماعي خانواده از جمله: 1- نوع ملك، 2- نوع مالكيت، 3- متراژ و زمين و بنا ،4- تعداد اتاق، 5- قيمت زمين و بنا در محل (در سؤال از بنگاه معاملاتي و افراد آشنا) و 6- ارزيابي منطقه سكونت در عرف محل به لحاظ طبقه‌بندي آن به منطقه بالا و پايين مورد پرسش قرار گرفته است. پرسشنامه به نحوي سازماندهي شده كه اطلاعات مربوط به خانواده و اعضاي شش سال و بيشتر، توسط مصاحبه‌گر در آن درج گرديده است. علاوه بر اين، در مورد هر بلوك پرسشنامه‌اي تدوين شده كه در آن اطلاعات مربوط به تسهيلات فرهنگي، قيمت زمين و بنا در محل و جايگاه محل در شهر به لحاظ بالا و پايين بودن منطقه مسكوني با مراجعه به بنگاه معاملاتي و افراد آشنا در محل توسط سرپرسشگر تكميل شده است. aftab_shamgahi11th November 2008, 06:44 PMجغرافیا و فرهنگ بررسي نقش جغرافيا به عنوان مولفه‌اي در هويت‌يابي فرهنگ‌ها ما در فرهنگ كویر، هیچ‌گاه نخواهیم توانست نشانی از جنگل یا رود به عنوان سمبل و نماد بیابیم. آنچه در كویر است، شن زار و شوره‌زار است و رودراز نگفته‌ای است بر لبان خشك كویر، كویر نیز معلم است. معلمی كه به انسان، درس مبارزه می‌دهد. درس صبر و استقامت و انسان ساكن در آن با آفتاب و گرما و ستاره دم خور میشود و ساختار روحی او با چنین عناصری اجین میشود آنچه از افسانه‌ها، اشعار و قصه‌های كهن هر توده جمعیتی برمیآید، حاكی از آن است كه محیط و طبیعت در نوع گفتار و علی‌الخصوص عناصر گفتاری، به شدت تاثیربخش است. به خصوص كه این پدیده‌های طبیعی به شدت با ساختار روحی مردم آن ناحیه آمیزش یافته. بارزترین نمونه از این گفته را به روشنی می‌توان در اشعار و نجواهای مردم ترك زبان یا كردها مشاهده کرد. نزدیك‌ترین نمونه‌ای كه از این دست به ذهن خطور می‌كند، مجموعه شعری است از آثار شاعر معاصر، محمد حسین شهریار كه در این كتاب مخاطب شاعر، كوهی است به نام حیدربابا كه البته یافتن این قبیل كاربردها از عناصر طبیعت در ادبیات داستانی و اساطیری این خطه كار دشواری نیست. مناطقی مثل آذربایجان و كردستان به علت موقعیت خاص جغرافیایی، دارای كوه‌های بلند و سر به فلك كشیده هستند. كوه‌هایی كه همیشه معلمان انسان بودهاند. معلمی كه هم غرور و بزرگی را یاد می‌دهد و هم غرور انسان را خرد می‌كند. زندگی كردن در بین این كوه‌ها، روحیه و شخصیت مقاومی را در مردمش ایجاد می‌كند. ادبیات ما از انسان‌هایی بزرگ، سخن به میان آورده كه كه وقت مصیبت و تنهایی، دامنه پر برف این كوه‌ها گرم‌ترین شانه‌ها برای گریستن و ناله‌های پنهانی آن‌ها بوده است. این عناصر طبیعی چنان با ظرافت و زیبایی در ادبیات این نواحی راه یافته و با آن اجین شده كه دقیقا می‌توان از روی آثار به‌جا مانده به كنكاش در روحیات مردم زمانه خاص پرداخت. در واقع انسان ساكن این‌چنین مناطقی، وقتی می‌خواسته افكارش را به پرواز درآورد، روح خود را در میان كوه‌ها و جنگل‌ها رها می‌كرده تا به دنبال گمشده خود بگردد و در این سفرهای ذهنی، از این نمادها سراغ او را بگیرد. سمبل‌سازی و نمادپردازی به عنوان نقطه مشترك در در ادبیات و فرهنگ اكثر اقوام وجود دارد، ولی نكته جالب در این‌جاست كه هر ناحیه به فراخور شرایط خود كه البته شرایط محیطی از مهمترین آن‌هاست، دارای وجه‌های مختلف و متفاوتی از نگرش انسان به طبیعت می‌باشند. به عنوان مثال ما در فرهنگ كویر، هیچ‌گاه نخواهیم توانست نشانی از جنگل یا رود به عنوان سمبل و نماد بیابیم. آنچه در كویر است، شن زار و شوره‌زار است و رودراز نگفته‌ای است بر لبان خشك كویر، كویر نیز معلم است. معلمی كه به انسان، درس مبارزه می‌دهد. درس صبر و استقامت و انسان ساكن در آن با آفتاب و گرما و ستاره دم خور میشود و ساختار روحی او با چنین عناصری اجین میشود. در سمت دیگر، مردمان جنوب قرار دارند. جایی كه ادبیاتش مردانی را به سربلندی نخل‌ها و كرامت دریا برای ما تصویر می‌كند. دریا، این معلم با سخاوت، وقتی وارد ادبیات جنوب میشود، تصویرگر وسعت روح و عمق اندیشه انسان میشود، می‌خروشد و می‌خروشاند. شاید این‌گونه تقدیر و تقدیس و كاربرد عناصر طبیعت، تخفیف یافته و نشات گرفته از احساس كوچكی بشر در برابر آنچه است كه از حیطه توان و قدرتش فراتر می‌باشد. و شاید هم به خاطر آموزه‌های روحی و اخلاقی از این پدیده‌هاست. ولی به هر دلیلی كه باشد، این تقدیس تا آن‌جا پیش رفته كه در برخی فرهنگ‌ها، به خصوص در یونان باستان، هر یك از پدیده‌های طبیعی نظیر جنگل، كوه، دریا و ...، ماهیتی خدای‌گونه یافتند، تا جای‌گاه و ارزش طبیعت هر چه بیشتر در فرهنگ و ادبیات، جاری و جلوه‌گر شود. اما آنچه كه ادبیات امروز ما را (ادبیات خالی از بزرگان به حاشیه رفته و مهجور و رفتگان دور از دست كه سوار بر اسب مشوش عقده‌ها و سفارش‌ها، به سمت تركستان در حركت است)، از تهی سرشار كرده است، یكی از دلایل معنوی آن می‌تواند جدا شدن قلم به دستان امروزی از طبیعت و درس‌های بی پایانش و افتادن نابخردانه در ورطه ماشینیسم و تقلید بی فرهنگانه از مدرنیسم است. اولویت‌های ادبیات و فر� سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 524]
-
گوناگون
پربازدیدترینها