واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: يك مدرس دانشگاه:روشنفكران ايراني نميتوانند خائن تلقي شوند
عضو هيئت علمي دانشكده علوم اجتماعي تهران با بيان اينكه فهم و درك نارسايي از جريان روشنفكري در ايران وجود دارد، قرائت ايراني روشنفكري را قرائت ديني خواند و ابراز عقيده كرد كه روشنفكران ايران، امروزبه دليل شرايط خاص موجود، موقعيت خوبي پيدا كردهاند و به فعاليتهاي اجتماعي و فكري بازگشتهاند. تقي آزاد ارمكي استاد دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران و رئيس اسبق اين دانشكده در گفتگو با ايسنا گفت: روشنفكران در دوره جديد، كمتر مسئله خود را دارند. آنها بيشتر متوجه مشكلات ديگران هستند تا خودشان. روشنفكران سعي دارند تا به بيان مشكلات كل جامعه بپردازند تا خودشان. اين نيرو همانطور كه اشاره شد، روشنفكران هستند. البته در بعضي از شرايط روشنفكران در كنار بوروكراتها قرار گرفتهاند و اختلاطِ نقشي يافتهاند. آزاد ارمكي در ادامه با تشريح مباحث موجود و نتايج آن بيان كرد كه روشنفكري داراي مفهوم عامتري بوده است كه هم روحانيت و هم غير آن را در بر ميگرفت. امروز عدهاي به طور جد تلاش دارند كه تـاريـخ تـحـولات اجتماعي ايران را بر اساس تاريخ تحولات روحانيت به نگارش درآورند. اين تعبير، روشنفكري را به عنوان يك پديده خائن ميبيند و در ادبيات برخي هم ميبينيد كه به عنوان منورالفكر و فرنگيماب از آنها ياد ميكنند. كسي كه منورالفكر است ديگر نميتواند تغييرات اجتماعي ايجاد كند و مدعي تغيير در حوزه فرهنگ ، دين، سياست و اخلاق جامعه ايراني باشد. منورالفكر از اين ديد اساسا باطل، غربزده و فرنگي ماب است. وي به بيان تعبيري ديگر در اين مورد پـرداخـت و افـزود: روشـنـفـكـران افـرادي هـسـتند كه به دنبال پيشرفت و ترقياند و به دنبال جامعه بهتر هستند، كساني هستند كه حس و درك مشكلات و مسائل جــامـعــه امــروز را دارنــد و بــر اســاس واقـعـيـتهـاي پيرامونيشان به شرايط بهتر فكر ميكنند. نميدانم به چه دليل كساني كه در فكر جامعه و شرايط بهتر براي مردم و كشور هستند ميتوانند خائن و مخالف مردم و ملت باشند و كساني كه دركي از اين وضعيت ندارند و كمتر براي بهبود جامعه تلاش ميكنند، خادم و مدافع. وي با بيان اينكه اصولا انقلاب اسلامي، داعيه دين را براي بهتر كردن شرايط، نه براي بدتر كردن شرايط دارد افزود: بـا ايـن تـعـبـيـر است كه من ميگويم دين نميتواند ضد پيشرفت باشد. طبيعتا دين نميتواند ضد اصلاحات، رشد، پيشرفت، بهبود و ساماندهي باشد. روشنفكران ايراني، ديني هستند و معتقد به جامعه ايرانياند و به ارزشهاي جامعه ايراني و اسلامي اعتقاد دارند، آنها نميتوانند منورالفكر و خائن تلقي شوند و با برچسب غربزده مورد داوري قرار گيرند. آزاد ارمكي يادآور شد: يكي از مشخصات روشنفكري، دردمندي ودردشناسي و موقعيتشناسي اسـت. روشـنـفـكـر ايراني هرگز نميتواند داعيههاي روشنفكر آمريكايي و اروپايي را تنها داشته باشد. آنها ميتوانند در سطوحي با هم اشتراكات داشته باشند ولي روشنفكر از اين تمدن و مرز و از اين جامعه و موقعيتها برآمده است و مسئله آن مسئله جامعه ايراني است. وي خاطر نشان كرد: نسل جديد روشنفكري در حال شكلگيري و عمل است و در آينده به نظر ميرسد كه ظهورهاي خيلي خوبي در اصلاحگري فرهنگي و اجتماعي خواهد داشت. اين جريان در آينده مناقشههاي جديد اجتماعي را شروع خواهد كرد يعني اگر تا ديروز مناقشه اصلي روشنفكري، سنت و مدرنيته بود يا حتي بحث انطباقپذيري با شرايط جديد بود، امروز بحثهاي جديدي است كه روشنفكران در آينده مطرح خواهند كرد و اين بابهاي جديد را خود بايد مطرح كنند. اين مدرس دانشگاه در ادامه، كنارهگيري روشنفكران از عمل سياسي را بسيار هوشمندانه توصيف كرد و با بيان اينكه روشنفكري به دنبال دعواي ساختگي نيست بيان كرد: اين دعواي ساختگي در جامعه ايجاد شده كه عدهاي ميگويند وا اسلاما و ادعا ميكنند كه جامعه دچار فروپاشي ميشود و ضد ديني عمل ميكند، پس مواظب باشيم و به دنبال بـازگـشـت بـد و غـلـط روشـنـفـكران به حوزهاي ساختگي نشويم. اين حوزه ميتواند همان دعواي قديمي بر سر سنت و مدرنيته باشد كه عمرش به پايان رسيده است. روشنفكران هم بايد و هم اينكه بياعتنا به اين دعوا شدهاند و ميگويند كه اين حرفها غلط است و روايت اشتباهي از دين است. وي با اشاره به اينكه مردم ما مدرن هستند و زندگي مدرن ميكنند و در حوزه دين، اجتماع و سياست، مدرن عمل ميكنند مفهومسازي جريان مدرنشدن جامعه و زندگي مردم را كاري روشنفكرانه خواند و با تشريح نگاه روشنفكري در دفاع از مدرنيت بيان كرد: در اين شرايط ما بايد تغييري در سازماندهي، مشاغل و در مواجهه با جامعه جهاني ايجاد كنيم. اين حركت الان بسيار پنهان و ناشناخته است و به طور جدي و اساسي از آن دفاع آشكار نميشود. وي با بيان اينكه ما نياز به كساني داريم كه سخنشان ارزش مـانـدگـاري و ثـبـت در تـاريـخ را داشـتـه باشد افزود: روشـنـفكري در فضاي حاكم، فرصت ثبت و بيان انديشهاش را به هر نحوي پيدا ميكند، جامعه ايراني جامعه تك صدايي نيست و تكثر در حوزههاي آن پيدا شده است و كساني كه حرفي براي گفتن داشته باشند بالاخره حرفشان را ميزنند. آزاد ارمكي با اعتقاد به اينكه ايران هميشه در فرآيند اصلاحات است، شرايط فعلي جامعه و نحوه تعامل روشنفكران با جامعه را تشريح كرد و در ادامه گفت كه دولتها بايد جلوي سرعت جامعه را بگيرند تا عمل جامعه ماندگار شود اما وقتي هم جامعه و هم دولت تندروي ميكنند، بحران ايجاد ميشود. روشنفكري به دليل جريان تند جامعه نميتواند بنيادي فكر كند؛ تنها راه آن اين است كه از حوزه سياسي كنار برود و به يك تامل بيشتري بپردازد. به نظر من اين اتفاق افتاده است و اين حركت يك جريان هوشمندانه است.
دوشنبه 6 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 292]