تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833547592
حجاب در قرآن و سنت(1)
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: حجاب در قرآن و سنت(1)تجميع و تدوين سئوالات و شبهاتي که در خصوص حجاب و روابط زن و مرد طرح و تکرار مي شود و نيز تئوريزه نمودن پاسخ ها و توضيحاتي که در تبيين و تشريح مسئله حجاب با رويکرد وحياني ارائه مي شود يکي از ضرورت هاي قطعي و نيازها و مطالبات مسلم اقشار و طبقات مختلف به ويژه نسل جوان امروز به شمار مي آيد.
اسلام به عنوان ديني جهان شمول و فرا زماني، با تأکيد بر تمامي نيازها و مطالبات روحي، رواني و جسمي انسان برنامه اي جامع و کامل براي تمامي دوره هاي زندگي او (از قبل از تولد تا کودکي، نوجواني، جواني و ميانسالي و پيري و مرگ) ارائه داده است.از زمان و مکان انعقاد نطفه گرفته تا نحوه ي تأثيرگذاري بر سلامت و بهداشت جسمي و روحي جنين در رحم و روش هاي کاربردي تربيت و تزکيه فرزندان بعد از تولد و نيز ساز و کارهاي رشد و بالندگي در عرصه هاي مختلف زندگي تماماً در قرآن و کتب روايي اسلام به روشني طرح و تبيين شده است.پرداختن به احکام و آموزه هاي ديني در حوزه هاي مختلف فردي و اجتماعي زندگي انسان همواره مورد عنايت و تأمل محققان و پژوهشگران اسلامي و مفسران قرآن بوده و آثار و متون فراواني به رشته تحرير درآمده است.در اين اجمال با توجه به موضوع بحث تنها به يکي از محورهاي مربوط به زندگي اجتماعي انسان يعني سيماي حقيقي پوشش بانوان در قرآن و سنت و سيره معصومين عليهم السلام آن هم به طور اجمال و اختصار مي پردازيم. سيماي حقيقي پوشش اسلامي در قرآنبازکاوي آيات قرآن پيرامون حجاب، به ويژه با تأکيد بر رويکردي همه سونگرانه، امري بسيار مهم و ضروري بوده و همواره مورد توجه و عنايت دين پژوهان و محققان و متفکران اسلامي واقع نشده است.بسياري از پرسش ها و شبهاتي را که پيرامون فلسفه حجاب و حدود و ثغور آن مطرح مي شود، مي توان با بهره گيري آيات قرآني پاسخ داد.علت وجوب حجاب، آثار و پيآمدهاي روحي، اخلاقي و اجتماعي حجاب، نقش حجاب در ثبات بنياد خانواده و تربيت فرزندان، حجاب عامل تحديد است يا تکريم و آزادي؟ از جمله محورها و سئوالاتي است که در آيات متعدد قرآن مورد توجه و تأکيد قرار گرفته است.تجميع و تدوين سئوالات و شبهاتي که در خصوص حجاب و روابط زن و مرد طرح و تکرار مي شود و نيز تئوريزه نمودن پاسخ ها و توضيحاتي که در تبين و تشريح مسئله حجاب با رويکرد وحياني ارائه مي شود يکي از ضرورت هاي قطعي و نيازها و مطالبات مسلم اقشار و طبقات مختلف به ويژه نسل جوان امروز به شمار مي آيد.برخي از سئوالاتي که مي بايست مورد توجه اهل تحقيق قرار گرفته و در پي ارائه پاسخ هاي مستدل و قابل دفاع و فهم مخاطبان باشند از اين قرار است:آيا اسلام که آزادي و اختيار را يکي از مؤلفه هاي بارز حيات بشر تلقي کرده با وادار نمودن آدمي به انتخاب حجاب و پوششي خاص منافات ندارد؟تجميع و تدوين سئوالات و شبهاتي که در خصوص حجاب و روابط زن و مرد طرح و تکرار مي شود و نيز تئوريزه نمودن پاسخ ها و توضيحاتي که در تبين و تشريح مسئله حجاب با رويکرد وحياني ارائه مي شود يکي از ضرورت هاي قطعي و نيازها و مطالبات مسلم اقشار و طبقات مختلف به ويژه نسل جوان امروز به شمار مي آيد آيا در عصر ارتباطات و در دنياي فرا صنعتي که روابط زن و مرد جزو ضروريات قطعي به شمار مي آيد، حجاب و پوشش اسلامي مانع توسعه و ترقي و پيشرفت و ارتباطات گسترده و جهاني نخواهد شد؟ آيا ارائه الگوي حجاب اسلامي باعث انزوا و به حاشيه رانده شدن مسلمانان به ويژه بانوان مسلمان از عرصه هاي بين المللي نخواهد شد؟آيا نبايد حجاب نيز همچون ساير متغيرات ديني براساس مقتضيات زمان و مکان مورد تجديد نظر قرار گيرد؟آيا اساساً حجاب يک واجب ديني است؟ و يا يک عادت غير ديني و ساخته و پرداخته ذهن لايه هايي از مسلمانان مي باشد؟ چرا حجاب و پوشش اسلامي ويژه بانوان بوده و مردان ملزم به رعايت حجاب نيستند؟ آيا اين تبعيض بر عليه زنان نيست؟آيا حجاب اسلامي نوعي استثمار، تحقير و خشونت عليه زنان محسوب نمي شود؟ نظر قرآن در مورد رنگ و مدل لباس بانوان چيست؟ و بالاخره آيا حجاب مصونيت است يا محدوديت؟اينها تنها بخشي از سئوالات و ابهامامي است که در بين بخش هاي مختلف مردم علي الخصوص جوانان و حتي تحصيلکردگان و دانشجويان همواره مورد توجه بوده است. که ارائه پاسخ هاي مناسب با بهره گيري از قرآن و سيره معصومين عليهم السلام مي تواند نقش بسيار مفيد و موثري را در باز توليد مفاهيم ديني و توسعه فرهنگ و ارزش هاي اسلامي از جمله حجاب اسلامي در جامعه داشته باشد. ريشه اصلي بسياري از ناهنجاري هاي مربوط به پوشش در بين گروهي از زنان مسلمان را مي بايست در عدم ارائه پاسخ هاي قانع کننده به سئوالات آنان و نيز طرح و تبليغ نامناسب حجاب و ارزش هاي ديني جامعه جستجو نمود.
با عنايت به مطالب فوق، آيات مربوط به حجاب در قرآن را ذيلاً مورد تأمل و تأکيد قرار مي دهيم:1. آيه خمار:وليفرين بخمرهنّ علي جيوبهنّ(1)؛ «زنان بايد سر، سينه، و دوش خود را با مقنعه بپوشانند»"خمر" جمع خمار و مراد از آن پوشش مخصوص سر و اطراف سر بانوان، مثل مقنعه است. يکي از صاحب نظران عرب(محمد سعيد العشماوي) که شبهاتي را بر حجاب وارد کرده و نظراتش از سوي علماي دانشگاه الازهر مصر نيز مورد نقد قرار گرفته در مورد توجيه آيه مذکور اين شبهه را وارد مي کند که دستور ياد شده در اين آيه دائمي نبوده و تنها به دوراني بر مي گردد که جداسازي زنان اين وضع را طلب مي کرد. اين امر در دوره هاي مختلف متغير است. وي تأکيد مي کند که: در عصر رسول گرامي اسلام زنان پارچه اي بر سر مي کردند و دو طرف آن را به پشت سر مي انداختند به گونه اي که گردن و بالاي سينه آنها آشکار بود. براي آن که فارقي(تفاوتي) بين زنان مومن و غيرمؤمن باشد خداوند دستور داد، زنان مومن پارچه اي را که بر سر کرده بر جلوي بدن خويش رها سازند تا از پوشش ممتازي برخوردار گردند. پس اين دستور دائمي نيست و صرفاً براي آن دوره طرح شده است. در حالي که آيه فوق درصدد تعديل عرف و صرف تمييز بين زنان مومن از غيرمؤمن نبوده است، بلکه فرماني است به مردان و زنان در خودنگهداري و پاکدامني چرا که در اين آيه در آغاز، زنان به کاستن نگاه خود و پوشاندن زينت هاي غيرآشکار و رعايت پاکدامني و رها کردن خمار بر گردن و سر و سينه دعوت شده اند.(2) البته نسبت به زنان دو دستور ويژه هم صادر شده؛ يکي پوشيدن زينت ها پنهان و ديگري کيفيت بر سر انداختن خمار.آيا در عصر ارتباطات و در دنياي فرا صنعتي که روابط زن و مرد جزو ضروريات قطعي به شمار مي آيد، حجاب و پوشش اسلامي مانع توسعه و ترقي و پيشرفت و ارتباطات گسترده و جهاني نخواهد شد؟ آيا ارائه الگوي حجاب اسلامي باعث انزوا و به حاشيه رانده شدن مسلمانان به ويژه بانوان مسلمان از عرصه هاي بين المللي نخواهد شد؟ شان نزول آيه خمار:در کتاب کافي در شأن نزول اين آيه چنين آمده است:از امام باقر(عليه السلام) نقل شده است: جواني از انصار در مسير خود با زني روبرو شد (در آن زمان زنان روسري خود را در پشت گوش ها قرار مي دادند و طبعاً گردن و قسمتي از سينه آنها نمايان مي شد) چهره آن زن نظر آن جوان را به خود جلب کرد، و چشم خود را به او دخت هنگامي که زن گذشت، جوان همچنان با چشمان خود او را بدرقه مي کرد، در حالي که راه خود را ادامه مي داد، تا اينکه وارد کوچه تنگي شد و باز همچنان به پشت سر خود نگاه مي کرد ناگهان صورتش به ديوار خورد و تيزي استخوان و يا قطعه شيشه اي که در ديوار بود صورتش را شکافت! هنگامي که زن گذشت، جوان به خود آمد و ديد خون از صورتش جاري است و به لباس و سينه اش ريخته! سخت ناراحت شد با خود گفت به خدا سوگند من خدمت پيامبر مي روم اين ماجرا را بازگو مي کنم، هنگامي که چشم رسول خدا(صلي الله عليه و آله) به او افتاد، فرمود: چه شده است؟ جوان ماجرا را نقل کرد. در اين هنگام جبرئيل، پيک وحي خدا نازل شد و آيه فوق را آورد (قل للمومنين يغضّوا من ابصارهم...)(3)؛ فرو بستن چشم از زن و مرد نامحرم و نيز پوشش زنان و پنهان کردن زينت هاي آنان از نامحرم و انداختن مقنعه خود بر سينه و گردن.
علامه مرتضي مطهري در تبين اجمالي آيه 30 و 31 سوره نور مي نويسد:اسلام تدابيري براي تعديل و رام کردن غريزه (آتشين جنسي) انديشيده است و در اين زمينه هم براي زنان و هم براي مردان تکليف معين کرده است. يک وظيفه مشترک که براي زن و مرد، هر دو مقرر فرموده مربوط به نگاه کردن است: قل للمومنين يغضوا من ابصارهم و يحفظوا فروجهم... قل للمومنات يغضض من ابصارهن و يحفظن فروجهن...خلاصه اين دستور اين است که زن و مرد نبايد به يکديگر خيره شوند، نبايد چشم چراني کنند، نبايد نگاههاي مملو از شهوت به يکديگر بدوزند، نبايد به قصد لذت بردن به يکديگر نگاه کنند. يک وظيفه هم خاص زنان مقرر فرموده است و آن اين است که بدن خود را از مردان بيگانه پوشيده دارند و در اجتماع به جلوه گري و دلربايي نپردازند، به هيچ وجه و هيچ صورت و با هيچ شکل و رنگ و بهانه اي کاري نکنند که موجبات تحريک مردان بيگانه را فراهم کنند.(4) پيام آيه خمار:الف – مقابله با نگاه شهوت آلود:در بحث حجاب يکي از محورهاي اصلي و اساسي، مسئله نگاه کردن به نامحرم مي باشد. چرا که اساساً هدفمند نمودن و ساماندهي روابط زن و مرد در جهت سالم سازي فضاي فکري، فرهنگي و اخلاقي و نيز مقابله با عوامل فساد ساز و سرمايه سوز در جامعه تا حد زيادي مولود و محصول نگاه توأم با رويکرد وحياني و انساني به نامحرم مي باشد. لذا بجاست که با تأملي کوتاه بر آيات و روايات نگاه بر نامحرم را مورد بحث و تجزيه و تحليل قرار دهيم:آيا نگاه کردن به نامحرم در حالي که حجاب و پوشش اسلامي زن و مرد رعايت شده باشد، به طور کلي ممنوع است به عبارت ديگر منظور آيه خمار از کاستن نگاه، فرو بستن چشم است و يا کنترل و هدايت نگاه و بستن چشم از گناه؟ آيا لازمه مکالمه و تعامل با نامحرم بستن چشم هاست و يا عدم تمرکز نگاه بر نامحرم؟ مفسران و قرآن پژوهان در تفسير و تشريح آيه خمار، کاهش و کمي نگاه را صحيح دانسته و در مفهوم يغضوا چنين نوشته اند: يغضوا از ماده ي غضّ (بر وزن خزّ) در اصل به معناي کاستن و نقصان است و غضّ بصر به معناي کاهش دادن نگاه، خيره نشدن و تماشا نکردن و به اصطلاح نظر استقلالي نيفکندن است.زن و مرد نبايد به يکديگر خيره شوند، نبايد چشم چراني کنند، نبايد نگاههاي مملو از شهوت به يکديگر بدوزند، نبايد به قصد لذت بردن به يکديگر نگاه کنند. يک وظيفه هم خاص زنان مقرر فرموده است و آن اين است که بدن خود را از مردان بيگانه پوشيده دارند و در اجتماع به جلوه گري و دلربايي نپردازند، به هيچ وجه و هيچ صورت و با هيچ شکل و رنگ و بهانه اي کاري نکنند که موجبات تحريک مردان بيگانه را فراهم کنند بنابراين آيه مذکور مومنان را به فرو بستن چشم ها امر نمي کند بلکه فرو کاستن و کوتاه کردن نگاه را تأييد مي کند. نگاه به نامحرم نبايد با تلذّذ و تمرکز حتي بر گردي صورت و دست ها و رنگ و مدل لباس مخاطب صورت گيرد.صاحب مجمع البيان در ذيل آيه مورد بحث تاکيد مي کند که: ريشه معني غض کاهش و کمي است... يعني معني "غض بصر" اين است که تند نگاه کردن را کم کرد. راغب اصفهاني در کتاب نفيس مفردات القرآن اين کلمه را عيناً همين طور معني مي کند. توضيح اين که يک وقت نگاه کردن به شخصي براي ورانداز کردن و دقت کردن به خود آن شخص است مانند اين که بخواهد وضع لباس و کيفيت آرايش او را مورد مطالعه قرار دهد و ... ولي يک وقت ديگر نگاه کردن به شخص براي اين است که با او حرف مي زند و چون لازمه مکالمه نگاه کردن است به او نگاه مي کند. پس معني جمله اين است: به مؤمنين بگو به زنان خيره نشوند و چشم چراني نکنند.کنترل و فرو کاستن نگاه به نامحرم يکي از پيش شرط هاي اساسي حفظ کرامت و عفت و پاکدامني است. به همين دليل گفته شده است در آيه خمار غضّ بصر بر حفظ فرج تقدم يافته است.سيد قطب مي نويسد: «حفظ فرج پي آمد فرو خواباندن چشم است و گامي است در استواري اراده و هوشياري در حفاظت از افتادن در گناه و تسلط بر خواهش هاي نفساني. از اين روي بين آن دو در يک آيه جمع کرده تا نشان دهد يکي حالت سبب و ديگري جايگاه نتيجه را دارد و هر دو گامهايي هستند پي در پي، در صفحه ذهن و صحنه زندگي، نزديک به نزديک.(5)ادامه دارد... پي نوشت ها:1- سوره مبارکه نور – آيه 31. 2- در آيه 31 سوره نور چنين تأکيد شده است: و به زنان با ايمان بگو چشم هاي خود را از نگاه هوس آلود فرو گيرند و دامان خويش را حفظ کنند و زينت خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار ننمايند.3- تفسير نمونه – ج 14 – ص 435. 4- علامه مطهري – مسئله حجاب – ص 72. 5- في ظلال القرآن – ج 4 – ص 2512.احمد رزاقيگروه دين تبيان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1187]
-
گوناگون
پربازدیدترینها