واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
گياه معجزه آسا و فراموش شده نويسندگان: زهرا خان اف رعنا شکوهي ستا Alhagi Persarum خارشتر ايراني - ترنجبين نام محلي:خارآدور نام قرآني: مَنّ نام هاي متداول: فارسي: ترنجبين يا«ترانگبين» يا «ترنگبين»؛ عربي: ترنجبين شرح گياه درختچه اي کوچک و گسترده روي زمين که بلندي آن از نيم متر تا يک متر و خاردار است و کرک هاي تيزي دارد. غلاف ميوه ي آن کرک دار، کمي ضخيم و خميده و اسفنجي است. و تخم دان آن پوشيده از تارهاي ابريشمي است. ميوه هاي بند بند با ظاهري منظم دارد که ريشه ي آن بسيار عميق مي شود تا به آب برسد. دانه هاي آن در ابعاد ارزن و به رنگ سرخ است. از اين گياه ماده ي قندي به نام «ترنجبين»به خارج ترشح مي شود. اشارات قرآني 1- و ظلنا عليکم الغمام و انزلنا عليکم المن و السلوي کلوا من طيبات ما رزقناکم و ما ظلمونا و لکن کانوا انفسهم يظلمون.(بقره/57) و ابر را سايبان تان گردانيديم و براي تان من و سلوي فرستاديم . بخوريد از اين چيزهاي پاکيزه که شما را روزي داده ايم. آنان بر ما ستم نکردند، بلکه بر خود ستم مي کردند. هم چنين در سوره ي «اعراف» آيه يک صد و شصت و «طه» آيه هشتاد و يک از آن سخن گفته شده است. ابوريحان محمد بن احمد بيروني (362-440ه) اولين فردي بود که ثابت کرد ترنجبيني که از گياهي به نام «الحاج» به دست مي آيد همان من قرآن است. هم او بيان کرد که حشرات بسيار کوچکي که روي بعضي از اين درختان زندگي مي کنند، مولد ترنجبين مي باشند. کلمه ي «ترنجبين» معرب کلمه فارسي «ترنگبين» است. (تر يعني تازه و انگبين به معناي عسل است). پراکندگي آن بين اردکان، يزد ، بافق، مهريز و مرو است. ترکيبات شيميايي: طي تحقيقات انجام شده، ترنجبين داراي مله زيتور مي باشد. بررسي هاي جديدتري نشان مي دهد که ماده ي قندي ترنجبين بر خلاف آن چه که ذکر شد فقط ساکارز مي باشد. مله زيتورتري، ساکاريدي است که از دو مولکول گلوکز و يک مولکول فروکتوز تشکيل يافته است. مصارف محلي: جهت درمان ناراحتي هاي کليوي و کم کاري کبد و دفع سنگ کليه مصرف مي شود. خواص مهم دارويي و مصارف گياه: خاصيت ضدعفوني کنندگي خوبي دارد و ميکروب ها را از بين مي برد، به همين دليل براي درمان بيماري هاي عفوني مفيد است. ترنجبين در طبابت هاي ايراني مصرف فراوان داشته، براي شيرين کردن داروها به کار مي رود. جوشتانده ي آن معرق است. ماليدن روغن برگ هاي آن براي روماتيسم بسيار سودمند است و مالدين گل هاي آن براي بواسير مفيد. عرق گياه ترنجبين اگر مدتي با ملايمت خورده شود براي سنگ کليه و مثانه تا حدودي مؤثر است. از دانه ي گرده ي اين گياه مي توان در بررسي هاي پزشکي جهت مشخص کردن و تست آلرژي و تهيه ي واکسن ضد آلرژي استفاده کرد. ملين و مسهل است. دوز مصرفي ترنجبين به عنوان ملين برحسب سن بيمار بين 10 تا 70 گرم است که با کمي آب مصرف مي شود. اين گياه اگر به مقدار کم خورده شود، ملين و اگر به مقدار زياد مصرف شود، مسهل است. در تسکين سرفه و درد سينه مؤثر است. براي تسکين عطش و تب مفيد است. خاصيت ضد عفوني کنندگي خوبي دارد و ميکروب ها را از بين مي برد، به همين دليل براي درمان بيماري هاي عفوني مفيد است. خوردن ترنجبين با آب پنير براي اخراج اخلاط سوخته، با ماء الشعير براي دفع اخلاط گرم، با کره براي باز کردن ادرار (در مواردي که ترشح ادرار بند مي آيد) مفيد است. اگر ترنجبين با آب زيره خورده شود، براي دفع صداي شکم که با تب خفيفي تؤام باشد، نافع است. احتياط کنيد بيماران مبتلا به حصبه، اسهال خوني، بواسير، خون ادراري و آبله از خوردن ترنجبين خودداري کنند.ترنجبين براي طحال و اشخاص گرم مزاج مضر است. تهيه آب ترنجبين براي تهيه ي آب ترنجبين، مقداري ترنجبين را در آب جوش حل مي کنند. سپس مايع صاف روي آن را بر مي دارند و مي گذارند قدري بماند تا مواد خارجي آن ته نشين شود. حالا مايع صاف شده روي آن، آماده ي خوردن است. آب ترنجبين اگر صبح ناشتا خورده شود، مؤثرتر است. مقدار خوراکي معمول آن 12 تا 35 گرم است. خواص مشترک شير خشت و ترنجبين خاصيت ضد عفوني کننده دارند و ميکروب ها را از بين مي برند. حرارت و تب بدن را از طريق افزايش ترشحات بدن کاهش مي دهند. خوردن آب هنداونه و آب ليموي شيرين هم راه شير خشت و ترنجبين، براي درمان«زردي » مفيد است. مقوي کبد، معده، کليه و روده ها است. چنان چه شير جوشيده را با شير خشت و ترنجبين مخلوط و شيرين کرده، آن را به صورت بماليد، جهت طراوت گونه بسيار مؤثر است. به سبب داشتن املاح زياد و کلسيم، براي معالجه و پيش گيري از نرمي استخوان اثري نيکو دارد. براي شيرين کردن داروها حتماً از اين دو گياه استفاده کنيد. شيريني اين دو نه تنها براي دندان مضر نيست بلکه از کرم خوردگي و پوسيدگي دندان ها جلوگيري مي کند. براي دفع علائم ناشي از سرماخوردگي از قيبل سينه درد و سينه پهلو، خصوصاً در فصل زمستان توصيه مي شود که صبحانه يک ليوان شير که با ترنجبين شيرين شده باشد بنوشيد. وجود قند در ترنجبين و شير خشت، براي مبتلايان به «مرض قند» مضر نمي باشد. 2- اگر مي خواهيد اطفال شما رشد کاملي داشته باشند، شير خشت و ترنجبين به آن ها بدهيد.مخصوصاً به اطفال شيرخوار به جاي شربت قند، شربتي از اين دو به آنها بدهيد تا استخوان بندي آن ها محکم شده و زود دندان درآورند. 3- ترنجبين باعث لينت مزاج شده و جهت صفرا و رفع سرفه و استفراغ مفيد است. 4- همچنين حرارت دروني، خارش بدن و ناراحتي هاي ادراري را برطرف مي کند و تب بر است. 5- شير خشت مقوي کبد و امعاء و احشاء بوده، سرفه، تنگي نفس، برونشيت و خشونت حلق و شش را برطرف مي کند و چنان چه با ماء الشعير خورده شود، بهتر است. 6- شير خشت در افراد گرم مزاج که تب دارند خاصيت تب بري دارد. در تب هاي عفوني مشکوک نيز به صورت مسهل مورد استفاده قرار مي گيرد. 7- براي درمان تب هاي شديد و حرارتي نيز توصيه مي شود هندوانه به همراه شير خشت مصرف شود. 8- هم چنين شير خشت براي بسياري از امراضي که از حرارت و گرمي باشد، از قبيل حصبه و... سودمند است. 9- در تب هاي حاد، آبله مرغان، انواع حصبه و اسهال خوني، بواسير و ديده شدن خون در ادرار، از خوردن ترنجبين خودداري کرده و به جاي آن شير خشت ميل نماييد. روش کشت گياه بهره برداري از پايه هاي خودروي گياه نيازها را تأمين مي کند، ليکن در صورت نياز، تکثير آن از طريق دانه است که براي اين کار، دانه ي گونه هاي شناخته شده را که ترنجبين توليد مي کند، از ماه اسفند يا فروردين در زمين مورد نظر مي کارند. زمان و روش استحصال در اواخر تابستان معمولاً ساقه هاي خشک شده ي گياه را - که داراي اين ماده، به صورت قطرات خشک شده است- جمع آوري کرده، بر روي پارچه اي مي گسترانند و تکان مي دهند. با اين عمل ترشحات خشک شده ي گياه به صورت قطعات بسيار کوچک به دست مي آيد. منبع:نشريه ي پيام زن، شماره 216. /ج
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 610]